| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | 2023 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi (1/286) ve 2021 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi (1/285) ile Sayıştay tezkereleri |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 6 |
| Tarih | : | 07 .11.2022 |
YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Teşekkür ediyorum.
Sayın Başkanım, çok değerli milletvekillerimiz, çok Saygıdeğer Bakanım, Kıymetli Bakan Yardımcılarımız, kıymetli bürokratlarımız ve basınımızın değerli mensupları, kıymetli emekçi kardeşlerim; ben de hepinizi sevgiyle saygıyla selamlıyorum.
Sayın Bakanım, bütçenizin hayırlı ve bereketli olmasını arzu ediyorum, temenni ediyorum. Sunumunuzda ayrıntılı bir şekilde ifade etmişsiniz rakamları, nereden nereye geldiğimizle ve hedeflerimizle ilgili çok güzel bir perspektif var.
Şimdi, değerli arkadaşlar, tabii, hafızayıbeşer nisyan ile malul olduğu için ben özellikle birkaç hususu dikkatlerinize bir kere daha sunma gereğini kendimde buldum. 2023 hedeflerimizden bahsettiniz, dünya ticaretinden aldığımız payla ilgili hususları dile getirdiniz. Dolayısıyla, genel anlamda, makro açıdan baktığımızda dünya ticaretinin nasıl daraldığından falan kimse bahsetmedi. Özellikle iklim kriziyle ilgili uzun zamandan beri dünyada çok ciddi bir sıkıntı var. Hem dünyada gıdaya erişimin zorlaşmış olması; ulaşımla ilgili büyük bir sıkıntının yaşandığını hepimiz daha çok öncelerden biliyorduk ve ifade ediyorduk. Sonrasında dünyada bir ticaret savaşı baş gösterdi; özellikle Amerika ile Çin arasında. Tabii, bu Trump'la birlikte iyice ortaya çıkmış oldu ki aslında bunun nedeni... Hem Avrupa hem de Amerika aslında bunda geç kaldılar biraz çünkü Çin yıllar önce bütün dünyanın üretim kültürünü kendi lehine çevirmeyi başarmıştı. Tabii, daha sonra bizler pandemiyle bunun ne kadar ciddi boyutlara ulaştığını görmüş olduk. Arkasından, pandeminin baş göstermesiyle birlikte çarklar durdu, fabrikalar kapandı; arzın büyük bir sıkıntı içerisinde olduğunu gördük, talep çok büyük boyutlara ulaştı. Tabii, burada Türkiye'nin pandemi sürecini fevkalade iyi yönettiğini ve özellikle dünyadan pozitif ayrıştığını gördük. Yine, bütün dünya eksi büyürken bütün zorluklara rağmen Türkiye 1,8 oranında büyümüş oldu; bunları takdir etmek lazım. Tabii, bunun yanı sıra, özellikle, rezerv parayı elinde bulunduranların da bu güçlerini hoyratça kullanmış olmaları dünyada enflasyonu tetikleyen en büyük nedenlerden biri oldu. İşte, dış güçlerin saldırılarıyla ilgili bazı hususlar dile getirilirken aslında burada maksat da bu. Diğer taraftan, Ukrayna-Rusya savaşının baş göstermesiyle birlikte bütün dünyada enerji maliyetlerinin çok ciddi manada yükselmiş olmasını hep birlikte görmüş olduk. Yine, tahıl koridoruyla ilgili, tahıl kriziyle ilgili büyük sıkıntılar yaşandı. Ham maddeye erişme noktasında dünya büyük problemler yaşamaya başladı. Bunların hepsini alt alta topladığımızda dünya genelinde çok ciddi bir enflasyon durumu ortaya çıktı. Bu süreçte, özellikle Türkiye'nin uygulamış olduğu yeni ekonomik model dünyadan ayrışmamızı, pozitif manada ayrışmamızı sağladı. İlk başlarda buna burun kıvıranlar, bunu eleştirenler daha sonra bizim yeni ekonomik modelimizle dünyadan nasıl pozitif ayrıştığımızı da görmüş oldular.
Tabii, bizim ekonomik modellemeyle asıl hedefimiz yatırımı artırmak. Dolayısıyla istihdam, üretim, ihracat ve akabinde büyüme... Bunu da özellikle 7,5, daha önce 11, daha sonra bu büyüme sonucunda ihracatımız 250 milyar dolarların üzerine çıkınca da rakamsal olarak ifade etmiş olduk. Tabii, burada düşük faiz politikasını uygulamamızdan muradımız, amacımız; bu bir tercih. Türkiye'de biz bunu tercih ettik çünkü ticaretin canlı tutulması bizim için çok önemliydi; istihdam için, ihracat için. İkincisi de işletmelerin finansman maliyetini düşürmekti. Bunların ikisini de şükürler olsun ki yapıp başarabildik. Tabii, burada aslında nihai hedef, özellikle Cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemiyle birlikte daha güçlü bir yapıya bürünen Ticaret Bakanlığımızın, öncelikli olarak ülkemizin 2023 hedeflerine hizmet ederek dünyanın en gelişmiş ekonomileri arasında konumlanmasını sağlayacak proje ve faaliyetleri yürürlüğe koymaya devam etmesiydi.
