CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkanım.

Sayın Başkan, Plan ve Bütçe Komisyonumuzun değerli üyeleri, değerli milletvekilleri, Sayın Bakanım, bakan yardımcılarım, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımızın değerli çalışanları, değerli basın mensupları; hepinizi saygıyla, muhabbetle selamlıyorum.

Bu gece sabaha karşı Düzce ilimizin Gölyaka ilçesinde meydana gelen deprem dolayısıyla yaralanan vatandaşlarımıza geçmiş olsun diyorum ve Allah beterinden korusun

Değerli milletvekilleri, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımızın 2023 Yılı Merkezi Yönetim Bütçesi ile 2021 Yılı Kesin Hesap Raporu'nu görüşüyoruz. Her şeyden önce çalışmalarımızın ülkemiz ve milletimiz için hayırlara vesile olmasını diliyorum.

Bütçe görüşmeleri çok hararetli, heyecanlı geçiyor. Bugün yaklaşık bir aydır sürdürdüğümüz bu müzakerelerin sondan üçüncü günündeyiz; yarın Sağlık Bakanlığımızı, cuma günü de Cumhurbaşkanlığı bütçemizi ve tümünü görüşerek inşallah Komisyon aşamasını bitirip Genel Kurula sunacağız.

Tarihiyle, kültürüyle, medeniyet değerleriyle büyük bir milletin vatandaşlarıyız, büyük bir milletin evlatlarıyız, büyük bir ülkenin vatandaşlarıyız. Büyük hayalleri, büyük hedefleri olan bir milletiz. Türkiye bugün her alanda güvenle ve kararlılıkla yoluna devam etmektedir, gücünü sergileyebilmektedir, sözünü dinletebilen bir ülkedir elhamdülillah. Bu gerçeği son günlerde çevremizde meydana gelen olaylardan ve gelişmelerden açıkça görmek mümkündür. Son yirmi yılda AK PARTİ hükûmetleri döneminde gerçekleştirilen büyük dönüşümle, demokrasi ve kalkınma ekseninde devrim niteliğinde gelişmeler hayata geçirilmiştir. Eğitimden sağlığa, güvenlikten adalete, ulaşımdan enerjiye, sanayiden sosyal desteklere tüm başlıklarda eşi benzeri görülmemiş yatırımlar yapılmıştır. Hamdolsun, bugün Türkiye özellikle temel hizmet alanları ve altyapı konusunda gelişmiş ülkelerin seviyesine ulaşmış durumdadır, hatta bazı hususlarda daha da ileridedir.

Sanayi alanında da giderek büyük mesafeler katettik ve katetmeye devam ediyoruz. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının yüksek teknolojiye dayalı, rekabetçi, sürdürülebilir, yerli ve millî bir sanayi yapısı oluşturma misyonu ile sanayisi güçlü, teknolojisi millî bir Türkiye vizyonu çerçevesinde ülkemiz için çok kıymetli faaliyetler sürdürdüğünü, ülkemizin sanayisini, teknolojisini, rekabet gücünü, refahını artırmak ve sürekli kılmak için toplumun her kesimi ve ilgili kurumlarla iş birliği içerisinde ulusal önceliklerimiz doğrultusunda gece gündüz demeden çalışmakta olduğunu görüyoruz ve bu özverili çalışmalarından dolayı başta Sayın Bakanımız Mustafa Varank Bey olmak üzere bakan yardımcılarımıza ve tüm Bakanlık çalışanlarına teşekkürlerimizi sunuyoruz.

Sayın Bakanın sunumunu hep beraber dinledik, sizi bilmem ama ben gerçekten heyecan duydum çünkü ardı ardına gelen konu başlıklarıyla -biraz sonra bunların bir kısmını özetleyeceğim- Türkiye'de daha yeni duyulan çok sayıda kavramla karşılaştık. Sunumunuz için teşekkür ediyorum Bakanım. Bir ara muhalefet bu hamburger dolayısıyla ki bir espriydi, arkadaşlar çok alınganlık gösterdi ama zaman zaman böyle hararetli tartışmalar oluyor. Tabii, alınganlık gösteren arkadaşlara da saygı duymak lazım.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Emekçilerden bahsetmiyor ama.

