| Komisyon Adı | : | ADALET KOMİSYONU |
| Konu | : | İzmir Milletvekili Mahmut Atilla Kaya ve 93 Milletvekilinin; Hakimler ve Savcılar Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi (2/4484) |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 5 |
| Tarih | : | 07 .06.2022 |
MAHMUT ATİLLA KAYA (İzmir) - Teşekkür ederim Başkanım.
Kıymetli Başkanım, değerli milletvekili arkadaşlarım, yargı ve akademik dünyamızın kıymetli temsilcileri, kıymetli basın mensupları; öncelikle hepinizi saygı ve sevgiyle selamlıyorum.
Başkanım, yeni görevinizin hayırlı uğurlu olmasını diliyorum, başarılar diliyorum; Komisyonumuza yeni katılan kıymetli Bakanımıza da yine aynı şekilde başarılar diliyorum.
Hukuk devletinin vazgeçilmez unsuru olan adil, etkin ve güvenilir bir yargının temini bakımından hâkim ve savcılarımızın en iyi şekilde yetiştirilmesi büyük önem arz etmektedir. Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan tarafından 2019 Mayıs ayında açıklanan Yargı Reformu Stratejisi Belgesi ve yine, 2021 Mart ayında ilan edilen İnsan Hakları Eylem Planı'nda insan kaynaklarının niteliğinin ve niceliğinin artırılması, yargının etkililiğinin ve kalitesinin artırılması hedef ve faaliyetlerini içerir altıncı yargı paketimizi 93 milletvekili arkadaşımızla birlikte Komisyonumuzun takdirlerine sunmuş olduk.
Teklifimiz 24 maddeden oluşuyor; Hakimler ve Savcılar Kanunu, Noterlik Kanunu, Danıştay ve Yargıtay Kanunu ve Türk Ceza Kanunu başta olmak üzere toplam 10 kanunda değişiklik öngörüyor. Tabii ki en başta, büyük ve kapsamlı değişiklik yaptığımız teklifimizdeki husus Hakimler ve Savcılar Kanunu'nda yapılan düzenlemeler. Özellikle, bu noktada, teklifimizle birlikte, mesleğe giriş usulünü tamamen değiştiriyoruz; "hâkim adaylığı" müessesesini kaldırıyoruz, "hâkim ve savcı yardımcılığı" müessesesini oluşturuyoruz. Bu noktada, bu teklifle birlikte, meslek öncesi eğitim süresinin iki yıldan üç yıla çıkarılmasını öneriyoruz ve bu süre içerisinde de 3 dönem olarak bunu planlıyoruz eğitim dönemini; temel eğitim dönemi, görev dönemi ve son eğitim dönemi olarak. Temel eğitim dönemi ve son eğitim dönemi Adalet Akademisinde geçirilecek ve bu süreler biraz daha dar, daha sonra Adalet Bakanlığımızın çıkaracağı yönetmelikle o sürelerin tanımlanması ve zamanlanması yapılacak. Görev döneminde daha fazla bir sürede, özellikle eğitici hâkim ve savcı nezaretinde hâkim, savcı yardımcısı arkadaşlarımızın, âdeta bir usta-çırak ilişkisi içerisinde mesleğe hazırlanmasını sağlamış olacağız. Yine görev döneminin ilk derece mahkemeleri, bölge adliye ve idare mahkemeleri ile Yargıtay ve Danıştayda tamamlanmasını bu teklifimizde öner öneriyoruz. Hâkim ve savcı yardımcılarının görevlerini kanunla düzenleyerek uygulamada kendilerini yetki ve sorumluluğu olan birer aktör hâline getiriyoruz. Daha sonra da sonuçta zaman içerisindeki bu üç yıllık eğitim periyotları, arada 4 yazılı ve 1 sözlü sınavla birlikte eğitici hâkim ve savcının kanaatleri de mesleğe kabul için belirleyici olacak bu teklifle.
