OĞUZHAN KAYA (Çorum) - Sayın Başkanım, öncelikle teklife katkı sunan tüm milletvekillerine teşekkür ediyorum.

Biz böyle bir kanun teklifi hazırladık yani aksayan, eksik olan kısımlarını da komisyonlarda tartışarak tamamlayacağız, bunu Genel Kurul safahatına kadar da sürdüreceğiz. Her türlü öneriye ve eksikliğin giderilmesine de açığız bu noktada.

Şimdi, bu kanun teklifi niye böyle yapılıyor? Bir kanunun amacıyla ilgili önce şunları söyleyeyim: Bu kanun teklifi yasal bir zemine hizmet sunmak amacıyla yapılıyor. Bu kiralamalardan elde edilen gelirlerin kayıt altına alınması amaçlanıyor. Konut ve konaklayan kişilerin tespiti yapılmadan terör suçları başta olmak üzere güvenlik zafiyetinin giderilmesi için yapılıyor. Olası müşterinin ve müessesenin şikâyetlerinin önüne geçmek için bu kanun yapılıyor. Haksız rekabet nedeniyle yatırım ortamı güvenliğinin ve istikrarın sağlanamaması nedeniyle bu kanun teklifini hazırladık. Yabancıların özellikle turizm bölgelerinde artan konut talebi nedeniyle bu bölgelerde konut arzında sıkıntı yaşanması ve kira, satış bedellerinin yükselmesinden vatandaşların barınma ihtiyacının karşılanmaması sebebiyle bu kanunu hazırladık.

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - O zaman yabancılara satışı kısıtlayalım.

OĞUZHAN KAYA (Çorum) - Yabancıların satın aldıkları evleri yabancı turistlere kiralamaları nedeniyle yabancılar açısından alternatif kayıt dışı bir yatırım türü oluşması sebebiyle bu kanun teklifini hazırladık.

Yine, hazırlanan düzenlemenin yasalaşması durumunda olumsuzluklar giderilecektir. Ayrıca, yapılan düzenlemeyle turizm amaçlı konut kiralamalarının kayıt, kontrol altına alınmasını sağlamak suretiyle bu kiralamalardan elde edilen gelirlerin de kayıt altına alınması ve vergilendirilmesi sağlanacak, dolayısıyla düzenlenen vergi gelirlerine olumlu bir etkisi olacaktır.

Tabii, en tartışmaya açılan konu "Niye oy birliği kararı aranıyor?" Şimdi, bizim 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu'muzun 24'üncü maddesinde de birtakım işler için yani dükkân açmak için bile oy birliği kararı aranıyor. Burayı konaklama amaçlı kullanılan bir yer olarak düşündüğümüzde bunun da şart olduğunu düşünüyoruz biz.

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Yıkmak için 50+1 aranıyor Başkanım; yıkmak için, yerle bir etmek için.

YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Devam et, devam et.

OĞUZHAN KAYA (Çorum) - Yıkmak için 50+1 aranır ama bu daha çıkmadı, öyle bir yasa yok şu anda.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli milletvekilleri...

Sayın Kaya, bir saniye...

Değerli Komisyon üyeleri...

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Konuyla bağlantılı bir şey söylüyorum. Özür dilerim, bir şey demedim ki ben.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli milletvekilleri, Sayın Kaya'nın insicamını lütfen bozmayalım.

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Mutlu oluyor.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Şöyle... Mutlaka...

(Uğultular)

YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Türkiye'nin insicamını bozuyor.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli milletvekilleri, burada, tabii, özellikle deprem riski altında olan yapılarla alakalı daha esnek uygulamalarımız var çünkü bir taraftan can güvenliği meselesi var. Dolayısıyla Meclis orada farklı bir irade göstermiştir.

Şimdi Sayın Kaya, lütfen milletvekillerinin dile getirdiği sorulara cevap verin.

OĞUZHAN KAYA (Çorum) - Onlara da geleceğim Başkanım.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Süre konusunda endişeniz olmasın, yeteri kadar süre vereceğim.

OĞUZHAN KAYA (Çorum) - 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu'nun 24'üncü maddesinde dükkân açmak için bile oy birliği kararı alınırken yani bir binaya kimin geldiği, gittiği, güvenlik, her türlü zafiyetin önlenmesi amacıyla da oy birliği aranmasını öngördük, onun için buna oy birliği şartını koyduk.

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Meslektaşım, Kimlik Bildirme Kanunu'nun oy birliğiyle ilgisi yok ki, ona hiç kimsenin itirazı yok.

OĞUZHAN KAYA (Çorum) - "Kimlik bildirme"yle ilgili de... Geleceğim.

Yine, sorulardan bir tanesi "Geçici 16'ncı madde kapsamında başvuru yapıldı mı, yapılmayan kaç tane?" diye soruldu. Tarım ve Orman Bakanlığı adına kesin izin verilen yaptırımların, sözleşmelerin Bakanlığa devredilmesine ilişkin 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu'na eklenen maddeyle 28/7/2021 ile 28/7/2022 tarihleri arasında 70 adet, 28/7/2022 ile 28/7/2023 tarihleri arasında da bir yıllık ek sürede 19 adet başvuru Bakanlığa yapılmıştır. Bahse konu başvuruların 23 adedinin Bakanlığa devir işlemleri tamamlanarak muhtelif yatırımcılar adına kesin tahsilleri yapılmıştır. Önümüzdeki süreçte 30 adet daha yeni başvuru yapılması beklenmektedir.

