YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkanım.

Çok saygıdeğer Cumhurbaşkanı Yardımcım, kıymetli milletvekillerimiz, Değerli Bakan Yardımcım, değerli bürokratlar, basınımızın değerli mensupları; ben de hepinizi sevgiyle saygıyla selamlıyorum.

Değerli arkadaşlar, tabii, bütçenin geneli üzerine geçmeden, öğleden önceki oturumda özellikle magazin boyutu ağırlıklı birkaç hatip özellikle bir çok madde üzerinde görüşünü beyan etti. Tabii, ben bunların tamamına cevap verecek değilim ama genel olarak birkaç şey ifade etmek istiyorum. Tabii, bunlar benim kendi görüşlerim.

Değerli arkadaşlar, Türkiye'de gördüğüm kadarıyla 2 tip siyasi parti var: Bunlardan biri siyaset yapan partiler, bunlar aklı ve bilimi kullanan partiler. Diğer bir parti modeli ise particilik yapan partiler, bunlar da genel anlamda gördüğümüz kadarıyla slogan üreten partiler. Yani biz bunu özellikle epeyce zamandan beri görüyoruz. İşte, bunların argümanları, ürettikleri sloganlar şunlar: "Tek adam" "saray" "5'li çete" "damat" "diktatör" "vicdansız bütçe". Maşallah, slogan üretme konusunda gerçekten kimse muhalefetin eline su dökemiyor.

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Muhalefetin ne yapacağına karar mı veriyorsunuz Sayın Kırkpınar?

YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Tespit yapıyorum Sayın Türeli.

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Ama olmaz, şimdi, bu konuşma şey bir konuşma değil...

YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Benim kendi görüşüm olduğu için ifade etme özgürlüğüne sahibim, kimseye hakaret de etmiyorum burada.

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Olabilir ama hayır, devam olarak başka bir şey olur bu, başka bir tartışmaya gider.

YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Üzerinize de alınmayın, ben genel anlamda görüşlerimi ifade ediyorum.

Şimdi, değerli arkadaşlar, siyaset yapan partiler aklı ve bilimi kullanır.

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - İsim söyle; "akılsız" dedin bize, daha ne diyeceksin?

YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Bunlar ne yaparlar? Bunlar hastane yapar, yol yapar, OVP hazırlar, On İkinci Kalkınma Planı...

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Hatta aya gitmeye kalkar 2023'te.

YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Yani, Türkiye'de onlarca seçim kazanırlar ve inşallah 2053 vizyonunu da Türkiye'nin gündemine şimdi getirdiler. Bundan sonraki süreçlerde de inşallah hep birlikte bunları göreceğiz.

Şimdi, tabii, özellikle şunu ifade etmek istiyorum ki sorunlu muhalefet değil bizim istediğimiz; Türkiye'ye faydalı olan, sorumlu muhalefet. Yani sorunlu muhalefetin bugün Türkiye açısından geldiğimiz duruma baktığımızda neler ürettiğini, sonuçlar açısından neler ortaya çıkardığını çok rahatlıkla görebiliyoruz.

CAVİT ARI (Antalya) - Keşke biraz da sorumlu iktidar olsaydı, ülkeyi getirdiğiniz hâle bakın be!

YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Şimdi özellikle bütçenin geneli üzerindeki görüşlerimi ifade etmek istiyorum. Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcım, her kesime, her alana, 2023 hedeflerimize ve cumhuriyetimizin 100'üncü kuruluş yıl dönümüyle ilgili Türkiye Yüzyılı vizyonumuza uygun bir bütçe teklifi hazırladığınızı memnuniyetle görüyorum. 2024 yılı bütçesi, AK PARTİ hükûmetlerimizin 22'nci, Cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemimizin 6'ncı, Türkiye Yüzyılı'nın da ilk bütçesidir.

Değerli arkadaşlar, burada bizler beş yıldan beri "Geliyor Gelmekte Olan" şarkılarını çok dinledik, bu da sizin sloganlarınızdan biriydi. Yine, defalarca "Bu sizin son bütçeniz." kalkışmasına da maalesef yine maruz kalmıştık ama netice itibarıyla millet yine AK PARTİ hükûmetlerini ve Cumhur İttifakı'nı tercih etti. Ama şükürler olsun ki aziz milletimiz Sayın Cumhurbaşkanımızın güçlü liderliğinde bizlere 22'nci kez bu bütçeyi hazırlama fırsatını verdi. Bize bu gururu yaşatan başta aziz milletimiz olmak üzere, Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan'a en kalbî şükranlarımı arz ediyorum. Tıpkı yirmi iki yıl önce olduğu gibi, bugün de yönetimde saydamlık, şeffaflık ve hesap verebilirlik ilkelerini benimsemiş bir hükûmet olarak, bütçe ve kesin hesabın her detayını açıklıkla milletimizle paylaşıyoruz.

CAVİT ARI (Antalya) - Hiçbiri yok.

YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Bütçemiz yatırım, istihdam, üretim, ihracat ve cari fazla yoluyla ülkemizi büyütme esasına dayanan ekonomi programımıza uygun bir şekilde hazırlanmıştır. 2024 yılı bütçemizin de tıpkı 2023 yılı bütçesi gibi vatandaşımızı küresel belirsizliklerden ve risklerden koruyacak, her kesimden insanımızı kollayacak adil ve sosyal bir bütçe olduğunu bir kez daha burada hatırlatmak istiyorum.

Biz, ekonomi politikalarımızı tasarlarken hükûmetlerimiz öncesi dönemlerde görülen durgunluk, işsizlik ve istikrarsızlık sorunuyla bir daha karşılaşmamak için yatırım, istihdam, üretim, ihracat ve cari fazla hedefiyle büyümeyi önceleyen bir politika çerçevesi oluşturduk. Bu politika çerçevesinde kalıcı iyileşmeyi sağlayan, aynı zamanda dengeli ve sürdürülebilir bir büyümeyi elde etmek önceliklerimiz arasında yer almıştır.

Sosyal devlet ilkesi bizim için son derece önemlidir. Enflasyonla mücadeleyi, bazı gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler gibi agresif sıkı para politikası merkezli tedbirlerle değil kalıcı fiyat istikrarını hedefleyen, iş ve istihdam kayıplarına yol açmayan politikaları uygulayarak yapıyoruz yani bir taraftan büyürken diğer taraftan da enflasyonu düşürüyoruz.

Ülkemiz, uygulamakta olduğumuz politikalar sayesinde güçlü bir üretim ekonomisi olma yolunda hızlı bir şekilde ilerlemektedir. Küresel enerji ve emtia fiyatlarındaki artışların vatandaşlarımız üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmaya çalışırken diğer taraftan da ekonominin canlı kalmasını, üretimin artmasını, işsizliğin azalmasını sağlayacak seçici politikalarla büyümemize devam edeceğiz. Hedefimiz -ve uygulamalarımızla- üreterek ekonomiyi canlı tutmak ve arz açığını kapatarak program dönemi sonunda enflasyonu inşallah, kalıcı olarak düşürecek bir hâle getireceğiz.

Uyguladığımız politikalarla, 2023'ün ilk yarısı itibarıyla kuvvetli iç talep ve hizmetler sektörü öncülüğünde yüzde 3,9 büyümeyle, son 12 çeyrektir kesintisiz bir şekilde büyüme sürecimiz devam etmiştir. Yılın ikinci yarısında turizm ve iç talepteki seyrin ekonomik faaliyetlerdeki olumlu görünümünü koruyarak büyümenin devam edeceğini görmekteyiz. Küresel düzeyde ekonomik durgunluk belirtilerine rağmen 2023 yılı genelinde Türkiye ekonomisinin yine yüzde 4,4 büyüyeceğini öngörüyoruz. Türkiye ekonomisinin 2022 yılı itibarıyla yaklaşık 906 milyar dolar gayrisafi yurt içi hasıla büyüklüğüyle dünyada 19'uncu sırada yer aldığını ve IMF raporunda yer alan tahminlere göre bu yıl sonu itibarıyla da 17'nci ekonomi olacağımızı ifade etmek istiyorum.

Enflasyonun dünya genelinde bir sorun hâline geldiği son yıllarda, makroekonomik ve finansal istikrarı kalıcı bir şekilde güçlendirmek amacıyla çeşitli tedbirlerin hayata geçirildiğini yine belirtmek istiyorum. Son dönemlerde para politikasında güncellemeyle ve makroihtiyati tedbirlerde sadeleştirmeyle parasal aktarım mekanizmasını güçlendirmek, makrofinansal istikrarı sağlamlaştırmak amaçlanmıştır. Para ve maliye politikaları arasındaki eş güdümü sağlayan şeffaf ve güvenilir politika adımlarımızın olumlu etkileriyle inşallah, 2024 yılının ikinci yarısından itibaren kalıcı bir şekilde dezenflasyon sürecine girmeyi hedefliyoruz. İçinden geçtiğimiz bu dönemi geçiş süreci olarak tanımlayarak dezenflasyon sürecinin başlaması için gerekli adımları atmayı bundan sonraki süreçlerde de devam ettireceğiz. Bu doğrultuda, enflasyon kalıcı ve düşük, tek haneli seviyelere gerileyene kadar tüm politika araçlarını kararlılıkla kullanmaya devam edeceğiz.

2023 yılı Eylül ayı itibarıyla, yine, ihracatımız 253,5 milyar dolar seviyelerinde bulunmaktadır. Zayıflayan dış pazar ve özellikle şubat ayında yaşadığımız deprem felaketine rağmen ihracatta küresel payımız artmaya devam etmektedir. Küresel ihracattan aldığımız pay yılın ilk çeyreğinde yüzde 1,03, ikinci çeyreğinde ise 1,05 düzeylerine yükselecektir; bu artışta, dış pazarlarda aktif bir şekilde faaliyet gösteren ihracatçılarımız ile onlara uygun iş ortamını sunan politikalarımız temel belirleyici roldedir. 2024 yılında ihracat hedefimiz olan 267 milyar dolara ulaşmak için gerekli tüm politika adımlarını hayata geçiriyoruz. Küresel düzeyde yeni eğilimleri dikkate alarak rekabetçiliği güçlendirmek ve tedarik zincirlerinde yaşanan değişimlerin ortaya çıkaracağı fırsatlardan azami ölçüde yararlanmak üzere tüm gücümüzle çalışmaya devam edeceğiz.