Yine, Covid-19 salgını ve Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle yaşanan ham madde, gıda ve enerji krizleriyle küresel enflasyonun dünya ekonomisini ve ticaretini nasıl olumsuz yönde etkilediğine, IMF gibi uluslararası kuruluşların her geçen gün küresel büyümeyle ilgili ve küresel ticaretle ilişkili tahminlerini aşağı yönlü güncellemesine de yine hep birlikte şahit oluyoruz. Bu kaotik ortama rağmen ekonomimizin hız kesmeden ilerlediğini, sürdüğünü de görüyoruz. Tabii, ekonomimizin 2022 yılının birinci ve ikinci çeyreğinde ortalama yüzde 7,5 oranında büyüdüğünü yine sunumda gördük. Daha sonra, bu büyümenin bu şekilde devam ettirilebileceği konusunda da hedeflerimiz söz konusu. Yine, ihracatımızın 252 milyarı aşmış olması ve özellikle işsizlikte tek haneli rakama düşmüş olmamız da uygulamış olduğumuz modelin, programın ne kadar isabetli olduğunu bize gösteriyor. Dünya ticaretinden almış olduğumuz payın yüzde 1'in üzerine çıkmış olması da bu manada dış ticarette gelmiş olduğumuz noktayı bize gösteriyor.
Tabii, tüm bu gelişmelere rağmen üzülerek görüyoruz ki Türkiye'nin ihracattaki başarısını takdir etmek yerine bu başarıyı küçümseyenler hatta başarısızlık gibi göstermeye çalışanlar bulunmaktadır. Bu her şeyden evvel halkımıza, özellikle ihracatçılarımıza ve onların emeklerine karşı yapılmış büyük bir saygısızlıktır; ben bunu böyle değerlendiriyorum. Tabii, masa başında birtakım istatistiki oyunlarla rakamları çarpıtma uğraşı içerisinde olanlar var, "Türkiye'nin ihracat başarısını gizleyebilir miyiz?" düşüncesinde olanlar var. Türkiye, Dünya Ticaret Örgütünün özellikle ikinci çeyrek verilerine göre G20 ülkeleri içerisinde ihracatını artıran birkaç ülkeden biri. Bu açıkladığımız rakamlar, uluslararası kuruluşların verilerine göre, özellikle bilimsel istatistiki yöntemlerle elde edilmiş veriler. Birileri bu rakamların ifade ettiği başarıdan rahatsız olsa da değerli arkadaşlar, bunlar hakikatler.
MAHİR POLAT (İzmir) - Artınca biz mutlu oluruz.
YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Dolayısıyla güneş de balçıkla sıvanmaz, gerçekleri birtakım algı oyunlarıyla gizleyemezsiniz, hakikati de çarpıtamazsınız.
MAHİR POLAT (İzmir) - Doğru söylüyorsun, algı oyunlarıyla gerçekler gizlenmez, yaşar!
YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Hayata geçirilen elektronik sistem ve programların da sayesinde uyuşturucu, sigara ve kaçakçılık, akaryakıt da ele geçirilmiş olup gümrüklerde tasfiyelik hâle gelen araç ve eşyalara ilişkin ihaleleri şeffaf, katılımcı ve örnek bir şekilde model olarak takip ediyoruz.
MEHMET BEKAROĞLU (İstanbul) - 30 milyarı açıkla, 30 milyarı; net hata, noksan.
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - On dakikanın dolmasına yarım dakikanız kaldı.
YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Devlet yatırımları kapsamında firmaları, günün rekabet koşullarına uygun olarak desteklemeyi sürdüren Bakanlığımız, ihraç ürünlerine yönelik muhtelif ülkelerle başlatılan ticaret politikası önlemlerine karşı ulusal ve uluslararası platformlarda da ihracatçıların haklarını savunmaya devam ediyor.
Tabii, Ticaret Bakanlığımızın yirmi bir yıldan beri yapmış olduğu bu iyileştirmeler neticesinde bugün bu noktalara geldik.
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Yaşar Bey, süreniz doldu.
Bir cümle alayım lütfen.
YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Tabii ki muhalefetten biz bu anlamda takdir beklemiyoruz ama en azından konuşurken bu konuşmalarımızı dikkatli bir şekilde dinlerler, saygılı bir şekilde dinlerlerse, beklentimiz budur.
Sayın Bakanım, bütçenizin hayırlı, bereketli olmasını temenni ediyorum.