| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | 2024 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi (1/276) ve 2022 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi (1/274) ile Sayıştay tezkereleri a) Hazine ve Maliye Bakanlığı b) Sermaye Piyasası Kurulu c) Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu ç) Kamu İhale Kurumu d) Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu e) Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu f) Gelir İdaresi Başkanlığı g) Türkiye İstatistik Kurumu ğ) Özelleştirme İdaresi Başkanlığı h) Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ı) Yatırımcı Tazmin Merkezi i) Bankalararası Kart Merkezi Anonim Şirketi |
| Dönemi | : | 28 |
| Yasama Yılı | : | 2 |
| Tarih | : | 31 .10.2023 |
BURAK DALGIN (Balıkesir) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.
Sayın Başkan, Sayın Hazine ve Maliye Bakanı, sayın milletvekilleri, kıymetli bürokratlar ve değerli basın mensupları; 2024 bütçesinin ülkemize ve milletimize hayırlı olmasını diliyorum ben de. Bütçenin hazırlanmasında emeği geçenlere de teşekkür ediyorum.
Ben önümüzdeki sayılara baktığımda 3 tane şey görüyorum; vergi görüyorum, faiz görüyorum, açık görüyorum.
Vergiyle başlayalım. Hükûmet bizden her gün 20 milyar lira vergi istiyor. Uyanık olduğumuz her saat 1 milyar lira para versek yine paçayı kurtaramıyoruz. Üstelik vergilerde 2023 senesine göre yüzde 73,5'luk artış var, vergi yükü de her zaman olduğu gibi orta direğin sırtında. Doğrudan vergilerle bir başlayalım. Çoğunluğu maaşlar cebe girmeden kesilen bir gelir vergisi var biliyorsunuz, öbür tarafta da yüz binlerce şirketin ödediği kurumlar vergisi var, bunların ikisi neredeyse aynı seviyede. Sayın Bakan, lütfen, bu gelir vergisi dilimlerini acilen güncelleyin, eşikleri gerçek enflasyon kadar artırın. Maaşlar kâğıt üstünde artıyor ama reel olarak eriyor, bir de bu vergi dilimlerinden dolayı ilave vergiye tabi oluyor insanlar, bir de buna bu prangayı vurmayın lütfen.
Gelelim dolaylı vergilere, meşhur ÖTV ve KDV'ye. ÖTV, otomobilden beyaz eşyaya, cep telefonundan doğal gaza kadar her kalemde karşımıza çıkıyor; bu, gelir vergisinden de fazla, kurumlar vergisinden de fazla. Bitmedi, bir de KDV'miz var biliyorsunuz, sabundan bebek bezine, deterjandan şampuana kadar, yakın zamanda da artırılan bir KDV var; bu, gelir vergisi ile kurumlar vergisinin toplamından daha fazla. Böyle bir vergi tablosuyla karşı karşıyayız, yük de orta direğin sırtında.
Faizle devam edelim. 2024 bütçesinde 1,25 trilyon liralık faiz ödemesi var -bunu birazcık tercüme etmeye çalışalım- her ay 100 milyar liradan fazla parayı biz faize ödeyeceğiz. Şimdi, iki gün önce Cumhuriyet Bayramı'nda pek çok vatandaşımızla beraber ben de donanmamızın geçiş törenini izledim büyük bir gururla. Biliyorsunuz, amiral gemimiz TCG ANADOLU. Gemimizin maliyeti 650 milyon Euro, bugünün parasıyla 20 milyar lira yapar, bir diğer deyişle her hafta bir TCG ANADOLU kadar parayı biz "faiz" diye buharlaştırıyoruz. Meşhur motorlu taşıtlar vergisi var, bu yaz, biliyorsunuz, ikiye katladınız onu, bir duble vergi hâline geldi. Motorlu taşıtlar vergisi üç haftalık faiz ödemesi kadar. Şimdi, vergiyi orta direkten alıp çok ağır bir faizle, bir transferle karşı karşıyayız.
