| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | 2022 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu ile Bağlı Cetvellerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi (1/284) |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 5 |
| Tarih | : | 23 .06.2022 |
DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Zihninizde birtakım kabuller var, o kabulleri bizim de yaptığımızı varsayıyorsunuz ve bize o şekilde cevap veriyorsunuz ve bunu bize yansıtıyorsunuz.
Evet, doğal gazın fiyatı yükseldi, petrolün fiyatı yükseldi, efendim, gübrenin ham maddesinin fiyatı yükseldi, diğer emtiaların fiyatları yükseldi. Biz demiyoruz ki: "Bunu AK PARTİ'liler yükseltti. Siz yükselttiniz." Uluslararası piyasalardaki gelişmeler bunu yükseltti. Ukrayna'daki savaşı siz çıkarmadınız. Ukrayna'daki savaşın sonucundan etkilenen bir grubuz biz. Dolayısıyla bütün bunların bizim ekonomimize bir yansıması var. Bu yansımayı 100 birim alırsak, bu 100 birimin üçte 1'i yani 30 birimi yurt dışında sizin ve bizim dahlimiz olmayan uluslararası piyasalardan ortaya çıkan gelişmeler. "Fakat geriye kalan 2 birim, 100 üzerinden 60 birim sizin uyguladığınız yanlış ekonomik politikaların sonucu." diyoruz. Enflasyon modeliniz varsa elinizde alın, petrolün fiyatını girin, doğal gazın fiyatını girin, buğdayın fiyatını girin, ayçiçeğinin fiyatını girin; dünyada olduğu gibi, enflasyon diğer ülkelerde yükseldiği gibi bizde de yükselecek ama siz Türk lirasına rezil ettiğiniz için -kusura bakmayın- itibarını sıfırladığınız için, 7 liradan 18 liraya çıkardığınız için dolar fiyatı yüzde 20 artsa bile bizim Türk lirası karşılığında bu emtiaların, malların fiyatları yüzde 70 artıyor, yüzde 80, yüzde 200 artıyor. Bizim size söylediğimiz bu. Lütfen bu sorumluluğunuzu kabul edin, deyin ki: "Evet, bu enflasyonun bir miktarı bizim kontrolümüz dışında, biz yapmadık." Biz de bunu kabul ediyoruz fakat lütfen alicenaplık gösterin ve deyin ki: "Biz Türk lirasının itibarını koruyamadığımız için, enflasyonumuz bunun için yüksektir." Bunu kabul edin, bunun utanılacak bir tarafı yok, bu size kredi kazandırır ya. Evet, kredi kazandırır bu size.
NİLGÜN ÖK (Denizli) - Siz de teşvik ettiniz değil mi?
DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Efendim?
NİLGÜN ÖK (Denizli) - Siz de teşvik etmiştiniz, hani, düştüğünde "Alınabilir." diye değil mi?
DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Evet, aynen söyledim çünkü alım fırsatı yarattınız ve 60 milyarı ezdiniz, ezim ezim ezdiniz.
NİLGÜN ÖK (Denizli) - Türk lirası...
DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Maalesef bu memleketin kaynağını ezdiniz.
NİLGÜN ÖK (Denizli) - Çok iyi niyetli olarak yaptınız...
DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Aynen söylediğim gibi de çıktı, maalesef. Bunu yapmasaydınız gerçekten bambaşka bir Türk lirası, itibarlı bir Türk lirası olacaktı.
OTURUM BAŞKANI ABDULLAH NEJAT KOÇER - Karşılıklı yapmayalım arkadaşlar.
DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Lütfen bunu söylemeyin sorumluluğunuzu kabul edin. Biz sizi doğal gazın fiyatından, efendim, ayçiçeğinin uluslararası piyasalardaki artışından sorumlu tutmayız; böyle bir hakkımız, yetkimiz de yok. Ukrayna savaşının sorumlusu siz değilsiniz ama yanlış politikanız ülkedeki Türk lirasını yerle yeksan etti, itibarını sıfırladı, enflasyon aldı başını gidiyor.
YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Keşke "Türk lirasına güvenin." deseydiniz "Dolara değil de Türk lirasına güvenin." deseydiniz.
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Güveni siz bitirdiniz ya!
OTURUM BAŞKANI ABDULLAH NEJAT KOÇER - Yaşar Bey... Müdahale etmeyelim arkadaşlar.
DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Aynı şey, ikisi de aynı yere geliyor. Bunu fark edin ve deyin ki: "İşte bak, burada hata yaptık. Bu yanlışımızdan dönelim." İşte, Bakan Bey burada, dönün bu yanlışınızdan.
YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Siz de hata yaptınız, onu söyleyin. Bir açıklama yaptınız, özür dileseydiniz.
DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Hayır, ben açıklama yaptım, hiç yanlış bir şey söylemedim; dedim ki: Bu politika yanlıştır.
YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - "Politika" demediniz "Dolar almanın zamanı." dediniz.
DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Evet, alım fırsatıdır dedim ve o fırsat yaratıldı.
YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - "Dolar almanın zamanı." dediniz.
DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - 60 milyar doları ezim ezim ezdiniz, çiğnediniz, üstüne memleketin 60 milyar dolarını şey yaptınız.
YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Hayır yani...
DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Hayır, ben sana söylüyorum, evet, söyledim diyorum, inkâr etmiyorum.
YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Yanlış yaptınız.
DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Hayır, doğru çıktı.
OTURUM BAŞKANI ABDULLAH NEJAT KOÇER - Arkadaşlar, karşılıklı yapmayalım bu konuşmaları.
DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - 60 milyar doları ezdiniz, ezim ezim ezdiniz, kaynağını bitirdiniz bu ülkenin.
YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - "Dolar almanın tam da zamanı." dediniz mi demediniz mi?
DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Alma zamanı dedim, alma, alma; satma zamanı demedim, vatandaş için alma.
YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Yani teşvik ettiniz vatandaşı.
DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Çünkü politikanız yanlış, arkasında bir makro politika yok, uzun vadeli bir program yok. Zoraki olarak...
YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Hatta üzüldünüz dolar düştü diye.
DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Sen onu nereden biliyorsun?
YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Çünkü siz öyle söylediniz.
OTURUM BAŞKANI ABDULLAH NEJAT KOÇER - Yaşar Bey, müdahale etmeyelim konuşmaya.
DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Ben öyle bir kelime... Ağzımdan çıkan cümleyi ben biliyorum.
YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Var, var, evet.
DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - O senin yakıştırman.
YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - "Dolar almanın tam zamanı." dediniz, dolar düşünce üzüldünüz.
OTURUM BAŞKANI ABDULLAH NEJAT KOÇER - Sayın Kırkpınar, müdahale etmeyelim.
DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Evet, dolar düşünce şunun için...
Üzülmedim, siz fırsat veriyorsunuz vatandaşa, rezervi eriteceksiniz dedim ve erittiniz. Geldiğiniz nokta belli; o günden bugüne 60 milyar doları ezim ezim ezdiniz. Bunu lütfen kabul edin ve şu andaki politikanız da bu.
Dolayısıyla Sayın Bakanım, geneli üzerinde yaptığım konuşma esnasında sorduğum soruya cevap vermediniz. Sorumu tekrar ediyorum: Bu kur korumalı mevduat sisteminden bir çıkış stratejiniz var mı? Ne kadar zamanda çıkacaksanız? Enflasyon tek haneye çıktığında mı çıkacaksınız? Eğer böyleyse hangi zaman aralığında, altı ayda, bir yılda, iki yılda böyle bir projeksiyonunuz var mı? Tek haneye ne zaman düşüreceksiniz? Cari açık kapandığı zaman mı çıkacaksınız? Büyüme belli bir noktaya geldiği zaman mı? Maliye politikasında belli amaçlara, hedeflere; böyle bir hedefiniz var da oraya ulaşıldığında mı çıkacaksınız? Çıkış stratejiniz var mı?
Günün sonunda 1 trilyondan fazla TL olacak bu ülkede, tasarrufçunun elinde. Günü geldiğinde o insanlar... Siz buradan çıktığınızda eğer enflasyon hâlâ yüzde 50'lerde, 60'larda, 100'lerde, 150'lerde gidiyorsa bunun tamamı dövize geri dönecektir. Bunun karşılığında verebileceğiniz döviz var mı? Bu felaketin üstesinden nasıl geleceksiniz? Dolayısıyla kamuoyuna, vatandaşlara deyin ki: "Biz enflasyonu tek haneye indireceğiz, itibarı kazandıracağız; herkes Türk lirasına güvenecek, Avrupalının eurosuna, Amerika'nın dolarına itibar etmeyecek. Biz o zaman bu sisteme döneceğiz."
Şimdi "Liralaşma" diye bir şeyiniz var, şu anda "liralaşma" diye bir şey söz konusu değil, dolarizasyon var, dolarlaşma söz konusu bugün. Bu süreyi ne zaman yapacaksınız? Çıkış stratejiniz var mı? Bunu kamuoyuna açıklayın.
Yazılı basın mensubu arkadaşlar da lütfen bu cevabı yazın, kamuoyuna iletin.
Diğer bir şey... Soru sormadım ama şimdi soruyorum: GES'te ne kadar para birikti? Söylediniz, herhâlde 5 milyar mı dediniz, öyle bir şey belirttiniz. 300 milyar dolar... Bu gerçekten bir çare midir, çözüm müdür?
Bir de Merkez Bankasının şu anda -netini falan sormuyorum- satılabilir döviz rezervi ne kadar? Döviz satmaya devam edecek misiniz kuru kontrol altında tutabilmek için ve tutacak mısınız?
Teşekkür ediyorum.