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Emeklileri Çalışma Bakanlığı bütçesinde gündeme getirmeliydin.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Emekçi, emekçi.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Değerli arkadaşlar, Cemal Bey'e müdahale etmeyelim; rica ediyorum.

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Değerli arkadaşlar, küresel ekonomide yaşanan olağanüstü olumsuzluklara rağmen Türk sanayisi büyümesini sürdürmektedir. Türkiye'nin oluşturduğu güçlü ekosistem sayesinde özellikle Türk imalat sanayisi büyümede lokomotif olmuştur.

Sayın Bakan müsaade ederse bütçe sunumu konuşmasından biraz kopya çekeceğim. Sayın Bakanın sunumunda da ifade ettiği gibi millî gelir içinde sanayinin payı yüzde 22,1'den, yüzde 25,6'ya çıkmıştır. Bir zamanlar iğneden ipliğe her şeyin ithal edildiği ülkemizde, sadece kuru fındığın, kuru incirin, kuru üzümün ihraç edildiği ülkemizde bugün elhamdülillah Türkiye ihracatta -eğer altın ve enerji ithalatı dışarıda bırakılırsa- net ihracatçı durumuna gelmiştir ve bunda da sanayi ihracatının payı son derece yüksektir. Dünyada büyük bir talep daralması yaşanırken sanayi hasılamızın özellikle 2022 yılı ilk çeyrekte yüzde 8,2; ikinci çeyrekte yüzde 7,8 büyüme kaydetmesi de yine önemlidir ve takdire şayandır. Evet, bir zamanlar toplu iğne bile üretemezken bugün hep birlikte bu noktaya geldiysek iktidarıyla, muhalefetiyle Türkiye'nin milletvekilleri olarak bundan gurur duymalıyız.

Bugün Türkiye, Sayın Bakanın da ifade ettiği gibi, Avrupa'da demir çelik, beyaz eşya, ticari araç, cam, çimento üretiminde 1'inci sıradadır ve bu, Türk sanayisinin ve sanayicisinin başarısıdır. Yine, değirmen makinelerinin ihracatında dünyada bir numarayız, çimento ihracatında 2'nci sıradayız, askerî lisanssız hava aracı üretiminde bir numarayız; say say bitmiyor. Şu anda Avrupa'nın en teknolojik gemileri Türkiye'de üretiliyor. Gemi inşa sektörünün ihracatı 2 milyar dolara ulaşmış durumda. Makine ihracatının 21 milyar dolara ulaştığını yine Bakan Bey'in sunumunda gördük, duyduk. Bu sene, sadece bu sene, kâğıt sektöründe Aydın Söke'de yapılan ve Avrupa'nın en büyük kâğıt fabrikası hepimizin iftihar etmesi gereken bir konudur. Biraz önce bir milletvekili arkadaşımız dedi ki: "Kamu adına yatırım yapılmıyor, yani devlet sermayesiyle yatırım yapılmıyor; bu yapılsın." Tabii, bu bir anlayıştır ama Türkiye'de ve hatta dünyada artık özel sektör eliyle yatırım yapıldığının da Türkiye'de böyle bir gerçeğin olduğunun da bazı arkadaşlar farkında olmayabilir; kamu sadece düzenleyici, adaleti sağlayıcı, teşvik edici bir rol üstlenmektedir. Geçmişte tamamen ithalatçı olduğumuz demir yolu araç ve ekipmanlarında da artık Türkiye net ihracatçı konumuna gelmiştir. Sadece imalat sanayisinde mi? Hayır, yeşil dönüşümü önceleyen çevre dostu üretimde de dünyanın Amerika, Avrupa ve Güney Kore gibi ülkeleriyle yarışır hâle gelmişiz. Mesela, güneş enerjisi paneli üretiminde Avrupa'da 1'inci duruma gelmişiz ve dünyada da 4'üncüyüz. Yine, bir zamanlar ithal ettiğimiz rüzgâr panellerinin en kritik parçaları artık Türkiye'de üretilmektedir ve ben otomotiv sanayisine emek vermiş bir arkadaşınızım, gururla ifade ediyorum ki özellikle ürettiğimiz elektrikli otobüslerin yüzde 80'inin ihraç edilmesi de hepimiz için gurur verici bir olaydır Sayın Bakanım. Bu tabii, Türk sanayicisinin ve özellikle otomotiv sanayicisinin -ki biraz sonra Togg'a da değineceğim- geldiği seviyeyi göstermesi bakımından da yine takdire şayan bir durumdur.

