ÖZNUR ÇALIK (Malatya) - Kıymetli Başkanım, çok teşekkür ediyorum.

Öncelikle, kanun teklifimizin tüm kadınları korumasını temenni ediyorum ve "Sıfır şiddet, sıfır can kaybı." ilkesiyle bugüne kadar yapmış olduğumuz, başta Anayasa olmak üzere bütün iç mevzuatımızdaki ve politika belgelerindeki düzenlemelerin elimizi çok güçlendirdiğinin ama uygulamadan kaynaklanan aksaklıkların olduğunun bir kez daha altını çizmek isterim.

Arkadaşlarımız usul üzerinden söz alırken özellikle araştırma komisyonumuz ve KEFEK'le ilgili cümleler iletildiği için, söylendiği için birkaç şey söylemek üzere söz aldım; yoksa teklif üzerinde ve geneli üzerinde sözlerim ve konuşmalarım olacak.

Özellikle, Kadın Erkek Fırsat Eşliği Komisyonunun kurucu üyesi olarak, kurucu Başkan Vekili olarak KEFEK'in kurulmasını çok önemli görmüştük ve bugün bir kez daha ne kadar önemli olduğunun altını çizmek isterim. Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonunu kurduk ve arkasından ilk kurduğumuz alt komisyon Erken Yaştaki Evlilikleri Önleme Komisyonuydu, araştırma ve önleme komisyonu ve onun Başkanlığını yaptım ben. Erken Yaştaki Evlilikleri İnceleme Komisyon Başkanı olarak o raporu bugün çalıştığımız araştırma komisyonunun raporlarını, önerilerimizi nasıl tek tek takip ediyorsak o gün de o Alt Komisyonun önerilerini tek tek takip ettik. Kız çocuklarımızın okullaşma oranlarından alınması gereken tedbirlere kadar, farkındalık ve zihniyet değişimleri, kurum ve kuruluşların yapmış oldukları çalışmalara kadar her birinde kurumları ziyaret ederek "Buralarda hassasiyetimiz var ve takip edilmesi gerekiyor." diye önerilerimizi ilettik. Ve bugün, kıymetli arkadaşım değerli Tülay Başkanımın ifade ettiği gibi, birçok ülke hâlâ erken yaştaki evliliklerle mücadele ederken UNFPA'nın da yapmış olduğu açıklamalar ve rakamlar; sadece ulusal veriler değil uluslararası veriler de erken yaştaki evliliklerin yüzde 2'lere kadar gerilediğidir. Bu sıfırlansın istiyoruz, bununla ilgili çalışmaları da yapalım istiyoruz. Dolayısıyla, Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonunun önemini vurgulamak adına ve erken yaştaki evliliklere yönelik yapmış olduğumuz çalışmalara istinaden cümlelerim.

Tabii ki kıymetli meslektaşım Gamze Milletvekilimin söylemiş olduğu, Komisyonla ilgili -diğer arkadaşlarımız da söylediler- öncelikle teşekkür için, hakkı teslim ettiği için... Çok önemli bir metin, kaynak metin elinizde oluştu. Gönül arzu ediyordu ki çok samimiyetle, Komisyon esnasında bizim temel hedefimiz kadına yönelik şiddetle mücadelede hepimizin, bütün siyasi partilerin ortak olarak çalışması ve orada, kıymetli arkadaşlarımız Meclis kürsüsünde Komisyon raporumuz görüşülürken de ifade ettiler; girmek, kalmak, çıkmak, o günkü toplantıya gecikilmesi ve toplantının bitiş esnasındaki konuşmalardan kaynaklanmadığını hepiniz çok iyi biliyorsunuz, ben de çok iyi biliyorum. Gerekçeleri 1 ya da 5 tane değil; 1 tane ana gerekçe vardı; o vesileyle, Komisyonun yasak salmak üzere kurulduğunu düşündüğünüz için Komisyonu terk etmiştiniz ama bugün gururla bütün milletvekilleri arkadaşlarıma, uzmanlarıma, kurum ve kuruluşlarımıza, katkısı bulunan herkese canıgönülden çok teşekkür ediyorum. Raporumuz, tespitlerimiz, önerilerimiz bugün hayat buluyor ve bu vesileyle, araştırma komisyonunun bir sene önce kurulmasına vesile olup sonra da nisanda çalışmaya başladığımız andan itibaren hiç kimsenin etkisi altında kalmadan, tarafsız bir gözle, kadına yönelik şiddetin önlenmesi amacıyla mevzuatın eksikleri dâhil olmak üzere tespitlerimizi yaptık, uygulamadan kaynaklanan aksaklıkların yasal düzenlemelere yansıması için önerilerde bulunduk ve bugün de o önerilerimiz içerisindeki en önemli konuları teklif hâline getirip, imza altına alıp sizlerin bilgisine sunduk.

