HALİL ETYEMEZ (Konya) - Sayın Başkan, değerli Komisyon üyeleri, bakanlıklarımızın değerli yöneticileri, sivil toplum örgütlerimizin, sendikalarımızın değerli temsilcileri, hanımefendiler, beyefendiler; ben de hepinizi muhabbetle selamlıyorum.

Devlet Memurları Kanunu ve Bazı Kanunlar ile 663 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin Komisyon toplantımızda hayırlara vesile olmasını diliyorum. Ayrıca, katkısı olanlara da şimdiden teşekkür ediyorum.

Hükûmetimiz döneminde ekonomiden sağlığa, adaletten eğitime, dış politikadan terörle mücadeleye, savunma sanayisinden enerjiye, ulaştırmadan teknolojiye, spordan iletişime tüm alanlarda yüz yılın işini iktidarımız döneminde hayata geçirdik. Çalışanını koruyan, çalışamayanına bakan sosyal devlet anlayışıyla politikalarımızı yürüttük, yürütmeye de devam ediyoruz.

Sayın Başkan, değerli Komisyon üyeleri; sizlerin de çok iyi bildiği gibi kamu hizmetlerinin yürütülmesinde görev alan "sözleşmeli personel" kavramı 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'ndaki istihdam şekillerinden birisidir. 657 sayılı Kanun'da 3 istihdam şekli öngörülmüştür. Bunlardan birincisi; 4/A memurlar, 4/B sözleşmeli personel, 4/D işçi statüsündekiler ve 4/C geçici personel istihdamına da 2017 yılında son verilmiş, mevcut 4/C'liler de 4/B kapsamına alınmıştır. Yürürlükteki 6. Dönem Toplu Sözleşmesi'ni 52'nci maddesiyle sözleşmeli personelin mevzuatında düzenleme yapılması, düzenleme kapsamında sözleşmeli personelin statülerinin yeniden belirlenmesi ve 2022 yılı içinde bu konuyla ilgili düzenlemenin tamamlanması bağıtlanmış, imza altına alınmıştır. Bu çerçevede bugün de bu toplu sözleşmenin bu 52'nci maddesinin gereğini yerine getirmek üzere hep beraber çalışmaya başladık.

Sözleşmeli personel kimdir? Bununla ilgili birkaç hususu ifade etmek istiyorum: Kamu hizmetlerini yürüten ve işçi statüsünde sayılmayan kamu görevlileridir, kadroya değil pozisyona dayalı olarak istihdam edilirler, tam zamanlı veya kısmi süreli istihdam edilebilirler, sözleşmeleri idare hukukunda "idari hizmet sözleşmesi" olarak nitelendirilir, tek tip sözleşmeli istihdam değil farklı mevzuatlara serpiştirilmiş, dağınık bir yapı söz konusudur, 30 farklı yasal dayanak söz konusu burada.