Personel lojmanlarına ilişkin yine bir şey var. Şimdi, bizim Bakanlıktan tahsis edilmiş belgeli 400 adet otel ya da turizm alanı var ve bunun dışında 5 binin üzerinde de belgesiz olan turizm özel mülkiyetine konu yerlerde tesisler var. 2019 yılından beri var olan bu düzenlemeye ilave olarak tahsisli kamu taşınmazları üzerinde yer alan tesislerin yanı sıra Bakanlıktan, turizm, yatırım ve işletme belgesi, diğer konaklama tesislerinde çalışanların da nitelikli konaklama ihtiyacının karşılanması amaçlanmıştır. Yani özel sektörde de kendi yerine otel yapmış olanlara da bu ihtiyacı da karşılıyoruz. Böylece esasen tahsise konu toplam alan miktarında herhangi bir değişiklik olmamakla birlikte Bakanlıkça açık artırma usulüyle yapılacak personel lojman alanı yani bu denize sıfır yerlerde, deniz alanı yerlerde değil, aynı ilçede, aynı bölgede olmak üzere diğer yerlerde daha çok kullanılmayan, işe yaramayan alanlarda tahsis edilmesi düşünülmektedir. Düzenlemeyle elde edilen gelir artırılacaktır ve açık artırmayla, ihaleyle olacaktır.

"Tarım Orman Bakanlığına tahsis yetkisi alınıyor ama gelirlerle ilgili kurumda kalıyor. Neden, ilgili kurum görüşüldü mü?" 2021 yılında tüm konaklama tesislerini tahsis yetkisi Bakanlığa devredilmişti. Sadece turizm merkezleri dışında ve denize kıyısı olmayan ilçelerde bungalov, kırevi, çadır ve karavan tarzında tesislerin tahsisi konusunda Tarım ve Orman Bakanlığına yetki bırakılmıştı. Düzenlemeyle turizm amaçlı yapı içeren konaklama tesislerinin standart birliğinin sağlanması ve tesis ve yatak sayılarına ilişkin sağlıklı veri elde edilebilmesi ve sektörel planlama yapılabilmesi amaçlanmaktadır. Millî parklar ile tabiat parklarının konaklama içeren tesislerine gerçekleştirilmesi amacıyla yapılan düzenlemede Bakanlık ayrıca bir yetki almamakta, sadece Tarım ve Orman Bakanlığı yapı içeren konaklama tesisi tahsis yetkisini kısıtlamaktadır yani konaklama içeren yeri tahsis yetkisi Bakanlıktan kısıtlanmaktadır.

"Döner sermaye merkezî bütçeye aykırı mı?" Döner sermaye Bakanlıkta zaten var, yapılan düzenleme de sermaye artırımına ilişkindir. Döner sermayeyi işletecek ya da işletilecek herhangi bir şirket kurulması söz konusu değildir. Bakanlığa yapılan arıtma tesisleri herhangi bir şirkete devredilmeden döner sermayeyle işletilmektedir ve bunlar ilgili belediyelerle zaten protokol dâhilinde, belediyeler dışlanmadan yapılmaktadır; bu, bu şekilde de devam edecektir.

"Kanun teklifi sektörü bitirmeye yönelik bir kanun teklifi mi?" Kesinlikle sektörü kayıt altına almaya ve sektördeki vergi kayıp, kaçaklarını ve kimlik bildirimini, diğer aksaklıkları gidermeye yönelik bir kanun teklifi. Kiralamalarda hâlihazır şekil şartına tabi olmadan Borçlar Kanunu'na tabi olarak yürütülmekte olunan bu sistemde değişiklik yapılmamaktadır.

"Yüz gün muğlak bir ifade midir, bir kişiye mi kiraya veriliyor, iki kişiye mi aynı anda kiraya veriliyor?" durumu soruldu. Yüz gün kıstası tek seferlik ve sözleşme bazlı olup kullanıcı sayısı açısından herhangi bir kısıtlama içermemektedir. Yıl içerisinde yüz günü aşmamak kaydıyla birden çok sözleşme düzenlenebilir.

"5'inci maddede belirtilen yetkili kamu kurum, kuruluşu nedir?" Konutun bulunduğu ilin valiliği ve ilgili emniyet görevlileridir.

"Müstakillerde aranmazken apartmanlarda neden oy birliği aranıyor? Bu küçük girişimcilerin aleyhine, büyük girişimcilerin lehine bir durum değil mi?" Yerleşik konut alanlarında binalardaki diğer kat maliklerinin huzur ve düzenini korumak, kat malikleri arasında olası ihtilafları engellemek amacıyla, belge sahibinin konutunun turizm faaliyetine dönüşmeden önce muvafakat alınmasına yönelik düzenleme yapılmıştır. Müstakil konutlarda diğer kat maliki gibi bir durum olmadığından muvafakatname zorunluluğu gerekmemektedir.

