| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Tasarısı (1/529) ile 2014 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Tasarısı hakkında (1/297) ve Sayıştay tezkereleri a) Orman ve Su İşleri Bakanlığı b) Orman Genel Müdürlüğü c) Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü ç) Meteoroloji Genel Müdürlüğü d) Türkiye Su Enstitüsü e) Ekonomi Bakanlığı |
| Dönemi | : | 26 |
| Yasama Yılı | : | 1 |
| Tarih | : | 12 .02.2016 |
BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Evet, Sayın Başkan, teşekkür ediyorum.
Sayın Bakanım, değerli arkadaşlarım, değerli bürokratlar ve basın mensupları; hepinize saygılar sunuyorum öncelikle.
Sayın Bakanım, şahsım adına bu konunun uzmanı değilim, yaptığınız güzel çalışmalardan dolayı memnuniyet duyuyoruz tabii ki öncelikle onu ifade edeyim, ama siz bir taraftan bu yatırım faaliyetlerini yaparken bizim de denetim görevimiz var; tabii ki yaptığınız harcamaları, çalışmaları bir taraftan da denetleyeceğiz, ne kadarı mevzuata uygundur, değildir, onlara bakacağız mali yönden denetleyeceğiz.
2014 yılına hiç girmediniz, 2014 yılında yaptığınız çalışmalarla ilgili, harcamalarla ilgili hiç bilgi vermediniz, daha çok yaptığınız çalışmaları anlattınız, projelerinizi anlattınız, ne kadara baliğ olacak onlarla ilgili pek bilgi vermediniz.
Ben konunun uzmanı olmadığım için farklı kaynakları kullanıyorum, tabii, çok net bir çalışma yapmamışlar ama bu 2015'in AB İlerleme Raporu sizin alanınızla ilgili olarak şöyle diyor: "Devam eden yatırımların neticesi olarak suyla ilgili atık su arıtma kapasitesi artmıştır. Kentsel Atıksu Arıtımı Direktifi gibi çevre mevzuatının uygulanmasını iyileştirmesi beklenen 2014 tarihli Büyükşehir Belediye Kanunu yeniden gözden geçirilmelidir."
Büyükşehir Belediye Kanunu çok yanlış oldu, bu konuyla ilgili olarak hakikaten yeniden gözden geçirilmesi, yeniden ele alınması gerekiyor.
"Doğa korumayla ilgili çerçeve mevzuat Ulusal Biyolojik Çeşitlilik Stratejisi ve Eylem Planı henüz kabul edilmemiştir, sulak alanlarda, ormanlarda ve doğal sit alanlarında imara izin veren düzenlemeler hâlâ AB müktesebatına uygun değildir." Böyle bir eleştirisi var.
Sayın Bakanım, Sayıştay raporlarına da geleceğim ama şu her sene benim söylediğim bir konu var, siz buna cevap vermiyorsunuz, geçen sene de söyledim. Şimdi, burada yine sunumunuzda -geçen yılda olduğu gibi-diyorsunuz ki: "1973 yılında orman alanımız 20,2 milyon hektardır. 2002 yılında 20,8 milyon hektar olan orman alanımız 2015 yılında 22,3 milyon hektara ulaşmıştır."
"Ormanlarımız büyüyor, artıyor." diyorsunuz. "Son on üç yılda yapılan gayretli çalışmaların neticesinde orman alanlarımız 1973 yılından bu yana 2,1 milyon hektar artmıştır." diyorsunuz.
Şimdi, İnternet'e girerseniz görüyorsunuz, bir Global Forest Watch isminde bir kuruluş var. Siz daha önce dediniz ya, "Yangın uçaklarını bile takip ediyoruz.", bunlar da takip ediyorlar.
Bunların hesaplarına göre, 2001 ile 2014 arasında 331.715 hektar kaybedilmiş, 178.374 hektar alan da kazanılmış. Yani 178 kazanılmış, 331 kaybedilmiş alan var. Yani geriye gidiş var. Önemli bir alan bu. Ve onlara göre mevcut orman alanlarımızın yüzde 8'i doğal, yüzde 63'ü yeniden ıslah edilen, "regenerated", yüzde 29'u da fidanlık, böyle bir tespitleri var.
