MAHMUT TANAL (İstanbul) - Teşekkür ederim Değerli Başkanım.

Değerli milletvekili arkadaşlar, kamu kurumu temsilcileri, basın mensupları; hepinizi saygıyla hürmetle selamlıyorum.

Değerli Başkanım, dinliyorsanız size hitap edeceğim ben.

BAŞKAN YUSUF BEYAZIT - Buyurun.

MAHMUT TANAL (İstanbul) - Sizden ricam, başlıklar şeklinde söyleyeceğim:

1) Muhtarlarla ilgili "Seçilen kişinin bir ay içerisinde belgelerini vermesi gerekir." deniliyor, eğer yeterli değilse sıra 2'ncisinde. Teklifi sunan sayın arkadaşlarımız, bu 1, 2, 3; 3 kişi de bir ay içerisinde mi belgelerini verecek, yoksa her aday için birer ay mı verilecek? Kanun teklifinde bu konuda açıklık yok, burada bir müphemlik var yani açık ve net bir şey getirin. Bir ay içerisinde tüm muhtarlar bunu gerçekten verecekler mi, yoksa her kişi için ayrı ayrı bir ay mı? Burada bir açıklık yok, sizden istirham ediyorum, bu konuda bir açıklık getirin.

BAŞKAN YUSUF BEYAZIT - Önergeyle düzelteceğiz Sayın Tanal.

MAHMUT TANAL (İstanbul) - Düzelteceksin, söylüyorum ben sana.

2) Yani bir aylık süreyi niye getiriyorsunuz? Ya, bir hafta getirin, vatandaşın orada muhtarlık işlemleri askıda kalır, belirsizlik olur, bir hafta getirin, on beş gün getirin; bir ay niye getiriyorsunuz?

HAYATİ YAZICI (Rize) - Tamam, tamam yapıyoruz.

MAHMUT TANAL (İstanbul) - Söyleyeyim ben size ağabey, yani niye bugüne kadar söylemediniz ki bunu? Yapsaydınız öyle.

FETİ YILDIZ (İstanbul) - Söyledik.

MAHMUT TANAL (İstanbul) - Elinizi tutan mı oldu ağabeyciğim şimdi.

3) Bu kongrelerle ilgili "İl ve ilçe kongrelerinin tamamını 2 sefer ihmal etmiş olanlar." diyorsunuz. Peki, birkaç il kongresini yapmamışsa siz bunu iptal mi edeceksiniz, seçime girmeyi engelleyecek misiniz? Yine, burada da bir açıklık yok.

RECEP ÖZEL (Isparta) - Var açıklık.

MAHMUT TANAL (İstanbul) - Nerede açıklık var kardeşim? Konuşup da benim sözümü kesme, ben senin sözünü kestim mi? Bir zahmet dinle önce ya. Üstadım yani netice itibarıyla söz sırası gelince cevap verecek.

4) Şimdi, burada sayın yargıçlarla ilgili "kura çekimi" diyorsunuz. Bakın, kardeşim, Yüksek Seçim Kurulunun burada temsilcileri var. Yüksek Seçim Kurulunun yayınlamış olduğu 16 sayılı Karar'ı elimde. 16 sayılı Karar'da diyorsunuz ki: "25 Ocak 2022 tarihinden itibaren bir hafta içerisinde iki yıllık süre için yeniden kurulmaları gerekmektedir." Doğru mu? Doğru. Peki, daha ötesi, geliyoruz aşağıya, bunun (A) bendinde diyorsunuz ki: "Aynı Kurulda eşler birlikte yer alamazlar." E, kurayla çektiniz, eşlerin aynı kurulda çıkma ihtimali var, bunu nasıl engelleyeceksiniz ya? Engelleme imkânınız yok ki, bununla ilgili bir düzenleme var mı? Yok. Peki o zaman şöyle bir düzenleme koyun bari, yani "Aynı ilde eşler varsa biri kuraya girmesin." deyin, veyahut da "Farklı kurullarda girsin." deyin. Yani burada siz bunu nasıl engelleyeceksiniz? Hâkimler ve Savcılar Kanunu'nda bu hüküm var. Peki, Hâkimler ve Savcılar Kanunu'ndaki bu hükmü -aynı kuruldan eşler çıktı- ne yapacaksınız bunu siz? Hatta bunu eşlerin ötesine, bence yargı camiasının içerisinde... Adalet Bakanlığının temsilcileri burada var, doğru şey söylüyorum tabii ki Sayın Üstadım.

