AYŞE KEŞİR (Düzce) - Kalkınma Bakanlığının ve KAP İdaresinin kırsal kalkınma, kadın çalışmaları var, hepsini içine alalım istiyoruz.

BURCU KÖKSAL (Afyonkarahisar) - Yani sadece üretim bakımından mı? Yani üretime katılım, istihdam bakımından mı incelenecek?

AYŞE KEŞİR (Düzce) - Hayır, kamu hizmetlerine erişim de kalkınmanın bir parçasıdır.

BURCU KÖKSAL (Afyonkarahisar) - Kadının sosyal hayatı yani oradaki statüsü, evlilik, şiddete maruz kalıp kalmama yani yaşadığı o sosyal koşullarda mı incelenecek? Yoksa sadece üretime katılımı, istihdamı, bunlar mı incelenecek?

EMİNE YAVUZ GÖZGEÇ (Bursa) - Girişimciliğin de artırılması var, sadece üretime katılması değil.

AYŞE KEŞİR (Düzce) - Şimdi, şu var bakın: Sadece iş değil, kalkınmanın içine kamu hizmetlerine erişim de giriyor. Yani kadının eğitime erişimi, sağlık hizmetlerine erişimi, bütün bunları konuşacağız ama tam bir sosyolojik tanım yapamayacağız. Bir alan belirlemek zorundayız, bir çerçeve. Sizin bahsettiğiniz, mesela, şiddet bir yan konu olarak girebilir, işte, eğitime erişimi engelliyorsa, işte, kız çocuklarının eğitime erişimini engelliyorsa. Sağlık keza, sağlık hizmetine erişim diyoruz, şiddet bu bağlamda burada girebilir ama biz burada kadının hem güçlendirilmesi noktasında -bu hizmetlere erişim kadını güçlendiren bir etken- hizmetlere erişimi bağlamında bunu ele alacağız. Bunları etkileyen faktörler olarak tabii ki şiddet, tabii ki sosyal statüsü gelecek. Yani kız çocuklarının eğitime erişimindeki en önemli etken, biliyorsunuz, "Ailede erkek çocukları okutulur." algısından kaynaklanan...

BURCU KÖKSAL (Afyonkarahisar) - Erken yaşta evlilik.

AYŞE KEŞİR (Düzce) - Aile içindeki bazı kararlardan dolayı kız çocukları eğitime erişemiyor. Bir diğer neden de... Bunları tabii Komisyon çalışarak bulacak, bunlar bizim sahada edindiğimiz bilgiler.

Diğer konu da eğitim kurumlarındaki, işte, bu, taşımalı sistem vesaire vesaire... Bunları da tartışalım burada, kız çocuklarının eğitimine ne kadar katkı sağlıyor, sağlamıyor; şartlı nakit transferleri, şu an mevcut bütün kamu hizmetleri ya da sosyal politika bağlamında uygulanan çalışmalar arzu ettiğimiz sonuçlara ulaştırıyor mu, sahadaki durum ne? Her birimizin bireysel tecrübeleri var. Ben 81 vilayetin 2'si hariç 79'unda defalarca proje çalışmış biriyim yani hepimizin şahsi tecrübeleri var. Ama biz bunu bir komisyon çalışması adı altında bir rapora dönüştürelim, elle tutulur, daha geniş kapsamlı ele alınsın istedik. Az önce de söyledim, kamu hizmetlerine erişimi engelleyen faktörler olarak sizin söyledikleriniz tabii ki olmalı ama birinci konu kalkınma perspektifinden kadın.

SİBEL ÖZDEMİR (İstanbul) - Çok önemsiyorum, çok önemli bir komisyon ancak sizin söylediğiniz her bir başlık, her bir alanda önemli devlet politikası gerektirecek, önemli yasal mevzuat gerektirecek alanlar.

BAŞKAN - İşte, o yüzden bu çalışmayı yapıyoruz.