Şimdi, bu da bilimsel bir tespit, siz de bazı iddialarda bulunuyorsunuz, "arttı" diyorsunuz, bununla ilgili de cevap vermiyorsunuz. Bu, bütün dünyada bu işi yapan bir kuruluş, çok da net gözlemleri var. Bir orman alanının artıp artmadığı bile bilimsel yoldan artık tespit edilebilir dünyada, bununla ilgili olarak bile tartışmamız abestir herhâlde. Bu konuyla ilgili ne diyorsunuz? Geçen sefer de cevap vermediniz buna, artıyor mu azalıyor mu? "Artıyor" diyorsunuz, artarsa memnun oluruz, mutlu oluruz ama gözlemlerimiz de onu pek göstermiyor, azalıyor gibi görünüyor ve bu Global Forest Watch'ın çalışmaları da onu gösteriyor. İnternet'ten girin, bakın, çok net olarak fotoğraflarını da koyuyorlar, ayrıca anlık olarak görüntülerle de bunları ispat edebiliyorlar. Biliyorsunuz, bütün bitkilerle ilgili olarak, tahıllarla ilgili vesairede bu çalışmalar yapılabiliyor, her şey tespit edilebiliyor artık.
Bunu da söyledikten sonra Sayıştay raporlarına gireyim. Sayın Bakanım, bu, Ulaştırma Bakanlığında da var, sizde de var; mühendislerin yönettiği yatırımlarımızla ilgili bakanlıklarda maalesef, değerli arkadaşlar, düzgün kayıt tutulmuyor ya da mali konuları, mevzuat konularını çok önemsemeden hızlı bir şekilde yatırım yapıyorlar, bir şeyler üretmeye çalışıyorlar ama mevzuatı ihmal ediyorlar, işin maddi boyutunu ihmal ediyorlar. Orman ve Su İşleri Bakanlığında da böyle bir durum söz konusu. Bakanlık ve kuruluşlar bu bakımdan dökülüyor Sayın Bakanım. Sizin Bakanlığınızla ilgili olarak da 3 bulgu var, performans raporunda 9 bulgu var; önemli bunlar hakikaten. Ama özellikle, çok vakit almasın, bazı... Mesela Türkiye Su Enstitüsünde yine çok önemli tespitler var. Şöyle mesela: "Personel giriş sınavlarında aranacak özelliklerin eşitlik ilkesi doğrultusunda düzenlenmemesi." Bununla ilgili bilmiyorum soruşturma açtırdınız mı ama böyle önemli konular var. "Yıllara sâri hizmet alımı usul, izin ve onay süreçlerine uyulmaması." Bunlar önemli konular, bunlar yolsuzluklara da yol açabilecek konular. Bunları önemsemek gerekiyor.
Orman Genel Müdürlüğü Sayıştay denetim raporuna giriyorum. Sayın Bakanım, mesela 1'inci bulgu: "Genel Müdürlüğün öz gelirleri için tahakkuk esaslı muhasebe sisteminin kurulmaması ve bu nedenle gelir tahakkuk hesaplarının mali tablolarda tam ve doğru olarak yer almaması." Burada arkadaşlarımız var, bu işleri bilirler, büyük işletmelerde muhasebe sistemi yoksa, ne alıp verdiğinizi, ne olduğunu, ne bittiğini kayıtlara yansıtamıyorsanız hiçbir şey yapamıyorsunuz demektir. Orada her türlü usulsüzlük söz konusu olabilir. Bir muhasebe sisteminin kurulamamış olması büyük bir sıkıntıdır.