HAYATİ YAZICI (Rize) - Bu uygulanacak işte, elinizdeki uygulanacak.

MAHMUT TANAL (İstanbul) - Elimizdeki uygulanmayacak üstadım. Kurulda, burada normal seçim olduğu için görüyorlar eş mi, değil mi. Torbadaki kurada, bunlar karı kocadır, nereden bilecek? Kuranın onu bilebilmesi imkânlı mı? İmkânsız. İkisi de birinci sınıfa ayrılmış durumda. Yani bunun çıkma ihtimali var, "Çıkmaz." demeyelim, hukukun ilerideki çıkabilecek olan ihtimalleri de göz önüne alması gerekmektedir.

Gelelim grupla ilgili... Efendim, "Grubu olan siyasi partiler katılamaz." Bu gerçekten hukuk devletini zayıflatan bir hükümdür. Mevcut olan Anayasa'mızın 2, 5, hatta 13 ve 14'üncü maddelerinde diyor ki: "Ölçülülük ve orantılılık ilkesine uygun olması lazım." Ölçülülük ve orantılılık ilkesine... Sayın Ağabeyim, sen bu işi daha iyi bilirsin, ölçülülük ve orantılılık ilkesine aykırılık teşkil ediyor.

FETİ YILDIZ (İstanbul) - "Grubu olan katılamaz." diye bir laf yok, "Grubu olan katılamaz." diye bir cümle yok.

MAHMUT TANAL (İstanbul) - Grubu olan 22 milletvekili var, katılamayacak seçime.

FETİ YILDIZ (İstanbul) - "Grubu olan katılamaz." diye bir şey var mı?

MAHMUT TANAL (İstanbul) - 20 milletvekili olan, grubu olan seçime katılabiliyor mu?

FETİ YILDIZ (İstanbul) - Tamam Mahmut, bir daha oku sen.

MAHMUT TANAL (İstanbul) - Siz bunu çıkarmışsınız maddeden ama. Şimdi, yani...

MERAL DANIŞ BEŞTAŞ (Siirt) - Yani aslında çok önemli bir şey. Ne demek? "20 kişilik grup giremiyor." diyor.

FETİ YILDIZ (İstanbul) - "Grup kurmak örgütlenmeden başlı başına seçime katılmaya sebep olamaz." diyor.

HAYATİ YAZICI (Rize) - Vesile olamaz.

FETİ YILDIZ (İstanbul) - Vesile olamaz, onu söylüyorum.

MAHMUT TANAL (İstanbul) - E, giremiyor işte, aynı şeyi söylüyorum, giremez diyorum.

Şimdi, gelelim... Sayın Başkanım, Değerli Başkanım, özür diliyorum, dinliyor musunuz?

BAŞKAN YUSUF BEYAZIT - Dinliyorum.

MAHMUT TANAL (İstanbul) - Şimdi, muhtar olmak için altı ay orada oturması gerekiyor ama seçmen olmak için bir yıl olması gerekiyor. Ya, arkadaşım, muhtar olma adayını daha hafife alıyorsunuz, oy kullanma hakkını daha zorlaştırıyorsunuz.

RECEP ÖZEL (Isparta) - Onu üç aya düşürdük.

MAHMUT TANAL (İstanbul) - Yani bunu niye, siz, kalkıp oy kullanmayı bir yıllık şarta bağlıyorsunuz, muhtar adayı olmayı altı aya bağlıyorsunuz? Zaten o muhtarın altı ayı eski kanundu ama oy kullanmayı bir yıla bağlıyorsunuz.

FETİ YILDIZ (İstanbul) - Üç aya düştü.

MAHMUT TANAL (İstanbul) - Üç aya mı düştü? Ama daha gelmedi bize. Ya, biz eksikleri söylüyoruz size.

ALİ İHSAN YAVUZ (Sakarya) - Oy kullanmayı da ona bağlamıyoruz, güncellemek için.

MAHMUT TANAL (İstanbul) - Peki, bir şey daha söyleyeyim size. Orada diyorsunuz ki: "Kayıtta yoksa bir önceki seçimde oy kullandığı yer." diyorsunuz. E, ben yeni 18 yaşına girdim arkadaşım, ben o kayıtta yoksam ben nerede oy kullanacağım? Demek ki gençlerin önündeki oy kullanma yolunu bu şekilde de engellemiş oluyorsunuz?

HAYATİ YAZICI (Rize) - Buradan bunu mu anladın?

