İBRAHİM YURDUNUSEVEN (Afyonkarahisar) - Teşekkür ederim Başkanım.

Yine, 27 Mayıs Ceza ve Tutukevleri İnceleme Alt Komisyonu olarak Kocaeli Kandıra Cezaevine bir dizi ziyaret gerçekleştirdik.

Burada, raporumuzda cezaeviyle ilgili teknik bilgiler var, onları zaman açısından geçeceğim.

1 Numaralı F Tipi Yüksek Güvenlikli Ceza İnfaz Kurumunda bahçede bulunan kameranın kendilerini rahatsız ettiğini, bahçenin, buranın gözetlenmesinin gerekli alan olmadığı, odaların bu nedenle güneş alamadığı ve rutubetli olduğu, bu nedenle bu kameraların kaldırılması gerektiğine dair bir talep geldi.

"Yemeklerin karbonhidrat ağırlıklı olduğundan kalorisinin yüksek olduğu ancak protein değerinin olmadığı" şeklinde bir şikâyet geldi.

Kurumda anneyle kalan çocuk olmasına rağmen uygun yemek verilmediği, süt verildiği ancak miktarların gün geçtikçe azaltıldığı şikâyeti geldi.

Telefon konuşması sürelerinin on dakika yaptırıldığı, ziyaretlerin de bir saat gerçekleştirildiği söylendi.

Odada 50 kitap bulundurulabildiği ve iki ayda bir değiştirildiği söylendi.

Özellikle sevk -bizim Türkiye'deki cezaevlerimizde gördüğümüz çok ciddi, en büyük sıkıntı- sevk taleplerinin karşılanması yönünde bir iddia var.

Yine, kadın ihtiyaç maddelerinin Covid-19 döneminde olduğu gibi ücretsiz verilmesi talebi var.

İdare ve Gözlem Kurulu kararlarının objektif olmadığı, kurulun iyi hâlli olduğuna dair karar vermesi için gereken koşulların yerine getirilmesinin çok zor olduğu ve bunun sonucunda da otomatik olarak iyi hâl indiriminden yararlanamadıklarına dair şikâyet var.

Kuruma girişte detaylı arama yapıldığı ancak bu aramada hükümlü ve tutukluya örtü verildiği belirtildi.

Sıcak su ve soğuk su temininde sıkıntı olmadığı, zaman zaman kesinti olduğu ama teknik aksaklıklar olduğunu bildiklerini söylediler.

Basın İlan Kurumu tarafından izin verilmeyen gazetelerin kendilerine verilmediğini, yine, 30 kanal televizyon seyredemediklerini, 2 kişilik odaların son dönemde 4-5 kişiye çıktığı, bu durumda biraz zorlandıklarını, burada gerekçe olarak "diğer odalarda tadilat yapıldığı" şeklinde bilgi verildiğini söylediler.

Bir sorun da "Kurum müdürüne ulaşsak çözeceğimiz problemler var ama biz kurum müdürüne ulaşamıyoruz." şeklinde bir şikâyet.

Kocaeli 2 Numaralı F Tipi Yüksek Güvenlikli Kapalı İnfaz Kurumunda da kurum personelinden şikâyetçi olunmadığı, psikolojik veya fiziksel şiddet görmediklerini, televizyondaki müzik ve film kanallarını özellikle istediklerini belirttiler.

"Ağırlaştırılmış müebbet hapsinden hükümlü bulunanların sosyal, fiziksel ve diğer faaliyetlerden yararlandırılmadığı, bunun da cezanın ıslah ve topluma kazandırılması amacına hizmet etmediği" şeklinde bir talep var.

İsteğe bağlı taleplerin yine burada gerçekleştirilmediği, telefon ve görüş haklarının tam olarak kullandırıldığı, yemeklerin yenilemeyecek nitelikte olduğu ve yağların kalitesiz olduğu belirttiler.

Sıcak su ve soğuk suyla ilgili bir sıkıntı olmadığı, aileleri yakın illerde olduğundan yakın illere nakil taleplerinin reddedildiği, kantindeki fiyatların yüksek olduğu, özelikle elektrik faturalarının çok yüksek olduğu şeklinde bir şikâyet geldi.

Biraz hızlı geçiyorum zaman da daraldığı için.

BAŞKAN HAKAN ÇAVUŞOĞLU - Tabii, tabii.

İBRAHİM YURDUNUSEVEN (Afyonkarahisar) - 1 numaralı T Tipi Ceza İnfaz Kurumunda, kurum personeliyle sıkıntı yaşanmadığı yalnız kurum idarecilerine ulaşmakta zorluk yaşandığı, 35 metrekare alanda 22 kişinin beraber kaldığı, biraz yoğunluk olduğu, sayımlarda sorun yaşanmadığı, havanın iyi olduğu günlerde dışarıda, olumsuz hava şartlarında içeride sayım yapıldığı, televizyon kanallarının yeterli olduğu, ziyaretin kırk dakika olarak kullandırıldığı ancak fiilen haftada on dakika görüşmenin yeterli olmadığı, Covid dönemindeki gibi bunun yirmi dakika kullandırılması talepleri var. Yine, kantindeki fiyatların yüksek olduğu şeklinde şikâyet var.

