LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - Sayın Genel Müdürüm, size ve ekibinize öncelikle hayırlı günler diliyorum.

Sunum gerçekten çok bilgi içerikli ve doyurucuydu, bundan dolayı ben teşekkürle konuya başlamak istiyorum.

Daha önceki sunumlarınız da aynı tarzdaydı. Sayın Genel Müdürüm, daha önceki toplantılarda konuşulan konuların bugün hayata geçmiş olması gerçekten çok önemli bir gelişme. Örneğin, bunlardan bir tanesi, işte sizin de biraz önce bahsettiğiniz, elektrik motorları meselesi ki siz, BOTAŞ'ın kendi sitesinde, bunun yaklaşık 300 milyon dolarlık bir pazarı olduğunu da orada bir ifade etmişsiniz. Bu ve diğer -biraz sonra sayacağım- buna benzer, özellikle Türkiye'nin daha önce ithal ettiği bu ürünlerin şimdi bizim kendi yerli mühendislerimiz tarafından geliştirilmiş olması gerçekten çok önemli.

Milli SCADA daha önce konuştuğumuz bir konuydu, hatırlarsanız, hem Sayıştayın da gündeme taşıdığı, sizin de "Çalışmalar devam ediyor." dediğiniz ve üzerinde çok önemle durduğunuz bir konuydu. Bugün bunun da devreye alınmış olmasını duymak gerçekten çok önemli. Bu Milli SCADA aynı zamanda bir kontrol sistemleri mekanizması yani büyük veriyi toplama ve bütün boru hatlarındaki gelişmeleri uzaktan takip eden önemli bir sistem. Bu sisteme benzer bir sistemi de bizim Elektrik Üretim Anonim Şirketi "EOS" ismini vererek böyle bir sistem geliştirdi.

Yine, daha önceki toplantılarda Sayıştayın eleştirdiği bir konu vardı, o da akaryakıt kaçakçılığı. Bununla ilgili siz o zaman da bize ifade etmiştiniz, "Teknolojiyi en iyi şekilde kullanıp bu hırsızlığın bir şekilde önüne geçmek için bir çalışma yürütüyoruz." demiştiniz. İşte fiber optik algılama sistemi, bunu da tüm boru hatlarımız da olmasa bile -yanlış anlamadıysam sunumda- ilk olarak Irak boru hattında uygulamaya başladık. İnşallah diğerlerinde de en kısa zamanda uygulanarak bu akaryakıt kaçakçılığının, boru hatlarındaki akaryakıt kaçakçılığının tamamıyla önüne geçmiş oluruz.

Anladığım kadarıyla sunumda, Irak boru hattında 2021 yılında hiçbir kaçakçılık olmadığını ifade etmiştiniz.

BOTAŞ GENEL MÜDÜRÜ BURHAN ÖZCAN - O, tamamında.

LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - Tamamında mı?

BOTAŞ GENEL MÜDÜRÜ BURHAN ÖZCAN - Evet.

LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - Gerçekten çok güzel bir gelişme. Hatta Deprem Komisyonunda, siz "Bu fiber optik algılama sistemleriyle, aynı zamanda -depremin önceden- sismik dalgaların önceden toparlanıp, belki de burayı biz AFAD'la da ortak çalışıp, bu projeyi daha da geliştirip sadece bir akaryakıt kaçakçılığını önlemenin yanında, depremle ilgili de bir faaliyete dönüştürebiliriz." diye bize bir sunum yapmıştınız. O konuda bir gelişme var mı? Onu da yine... O Deprem Komisyonu bir araştırma komisyonuydu, bittiği için oradan tekrardan böyle bir bilgi alma şansımız yok; bu konuda da bizi bilgilendirirseniz çok memnun olurum.

Yine, sunumda, Türkiye'nin depolamayla ilgili, doğal gaz depolamayla ilgili özellikle Silivri'deki ve Tuz Gölü'ndeki tesislerimizin kapasitesinin artacağı yönünde bilgi verdiniz ve yine, ortaya bir hedef koydunuz; anladığım kadarıyla Türkiye'nin toplam tüketiminin yüzde 20'sini depolama bizim önümüzde bir hedef. İnşallah bu hedefe de ulaşırız.

Sayın Genel Müdürüm, "KOVAN" dediğiniz bir sistem var, "Üzerinde çalışma yapıyoruz." Dediğiniz; bununla ilgili de hangi alandaki boşluk doldurulacak, bizimle daha böyle bir açıklayıcı bilgi paylaşırsanız -yazılı olarak- memnun olurum.

