NECİP NASIR (İzmir) - Hayır, müsaade eder misiniz.

Ben İzmirliyim, Gökan Bey İstanbullu -burada yok- bizim bu Komisyon ilk başladığında benim verdiğim 15-16 sayfalık bir sunum vardı, o sunumda hep İzmir ve İstanbul kıyaslanmıştı. O da şuydu: İzmir depremi olmadan dört ay önce Büyük Millet Meclisinde bir sunum yapmıştım, o süreçte çalıştığımda ben İzmir ile İstanbul'u kıyasladım ve İzmir'e bütün mikro bölgeleme çalışmaları, heyelan çalışmaları, stratejik eylem planını içeren 12 maddelik bir tablo oluşturmuştum; İstanbul'da depreme hazırlık noktasında o hazırlıkların olduğunu ama İzmir'de bir tanesinin dahi olmadığını İzmir depreminden dört ay önce söylemiştim. Burada da getirdiğimde, Komisyon ilk başladığında o sunumda onu ifade etmiştim; onun üzerinden hareketle plansızlık konusu gündeme gelmişti Sayın Başkanın dediği gibi. Yine ben İzmir'i örnek vermiştim, alt ölçekli planlarını...

SUZAN ŞAHİN (Hatay) - Yani sizin sayenizde İzmir konuşuluyor.

NECİP NASIR (İzmir) - Yani oradan, başka böyle bir özel durumla değil, hep İzmir ondan.

SUZAN ŞAHİN (Hatay) - Yoksa başka plansız olan il yok.

İMKON İNŞAAT MÜTEAHHİTLERİ KONFEDERASYONU GENEL BAŞKANI TAHİR TELLİOĞLU - Ama Ankara'yı da söyledim Vekilim ben.

NECİP NASIR (İzmir) - Ama bir gerçek var: İstanbul gerçekten geçmiş dönemden depreme hazır bir kent. Hangi anlamda? Yalnız bir tek eksikliği var, son dönemde akamete uğrayan kentsel dönüşüm.

Sayın Başkanım, benim sunumumuz sürecinde bir 15 sayfalık bir önerim olmuştu ama yarına bir sonuç olarak biraz sonra 15 sayfalık bir öneriyi de yine Komisyonumuza takdim edeceğim yazılı olarak, tutanaklara geçer.

Yalnız -müteahhit arkadaşlar da burada- tutanaklara geçmesi için özellikle vurgulamaya çalışacağım bir şey olacaktı: Bugüne kadar yaptığımız toplantılarda bu asrın afetinden dirençli kentlerin oluşturulabilmesi için kentsel dönüşümün önemi ortaya çıktı. Şimdi, kentsel dönüşüm işinin bütün süreçleriyle sırf bu işle uğraşan ve ayrıca tüzel kişiliği haiz bir birim veya kurum tarafından yapılması yürütülecek uygulamaların daha seri ve etkin olarak yürütülmesini sağlayacaktır. Tüzel kişiliği olan bir birim veya kuruluş gayrimenkul edinme, hak sahipliği çalışmalarını doğrudan yürütme, kentsel dönüşüm için finansman temin etme, yürütülecek uygulamaya göre taşra teşkilatı oluşturma ve uygulama bitince taşra teşkilatını kapatma gibi konularda daha etkin olarak faaliyet gösterecektir. Bu yüzden Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının merkez hizmet birimi olan Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürlüğünün Bakanlığının bağlı kuruluşu olarak kamu tüzel kişiliğini haiz özel bütçeli kentsel dönüşüm başkanlığına dönüştürülmesinin uygun olacağını burada ifade ediyorum ve bunun üzerinde, bundan sonraki kentsel dönüşüm sürecinin hızlanması için özel bütçeli kentsel dönüşüm başkanlığının olmasının elzem olduğunu düşünüyorum.

İkinci olarak, İstanbul ve İzmir'de olduğu gibi bölgesel kentsel dönüşüm müdürlükleri kurulmasının çok doğru olacağını düşünüyorum. İzmir depreminden sonra -biz daha önce de Bakanımızdan talep etmiştik- maalesef yine kentsel dönüşümdeki direnç ve oradaki siyasi saiklerle yine büyük sıkıntılar yaşayınca Sayın Bakanımız bir bölge müdürlüğü kurdurdu. Bu Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğünden ayrı bir birimde oluştu ve direkt Bakanlığa bağlı oldu. Vatandaşlar bu Kentsel Dönüşüm Müdürlüğüne gittiğinde, orada üst düzey Müdür yönetiminde ada bazında birleşip tekliflerini götürüyorlar ve bilabedel, ücretsiz olarak Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü onlara proje oluşturuyor. Şu anda 10 projeden 3 tanesi hayata geçmek üzere. Vatandaşla mutabık kaldıktan sonra iki yıl ödemesiz -bütün kredilerini çıkarıyor Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü- 10 yıl vadeli, en düşük emekli maaşını aşmamak kaydıyla vatandaşı ev sahibi yapıyor. Böyle bir yol izlemeye başlıyoruz çünkü İzmir'de...

Sayın Vekilim, dinliyorsunuz değil mi? Yine, İzmir'i ifade edeceğim çünkü Suzan Hanım...