MAHMUT TANAL (İstanbul) - Allah Allah! Bu çıkıyor Başkanım, bu çıkıyor. Yani bir önceki seçmen kaydına bakarsanız da ben 18 yaşına yeni girmiş durumdaysam siz bunu engelliyorsunuz bununla birlikte.

Gelelim, efendim, yine bu hâkimlerle ilgili üç aylık bir olay. Bu nedir? Anayasa'nın 67'nci maddesine aykırı, bu şimdiden çökmüş durumda. Yani siz diyorsunuz ki: "Seçildiği andan itibaren üç ay içerisinde bunu yenilemesi gerekiyor. Anayasa'nın 67'nci maddesi uyarınca bu çökmüş durumda; bu da yine mevcut olan anayasal düzenlemelere aykırı. Yani bunları söylerken kimsenin seçimden, vesaireden kaçındığı yok. Yani siz istersiniz... Sayın Bülent Bey bahsetti yani hakikaten geçmişte gelişiniz neydi? Vatandaşa iş, aş, ekmek vadettiniz, vatandaşın işini, aşını, ekmeğini elinden aldınız. Artık bu seçimi bu kanunla nasıl yaparsanız yapın yani halk hakikaten de seçim istiyor. Yani bence bunun için bir yıl sonrayı da beklemeye gerek yok, Anayasa'yı değiştirelim, bunların bir yıl sonra değil, hemen hükmü devam etsin, hemen yürürlüğe de girsin; bunu da getirelim. Yani kimsenin seçimden kaçındığı bir olay da yok, bir sene sonraya da ertelemeyelim. Yani Anayasa 67'de, tamam, "Bir yıl sonra uygulanır." deniyor ama bence o Anayasa'yı değiştirelim, derhâl yürürlüğe girsin, derhâl erken seçim kararını alsın yani millet de rahatlasın, biz de rahatlayalım, siz de rahatlayın. Burada...

HAYATİ YAZICI (Rize) - Ama siz öyle deyince oradan çok ters bakıyorlar size.

MAHMUT TANAL (İstanbul) - Kim bana ters bakıyor? Hepsi gayet rahat gülüyor zaten, sevinçle bakıyor Sayın Bakanım. Yani onun için...

ALİ MAHİR BAŞARIR (Mersin) - Şefkatle bakıyoruz.

MURAT EMİR (Ankara) - Sayın Tanal şahsı adına konuşuyor.

MAHMUT TANAL (İstanbul) - E, zaten teknik deyim anlamında burada ben grubun üyesi değilim zaten yani Anayasa Komisyonu üyesi değilim. Onun için siz bana önce süre vermediniz, öncesinde girdiğim hâlde dediniz ki: "Komisyon üyesi değilsiniz." Kalktınız bizi sonraya aldınız. İkincisi, arkadaşlara süre sınırlamasını yapmadınız, bize yedi dakika süre sınırlamasını yaptınız. Yani birbirimize tutarlı olmakta yarar var. Murat Bey arkadaşımız doğru söyledi tabii ki...

HAYATİ YAZICI (Rize) - Mahmut Bey, bak, grubu savununca grup arkadaşların ne dedi? "Şahsı adına konuşuyor."

MAHMUT TANAL (İstanbul) - Efendim, milletvekili bağımsızdır ve özgürdür. Parti içi demokrasi olduğunu gösteriyor zaten bu. Sayın Yunus Emre Bey biraz önce sizin programlarınızı anlattı, programlarınıza katılımcı demokrasiyi, ön seçimi, parti içi demokrasiyi siz kendiniz yazmışsınız ama uymamışsınız Sayın Bakanım. Yani sizinle biz gayet rahat -avukatlık yaşamınızda da Sayın Nevzat Er'le birlikteydiniz- İstanbul Adliyesinde birlikteydik yani girdiğimiz davalarda birbirimizi bilen iki insanız üstadım. Yani onun için...

FETİ YILDIZ (İstanbul) - Parti kur.

MAHMUT TANAL (İstanbul) - Ağabey, senin öyle bir niyetin varsa senin önüne engel koydular, 20 milletvekiliyle seçime giremiyorsun.

Sözün kısası: Bu kanun teklifi aslında demokratik mi? Aslında Anayasa'mızın 13'üncü ve 14'üncü maddelerindeki ölçülülük ve orantılılık ilkesi uyarınca antidemokratik. Antidemokratik olmasına rağmen bilerek ve isteyerek hodri meydan diyoruz, bir an önce seçim olsun, herkes rahatlasın, hepimiz şapkamızı önümüze koyalım.

Teşekkür ediyorum, saygılar sunuyorum.