Yine, hâkim ve savcıların birinci sınıfa ayrılma şartları içerisinde de en az 3 meslek içi eğitim programına katılmayı bir şart hâline bu teklifimizle birlikte getiriyoruz.
Yine, ikinci olarak da Noterlik Kanunu'nda önemli değişiklikleri bu teklifimizle birlikte öneriyoruz. Birincisi: Noterlikte boş kalınmasının önüne geçmek için belli illerimizde -özellikle bu konuda, biliyorsunuz, uygulamada bütün arkadaşlarımızın da karşısına çıkıyordur- 2 defa yapılan ilana rağmen atama yapılamayan bir noterliğe üst sınıf veya aynı sınıf noterlerin; bu sınıflara üst sınıf veya aynı sınıf noterlerden istekli bulunmaması hâlinde de bir alt sınıftaki noterlerin arasından atama yapılabilme imkânını Noterler Kanunu'nda yapacağımız değişiklikte öneriyoruz.
Yine, noterlerin düzenlemiş oldukları satış vaadi sözleşmelerinin talep hâlinde elektronik ortamda tapu siciline de şerh verilebilmesini bu kanun teklifimizde sağlamış oluyoruz.
Çok önemli bir düzenleme olarak ortaya koyduğumuz taşınmaz satış sözleşmelerinin tapu müdürlüklerinin yanında artık noterlerde de yapılabilme imkânını getirmiş oluyoruz. Burada da tapu harcı ve döner sermaye hizmet bedeli dışında vatandaşlarımız sadece taşınmazın değerine göre belirlenecek bir noter ücreti ödemiş olacaklar.
Yine, Türk Ceza Kanunu'nda, özellikle 237 ve 240'ıncı maddede önemli bir değişiklik bu teklifle birlikte öneriyoruz. Serbest piyasa rekabetini bozmak suretiyle, haksız ve yüksek miktarda gelir elde etmek amacıyla stokçuluk faaliyetleri gerçekleştiren fırsatçılarla daha etkin mücadele edebilmek için Türk Ceza Kanunu 237'nci maddede düzenlenen fiyatları etkileme suçunu ve yine Türk Ceza Kanunu 240'ıncı maddede düzenlenen mal veya hizmet satımından kaçınma suçundaki cezaların üst sınırını üç yıla çıkarıyoruz. Yine, besin veya malların değerleri veya işçi ücretlerinde artış veya eksiliş olması hâlinde cezayı yarı oranında, yine bu suçun failinin ruhsatlı simsar veya borsa tellalı olması hâlinde de yarı oranında cezanın arttırılmasını sağlamış oluyoruz bu teklifle birlikte.
Yine, ana değişiklik olarak ortaya koymuş olduğumuz, Danıştay ve Yargıtay Kanunlarında değişiklikler var.
Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun sabit üyeli mevcut çalışma yöntemiyle, daire sayısının 10'a düşürülmesi için öngörülen süreyi, iş yükünü de nazara alarak 2026 tarihine kadar uzatmış oluyoruz.
Yine, Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulu üye sayısını da 13'ten 9'a indiriyoruz. Biliyorsunuz, oradaki 46 daire şu anda 24'e indi. Buna paralel olarak da buradaki, Başkanlık Kurulundaki üye sayısını da 13'ten 9'a indiriyor ve bir seçim dönemi geçmeden yeniden seçilemeyecekleri noktasındaki sınırlamayı da bu teklifle birlikte kaldırmış oluyoruz.
Teklifimizin ana başlıkları bunlar. Zaten, maddelerdeki görüşmelerde yine bu konuda görüşümüz olursa teklifimize ilişkin ifade ederiz Başkanım.
Komisyondaki arkadaşlarımızın, milletvekillerimizin de teklife katkılarını bekliyoruz, sunmalarını istiyoruz. Teklifimizin Meclisimize, milletimize, ülkemize ve yargı camiasına hayırlı uğurlu olmasını temenni ediyoruz.