Geçmişten günümüze sözleşmeli personel istihdamıyla ilgili de sizleri bilgilendirmek isterim: 657 sayılı Kanun'un ilk hâlinde, yurt içindeki personel eliyle gördürülemeyen ve özel ihtisas öğrenimine ihtiyaç gösteren istisnai görevlerde sözleşmeli personel istihdamına cevaz verilmiştir. 1974 yılında 12 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'yle yapılan değişiklikle, projeye dayalı işlerde, geçici işlerde, sağlık, teknik, avukat ve arşiv hizmetlerinde sözleşmeli personelin çalıştırılabilmesi sağlanmıştır. 1978 yılında sözleşmeli personelin çalışma koşullarını düzenlemek üzere sözleşmeli personel çalıştırılmasına ilişkin usul ve esaslar yürürlüğe konulmuştur. Zaman içerisinde üzerinde çok sayıda değişiklik yapılan bu düzenleme hâlen yürürlükte bulunmaktadır. 2007 yılında 5620 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikle yönetici kadroları dışındaki görevlerde sözleşmeli personel istihdam edilmesinin önü açılmıştır. 2007 yılında KPSS sonuçları kullanılarak sözleşmeli personel alımı zorunlu hâle getirilmiştir. 5393 sayılı Belediye Kanunu yürürlüğe girene kadar mahallî idareler de 4/B kapsamında sözleşmeli personel çalıştırmaktayken söz konusu kanunla yeni bir sözleşmeli personel istihdam şekli de geliştirilmiştir. Zaman içerisinde toplu sözleşme ve mevzuat değişiklikleriyle 4/B'li personele iş sonu tazminatı, arazi tazminatı, emeklilik yolluğu, ek ödeme, aile yardımı, yemek yardımı, fazla mesai ödemesi, memurlara paralel izin hakları, mazerete bağlı nakil hakları gibi haklar verilmiştir; memur statüsüne bunlar yaklaştırılmıştır. 2016 yılından sonraki dönemde öğretmenler, sağlık personeli ve din görevlileri için 3+1 sistemi getirilmiş, bu personelin üç yılın sonunda otomatik olarak kadroya atanması da sağlanmıştır.

Kıymetli arkadaşlar, sözleşmeli personelin kadroya alınma nedenlerini birkaç maddeyle ifade etmek istiyorum: Aynı işin farklı statü ve buna bağlı olarak farklı istihdam şartlarında yapılması, sözleşmeli istihdamın güvenceden yoksun olduğuna dair yaygın kanaat bulunması -memurlara tanınan bazı haklardan- kurum içi, kurumlar arası yer değişikliği, unvan değişikliği, görevde yükselme ve yararlanabilme gibi haklar, 3+1 sistemi kapsamında olanların üç yılın sonunda kadroya geçmesine rağmen diğer 4/B'li personelin emekli olana kadar aynı unvanda kalabilmesi, mahallî idarelerde seçim dönemleri sonrası sözleşmelerin feshedilme endişesi, geçmişte yasal düzenlemelerle sözleşmeli personelin kadroya geçirilmiş olması.

Değerli arkadaşlar, biraz önce zikrettiğim gibi, istihdam edilen sözleşmeli personelin büyük bir oranını teşkil eden çalışanlarımızın statüsüyle ilgili değişiklik yapılması zorunlu hâle gelmiştir. Bu bağlamda geçtiğimiz yıllarda birçok çalışmaya da hep beraber imza attık. 2007'de kamuda geçici işçi olarak görev yapan 214 bin çalışanın sürekli işçi veya sözleşmeli personel statüsüne geçmesi temin edildi, 2005 ve 2010 yıllarında yaptığımız düzenlemelerle yine 20 bin vekil din görevlisi kadroya geçirildi. 2011 ve 2013'te yaptığımız düzenlemelerle 300 bini aşkın sözleşmeli personel yine kadroya geçirildi. 2017 yılında 20 bin 4/C geçici personelin 4/B sözleşmeli personel olması sağlandı. 2018'de yaptığımız düzenlemeyle de kamu görevi yapan yaklaşık 725 bin taşeron personelimizin de kadro meselesi çözüme kavuşturuldu. Şimdi ise 458.615 çalışanımızı kapsayan büyük bir çalışmaya hep birlikte burada imza atacağız. Bu yasanın kapsama aldığı 458 bin...

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Kaç ay çalışmış olanlar?

HALİL ETYEMEZ (Konya) - Efendim?

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Geçici işçi olarak kaç ay çalışmış olanlar?

HALİL ETYEMEZ (Konya) - Geçici işçi burada yok, bu kanunda yok.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Sunumu bitirelim de sonra...

HALİL ETYEMEZ (Konya) - İşçi yok, bunlar 4/B kapsamında olanlar.

Değerli Komisyon üyeleri, şimdi sizlere maddelerle ilgili kısaca bilgi vermek istiyorum.

