BAŞKAN ZİYA ALTUNYALDIZ - Gündemimizde Gaziantep Milletvekili Sayın Abdullah Nejat Koçer ve 157 milletvekili tarafından 13 Ocak 2023 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan ve Başkanlıkça aynı tarihte tali komisyon olarak Adalet Komisyonu, Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonuna, esas komisyon olarak ise Komisyonumuza havale edilen (2/4850) esas numaralı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 640 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi yer almaktadır. Teklife dair detaylı bilgileri ilk imza sahibi olarak aramızda bulunan Gaziantep Milletvekilimiz Sayın Koçer Komisyonumuzla paylaşacak ancak teklife ilişkin görüşmelere geçmeden önce birkaç hususu sizlerle paylaşmak istiyorum.

Değerli arkadaşlar, çalışma tekniği olarak ilk kooperatifler bundan yüzyıllar öncesine dayanmaktadır. Günümüzde küresel çapta 400 milyondan fazla kişiye istihdam sağlayan kooperatiflerin sadece Avrupa'daki ekonomik büyüklüğü 2 trilyona yaklaşmış durumda. Bugün sayılara baktığımızda dünya genelinde her 10 kişiden 1'inin, Avrupa'da ise her 5 kişiden 1'inin kooperatif ortağı olduğunu görüyoruz. Etkinliklerinin merkezine insanı koyan ve çalışmalarıyla piyasa başarısızlıklarını düzenlemeye yardımcı olan kooperatifler aynı zamanda daha büyük ve rekabetçi ticari girişimlere de imkân ve fırsat sağlamaktadır. Sizlerin de hatırladığı gibi bir önceki yasama yılımızda yine Komisyonumuzda kooperatiflere ilişkin birçok önemli düzenlemeyi kabul etmiş ve Genel Kurulumuza sunarak kanunlaşmasını sağlamıştık. Söz konusu düzenlemelerin kanunlaşmasıyla birlikte kooperatiflere ilişkin işleyişin daha da güçlenmesini sağladığımızı düşünüyoruz.

Bugün burada görüştüğümüz kanun teklifinde yer alan hükümlerle birlikte kooperatiflere ilişkin bilgilerin dijital dünyanın bir gereği olarak elektronik ortama aktarılmasına yönelik süreçte mağduriyetlerin önüne geçiyoruz. Hepimizin bildiği gibi ihracatımız cumhuriyet tarihimizin rekorunu kırarak 2022 yılı itibarıyla yüzde 12,9 artışla 254,2 milyar dolara ulaşmıştır. "Made in Türkiye" markasını dünyanın dört bir köşesindeki pazarlara taşıyan ihracatçılarımız aynı zamanda nitelikli ve katma değerli ihracatta da önemli başarıları ortaya koymuştur. Nitelikli ihracatın önemli güçlerinden birinin de bu anlamda serbest bölgelerimiz olduğunu düşünüyoruz. Serbest bölgelerimizden yapılan ihracatta yüksek teknolojinin payı yüzde 7'ye yaklaşırken bu bölgelerimizden yapılan ihracatımızın birim değeri 15 dolarlara kadar yükselmektedir. İhracatımızın önemli ögelerinden serbest bölgelerimize yönelik hükümlerle birlikte bölge içi doğal gaz satış ve dağıtım faaliyetlerinin düzenlenmesi öngörülüyor.

Değerli Komisyon üyeleri, değerli katılımcılar; medeniyetimiz tarih boyunca "İnsanı yaşat ki devlet yaşasın." şiarıyla tarihte yerini alırken ülkemiz sosyal bir hukuk devleti olmanın gereklerini yerine getiriyor. Vatandaşlarımızın haksız ticari uygulamalardaki mağduriyetlerinin giderilmesi, ticaretimizin bel kemiği ticari işletmelerimiz ve girişimlerimizle ticari ilişkilerin sağlıklı ve sürdürülebilir bir şekilde yönetilmesi, salgınla birlikte yeniden şekillenen tedarik zincirindeki olası aksamaların önüne geçilerek ticaret sistemimizin bir çark gibi, tabiri caizse şıkır şıkır çalışmasının sağlanması kanun teklifiyle birlikte temel önceliklerimizdendir. Ticari uygulamalarımızdaki haksızlıkların günümüz gelişmelerine uygun bir şekilde tanımlanarak ortaya çıkabilecek mağduriyetlerin orantılılık, ölçülülük ve caydırıcılık ilkeleri kapsamında etkin bir şekilde önüne geçilmesini hedefliyoruz. Özellikle iklim değişikliğiyle birlikte önümüzdeki süreçte önemini daha da idrak edeceğimiz gıda güvenliği konusunda tarım ve gıda ürünlerinin üretiminin sürdürülebilirliğini temin edici düzenlemeleri, dünyayı bekleyen risklere karşı ülkemizin zamanlıca adım atması ve tedbir alması açısından önemli görüyoruz. Komisyonumuz şimdiye kadar görev ve faaliyet alanlarına giren ve aslında ülkemizin her bir ferdini yakından ilgilendiren konularda âdeta bir mutfak gibi titizlikle çalışarak çalışmalara yön vermiş, sonuçlandırmış ve bu anlamda katkılarını sağlamıştır ülkemize. Bugün, Komisyonumuzun değerli üyelerinin katkılarıyla müzakere edeceğimiz kanun teklifinin kanunlaşmasıyla birlikte bu alanda şimdiye kadar yapmış olduğumuz birçok nitelikli çalışmaya, yine kapsamlı değerlendirmeler ışığında olgunlaştırdığımız ve ülkemize hizmet edecek yararlı bir çalışmayı daha ekleyeceğimize yürekten inanıyorum.

Şimdi, bütün bu altını çizdiğimiz hususlarla birlikte teklifin tümü üzerindeki görüşmelere geçmek istiyoruz.