| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | Aydın Milletvekili Mustafa Savaş ve 71 Milletvekilinin; Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi (2/4892) |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 6 |
| Tarih | : | 23 .01.2023 |
MUSTAFA KALAYCI (Konya) - Teşekkür ederim Sayın Başkanım.
Şimdi, bilindiği üzere, ekonomimiz yüksek oranda büyürken son yıllarda Türkiye inşaat sektöründe daralma olduğunu görüyoruz. Son iki yıla baktığımız zaman, 2021 yılında Türkiye ekonomisi yüzde 11,4; gayrimenkul sektörü yüzde 3,6 büyürken inşaat sektörü yüzde 0,6 küçülmüş. 2022 yılının üç çeyreğine baktığımız zaman da Türkiye ekonomisi çeyrek bazda sırasıyla yüzde 7,5; yüzde 7,7 ve yüzde 3,9 büyürken inşaat sektörü ilk çeyrekte yüzde 7,7, daha sonra yüzde 9,9 ve son, üçüncü çeyrekte yüzde 14,1 daralmıştır.
Yine sektörle ilgili yapı ruhsatı ve yapı kullanım izinlerine baktığımız zaman da bu durumu görebiliyoruz. 2022 yılının Ocak-Eylül döneminde yapı ruhsatı sayısında yüzde 13,9 oranında azalma var. Konut satışlarına baktığımız zaman da yine son yıllarda, özellikle ilk el satışlarda önemli oranda düşüş olduğunu görüyoruz. Toplam satış 2022 yılında bir önceki yıla göre yüzde 0,4 azalmış. Yıl bazında baktığımız zaman, ilk el satışlar -TÜİK'in istatistiklerinde- daha önceki yıllarda 500-600 bin iken son üç yılda; 2020, 2021, 2022 yılında 460 binler seviyesine inmiş durumda.
Sektörün bu durumunu kısaca söyledikten sonra, getirilen düzenlemenin sektöre canlılık katma açısından ne kadar önemli olduğunu vurgulamak isterim. Tabii, bununla birlikte, cumhuriyet tarihimizin en büyük hamlesi olan bu sosyal konut hamlesi de bu anlamda sektöre mutlaka önemli katkı sunacak. Bu yeni getirilen düzenlemeyle sıfır konut desteklendiği için yani konut arzında, konut üretiminde bir artış, açıkçası, teşvik ediliyor. Hâliyle, bu, inşaat sektörü için can suyu olacak nitelikte.
Diğer taraftan baktığımız zaman, evi olmayan vatandaşlarımız için de çok önemli bir fırsat getiriliyor. Yüzde 0,69'luk aylık faiz -ki kabaca yıllık 9 civarına falan gelir herhâlde -gerçekten çok uygun bir... Bir de vade konusunda önemli bir yenilik getiriliyor. Daha önce, benim bildiğim, on yıl vadeyle veriliyordu krediler, bu uygulamayla on beş yıla çıkarılıyor. Aynen gelişmiş ülkelerdeki uygulama "mortgage" dediğimiz uygulamanın bir benzeri bu düzenlemeyle geliyor. Vatandaşımız ilk üç yıl kira öder gibi taksit ödeyecek, burada katkı verilecek. Teklif sahibi Değerli Mustafa Bey bu konuyu detayıyla anlattı. Burada ben bir konuyu dikkatlerinize getirmek istiyorum -hani, baştan Anayasa tartışmaları yaptık- şimdi ilk üç yıl katkı var ama bu verilen katkı 8'inci yıldan itibaren tekrar tahsil edilecek yani hazine açısından, Maliye Bakanlığı açısından ben bir gider görmüyorum burada, neticede verdiğim katkıyı 8'inci yıldan sonra alacağım. Belki bir finansman maliyeti olur yani aynı tutarda alacağım için ilk üç yılda verdiğim şeye bir faiz uygulamayacağım herhâlde, anlatımınıza...