1'inci madde: Vekil imam ve müezzinlerin kadroya geçirilmesi Diyanet İşleri Başkanlığının 28/11/2022 tarihi itibarıyla 657 sayılı Kanun'un 86'ncı maddesi kapsamında açıktan vekil imam-hatip ve vekil müezzin-kayyum olarak görev yapanların kadroya geçişleri düzenlenmektedir. Kadroya geçişler talebe bağlı olacaktır. Söz konusu personel, Başkanlıkça belirlenen KPSS puan ve yapılacak sözlü veya uygulamalı sınavda başarılı olmaları şartıyla kadroya geçirilecektir. Kadroya geçirilenler Başkanlıkça ilan edilecek yerlerde görevlendirilecektir. Memur kadrolarına atananların dört yıl süreyle başka kurumlara ataması yapılamayacaktır, nakli yapılamayacaktır. Bu kapsamda, 1.234 imam hatip, 476 müezzin-kayyum olmak üzere toplam 1.710 kişi bulunmaktadır.

MAHMUT TANAL (İstanbul) - Kaç kayyum atanmış bu camilere müezzin veya şey olarak?

HALİL ETYEMEZ (Konya) - Şimdi, buradaki 476 bu kapsamda.

MAHMUT TANAL (İstanbul) - Kayyum olan camiye kaç kayyum atadınız?

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Sunumlar bitsin de sonra, bir bütünlüğü... Daha sonra yine cevap...

MAHMUT TANAL (İstanbul) - Özür dilerim. Camiye kayyum atanmaz.

HALİL ETYEMEZ (Konya) - "Kayyum" derken o kayyımın atanma şekli değil.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Sunuma belli bir süre veriyoruz.

CAVİT ARI (Antalya) - Camiye kayyum nasıl atanır Başkanım?

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Sunumu bitirelim lütfen.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Camilere de mi kayyum atadınız ya? Belediyelere atadınız da camilere de mi kayyum atadınız?

HALİL ETYEMEZ (Konya) - Madde 2: 657 sayılı 4/B...

(Gürültüler)

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Halil Bey, Halil Bey, affedersiniz... Sizden de üyelerimizden de bir şey rica edeyim; onlar sunum esnasında müdahale etmesinler, siz de müdahalelere bakmadan lütfen normal sunumunuzu devam ettirin, lütfen...

HALİL ETYEMEZ (Konya) - 657 sayılı Kanun'un 4/B maddesinin yeniden düzenlenmesini sağlıyoruz. 657 sayılı Kanun'un 4/B maddesine göre bundan sonra işe alınacak sözleşmeli personelle ilgili düzenleme yapılmaktadır. Bu kanunun maddesinde istisnalar: Proje bazlı işlerde bir yıldan az süreli hizmetlerde yabancı uyruklu personel istihdam edilmesini gerektiren hizmetlerde, yurt dışı teşkilatlarında çalışanlar kadroya geçemeyecek, sözleşmeli olarak çalışmaya devam edeceklerdir. Yukarıdaki istisnalar dışında işe alınan sözleşmeli personel üç yıl sonunda talepleri hâlinde kadroya geçebileceklerdir. Bu personel can güvenliği ve sağlık sebepleri hariç olmak üzere, üç yıl kadroya geçtikten sonra bir yıl olmak üzere üç artı bir; toplam dört yıl hizmet süresini tamamladıktan sonra naklen atanma hakkını elde edecek. Sözleşmeli olarak geçirilen süreler memuriyet derece ve kademesinde değerlendirilecektir. Kadroya atanma talebinde bulunmayanlar sözleşmeli olarak görevine devam edeceklerdir. Sözleşmeli personele memurlarda uygulandığı şekliyle disiplin ve görevden uzaklaştırmaya ilişkin düzenlemeler de bu kanun maddesinde düzenlenmiştir. Kademe ilerlemesinin durdurulması ve daha üstü bir disiplin cezası verilmesini gerektiren hâllerde disiplin kurulunun kararı üzerine atamaya yetkili amirin onayıyla sözleşmeli personelin görevine son verilecektir. Bu madde gereği 4/B maddesindeki değişikliklere uygun olarak Cumhurbaşkanlığınca sözleşmeli personel çalıştırılmasına ilişkin esaslarda düzenleme yapılması gerekmektedir. Şunu ifade edeyim: Bu 2'nci madde bundan sonraki sözleşmeli alımının düzenlenmesi ve bütün kurumlarda sözleşmeli alınırken bu maddeye göre alınacak, memuriyete alınma şartlarıyla alınacak ve 3+1 uygulaması burada yapılacak -yerel yönetimler, belediyeler dâhil- ve ondan sonra da otomatik olarak kadroya geçmiş olacak ve bütün kurumlar da 4/B kapsamı... KPSS alımlarda memuriyete alınma şartları, memuriyetedair diğer genel hükümler burada da uygulanmış olacak. Bundan sonraki bu madde bundan sonrasını, 4/B yani sözleşmeli personelin alımını düzenleyen bir madde.