Biraz önce de değindiğim gibi, Sayın Bakanın sunumunda o kadar önemli konu başlıklarına şahit olduk ki bunları say say bitmiyor. Mesela, bazılarını dile getireyim: Ulusal Sanayi Veri Master Planı, Girişimci Bilgi Sistemi, Sanayi ve Teknoloji Veri Portalı, Millî Teknoloji Hamlesi, Ulusal Teknoloji Girişimciliği Stratejisi, mobilite, akıllı yaşam ve sağlık teknolojileri yol haritaları; bunlar daha önce duyulmamış başlıklar. Ulusal Yapay Zekâ Stratejisi, Yapay Zekâ Ekosistem Çağrısı, akıllı üretim, Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi, Üretimde Yapısal Dönüşüm Çağrısı, Mobilite Çağrısı, Hamle Programı -daha sayayım mı?- cazibe merkezleri... Başlıklar uzayıp gidiyor. O kadar yeni başlık var ki duyanların da başını döndürüyor âdeta Sayın Bakanım.

Şimdi, artık Türkiye'nin dört bir yanına yatırımlar yapılıyor. 2022 yılında özellikle sağlık teknolojilerine, yenilenebilir enerji, savunma sanayisi, elektrikli araçlar ve batarya gibi kritik alanlara yapılacak yatırımların proje bazlı destekleme kapsamına alınması da ve bunların öncelikli olarak desteklenmesi de Türkiye için, hepimiz için mutlaka önemsenmesi ve desteklenmesi gereken başlıklardır. Yine, 201 milyar TL yatırımla hayata geçecek bu biraz önce saydığım başlıklardaki projelerin cari açığımıza 9 milyar dolar gibi bir katkı sağlayacağını da Bakan Bey sunumunda ifade etti.

Değerli milletvekilleri, tabii, hepimizin gurur projesi nedir? Türkiye'nin yerli otomotiv endüstrisindeki, patenti, lisansı bize ait olan, Türkiye'ye ait olan TOGG projesi. Fikrî mülkiyet haklarının yüzde 100'ünün Türkiye'ye ait olmasını önemsiyoruz ve teknolojisini önemsiyoruz.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Kaç para olacak?

