CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Sayın Başkanım, 1'inci madde üzerinde ben de görüşlerimi ifade etmek istiyorum.

Tabii, enflasyon gerçekten büyük bir problem. Özellikle son 2022 yılında, yılbaşından beri meydana gelen gelişmeler bütün ülkelerin enflasyonla mücadele etmesini 1'inci sıraya koydu.

Sabahleyin geneli üzerinde yaptığım konuşmada da söyledim, enflasyon hızla yükseldi. Aslında iktisatçılar temelde enflasyonu -buna inanıyoruz- "maliyet enflasyonu ve talep enflasyonu" diye tanımlar genelde literatür; Erol Hocam iktisat profesörü.

Şimdi, tabii, bir de "ithal edilmiş enflasyon" dediğimiz bir olgu var. Yurt dışında meydana gelen gelişmeler artık bütün ülkeleri ilgilendiriyor. Dolayısıyla biz buna 3'üncü bir başlık da "ithal edilmiş enflasyon" diye koyduğumuzda -ki literatürde bu da vardır- hiçbirimiz bunu öngöremedik.

Sayın Bakan da söyledi biraz önceki konuşmasında, 24 Şubat tarihinde fiilî bir saldırı yapacağı Rusya'nın söyleniyordu ama bu kadar olacağını açıkçası ben de düşünmüyordum. Ben aynı zamanda Karadeniz Ekonomik İşbirliği Parlamenter Asamblesinin Türk Grubu Başkanıyım, ayrıca da orada Ekonomiden Sorumlu Başkan Vekiliyim, Başkan Yardımcısıyım. KEİPA'da -ki 13 ülkemiz var, bunların en başat ülkelerinden Türkiye ve Rusya, Ukrayna- altışar aylık dönemlerle Başkanlık dönüşüyor bizde. Bu dönemde de Rusya Parlamento Başkanı, Sayın Volodin bizim Başkanımız bu ayın sonuna kadar; Ukrayna da güçlü bir ülke. İnanın, şubat ayından beri her gün, her hafta bu 2 ülke arasındaki -başta daha fazlaydı bu çalışmalarımız ama- savaşın sona erdirilmesi için, en azından barış masasına oturmaları için, Dışişleri Bakanlığımız, Hükûmetimiz, Sayın Cumhurbaşkanımız çalışıyor ama biz de Komisyon olarak kendi içimizde mücadele ediyoruz. Nitekim, bu ayın 5 ve 6'sında Moskova'da Genel Kurul yapacaktık, yapamadık çünkü başta NATO ülkeleri olmak üzere protesto edip oraya gitmeme kararı aldılar. Neticede -Rusya Duma Başkanı- Sayın Volodin de Dönem Başkanı olarak bunu iptal etmek zorunda kaldı ve dün itibarıyla da Sırbistan devraldı Başkanlığı, 1 Temmuzdan itibaren Sırbistan'a geçecek. Bunu niye anlattım? Yani bu konuda hem siyasi hem ekonomik olarak Rusya'nın 24 Şubatta Ukrayna'ya fiilî saldırısı bu bölgenin de kimyasını bozdu, ekonomide de işte bahsettiğimiz bilhassa gıda krizine neden oldu, petrolün yükselmesine neden oldu vesaire vesaire birçok konuda hepimizi etkiledi. Tabii ki yanı başımızda olması itibarıyla, hem Ukrayna'yla hem Rusya'yla çok yakın ilişkilerimiz olması itibarıyla bizi de daha fazla etkiledi.

Şimdi, sabahleyin söyledim; tabii, bu enflasyon bütün ülkelerin sorunu. Yılbaşında Amerika Birleşik Devletleri'nde yüzde 1,4 iken mayıs ayının sonu itibarıyla yüzde 8,6 olarak açıklandı. "Türkiye'nin yüzde 73,5 enflasyonuna göre yüzde 8,6 kıyaslanamayacak." diyebiliriz ama artış oranına baktığınızda Birleşik Devletler'de bu -yine tekrar olacak ama- 6,14 kat artmış, 6 kat artmış. Türkiye'nin enflasyonu yüzde 36'ymış.

MEHMET BEKAROĞLU (İstanbul) - Ekmek kaç lira oldu?

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Değerli arkadaşlar, boş konuşmuyorum. Şunun için: Siz de biliyorsunuz ki bu 1'inci maddenin yani ek bütçe getirmenin bir nedeni de ücretlerdeki erime.

DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Kesinlikle...

OTURUM BAŞKANI ABDULLAH NEJAT KOÇER - Arkadaşlar, müdahale etmeyin.

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Şimdi, bu ücretlerdeki erime neyle oldu? Enflasyonla oldu. Enflasyon karşısında dar gelirliyi, memuru, emekliyi rahatlatabilmek için Hükûmetimiz diyor ki: "Benim vergi gelirlerimde artış oldu." Enflasyon tabii ki burada belki muharrik güç oldu çünkü enflasyon hükûmetler için aslında... Toplum için iyi bir şey değil ama hükûmetler için enflasyon bir kazanç kapısıdır; iktisatçılar bunu bilir. Bizim rahmetli mikro iktisat hocamız vardı, Aziz Köklü...

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Vergidir.

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Vergi işte.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Bir vergidir.