Eylül ayında açıkladığımız orta vadeli programdaki önceliğimizin başında deprem bölgesindeki yaralarımızın sarılması geliyor. Depremin ülkemize toplam maliyetinin yaklaşık 105 milyar doları bulacağı söyleniyor. Böyle bir meblağ, gelişmiş ülkeler dâhil tüm ekonomiler için çok ciddi bir yük teşkil ediyor. Üstelik Türkiye, diğer alanlarla birlikte ekonomide de ciddi mücadeleler yürüten bir ülkedir. Ülkemize yönelik her saldırının bir tarafında ekonomik hesaplamaların da bulunduğunu göz ardı etmemek gerekiyor, buna bir de Covid-19 salgınının ve kuzeyimizdeki savaşın yol açtığı krizlerin ekonomik sonuçları eklenince şartlar ülkemiz için daha da zor bir hâle geliyor.

Değerli arkadaşlar, biliyorsunuz, dünyanın kendi içine kapandığı küresel sağlık krizinde, bizler önceliğimizi istihdama ve üretime vererek farklı bir yol izlemeyi, farklı bir ekonomik model yürütmeyi tercih etmiştik, hamdolsun bu sayede salgın krizini en az hasarla atlattık. Rusya-Ukrayna savaşının küresel ekonominin dengelerini bozan sonuçları her geçen gün farklı bir yönüyle tezahür ediyor.

Dünya genelinde enflasyon oranları son altmış yetmiş yılın en yüksek seviyelerine ulaşmış durumda; gıdadan enerjiye, ticaretten istihdama kadar her alanda ciddi sıkıntılar yaşanıyor, gelişmiş ülkeler dâhil hemen hiç kimse önünü net bir şekilde göremiyor; Türkiye olarak biz de ister istemez bu olumsuzluklardan etkileniyoruz. Seçimlerin ardından hem mevcut küresel ekonomik görünümü hem de önümüzdeki dönemde karşılaşabileceğimiz muhtemel tehditleri dikkate alan politikalara yöneldik. Amacımız, bu hassas dönemden ülkemizi en az kayıpla ve şayet arzu ettiğimiz neticeleri alabilirsek en büyük kazançla çıkarmaktır. Yatırım, istihdam, üretim, ihracat ve cari fazla yoluyla ülkemizi büyütme stratejimiz ekonomi politikamızın omurgasını oluşturmaya devam edecek. Milletimizin canını yakan hayat pahalılığını ortadan kaldırmak, deprem başta olmak üzere ülkemizin acil meselelerini çözmek, ülkemizi büyütmeyi sürdürmek için ne gerekiyorsa yapmakta kararlıyız. Asırlık hayalimiz Türkiye Yüzyılı'nı diğer alanlardaki hedeflerimizle birlikte gerçekleştirmeden durmayacağız, duraksamayacağız.

Küresel ekonominin geleceğine ilişkin endişelerin arttığı bir dönemde biz sadece umudumuzu korumakla kalmıyor; istihdamdan ihracata, her başlıkta artan tempomuzla iddialarımızı somut çıktılara dönüştürüyoruz.

Türk ekonomisinin başarısının hepimizin hayat kalitesini yükselten, aksi durumun ise hepimize bedel ödeten bir tablo ortaya çıkaracağını asla unutmamalıyız.

CAVİT ARI (Antalya) - Onu biz biliyoruz da siz de bilin. Batırdınız ülkeyi.

YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - 2024 bütçesini hedeflerimizin tamamlayıcısı olarak görüyor, 2024 yılı bütçemizi şehirlerimizin depreme hazırlanması çalışmasıyla yoğunluklu bir şekilde yürüteceğimizi ifade etmek istiyorum. Acılarımızı unutturmadan bu felaketi her zaman gündemimizin ilk sırasında tutacağız; şehirlerimizi eskisinden, inşallah, daha iyi bir seviyeye getireceğiz.

Değerli Cumhurbaşkanı Yardımcım, çok kıymetli katılımcılar; bu bütçenin hazırlanmasında, sunulmasında emeği geçen herkese ben teşekkürlerimi ve şükranlarımı arz ediyorum.

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Sayın Başkan, bitirince konuşmak için söz istiyorum.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Ya, böyle bir uygulamanın İç Tüzük'te yeri yok.

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Bitti mi?

YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Bütçemizin vatanımıza, milletimize hayırlı, bereketli olmasını temenni ediyorum ve hepinize saygı sunuyorum.