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Tabii, Garo bunu ufak görüyor ama arkadaşlar, hepinizin bildiği gibi Türkiye aslında Avrupa'nın 4'üncü, dünyanın da sanıyorum sıralamada 13'üncü olabilir ya da 11'inci -bilmiyorum- otomotiv üreticisi ülke. Yani otomotiv yan sanayisinde gerçekten dünyayla yarışıyoruz. Ben milletvekili olmadan önce otomotiv sanayisinde çalışırken bize komponent üreten, yedek parça üreten üreticilerimiz hep serzenişte bulunurlardı "Evet, biz yedek parça üretiyoruz, size de veriyoruz, Avrupa'ya ihraç ediyoruz. Türkiye'deki meşhur Renault gibi, Tofaş gibi, Ford gibi işte, Toyota gibi dünya markalarına da parça üretiyoruz ama gönlümüz istiyor ki bize ait olan, ismi, patenti işte, bütün hakları Türkiye'ye ait olan bir markamız olsun." Çünkü gerçekten otomotiv sanayisi dünyada sanayileşmenin de bir ölçüsü, kalkınmanın da bir ölçüsü gibi görünüyor. O bakımdan, Sayın Cumhurbaşkanımızın "Bir babayiğit arıyorum." ifadesiyle başlayan ve sonunda 2017'yle bu yatırıma dönüşen, 2020 yılında da Gemlik'teki fabrikanın temelinin atılması ve 29 Ekimde de ilk üretilen otomobilin banttan indirilmesi hepimiz için tarihin bir dönüm noktası olmalıdır. Bazı arkadaşlar, bunu önemsemiyorlar ama -ben kıskançlık demeyeyim de- bu konuda bir hakkı teslim etmelerini de onlara tavsiye edeyim. Çünkü Togg Türkiye'deki otomotiv üretim altyapısının ve Türk mühendislerinin kabiliyetlerinin ulaştığı noktayı göstermesi açısından da hepimizin övünmesi gereken bir projedir. Ama kabul etmek lazım ki yani Türkiye bu konuda geç kalmıştır, geçmişte yapılan, yapılmak istenen bazı çalışmaları takdirle yâd ediyoruz ancak birçok sebeple bunlar akamete uğramıştır. Bir kısım arkadaşlar otomobil üretmeyi makarna üretmek gibi kolay sayabilir. Evet, Devrim arabalarının tarihî geçmişini biliyoruz; o, sabote edilmiştir tarihte, bunu herkes kabul ediyor. Bu arada, Türk sanayisinin -sürekli gündeme getirip- öncüsü konumundaki, kendisi de bir motor profesörü olan muhterem Necmettin Erbakan Hoca'yı da rahmetle yâd etmemek mümkün değil. Devrim otomobillerinin de fikir babası oydu ve Türkiye'de "sanayi, sanayi" diye diye akıllara, beyinlere sanayinin yerleşmesinde de gerçekten öncülük yapmıştır. Sadece onu değil tabii, emek vermiş ölen bütün insanları da rahmetle anmak lazım.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Togg'un motorunu kim yapıyor?

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Otomotiv sektörü Togg'la beraber kökten değişecektir.

CAVİT ARI (Antalya) - Ne kadarı özgün, ne kadarı yerli?

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Elbette bu yeni bir proje, özgün bir proje, sınai mülkiyetinin, fikrî mülkiyetinin yüzde 100'ü Türkiye'ye ait olan bir proje; gelişecek, büyüyecek ve inşallah, bizim çocuklarımıza da, gelecek nesillere de Togg yeni segmentleriyle, yeni modelleriyle... Hatta bütün dünya örnek alacak, basından izliyoruz; Avrupa'da, Uzak Doğu'da Togg'un gelişimi heyecanla takip ediliyor. Tabii, acımasız bir rekabet var otomotiv sektöründe, çok acımasız bir rekabet var. Hani duranlar düşer, bu bisiklete binmek gibi, mutlaka pedal çevirmek, yeni teknolojileri yakalamak hatta geliştirmek zorundasınız. Ben hatırlıyorum, 2013 yılında çekici projemizi yapıyorduk. Biz 2016'da o çekiciyle piyasaya çıkmayı düşünürken rakibimiz ünlü bir firma 2026'nın modellerini test ediyordu, homologasyonunu da almıştı. Dolayısıyla, rekabetin acımasız olduğu o piyasada gerçekten hepimiz en azından manevi açıdan da Togg'u desteklemek gibi bir görevle yükümlüyüz.

Sayın Bakanın ifadesinde şu vardı, ben bunu önemsiyorum: Togg'un 115 tedarikçisinin 86'sının yerli olması da çok önemli.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Togg'un motoru nerede yapılıyor?