Son olarak, açıkla devam edeyim. Şimdi, aslında "açık" değil, "açıklar" demem lazım çünkü hep söylenildiği gibi, bu, ikiz açık değil, aslında dördüz açık. Açalım; çok ciddi bir bütçe açığımız var "2023 yılında giderler gelirlerden yüzde 33 fazla olacak." diyorsunuz, 1 trilyon 600 milyar lira açık... Daha kötüsü, faiz ödemelerinden önce bile 1 trilyon lira açık var. Bu tablo 2024'te daha da katmerlenecek diyorsunuz, gene aynı şekilde yüzde 33'lük bir açık, bütçe açığı da 1 trilyon lira daha fazla artıyor; böyle trilyonlar, milyarlar, milyonlar, havada uçuşur hâlde. Bütün bunlar olurken kamuda ciddi bir tasarruf hamlesi görmüyoruz, lüks makam araçları, dev binalar, satın almalar devam ediyor. Sayın Bakan, bu durumdan sizin de muzdarip olduğunuzu tahmin ediyorum, bazen demeçler de veriyorsunuz, ama artık Hükûmetten net adımlar görmek istiyoruz.
İkincisi, artık kronik hâle gelen bir cari işlemler açığımız var. Ticaret açığı da bunu, tabii, ittiriyor. Bu yıl da önümüzdeki yıl da 100 milyar doların üzerinde dış ticaret açığı öngörüyoruz. Şimdi, arkadaşlar, eğri oturup doğru konuşalım, sürekli dış ticaret açığı vererek, sürekli cari işlemler açığı vererek orta gelir tuzağını aşmış bir tane bile ülke yok.
Üçüncü açığa gelelim, SGK'nin açığı. Henüz ortanca yaşımız 33, vatandaşlarımızın yarısı 33 yaşın altında, yarısı 33 yaşın üstünde. SGK'nin giderleri gelirlerinden 400 milyar lira daha fazla daha bugünden itibaren. 5 tane Çanakkale Köprüsü yapacak kadar para bu sene SGK'ye bütçeden transfer edilecek, üstüne üstlük bir de ağır bir nesiller arası adalet problemimiz var.
Sonuçta dördüncüyü de söyleyeyim, ağır bir itibar açığı da var. Vatandaşımız da yabancı yatırımcı da ne TÜİK'in verisine inanıyor, ne Merkez Bankasının enflasyon hedefine inanıyor, ne Hükûmetin orta vadeli programına inanıyor. Bu yüzden de döviz bulmak, benim tercih ettiğim tabirle "döviz kazanmak" pek kolay olmuyor.
Sayın Başkan, Sayın Bakan; bütün bu meselelerin çözümü için yapılacak ilk iş, kurumları ve kuralları işletmek. Siz de bunu ara ara vurguluyorsunuz zaten. İki tane örnek vereyim: Anayasa Mahkemesi kararlarının yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını, gerçek ve tüzel kişilikleri bağladığına ilişkin Anayasa'mızın 153'üncü maddesi var. Bunun yok sayarsanız, Anayasa Mahkemesi bile ülkemizde adalet arıyorsa, Anayasa'ya sahip çıkamıyorsa biz kurumlara olan güveni sağlayamayız.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN MEHMET MUŞ - Toparlayalım Sayın Dalgın.
BURAK DALGIN (Balıkesir) - Düzenleyici ve denetleyici bir kurum olan BDDK'nin eski Başkanının görev süresinin dolmasından henüz iki ay bile geçmeden, özel bir kurum olan Vakıf Katılım Bankasına Genel Müdür olarak başlamasına ses çıkarılmıyorsa kurallara olan güveni sağlayamayız. Kurumları ve kuralları işletmeye mecburuz.
Bu vesileyle, bütçenin hazırlanmasında emeği geçen herkese teşekkür ediyorum. Çalışmalarınızın, çalışmalarımızın hayırlara vesile olmasını diliyorum.
Teşekkür ediyorum.