| Komisyon Adı | : | (10 / 6598, 6599, 6600, 6601, 6602, 6603, 6604, 6605) Esas Numaralı Meclis Araştırması Komisyonu |
| Konu | : | Komisyonun 3-4 Ocak 2023 tarihlerinde Bartın ve Zonguldak illerine gerçekleştirdiği yerinde incelemelerin değerlendirilmesine ilişkin görüşmeler |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 6 |
| Tarih | : | 11 .01.2023 |
ALİ ÖZKAYA (Afyonkarahisar) - Sayın Başkanım, değerli Komisyon üyelerimiz, kıymetli uzmanlarımız, değerli bürokratlar; bir kez daha Amasra'daki 42 şehidimize Allah'tan rahmet diliyorum. Şu anda tedavisi devam eden 4 kardeşimize de acil şifalar diliyorum. Duamız, niyazımız bir daha böyle bir acı olayın yaşanmaması.
Hem Amasra'daki incelememizde hem de Komisyondaki bu çalışmalarda gördüğümüz o ki kömür madenciliği dünyadaki en zor işlerden biri, en ağır, en tehlikeli işlerden biri. Zaten mevzuatımız da böyle kabul ediyor.
Benim bu süreçteki öğrenmeye ve anlamaya çalıştığım hususlarda kendim için çıkardığım birkaç konu oldu. Birincisi, Amasra'da da söylemiştim, konuştuğumuz işçi kardeşlerimizin 19 yaşından itibaren maden işinde çalışmaya başladıklarını, hatta kuradan 18 yaşında gençlerin bile çıkıp çalışmaya başladıklarını duydum. Genelde sordum "Nedir size göre uygun yaş?" "Mümkünse askerliğini yapmış olanlar başlasın." dediler. Dolayısıyla, Komisyonumuzun Meclisimize madende yer üstü değil ama yer altı çalışmasında alt sınır olarak hiç olmazsa 21 veya 22 yaş şartının getirmesinin faydalı olacağı kanaatindeyim. 18 yaşındaki henüz daha tam olgunlaşmamış, bilhassa kuzey ülkelerinde rüşt yaşı kabul edilen 21 gibi bir alt yaş sınırının faydalı olacağı kanaatindeyim.
Yine, oradaki sunumlardan, uzmanların önerilerinden ve tespitlerinden madenlerin yer altındaki bilhassa taş kömürü gibi zor ve sert madenlerdeki patlatma işinin yapıldığı yerlerdeki barutçuların olağanüstü önemli olduğunu ve bunların eğitiminin de mutlaka özel bir eğitim olması gerektiğini düşünüyorum. İlkokul mezunu olan kardeşlerimizin değil de -onların kazanılmış hakları korunarak- hiç olmazsa lise veya iki yıllık yüksekokul mezunu... Bu bölümle ilgili -Zonguldak da bunun merkezi olabilir- üniversitede bir bölüm açılarak bu bölümden mezun gençlerimizin, kardeşlerimizin daha dikkatli bir şekilde çalışması gerektiği ve bu konuda da bir öneri getirmemiz gerektiğini düşünüyorum. İçişleri Bakanlığının yönetmeliğini değiştirmesi konusunda da bir teklifimiz olmalı diye düşünüyorum. Bu bir başka konu.
Yine madende mühendis arkadaşların, maden mühendislerinin -bütün hocalar geldiler, hepsi uzun uzun ve çok güzel sözler söylediler ama o söz söyleyen hocalarımızın yetiştirdiği öğrencilerin- ocakta, işçilerin başında olması gerektiği; onların daha sıkı ve daha iyi bir denetim fonksiyonu icra etmeleri gerektiği; o işin zorluğu, stresi, çalışma ortamının sıcaklığı gibi şeylerde bir kısım ihmalkâr davranışların önlenmesi için daha fazla denetlenmesi gerektiği konusunda ilgili uzmanların uyarılması gerektiğini düşünüyorum.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Bir ilave yapabilir miyim? Bir de...
ALİ ÖZKAYA (Afyonkarahisar) - Müsaade ederseniz...
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Bir cümle, tam sizin söylediklerinizle ilgili.
Bir de maden mühendislerinden hep bahsediyoruz ama maden mühendislerinin de maaş skalasının, bu taşıdıkları risk, aldıkları sorumlulukla ilgili olarak mutlaka artırılması gerektiği konusunda bizim de böyle bir bakış açımızın olduğunu ifade etmek istiyorum.
ALİ ÖZKAYA (Afyonkarahisar) - Bir de İş Sağlığı ve İş Güvenliği Kanunu'nun 25'inci maddesindeki iş müfettişinin soruşturma sonrasında madendeki eksik ve hataları bulduğunda durdurma işlemlerinin iş mahkemesinde yani olayın olduğu yerdeki iş mahkemesinde bir delil tespit dosyasıyla -hukukta bizim değişik iş dediğimiz- dosya üzerinden görüldüğünü ve altı, yedi gün içinde karar verme zorluğunu dikkate aldığımızda ve bunların birçoğunun kuradan yeni gelen genç hâkimler olduğu, bilirkişi incelemesine yeterli zaman da sağlanamadığı, sağlanamayacağı dikkate alındığında bazen madenlerin haksız yere çok süre uzun kapandığı veya kapanması gerekenin açıldığı, riskleri görülüyor. Bu hususun da yeniden bir çalıştayla, Adalet Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Enerji Bakanlığıyla çalışılıp bu konuda da yeni bir fikir üretilmesi gerektiğini düşünüyorum. Benim tespitlerim kendi açımdan çünkü mühendis arkadaşlar benden daha farklı şeyler söyler diyorum. Bir kez daha inşallah bu önerilerimiz dikkate alınır ve bu tür kazaları yaşamayız diyorum.
Teşekkür ediyorum.