KOMİSYON KONUŞMASI

MUSTAFA HÜSNÜ BOZKURT (Konya) - Sayın Başkanım, ben de hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Değerli Albay Yokarıbaş'ın brifinginden iki noktada bilgilenme ihtiyacı hissettim, izninizle onu sormak isterim.

Gayrisafi yurt içi hasılaya Millî Savunma Bakanlığı bütçesinin oranı -yanlış not almadıysam- 2000'de yüzde 2,5 iken, 2014'te yüzde 1,2 olarak verildi. Yaklaşık yarı yarıya bir düşüşü ifade ediyor gayrisafi yurt içi hasılaya oranı olarak ve bunun NATO toplantılarında NATO standardı olan yüzde 2'ye çıkarılacağı gibi bir not aldım, herhâlde doğru söylüyorum.

Şimdi, öğrenmek için soruyorum: 2000 yılında gayrisafi yurt içi hasılanın yüzde 2,5 oranı 2014'te yüzde 1,2'ye gerilerken acaba savunma sanayisinin gelişimi ve buna bağlı olarak dışa bağımlılığın azalması sonucu mu bu düşme -tabii, yine, belki Savunma Sanayisinin yanıt vereceği bir şey ama, bütçe anlamında Albayım böyle bir şey söylediği için soruyorum- yoksa harcamalarda bir gerileme mi? Tabii, gayrisafi yurt içi hasıla kişi başına gelirin artmasıyla arttığı için mi oransal olarak böyle? Yani rakamsal bir büyüklük olmadığı için diyorum. Yüzde 2,5'tan yüzde 1,2 çok anlamlı geldi.

Bir de NATO standardı yüzde 2'dir. Niçin yüzde 1,2 gibi düşük bir orandan yüzde 2'ye çıkacağız? Bunu öğrenmek istiyorum.

Bir de eğer izin verirseniz...

BAŞKAN - Estağfurullah.

MUSTAFA HÜSNÜ BOZKURT (Konya) - Bu hibe -bunu da tamamen bilgilenme açısından soruyorum- uzunca bir süredir 315 milyon liralık bir hibe yapıldığı söylendi. Bunun acaba içeriği nedir? Yani tamamen bilgi almak için soruyorum. Nerelere, ne gibi hibe yapılıyor? Bizim aldığımız hibe var mı? Yani hibe yapıyoruz da 315 milyon liralık, aynı sürede acaba hibe olarak bir şey aldı mı Türkiye ? Onu da öğrenmek isterim.

Teşekkür ediyorum Sayın Başkanım. Sağ olun.

BAŞKAN - Teşekkür ediyorum.

MİLLÎ SAVUNMA BAKANLIĞI ULUSLARARASI İLİŞKİLER ŞUBE MÜDÜRÜ ALBAY HİKMET YOKARIBAŞ - Tabloyu görmekteyiz. Bu Millî Savunma Bakanlığı bütçesinin gayrisafi yurt içi hasıla ve merkezî yönetim bütçesi ile karşılaştırmalı tablosu. İfade ettiğiniz rakamlar yüzde 1,2 millî savunma bütçesinin yani merkezî bütçe içerisindeki payı. Ancak NATO platformlarında esas alınan savunma harcamalarının gayrisafi yurt içi hasılasına oranı. 2015 itibarıyla 1,7; 2016'da da 1,58'e düşme eğilimi var. Yani 1,2 değil de NATO'da esas alınan 1,58'dir. Bundaki fark da malumunuz Millî Savunma Bakanlığı bütçesine ilave kalemler eklenmekte Savunma Sanayi Destekleme Fonu, diğer primler, Türk Silahlı Kuvvetleri Güçlendirme Vakfının katkıları gibi. Dolayısıyla 1,58'dir. Burada tespit edilecek husus 1,70'ten 1,58'e bir düşüş eğilimi göstermektedir. Ancak, bu taahhüt, on yıl içinde kademeli bir şekilde 2'ye çıkartılması şeklindedir. Bunda, Millî Savunma Bakanlığı bütçesine ayrılan payın yıllar içinde sari olarak azalmasında etkili olduğunu değerlendiriyorum.

Hibeyle ilgili olarak ise, hibenin içeriği ve bizim aldığımız hibeler var mı? Bununla ilgili şu anda yanlış, teyit edilmemiş bilgi vermemek adına daha sonra Komisyonunuza bu bilgiler ulaştırılacaktır detaylı bir şekilde.

Arz ederim.

BAŞKAN - Sayın Milletvekilim, ben bir iki katkı yapmak isterim uygun görürseniz.

Şimdi Türkiye'de "savunma harcamaları" dediğimiz kalem sadece Millî Savunma Bakanlığı bütçesinden ibaret değildir. Bunlar birkaç kalemden oluşur. Bunların birincisi merkezî bütçe MSB bütçesidir, ikincisi Savunma Sanayi Destekleme Fonu'dur, ki bu fonda yılda yaklaşık 2 milyar dolara yakın bir harcama vardır. Hazine geri ödemeli krediler vardır. Yani geri ödemesini hazinenin taahhüt ettiği ve hazine kaynaklarıyla tedarik edilen projeler vardır. Mesela Denizaltı Projemiz gibi, hazine geri ödemeli. Şimdi, yine, vakıftan tedarik programları için yapılan aktarmalar vardır. Dolayısıyla, "savunma harcamaları" dediğimiz meblağ, MSB bütçesinin üzerinde bir meblağdır. NATO'da bu tavsiye edilen, yani yüzde 2 tavsiye edilen, üyelere tavsiye edilen rakamdır. Özellikle Amerika Birleşik Devletleri, Avrupa ülkelerini eleştirir NATO'da savunma harcamalarını kısmaları sebebiyle. Almanya gibi mesela, ekonomik olarak güçlü olan bazı ülkelerin savunma harcamaları çok düşük. Dolayısıyla, tavsiye edilen rakam yüzde 2'dir. Bunun dünya ortalaması da yaklaşık yüzde 2,5; yüzde 2,7 civarındadır. Yani NATO dünya ortalamasının altında bir ortalamaya sahiptir savunma harcamaları bakımından. Türkiye de yüzde 2'nin altında. NATO hesaplamalarına göre işte 1,7 gibidir. Bir de SIPRI vardır -Stockholm International Peace Research Institute yani bu dünyanın en saygın savunma harcamalarını takip eden kuruluşudur- orada da 1,9 gibi gözükür, çünkü onlar emekli olmuş askerlerin emekli ücretlerini bile savunma harcaması kabul ederler SIPRI için söylüyorum. Yani şunu söyleyeyim özetle: Türkiye'nin savunma harcamaları dünya ortalamasının altındadır, NATO'nun da altındadır. Genel ifadelere göre Türkiye'nin savunma harcaması çok yüksek değildir diyebiliriz.

MUSTAFA HÜSNÜ BOZKURT (Konya) - Başkanım teşekkür ediyorum, onu anladığım için sormuştum zaten. Yüzde 2,5 iken 2000'de 1,58 veya 1,2 neyse oraya gerilemesinde ulusal gelirin artmasının mı payı var, yoksa savunma harcamalarının düşürülmesinin mi payı var? Onu öğrenmek istiyorum.

BAŞKAN - Sayın Milletvekilim, millî mutlak değer olarak düşüş yok, zaten bütçe gözüküyor, düşüş yok. Ancak gayrisafi millî hasıla daha fazla arttığı için oransal bir düşüş var.

MUSTAFA HÜSNÜ BOZKURT (Konya) - Tam da onu öğrenmek istiyordum.

Çok teşekkür ediyorum Başkanım.