BAŞKAN - Ben teşekkür ederim.

Tabii, bu sorulara cevap vermeye mezun değiliz biz ancak uzlaşma komisyonu kurulduktan sonra o kendisi çalışma usulleriyle ilgili yani önceki usulleri mi benimser, farklı usuller mi benimser, ona kendisi karar verecek veya önceki çalışmadan nasıl yararlanacak, nasıl değerlendirecek, o konuda kendisi karar verecek.

Ama bir iki noktada bir şeyi söyleyeyim, şahsi görüşümü müsaade ederseniz. Bir kere, katılım... Sayısal veriler var burada ama çok enteresan şeyler de yaşandı oralarda. Mesela biliyorsunuz dinî liderlerde, Lozan'a göre azınlık mensuplarının dinî temsilcileri de geldiler Komisyona ve ilk defa Meclise gelmişler ve kendi değerlendirmelerini, bilgilerini verdiler. Ve biz, Komisyonda, ilk katılım aşamasında talep eden herkesi dinledik yani talep edeni "Seni dinlemeyelim, seni dinleyelim." diye bir ayrım yapılmadı. Tutanaklara zaman zaman bakıyorum, geçen akşam bakarken Galatasaray Üniversitesinden bir fikir kulübünden 3 genç gelmiş, görüşlerini anlatmışlar Komisyona, tutanakta var onların görüş ve değerlendirmeleri. Böyle tutanaklar incelendikçe çok enteresan kayıtlar da ortaya çıkıyor.

Bu mutabakat konusunda birkaç şeyi söylemek isterim. Şimdi, eğer eşit temsille bir komisyon oluşuyorsa zaten eşit temsilde komisyon oluşmayacaksa komisyona gerek yok, burada partilerin milletvekili sayısına göre temsil edildiği bir komisyon var. Yeni bir komisyon olacaksa buradan farklı bir mantıkla oluşturulmalı, eşit temsil ama bir komisyon eşit temsille oluşmuşsa o komisyonun da çalışma yöntemi sadece mutabakat olmalıdır şahsi görüşüm. Yani oradaki konuşmayı, şimdi komisyon ayrı çünkü aksi hâlde burada şahıslar bazlı değil parti bazlı değerlendirilir, 4 parti var, 3 parti bir araya gelir, bir metin hazırlar. Tabii, uzlaşma komisyonu metni hazırladığında bu metin bitmiyor ki Meclise gelecek, Meclisten hazırlanan bu metnin geçmemesi durumu söz konusu olabilir. Dolayısıyla burada mutabakatla hazırlanıyor metin, esas bu fakat...

MARKAR ESEYAN (İstanbul) - Meclisten mutabakatla geçmeyecek mi?

BAŞKAN - Sadece mutabakatla hazırlanan maddeler yazılmıyor, burada arkadaşlarımız da ifade etti, 4 parti olursa tam mutabakat, olmazsa 3 partili olanlar, 2 partili olanlar; bunların hepsi de metinde bir çıktı olarak önümüzde var. Dolayısıyla bunu farklı bir şekilde daha sonra Parlamento değerlendirebilir ama eşit temsilli bir komisyonun çalışma yöntemi mutabakat olmalı, aksi hâlde o komisyon netice alamaz.

MARKAR ESEYAN (İstanbul) - Yani anayasa yapmayacağız demektir şahsımca.

BAŞKAN - Bir şeyi daha hatırlattı Abdulhaluk Bey.

Markar Bey, bu Komisyon ile o komisyon arasında nasıl bir bağ olacak?

YASAMA UZMANI ABDULHALUK KURNAZ - İlliyet bağı.

BAŞKAN - İlliyet bağı var mı, olur mu? Ona yine uzlaşma komisyonu karar verecek yani dikkat ederseniz maddeler arasında bir madde vardı, biz bir Anayasa değişikliği mahiyetinde değil bu. Yani 175'inci maddeye göre mi yapılacak, yoksa farklı bir yöntemle mi yapılacak bunun kanunlaşması aşaması? Bununla ilgili de komisyon kendisi bir metin, bir madde hazırlar diye vardı; şimdi bunu mu benimser, farklı bir şey mi düşünülür, onu bilmiyoruz. O bakımdan nihayetinde hazırlanan metin bu Komisyona gelir mi, gelmez mi bu Sayın İyimaya ile Sayın Kuzu arasında önemli bir tartışma konusuydu o zaman. Tabii, Sayın İyimaya Uzlaşma Komisyonunda hazırlanan metnin Anayasa Komisyonuna gelmeden doğrudan Meclise gelmesini istiyordu, o zaman Anayasa Komisyonu Başkanı Sayın Burhan Kuzu Hocamız da "Mutlaka buraya gelmesi gerekir, Anayasa Komisyonuna." diye tartışıyorlardı aralarında. O tabii, yine uzlaşma komisyonunun çalışma yöntemlerini belirlerken ona karar verecek.

Teşekkür ederim.