SİBEL ÖZDEMİR (İstanbul) - Biz durum tespiti yapabiliriz ama şimdi sizin dediğiniz, kırsal kalkınma, oradaki işsizlik sorunu, ulaşım sorunu, taşımalı eğitim, kadınların hakları, işsizliği, istihdamı, her biri gerçekten çok ciddi devlet politikaları gerektiren alanlar. Yani bu noktada biz bir tespitle kalırız.

AYŞE KEŞİR (Düzce) - Çözüm önerilerimiz tabii ki...

SİBEL ÖZDEMİR (İstanbul) - Biz göreve başladığımız günden itibaren bütün muhalefet olarak, söylediğiniz bütün bu alt başlıklarda inanılmaz sayıda öneriler verdik, kanun teklifleri verdik ama hiçbiri maalesef geçemedi, öneri olarak gelmedi.

BURCU KÖKSAL (Afyonkarahisar) - Dikkate alınmadı.

AYŞE KEŞİR (Düzce) - Bunun bir komisyon raporu olmasının önemli olduğunu düşünüyorum.

SİBEL ÖZDEMİR (İstanbul) - Bu noktada başarılı olabilecek miyiz biz? Evet, eğer başarırsak bu muazzam, çok önemli ve bu Komisyonu da çok değerli kılar.

BENNUR KARABURUN (Bursa) - Başlamadan bilemeyiz ki.

AYŞE KEŞİR (Düzce) - Öyle dersek o zaman, "Çalışmayalım." anlamı çıkar.

SİBEL ÖZDEMİR (İstanbul) - Ama söylediğiniz alanlarda bizi yöneten şu anki iktidar zaten bu noktada bütün kapıları kapatmış.

AYŞE KEŞİR (Düzce) - Politize laf etmeyelim, şimdi, biz burada daha teklif için konuşuyoruz, politize edersek çıkamayız bunun içinden.

SİBEL ÖZDEMİR (İstanbul) - Ama son on üç yılda bunlarla ilgili hangi düzenlemeler yapıldı? Kırsal kalkınma sorunu 80'lerin, 70'lerin Türkiye'sinin sorunu, son on üç yılda hangi soruna çözüm üretildi?

BAŞKAN - Çok özür dilerim, zamanı iyi kullanmak adına söylüyorum: Bunları kuracağımız alt komisyonda bol bol konuşuruz ama zaten söylediğiniz şeyi biz gerçekleştirebilmek için bu komisyonu... Komisyon niçin var?

SİBEL ÖZDEMİR (İstanbul) - Tabii, tabii, konuşalım mutlaka.

BAŞKAN - Niçin her partiden, siyasi görüşten burada üyeler var, niçin alt komisyonlarda onlar var? İşte, bütün görüşleri bir araya getirip kalıcı, somut bir yaptırımı olan rapor çıkarmak. Bizim Komisyonumuz, biliyorsunuz, hem denetleme hem de yasa çıkarma fonksiyonu olan çok özel bir Komisyon.

SİBEL ÖZDEMİR (İstanbul) - Raporlar Meclis gündemine gelemiyor ki.

BAŞKAN - İşte, bu Komisyona getirmemizin sebebi, icraata dökülsün, bunları konuşacağız.

SİBEL ÖZDEMİR (İstanbul) - Yapabilirsek...

BENNUR KARABURUN (Bursa) - Başlamadan bilemeyiz.

AYŞE KEŞİR (Düzce) - Şunu da söyleyeyim tekrar, kayda geçsin diye: Normalde, aşağı yukarı -Gökalp Bey, beni düzeltin yanlışım varsa- ortalama üç ay gibi çalışıyor komisyonlar, biz bu çerçevenin genişliğini görerek belki daha uzun süreli bir komisyon olması yönünde bir önerimiz de... Zaten gayriresmî konuşurken bunu ifade ettik, üç ayda bunları konuşamayız çünkü. Herhâlde en az altı aylık bir çalışmayı gerektirecek bu.

Teşekkür ediyorum.