BAŞKAN VEYSEL EROĞLU - Suzan Hanım, dikkatle dinle.

SUZAN ŞAHİN (Hatay) - Ben İzmir'de bir çalıştay yaptıracağım.

NECİP NASIR (İzmir) - Neden İzmir'de? Çünkü İzmir'de maalesef 73'üncü madde diye belediyenin yüzde 100 uzlaşı, iki satırlık maddesi arkasına sığınarak 2005'ten beri, yirmi dört yılda İzmir'de belediye sadece 900 konut yaptı ama 6306 sayılı Yasa'yla İzmir'de bir tek daire dönüştürülmedi. O dönüşümün önündeki engel de tamamen belediye ve odalardı. Sabahki mesele, sabahleyin oradaki Jeoloji Mühendisleri Odasıyla aradaki... Aslında ifade etmeye çalıştığım da oydu. Onun için, bu tür bölgesel, kentsel dönüşüm müdürlüklerinin kurulması orada kentsel dönüşüm yapmak isteyen belediye ile ya da vatandaş ile merkez arasındaki sorunu ortadan kaldırır.

BAŞKAN VEYSEL EROĞLU - Toparlayalım çünkü bugün çok yoğun.

NECİP NASIR (İzmir) - Yine, kentsel dönüşüm kapsamında yapılan işlerin müteahhit tarafından yarım bırakılmaması, maliklerin müteahhitlere mesleki sigorta...

BAŞKAN VEYSEL EROĞLU - O zaten daha önce kayda geçmişti.

NECİP NASIR (İzmir) - Yine, Sayın Bakanım, sanayi üretim tesisleri, organize sanayilerin hızlı ve... Güçlendirme Yönetmeliği'nde zaten detaylı var. Yalnız, inşaat işlerinde -demin sayın vekilim sordu Sayın Başkana- çalışanlarda -ki bizim burada da defalarca geçen- mesleki yeterlilik belgesi zorunluluğunun bir an önce hayata geçirilmesi... İşe girişte mesleki yeterlilik kayıt belge numarasının sosyal güvenlik sistemine girişinde zorunlu hâle getirmesiyle kayıt altına düşeceğini düşünüyorum.

Bir konu daha... Çok Değerli Başkanım, değerli milletvekilleri, değerli Komisyon üyeleri; başkanlık sisteminde, özellikle bu dönemde sivil toplum kuruluşlarının önemini hepimiz kavradı. Sayın Vekilim, sürekli olarak gerçekten de artık STK'lerin çok önemli rol alması gerekiyor. Bunun için, bu önümüzdeki dönemde, 28'inci Dönemde Türkiye Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Yasası'nın yeniden düzenlenmesi, daha demokratik, katılımcı nispi temsil sistemi getirilerek bütün üyelere fırsat eşitliği sağlayacak, demokratik katılımı sağlayacak yeni demokratik bir düzenleme getirilmelidir diye ifade ediyorum.

Yine, çok önemli... Biraz önce 15 kişilik bir grup gelmişti, Gökan Bey de aslında kısaca 2981 sayılı Yasa'dan söz etmişti Sayın Bakanım. 2981 sayılı Yasa şu: Yıllar önce, kırk yıl önce, elli, altmış yıl önce binaları olan, 400 metreye kadar ev sahibi olanlara 2981 sayılı Yasa'yla bir hak tanınmıştı 1985 yılında. Millet parasını yatırmıştı, tapu tahsis belgesi almıştı ve hak sahiplikleri vardı ve hak etmişlerdi ancak ilerleyen sürelerde hazineye ait, kamuya ait bu araziler ilgili belediyelere devredildi "Alın kardeşim, rayiçlerini belirleyin bunun yarı parası, vatandaşa verin, yarı parası size, yarı parası devlete kalsın." denildi ama kırk yıldır farklı siyasi saiklerle belediyeler bu vatandaşlara maalesef tapularını vermediler. Tapularını vermedikleri için, söz konusu yerler de varoşlar ve çöküntü alanları olduğu için, mülkiyet sorunu giderilmediğinden dolayı bu kentsel dönüşümü de etkileyecek. Yine, söz konusu yasayla, bu önümüzdeki pazartesi günü uzatılan süre, hak sahipliği süresi bitiyor. Zannediyorum, bu süre içerisinde uzatılması söz konusu olmazsa ilk yasama döneminde 2981 sayılı Kanun'dan kaynaklı hakların tecelli etmesi için yasal süreçlerin tamamlanması, yaşadıkları arazilerin üzerinde yaşayanlara satışının 2981, 4706, 775, 3194 sayılı Kanunların getirdiği belediye sokak rayiç değeri temel alınarak değerlendirilmesi büyük mağduriyetleri giderecek ve vatandaşların mağdur olmasını önlediği gibi aynı şekilde kentsel dönüşümün de önünü açacaktır.

Çok teşekkür ediyorum, sağ olun.

Devamı vardı, devamına yarın devam edeceğim Sayın Bakanım.

BAŞKAN VEYSEL EROĞLU - Ben toplantıdan sonra kanuna gerek kalmadan bir çözüm yolu size söyleyeceğim.

NECİP NASIR (İzmir) - Teşekkür ediyorum.