"Genel ahlaka aykırı durumu nasıl tespit edeceksiniz?" diye soruldu. Türk Ceza Kanunu'nun Yedinci Bölümünde "Genel ahlaka mugayir suçlar" diye sayılmış. O suçlara ilişkin suçlar burada hayâsızca hareketler, müstehcenlik, fuhuş, kumar oynatma ve dilencilik; bunlar sayılmış, bu da buradan alınmış bir şeydir.

"Kiraların yüksekliği ve insanların ev bulmaya başladığı bu dönemde konutların turizm amaçlı kullanılması ne kadar doğru?" Düzenlemeyle ilgili turizm amaçlı kiralamalar bazı koşullara bağlanmakta olup sayıları kontrolsüz bir şekilde artan günümüz kiralamalarında kontrollü döneme geçilmektedir. Bu bağlamda İstanbul, Antalya başta olmak üzere memur ve öğrenci kesimlerinin kiralık ev bulma sorununa ve fahiş rakamlara ulaşan kira bedellerine de dolaylı olarak olumlu etki göstermesi beklenmektedir.

"İmara aykırı yapılan müstakil evler kanun kapsamına dâhil mi?" Tapu sicilinde konut olarak kayıtlı yapılar izin belgesine konu olup yapı kayıt belgesi almış konutların sisteme dâhil edilip edilmeyeceğine ilişkin düzenleme alt mevzuatta yapılacaktır.

"Düzenlemeyi desteklemek mi istiyorsunuz, engellemek mi?" diye de soruldu. Düzenlemenin sektörü desteklemek ya da engellemek gibi bir amacı yoktur; düzenlemenin amacı, turizm amaçlı konut kiralamalarının kayıt ve kontrol altına alınarak geliştirilmesi ve bu konuda mevzuattaki eksikliklerin giderilmesidir, kayıt dışılığın önlenmesi, kuralsız şekilde faaliyet gösteren bu sektörün ülke turizmine verdiği zararların önlenmesidir.

"Katı atık bertaraf tesisi için Bakanlık belediyelere kaynak aktarmalı, bu işe girmeli." denildi. Otellerin yoğunlukla olduğu turizm bölgelerinde belediye başkanlıklarının da maliyetli olması nedeniyle yapılmayan atık su tesislerinin projelendirilmesi ve yapımı konusunda Bakanlıkça maddi teknik destek sunulmakta. Belediyelerin işine karışmak gibi bir durum söz konusu değildir, zaten onlarla protokol dâhilinde bu işler yapılmaktadır.

"Yurt dışında olan maliklerle nasıl oy birliği sağlanacak?" diye soruldu. Kat Mülkiyeti Kanunu'nda konutun iş yeri olarak kullanılması için kat maliklerinin oy birliği şartı aranmaktadır. Konutun turizm amaçlı kiralanmasının ticari niteliğinin olduğundan Kat Mülkiyeti Kanunu hükmüne paralel şekilde düzenleme bu şekilde yapılmıştır, az önce de arz etmiştim.

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Kat mülkiyeti belirli mesleklerle ilgili oy birliği arıyor üstat, hepsiyle ilgili değil, özür dilerim. Kat Mülkiyeti Kanunu...

OĞUZHAN KAYA (Çorum) - "Kiraya verilecek kiracılara kısıtlama yapılması sözleşme özgürlüğüne aykırıdır." aynı soruyla ilgili. Özünde bu tarz kiralamalar turizm türü olarak değerlendirildiğinden diğer turistik tesislerde olduğu gibi seyahat acenteleri vasıtasıyla yürütülmesi daha doğru olacak diye bu düzenleme yapılmıştır.

Aracı kurumların vergilendirilmesi önemli, elektronik ortamda aracılık eden firmaların ülkemizde kurulması da teşvik edilmelidir.

"Yüzde 25 koşulu büyük binalarda çok fazla daireye tekabül ediyor, bu durum butik oteller açısından sorun teşkil edebilir." denmiş. 16'ncı maddedeki düzenleme orman alanları yol açacak... Kimler var bu durumda?" diye sorulmuş. "Kanunda yapılacak düzenlemede paylaşım ekonomisiyle diğer etkileri de bu noktada özellikle aracı kuruluşlara devredilmeli." "İzin belgesi alınma sürecinde plaket alıp asmak yerine e-devlet üzerinden başvurarak dijital sertifika alınmalı." Bunlar değerlendirilebilir.

"Sadece a grubu acente kısıtlaması olmamalı." denmiş, bunları da biz komisyon olarak Genel Kurula kadar bunları da değerlendirip önerileri dikkate alacağız.

CAVİT ARI (Antalya) - Ben sorduğum sorunun cevabını tam olarak alamadım.

OĞUZHAN KAYA (Çorum) - Onlara Sayın Bakan Yardımcımız cevap verecek.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Arı, süresi var...

OĞUZHAN KAYA (Çorum) - Bir kısmına Sayın Bakan Yardımcımız...