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Evet, arkadaşımız Garo Bey oradan diyor ki: "Motoru nereden yapılıyor?"

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Evet, nerede yapılıyor?

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Değerli arkadaşım, siz hiç motor gördünüz mü? Hiç motor ürettiniz mi?

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Evet, gördüm.

OTURUM BAŞKANI ABDULLAH NEJAT KOÇER - Sayın Paylan, lütfen müdahale etmeyiniz.

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Ben kamyon motoru üretmiş bir kardeşinizim. Bir motorun içinde yüzlerce parça vardır; bir otomobilde de yaklaşık 3.000-3.500 civarında ana parça, öyle küçük parçaları da koyduğunuzda bu 10 binleri geçer. Artık dünyada bütün parçaları sizin üretmeniz diye bir olay yoktur.

TAHSİN TARHAN (Kocaeli) - 600'e düştü, 3.600'dü 600'e düştü elektrikli araçta.

OTURUM BAŞKANI ABDULLAH NEJAT KOÇER - Evet, arkadaşlar, hatibe müdahale etmeyelim lütfen.

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Şimdi, arabanın şekline göre değişir, elektrikli araçta daha azdır bu. Ancak bunun hepsini üretmeye kalksanız hepsi için bir fabrika kurmanız lazım; bu ne akıllıcadır, ne verimli bir iştir, ne kârlıdır, ne ekonomiktir. Dolayısıyla, otomotivde herkes birbiriyle iş yapar, önemli olan, fikrî, sınai hakları kime aittir. Elbette bugün Türkiye gerçekten... Sayın Bakan biraz önce sunumunda da söyledi, Ford büyük bir yatırım teşviki almış, yeni elektrikli araç üretecek İzmit'te, 25 milyarlık yeni bir yatırım yapıyor. Yine Toyota Sakarya'da yeni nesil şarj aletleri için yeni bir yatırım yapıyor ki 7 milyarlık bir yatırım. Bu insanlar, bu şirketler global anlamdaki büyük şirketler. Bizim onlarla yarışabilmemiz yıllar alacak. Bir şeyi üretmeniz önemli ama bunun sürdürülebilirliği daha önemli, bu da ilk günden baltalamakla olmaz, ayrıntılarda boğulmayalım. Bazı arkadaşlar -Sayın Ayhan Hocam gitti mi?- işte "Togg'un açılışında şova önem verildi, girişte şu eksikti, bu eksikti." diyor, doğrudur bunlar ama bunlar füruat bile değil, esası kaçırmayalım.

OTURUM BAŞKANI ABDULLAH NEJAT KOÇER - Sayın Öztürk, toparlar mısınız lütfen.

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Dolayısıyla TOGG, Türkiye'nin, ülkemizin, milletimizin bir gurur projesidir; sadece otomotivde değil, bugün birçok alanda markalarımız dünyayla yarışır noktadadır.

Tabii, söylenecek çok şey var, süre yetmiyor ancak şu kadarını söyleyeyim: Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımızın, başta Bakanımız olmak üzere ekibinin çalışmalarını takdirle izliyoruz. TEKNOFEST anlayışı başlı başına bir devrimdir, gençlerimizin önünü açıyor. Yine, TÜBİTAK'ın, bölgesel kalkınma ajanslarımızın, özellikle DOKAP'ın hizmetlerini takdirle izliyoruz Bakanım. Yalnız, bu bölgesel kalkınma başkanlıklarına...

OTURUM BAŞKANI ABDULLAH NEJAT KOÇER - Sayın Öztürk, teşekkür ediyorum.

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Başkanım, teşekkür edeceğim.

Bölgesel kalkınma başkanlıklarımıza daha fazla destek vermemiz gerekiyor çünkü onlar direkt halkla iç içeler.

Ben, 2023 bütçemizin hayırlara vesile olmasını, bereketli olmasını diliyor, hepinizi saygıyla selamlıyorum.