Yine Orman Genel Müdürlüğünün Sayıştay tarafından 10'uncu bulgusu: "İzin ve İrtifak İşlemleri Yönetiminde Karşılaşılan Mevzuata Aykırı Uygulamalar" diye bir başlık var. Orman Kanunu'nun 16'ncı maddesi kapsamında madencilik faaliyetleriyle ilgili bazı değerlendirmeler yapılmış, bazı alanlar, orman alanları madencilere veriliyor, büyük sıkıntılar var. Alan şirketler muhtelif yıllara ait ek devlet haklarını ödemiyorlar, saha aşımlarının olması söz konusu oluyor, izin bedellerinin takip ve tahsilinde yaşanan mevzuata aykırı uygulamalar var. Bunlar tek tek ele alınması gereken konular. Vaktimiz olsa, 2014 için bunları tek tek ele alsak diğer kurumlarla beraber, epey bir sıkıntıyı hep beraber gözler önüne sereriz. Aslında bunun normal olarak yapılması lazım. Bir kesin hesap komisyonu olsa oturacağız, beraber, birlikte, bunları, bunların yol açtığı sorunları, sıkıntıları tek tek tespit edeceğiz ama maalesef bunlara vakit ayıramıyoruz.
Devlet Su İşleriyle ilgili olarak da aynı şeyler söz konusu Sayın Bakanım. Devlet Su İşleriyle ilgili olarak çeşitli bulgular var, eleştiriler var. Mesela "DSİ Genel Müdürlüğüne ait taşınmazların tümünün kayıt altına alınmaması." Ama sonuç olarak şöyle diyor denetim görüşü: "Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 2014 yılına ilişkin yukarıda belirtilen ve ekte yer alan mali rapor ve tabloların 'denetim görüşü dayanakları' bölümünde açıklanan nedenlerden dolayı gelirlerden alacaklar ve maddi duran varlıklar hesap alanları hariç tüm yönleriyle olumlu." "Gelirlerden alacaklar ve maddi duran varlıklar hesap alanları hariç..." ama kısmi bu. Yani önemli bir sorun olduğunu gösteriyor, ona göre kabul ediliyor. Normalde bizim Sayıştay bunu kabul ediyor ama diğer sayıştaylar inanın kabul etmezler, ibra edilmez.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN - Sayın Kuşoğlu, ilave süre veriyorum.
Buyurunuz efendim.
BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Teşekkür ederim.
Sayın Bakanım, 64'üncü Hükûmet Programı Eylem Planı'nda da sizinle ilgili bazı konular var, onları da sizinle konuşmak istiyorum. Şimdi, 92'nci Eylem Planı'nda diyor ki: "Su kanunu çıkarılacak." Bununla ilgili hazırlıklar yapıldı mı? Bir de: "Tabiatı ve biyolojik çeşitliliği korumaya yönelik yasal düzenleme gerçekleştirilecek." Bu ilk altı ayda çıkarılacaktı, bununla ilgili hazırlıklar tamamlandı mı? Yani Meclise gelmesi, çıkması epey zaman alacak, bunların her ikisi de önemli konular.
Bir de bir yıl içerisinde gerçekleştirecekleriniz arasında "Hayvan hakları en geniş hukuki çerçevede korunacak." diyorsunuz. Ankara'da özellikle Çankaya bölgesinin en önemli sorunu nedir biliyor musunuz? Kamuoyu yoklamaları yapılıyor, en önemli sorun köpekler. Bir kısım vatandaş köpeklerin korunmasını istiyor, beslenmesini istiyor, bir kısım vatandaşsa sabah çıkıyor ya da akşam karanlığında eve geliyor, saldırılara uğruyor. Büyük bir sıkıntı var. Belediye en fazla bundan şikâyetçi, vatandaş en fazla bu konuyu gündeme getiriyor. Gerçekten büyük bir sıkıntı oldu, bunlarla ilgili bir şeylerin yapılması lazım. Büyükşehir "Benim alanıma girmez." diyor, kimse kabul etmiyor. Gönüllü olarak bazı belediyeler var, Çankaya Belediyesi, Gölbaşı Belediyesi bir şeyler yapmaya çalışıyor ama böyle yürümez bu iş. Büyük bir sorun oldu hakikaten.