KEFEK'in esas komisyon olması, tali komisyon olması... Biz kurulduğumuz zaman da bunu o gün konuştuk ama buna İç Tüzük'ümüzün... Ana komisyon olarak -Ceza Kanunu ve Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu görüşüldüğü için- Adalet Komisyonunda görüşülmesi ve ana komisyon olarak da Adalet Komisyonunun belirlenmesi gerekiyor. Bu vesileyle de benim de gönlüm, inanıyorum ki buradaki bütün teklif sahibi arkadaşlarımızın da gönlü Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonunun ana komisyon olmasıdır ama adaletle ilgili çok önemli... Türk Ceza Kanunu, Ceza Muhakemeleri Kanunu ve Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu gibi temel kanunlar üzerinde yapılacak olan bir görüşmeyi -KEFEK olarak, ana komisyon olarak görüşülemeyeceğine dair net bilgiler olduğu için- tali komisyon olarak konuşuyoruz. Ama bence bunu ne olur -hepinizden istirhamım- fırsata çevirelim. Usul üzerinde kaybettiğimiz zamanda geneli üzerinde maddeleri görüşürcesine fikirlerimizi beyan etmiş olsak çok daha ciddi katkıda bulunuruz. Benim de var, inanıyorum ki sizin de var. Teklif hazırlanırken de kanaatlerimizi bakanlarımızla, bürokratlarımızla görüştük. Hâlâ eklenebilir mi? Makul ve mantıklı teklifler gelirse neden eklenmesin? Çünkü bir tek hedef var, kadına yönelik şiddetle mücadele ve nitekim bizim raporumuzdaki bu mevzuatsal değişiklikler sadece 3 tane değil. Önümüzde daha bir süreç yöneteceğiz, bu Komisyonunun tespit ve önerileriyle ilgili yasal düzenlemelerimiz daha da gelecek Allah nasip ederse.

Yine, Tülay Hanım biraz evvel söyledi; çok net, uygulamadan kaynaklanan... Hepiniz, Komisyon üyesi arkadaşlarım hatırlayacaklar; bakanlarımız geldiğinde "Lütfen yöneticileriniz kadın olsun, yöneticilerinizden kadın temsili olsun." diye Komisyonumuzda aleni bir şekilde dile getirmiştik ve Sayın Millî Eğitim Bakanımız yapmış olduğumuz görüşme neticesi çok güzel bir bilgiyi bizimle paylaştı. "Elimden geldiğince, pozitif ayrımcılık ilkesine istinaden her ilde mutlaka il müdürünü atamak isteriz. Eğer atayabiliyorsak il müdürünü atayalım; eğer değilse ehliyet, liyakat ve eşitlik çerçevesinde ama her ilde mutlaka -aynen müftülüklerde olduğu gibi- 1 kadın il müdür yardımcısı olması konusunda hassasiyet gösterelim ve 81 ile il millî eğitim müdür yardımcısı atayalım." dedi. Komisyonun çıktıları, tek tek ürünleri bugünkü görüştüğümüz yasa gibi devam ediyor.

Hepinizden istirhamım şudur: Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu, bugün, hepimizin cezasızlık algısını ortadan kaldıracak "kravat indirimi" dediğimiz mevzu, ısrarlı takip, nitelikli hâllerin bu Komisyonda çok güzel bir şekilde çıkması, KEFEK'in örnek bir toplantıyla kadınların hiç olmazsa şiddetle mücadelede bu toplantıda ortak kararla, oy birliğiyle çıkması... Ama önümüzde gene yasal düzenlemeler var, getireceğiniz önerileri oralara da dercedebileceğimizi düşünüyorum.

Ben bu vesileyle arkadaşlarımın Komisyona katıldığı 16 toplantı için, 24'üncü toplantıya kadar katılan bütün milletvekillerime katkıları için her birine ayrı ayrı teşekkür ediyorum. Mutlaka bu mevzuatta da değişiklik önerilerimiz içerisinde burada bulunan muhalefet partisi milletvekillerimizin etkileri ve katkıları vardır.

Sadece, son cümlem şu: "Biz olmadığımız için, efendim, erken yaştaki evlilikle ilgili cümleleri buraya öneri olarak getirebilirdiniz." Oraya dur derim. Ben Erken Yaştaki Evlilikleri İnceleme Komisyonu Başkanlığı yapmış ve bununla ilgili mücadele etmiş birisi olarak, Gamze Hanım olsa memnuniyet verirdi ama yoksa ben oraya hiçbir maddeyi dercettirmezdim.

Teşekkür ediyorum Kıymetli Başkanım. Komisyonumuzun ve yasa teklifimizin şimdiden hayırlar getirmesini temenni ediyorum.