MUSTAFA SAVAŞ (Aydın) - Basit faiz uygulanacak; 0,69'dan uygulanacak.
MUSTAFA KALAYCI (Konya) - Yok, katkıya...
MUSTAFA SAVAŞ (Aydın) - Katkıya da...
MUSTAFA KALAYCI (Konya) - Ha, katkıya da uygulanıyor. O zaman bütçeye gider yazacak bir durum söz konusu değil. Yazımda niye öyle bir şey yazıldı?
MUSTAFA SAVAŞ (Aydın) - Son olarak Sayın Vekilim, ben...
MUSTAFA KALAYCI (Konya) - Bir de müteahhitlerden yüzde 5 alacağım, belki de kâr edeceğim bu işten. Hakikaten anlatımdan öyle bir durum çıkıyor yani burayı daha netleştirirsek... Şu durumda bütçeye ek bir yük gelmeyeceği görünüyor yani, bunu ifade edeyim.
Uygulama açısından bir sorun var -yani bize gelen bilgilerde- şöyle: Bu kampanyaya daha fazla müteahhidi nasıl sokabiliriz? Bunu sağlamalıyız ki hedefimize, 100 bin konut hedefine ulaşalım. Şimdi, hâlihazırda bitmiş konutların ya da devam eden konutların maliyetleri yaşanan enflasyon nedeniyle gerçeği yansıtmıyor, bunu hepimiz biliyoruz yani şu an kayıttaki maliyet güncel maliyetin herhâlde anca yarısıdır yani bunu sektör temsilcilerimiz de daha net rakamlarla ifade edebilirler. Burada şöyle bir kaygımız var: Bir taraftan Maliye açısından bir vergi kaybı söz konusu; diğer taraftan da vatandaşın ucuz krediye erişimini engeller mi bu durum? Bu konuda bir şey yapmamız lazım. Mesela bana somut olarak şöyle bir tablo gönderdiler: Bir müteahhidin 10 dairesi var, 3'ünü 700 binden satmış, şimdi 3'ünü 2 milyondan satacak. "Kampanya bittikten sonra geriye kalan 4'ünü kaçtan satacağım?" diyor. Yani böyle şeyde bir sıkıntı var, buna bir çözüm getirilmesinin ben uygun olacağını düşünüyorum.
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - 700 binden göstermiş.
MUSTAFA KALAYCI (Konya) - Maliyetine göre yani kayıttaki maliyetine bakarsan ona göre bir gösterme söz konusu.
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Öyle gösteriyorlar.
MUSTAFA KALAYCI (Konya) - Yani bununla ilgili şu yapılabilir: Bir maliyetleri güncelleme imkânı verilebilir, bir yeniden değerleme oranında maliyetleri güncelleyip müteahhidin de burada fiktif kârdan dolayı yüksek vergi ödemesinin önüne geçilebilir -çünkü gerçek şeyinden sattığı zaman bir fiktif kâr oluşuyor- ya da kurumlar vergisi oranında bu işe mahsus bir kolaylık getirebiliriz, düşürebiliriz.
DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Mustafa Bey, sosyal program için değil, müteahhitleri kurtarıyoruz ya.
MUSTAFA KALAYCI (Konya) - Kurtarma değil, kurtarma değil yani bir gerçek var. Şimdi, siz müteahhitsiniz, kaydınızda 300 bin lira görünüyor daire.
DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - İşte, tamam "Devlet vergi almasın." diyorsun. Yani bu, adam gibi yapılsa, takip edilse...
MUSTAFA KALAYCI (Konya) - "Devlet vergi almasın." değil yani gerçek anlamda alsın.
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Ama her sektörde bu var.
YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Konut sektörü biraz daha...
MUSTAFA KALAYCI (Konya) - Yani burada amaç bu kampanyanın başarılı bir şekilde yürütülmesi olduğuna göre müteahhitleri bu işe sokmanın bu tür desteklerle, teşviklerle uygun olabileceğini düşünüyorum.
Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.