Madde 3: Mevcut sözleşmeli personelin kadroya geçirilmesi yani şu anda, 28'inden önce görev başında olan sözleşmeli personelin kadroya geçirilmesi. Maddeyle, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 4/B maddesi ve teşkilat kanunlarına göre mahallî idarelerde, aile hekimliklerinde Sağlık Bakanlığıyla sözleşmeli aile sağlığı elemanları olarak sulama birliklerinde çalıştırılan sözleşmeli personelden 28/11/2022 tarihi itibarıyla görev yapanların, kanun yürürlüğe girdiği tarihte görevde olanların kadroya geçirilmesi düzenlenmektedir ancak bir yıldan az süreli, kısmi zamanlı çalışanlar, üniversitelerin araştırma geliştirme projelerinde çalışanlar, yurt dışı teşkilatlarında çalışanlar kapsam dışında tutulmaktadır. Kadroya geçişler talebe bağlı olacak yani kişi kendi isterse kadroya başvuracak, istemezse "Bu şekilde devam etmek istiyorum." derse devam edecek. 657 sayılı Kanun'un 4/B maddesiyle teşkilat kanunlarına göre çalıştırılanlar ile kamu dışı aile sağlığı çalışanlarından memur kadrolarına atananlarının sözleşmeli olarak görev yaptıkları süreler dâhil dört yıl boyunca kurum içi ve kurum dışı nakilleri yapılamayacak. Sınavsız alınmalar sebebiyle mahallî idarelerde çalışan sözleşmeli personelden memur kadrolarına atananların mahallî idareler arasında ancak sadece nakiller yapılabilecek. Kadroya geçme talebinde bulunmayanlar sözleşmeli olarak çalışmaya devam edecek. Sözleşmeli olarak geçirilen süreler memuriyet derece ve kademesinde de değerlendirilmiş olacak. 29/11/2022 tarihi ile bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih arasında hizmet alınan sözleşmeli personel hakkında yeni model yani 2'nci maddedeki genel kurallar uygulanmış olacak, 3+1 uygulanacak. Bu madde kapsamında 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu 4/B maddesi ve teşkilat kanununa tabi olanlar 413.571 kişi, mahallî idarelerde 36.346 kişi, aile hekimliğinde kamu dışından aile sağlığı elemanı 3.542 kişi, sulama birliklerinde 32 kişi olmak üzere toplam 453.620 personel kadroya geçirilecektir. Bu toplam rakam 453.620 4/B kapsamında olanlar. Bu kanun toplamında 458.615 kişi var ama bu diğer maddelerdeki kadroya geçişlerin rakamlarıyla 458 bini bulmaktadır.