Kocaeli 2 Numaralı T Tipinde bazı hükümlüler tarafından "İlk girişte detaylı arama yapılmadığı" bazıları tarafından ise "Çamaşır üstünde kalacak şekilde arama yapıldığı ve eğer çamaşır da çıkarılırsa örtü verildiği" şeklinde bir bilgi geldi.

Yine, "bazı suç tiplerinde hüküm giyenlere ayrımcılık yapıldığı, kötü muamele yapıldığı" şeklinde bir iddia var ama bunu netleştiremediler.

Görüntülü görüşmeden memnun olduklarını söylediler, bunda özellikle sürelerini de tam kullandırıldığı... Özellikle koğuşlarda yeni bir uygulamaya geçtik Başkanım, görüşme kabinleri koyuyoruz internet üzerinden görüşülüyor, çok memnun mahkûm ve hükümlüler çünkü görüşe gidemeyenler ya da aileleri çok uzakta olup gelemeyenler...

BAŞKAN HAKAN ÇAVUŞOĞLU - Bu fikir Komisyonumuzdan çıkmıştı Sayın Başkanım; siz bilirsiniz, bilmezsiniz belki ama bu görüntülü görüşme meselesi Komisyonumuzdan...

İBRAHİM YURDUNUSEVEN (Afyonkarahisar) - Görüşmeli kabin Covid'de düşündüğümüz bir şeydi.

BAŞKAN HAKAN ÇAVUŞOĞLU - Covid'de düşündüğümüz bir şeydi ve uygulamaya geçti.

İBRAHİM YURDUNUSEVEN (Afyonkarahisar) - Evet.

TRT 3, özellikle TBMM TV'nin burada kendilerine yasak olduğu iddiası var, seyrettirilmediği iddiası var.

Kurum dışında sağlık için sağlık kuruluşuna gidildiğinde, özel uygulama olmadığı, doktorun talep etmesi hâlinde kelepçenin çıkarıldığı beyan edildi. Kurum dışındaki sağlık kuruluşundan geri döndükleri zaman da detaylı arama yapılmadığı, sadece mutat aramayla içeriye giriş yaptıklarını, diş tedavisinde bir sene, göz tedavisi iki ay sonrasına gün alabildiklerini söylediler.

Dışarıdan gönderilen nevresim ve takımların, yatak takımlarının verilmediği, bazı infaz kurumlarında buna izin verildiği, bazılarında verilmediği, yine, iç çamaşırı, havlu, çorap gibi malzemeleri kantinden almaları için zorlandırıldıkları, dışarıdan gelenlerin kabul edilmediği belirtildi.

Kurumda çamaşırhane var, burada ücret mukabilinde yıkama yaptırılabiliyor.

Ziyaretlerde görüş süresinin tam fiilen kullandırılmadığı, ailelerin gecikmesi hâlinde... Mesela sabah dokuzda saat verilmiş, dokuz, dokuz kırk beş arası ama aile, dokuz buçukta gelebiliyor; işte, o yarım saati bize kullandırmıyorlar, aileler dışarıdan geldiği için zamanında gelemiyor, bundan dolayı bir şikâyet var.

Görüşmelerimizde, kurum personelinin 3600'le ilgili talepleri ve güvenlik sınıfına geçme gibi talepleri vardı.

Sayın Başkanım, burada biz karşılaştırmalı... Raporumuzda özellikle var, Anayasa Mahkemesinin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesiyle karşılaştırması burada ayrıntılı var, ona zaman açısından girmeyeceğim.

Bütün Komisyon üyelerimiz zannediyorum aynı kanaattedir, bir tek şeyi özellikle vurgulamak istiyorum: Elektrik faturalarının ödenmesinde bir sıkıntı yaşıyoruz. Biliyoruz, TEDAŞ 2 türlü değerlendirme yapıyor; bir, meskenler, iki, diğerleri. "Diğerleri" dediği, ticarethanelere sokuluyor cezaevlerini.

BAŞKAN HAKAN ÇAVUŞOĞLU - Bunu Sayın Bakanımıza arz ettik Sayın Genel Müdürüm, arz ettim.

İBRAHİM YURDUNUSEVEN (Afyonkarahisar) - Yani cezaevlerini, işte diğer muhtarlıklar, vesaire birkaç diğer kurum sayabiliriz, bunları... Cemevlerini mesela bu kapsamdan çıkardık. Biz buranın da cezaevlerinin de bir ticarethane olmadığını, tamam, evet "diğerlerine" giriyor ama bir özel düzenleme gerektiğini Sayın Bakanımıza arz etmiştik. Bu konuda da Komisyon olarak bu faturaların en azından mesken statüsüne alınarak biraz daha makul seviyeye çekilmesi kanaatindeyiz.

Teşekkür ediyorum Başkanım.