Son olarak da BOTAŞ, Türkiye'nin ihtiyaç duyduğu enerjiyi taşıyan, boru hatlarıyla taşıyan, aynı zamanda depolama vazifesi olan bir kuruluşumuz. Boru hatlarının yanına biz, bu FSRU'yu yani sıvılaştırılmış doğal gaz taşımacılığını da ekledik, boru hatlarının yanına bir virgül koyduk. Artık, BOTAŞ kurumumuz sıvılaştırılmış doğal gaz taşıma konusunda da çok önemli bir yere geldi. Boru hatlarında enerji taşımacılığı daha çok bizim karadan karaya yaptığımız bir operasyon ancak dünyada bunun bir de deniz tabanından yapılan tarzı var ki bugün, Allah nasip ederse, biz de bu işin içerisine girdik. Ha, geçmişte Rusya'dan Karadeniz tabanından gelen, çekilen boru hatları vardı ama burada ana iş bizim üzerimizde değildi, ancak ilk defa derin denizlerde kendi bulduğumuz doğal gazımızı deniz tabanından karaya getirecek; bu yönüyle de baktığınız zaman gerçekten büyük bir operasyon. Ancak burada -Genel Kurulda da ifade etmiştim- karadan karaya boru hattı döşeme işinde hem BOTAŞ çok önemli bir bilgiye sahip bir kurumumuz, aynı zamanda Türk firmalarımız da bu işi çok iyi yapıyor fakat deniz tabanından boru döşemesi, boru döşenmesi işi teknik olarak çok önemli bir birikim istiyor. BOTAŞ'ın bu konuyla ilgili bir tecrübesi var mı? Bilmediğim için soruyorum.

İkincisi, Allah nasip ederse artık, bizim derin denizlerde doğal gaz aramacılığımız devam edecek. Sakarya Gaz Sahası'nda bulduğumuz doğal gazı bugün deniz tabanından boru hattıyla Filyos'a getiriyoruz, inşallah arkasının da geleceğini biliyoruz, daha sonra, Doğu Akdeniz'de de biz bu işleri yapacağız. Fakat deniz tabanından boru hattını döşeyecek kendi yerli firmalarımız şu an için yok çünkü uluslararası bir firma aldı. O ve çok da önemli bir...

BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Çeliği de önemli.

LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - Çeliğe de geleceğim, çeliği Türkiye Petrollerinde konuştuk. Dolayısıyla ben şu an sadece... O boru hattının döşenmesi konusu aynı zamanda kurumumuzun da bir uzmanlık alanı olduğu için...

Bununla ilgili, Sayın Genel Müdürüm, BOTAŞ'ın ön alıp özellikle şu 175 kilometrelik boru hattı döşenirken bizim kendi yerli firmalarımızın da bu işin içerisine bir şekilde dâhil edilip bizim bu teknolojiyi bir şekilde çözmemiz gerekir diye düşünüyorum çünkü yanlış hatırlamıyorsam 1,9 milyar dolarlık bir anlaşmaydı Türkiye Petrolleri ile o uluslararası firma arasındaki anlaşma; bu da çok önemli bir tutar. Keşke bunu biz biliyor olsaydık, bizim firmalarımız biliyor olsaydı da bu işi kendi insanımız, kendi şirketlerimiz yapıyor olsaydı. Ancak ben ümit ediyorum ki inşallah, bir dahaki boru hattı döşemelerinde bizim kendi yerli firmalarımız da çıkıp "Evet, bu işi biz de yapabiliriz." diyecektir. Ancak burada onların önüne bu vizyonu bizim BOTAŞ olarak koymamız gerekiyor diye düşünüyorum çünkü artık Karadeniz'de veya Akdeniz'de bu işin devamı olacak yani hepimizin anladığı o. Hazır devamı olacakken de firmalarımızın bu işe doğru yönelip artık uluslararası firmaların taşeronluğunu yapıp mı bilgi ve becerilerini ve teknolojilerini geliştirir onu tam olarak bilmiyorum ama bu konu sizdedir diye düşünüyorum Sayın Genel Müdürüm. Alt Komisyonda da beraberdik, orada da detaylı konuştuk.

Ben tekrardan size ve yönetiminize başarılar diliyorum.

Sayın Başkanım, teşekkür ederim.