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Söz gelimi, bir malın fiyatı 100 lira iken aldığınız katma değer 18 lirayken, 500 liraya çıktığında 80 liraya çıkar aldığınız katma değer; bu da bir vergidir.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Alım gücünü alıyorsunuz...

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Hayır.

Şimdi, sizin yapmanız gereken, hükûmet olarak yapmanız gereken nedir? Bu olgu karşısında gelirleri artırıp elde ettiğiniz geliri de tekrar dar gelirliye, özellikle küçük esnafa, çiftçiye dağıtmaktır. Yani Hükûmetin...

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Yok burada...

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Yok olur mu? İşte, burada (A) cetvelinde giderleri gösteriyor ama (B) cetvelinde de bu giderlerin nereden sağlandığını gösteriyor.

Yani Hükûmet bu kanun teklifiyle beraber Meclise geldi ve böyle bir yetki istiyor. Önce biz Komisyonda bunları müzakere ediyoruz, hepiniz katkılarda bulunuyorsunuz. Elbette Sayın Abdüllatif Şener Bey biraz önce güzel şeyler söyledi; muhalefet muhalefet edecek, muhalefetin esas görevi odur. Biz sizin her dediğinize karşı çıkmıyoruz, ben özellikle dinliyorum, çok yapıcı katkılarda da bulunuyorsunuz; hükûmetimiz bunları dikkate alıyor, diğer kanunlarda da böyle oldu.

Ancak takdir edersiniz ki olağanüstü günlerden geçiyor Türkiye ve dünya. Bizim de bu olağanüstü dönemde pozisyon almak gibi bir mecburiyetimiz var; başta Hükûmetin. Hükûmet tabii, bu pozisyonunu alacak, yanlış da yapabilir çünkü hiçbir şey yapmayan insan yanlış yapmaz, doğru da yapmaz ama hiçbir şey yapmaz. Hükûmet bizden yetki istiyor, Meclisten yetki istiyor; buraya bu teklifle geldi. Biz de müzakere edip... Tabii, takdir Komisyonumuzun, takdir Meclisin. Bu yetkiyi verdiği takdirde uygulayacak.

Sonuçta da demokrasilerde muhalefet iktidara, iktidar da muhalefete tahammül edecek. Neticede hepimiz... Şurada bir sene kaldı. Bakın, dört sene önce 24 Haziranda yapıldı seçim, bugün 23 Haziran, 4'üncü seneyi devrediyoruz. Şurada en geç bir sene sonra sandık gelecek, en büyük hakeme gideceğiz. Elbette iktidar kanadı "Biz yaptık diyecek." hani berberin koltuğuna oturan müşteri gibi. Ne demiş müşteri? Demiş: "Berber saçım ak mı kara mı? "Biraz sonra keseceğim, önüne düşecek, görürsün." demiş.

Şimdi, o bakımdan...

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Örtü siyahsa beyaz gözükür, beyazsa siyah gözükür.

NİLGÜN ÖK (Denizli) - Örtü kim? Örtü kim?

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Şimdi, sevgili Garo, neticede dünya artık globalleşerek küçük bir pazar hâline geldi. Hani kelebek teorisini hepiniz biliyorsunuz, onun etkisini. Biraz önce bir arkadaş dedi ki mesela... Kim dedi? Garo sen dedin herhâlde. "Rusya'da enflasyon yüzde 10" gibi bir ifade kullanıldı herhâlde. Rusya'da mayıs ayı enflasyonu yüzde 31,1 ...

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - ÜFE.

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Hayır, TÜFE'de

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Hayır TÜFE değil.

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Hayır, TÜFE'de.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - TÜFE...

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Bana gelen rakamlar...

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Yok yanlış o.

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Neticede, mesela İngiltere'de yüzde 9,1 ama 0,7'ymiş yılbaşında. Ha, ölçü değil, bunlar da...

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Ama o alım gücünün onda 1'ini götürür Cemal ağabey.

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Şimdi "alım gücü" dediğin zaman; 1 bardak çayı orada 2 euroya içiyorsun ama Türkiye'de kaç kuruş bilmiyorum son zamanlarda şey ama...

ÜNAL DEMİRTAŞ (Zonguldak) - Ama maaşlar da ona göre yani 3 bin-4 bin euro maaşları var en kötü.

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Ben kıyaslamıyorum arkadaşlar, bunlar, Batı ülkeleri yüzyıllardan beri dünyayı sömürmüşler, bizi de sömürmüşler ama biz bu sarmalı kırmaya çalışıyoruz. Türkiye ekonomi sistemi dediği Türkiye'ye mahsus bu sarmal bir çıkış arıyor, Hükûmet bir karar verdi, politikasını getirdi; seversiniz sevmezsiniz ama yetki onda. Neticede hepimiz Meclis olarak bu teklifi değerlendirelim.

OTURUM BAŞKANI ABDULLAH NEJAT KOÇER - Sayın Öztürk, teşekkür ediyorum.

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Biz teklifin 1'inci maddesini olumlu olarak karşılıyoruz ve buna "evet" oyu vereceğimizi, "kabul" oyu vereceğimizi ifade ediyorum.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Vebali büyük, vebali büyük.

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Ben teşekkür ediyorum.