Sayın Bakanım, 2014'e girmişken taşıt meselesine de geleyim. Şimdi, 341 taşıt var Bakanlığınızda 2015 sonu itibarıyla. 106 tane bu sene alıyorsunuz. Yani üçte 1'lik bir taşıt talebiniz var. Bunların bir kısmı binek otomobil. 19'da motosiklet ihtiyacınız varmış.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN - Sayın Kuşoğlu, tekrar ilave süre veriyorum.
Buyurunuz lütfen.
BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Bu yıl böyle bir taşıt seferberliğine mi giriştiniz bilmiyorum.
Bir de "42 orman köşkü yaptık." dediniz, orman köşklerinin hiçbiri envanterde görünmüyor ya da Maliye Bakanlığına bildirdikleriniz arasında yok, hiçbiri yok. DSİ'nin 3.976 tane tesisi var; 3.838 lojmanı var, 138 de sosyal tesisi var ama orman köşkleri bunlar arasında değil herhâlde? Çünkü bu DSİ'nin. Sizin Bakanlığa ait olanlar arasında da görünmüyor, Maliyeye bildirenler arasında. Öyle bir eksiklik var.
Şimdi, değerli arkadaşlar, seçimden önceydi -geçen sene de özellikle söyledim- Ankara Polatlı'da Gökpınar Barajı'nın temelini Sayın Bakanla birlikte attık; beni de davet ettiler, sağ olsunlar. Gittik. Şunu anlatacağım: Yani güzel bir ortamdı, bir hastane açılışı yaparken aynı zamanda Eskişehir-Ankara sınırındaki Gökpınar Barajı'nın da temelini attık. Ama şöyle bir şey oldu: Sayın Bakan çıktı, Gökpınar Baraj ihalesini alan genel müdürü çağırdı, ona hemen o anda bir imza attırdı, 2018 yılı Ekim ayında bitecek olan Gökpınar Barajı'nı 2017'ye çekti, bir yıl önceye çekti. Bizler de alkışladık. Bir de okul yapım taahhüdünü aldı şirketten, halloldu.
ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANI VEYSEL EROĞLU (Afyonkarahisar) - Gecikirse...
BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Şimdi, yalnız şöyle bir şey var: Bu güzel görünüyor, bir yıl önceye alınmış görünüyor ama devlette bir usul var, erkân var, bir yıl önce... Şimdi ihale ediyorsunuz, diyorsunuz ki: "2018'de bitecek." Ona göre para koyuyorsunuz, teklif verenler de ona göre veriyorlar, giriyorlar. Ondan sonra da ayaküstü bunu bir yıl önceye almak... Başka firmalar da girebilirdi madem bir sene önce olabiliyor. Bir yıl önce...
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN - Sayın Kuşoğlu, lütfen sözlerinizi tamamlayın.
BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Tamamlıyorum Sayın Başkanım.
Yani böyle olmaması lazım. Planlamadayken bunlar yapılamıyordu. Şimdi siz daha serbest çalışıyorsunuz, daha hızlı çalışabiliyorsunuz. Böyle bir serbestiniz var ama devlette bu usul olmamalı. Yanlış bir usul bu.
Bakın, sonuç olarak, Bakanlığınızda önemli eksiklikler var, mali yönden önemli eksiklikler var, mevzuat yönünden önemli eksiklikler var. Tamam, uğraşıyorsunuz, didiniyorsunuz, takdir ediyoruz ama bunların olmaması lazım; usulsüzlüklerin, mevzuat usulsüzlüklerinin, mali yönle ilgili usulsüzlüklerin olmaması lazım, bunların da tamamlanması lazım. Siz mühendis olarak işin bir an önce bitmesiyle ilgilisiniz, o tarafıyla uğraşıyorsunuz ama bu tarafına, işletmecilik tarafına da çok önem vermeniz lazım. Hukuk boyutunu ve mali boyutu ihmal etmemeniz lazım Sayın Bakanım. Devlette usul, erkan biraz farklı, ona göre yürütmeniz lazım.
Birkaç da sorum olacak ama onları sorular bölümünde sorayım.
Çok teşekkür ediyorum, bütçenizin hayırlı uğurlu olmasını diliyorum.