Madde 5: Süreli çalışan sözleşmeli sanatçıların güvenceli statüde istihdam edilmesi. Maddeyle, Kültür ve Turizm Bakanlığı ve bağlı kuruluşların da 657 sayılı Kanun'un 4/B maddesine göre bir yıldan az süreli görev yapan solist, sanatçı ve sanatçılar, sahne üstü ve gerisindeki personelin aynı kanundaki ek geçici 12, 14, 16'ncı maddeleri kapsamında güvenceli statüde istihdam edilmeleri sağlanmaktadır. Bu kapsamda da toplam 2.495 sanatçı bulunmaktadır. İstedikleri takdirde bunlar da bu yeni statüye geçmiş olacaklar.

Madde 6: Mahallî idarelerde sözleşmeli personel istihdamının yeniden düzenlenmesi. 5.393 sayılı Belediye Kanunu'nun 49'uncu maddesinde değişiklik yapılmaktadır. Mahallî idarelerde sözleşmeli personel alımında, memurlarda olduğu gibi, KPSS şartı getirilmektedir. ÖSYM aracılığıyla merkezî yerleştirmeyle alabileceği gibi, KPSS puan barajı koyarak 5 kat aday arasından yazılı ve sözlü sınavla alabileceklerdir. Bu personel, sözleşmeli üç yıl, kadroya geçtikten sonra bir yıl olmak üzere 3+1, toplam dört yıl süreyle tamamladıktan sonra naklen atanabilme hakkı elde edecektir. Üç yıl çalışma süresini tamamlayan sözleşmeli personel, talepte bulunmaları hâlinde memur kadrolarına atanabileceklerdir.

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - 3+1'i neye göre düşündünüz onu da açıklarsanız iyi olur.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Değerli arkadaşlar, gün boyu konuşacağız, sunum bir tamamlansın.

Siz devam edin lütfen.

HALİL ETYEMEZ (Konya) - Sözleşmeli olarak geçirilen süreler memuriyet derece ve kademesinde değerlendirilecektir. Kadroya atanma talebinde bulunmayanlar sözleşmeli olarak kalacaklardır. Sözleşmeli personele, memurlarda uygulandığı şekliyle disiplin ve görevden uzaklaştırmaya ilişkin hükümler uygulanacaktır. Burada da hani 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125'inci maddesinde disiplin fiilleri sıralanmış ve karşılığında cezaları da ifade edilmiştir. Burada kademe ilerlemesine kadar zaten uygulanabilir bir cezadır ama kademe ilerlemesi sözleşmeli personelde kademe olmadığı için uygulanamaz. Onun için, o fiilleri işleyenlerin memuriyetten çıkarmayı gerektiren fiillerde sözleşmesine son verilecek atamaya yetkili amir tarafından, disiplin kurullarının değerlendirmesi neticesinde.

Evet, madde 7: Vekil ebe ve hemşirelerin kadroya geçirilmesi. Sağlık Bakanlığının 28/11/2022 tarih itibarıyla 657 sayılı Kanun'un 86'ncı maddesi kapsamında açıktan vekil ebe ve hemşire olarak görev yapanların kadroya geçişleri düzenlenmektedir. Kadroya geçişler talebe bağlı olacaktır. Bu kapsamda 790 kişi bulunmaktadır. Memur kadrolarına atananların dört yıl süreyle başka kurumlara nakli yapılamayacaktır. Sağlık Bakanlığınca 2016 yılından beri vekil ebe, hemşire atanmamıştır. Burada şunu belirtelim: 790 kişi var, 2016 yılından beri de vekil ebe uygulaması, yeni alımlar olmamış. O, 790 kişinin hâlen çalıştığı, vekil ebe, hemşire olarak devam ettiği burada ifade edilmiştir.

Evet, madde metinlerimiz bu kadar. Değerli Komisyon üyeleri, sizlere maddelerin gerekçelerini ve getirdiklerinden kısaca söz ettim. Maddeler üzerindeki görüşmelerde tekrar açıklamalarda bulunacağız. Verdiğiniz ve vereceğiniz kıymetli katkılardan dolayı da şimdiden teşekkür ediyoruz. Hep beraber 458 bin personelin beklentisine cevap vermiş olacağız.