| Komisyon Adı | : | İNSAN HAKLARINI İNCELEME KOMİSYONU |
| Konu | : | Hükümlü ve Tutuklu Hakları Alt Komisyonunun Kırıkkale ve Keskin Ceza İnfaz Kurumları İnceleme Raporu ile Afyonkarahisar Ceza İnfaz Kurumları İnceleme Raporu'na ilişkin görüşmeler |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 5 |
| Tarih | : | 20 .01.2022 |
MUSTAFA SEZGİN TANRIKULU (İstanbul) - Sayın Başkan, Alt Komisyonumuzun Başkanı, değerli arkadaşlar, sayın bürokratlar; ben de hepinizi saygıyla selamlıyorum ve emeği geçen herkese teşekkür ediyorum.
Gerçekten de çok esaslı bir rapor hazırlanmış ve ortaklaşa hazırlanmış. Bize de çok sayıda cezaevlerinden, hem sosyal medya hesaplarımıza avukatlardan, yakınlarından hem de işte mektupla birçok yakınma geliyor ve o yakınmaların neredeyse tamamını karşılayan bir rapor hazırlanmış. Bundan sonra tabii ki bize düşen görev bu rapordaki önerilerin giderilip giderilmediğini izlemek olacak yani bir daha karşımıza çıkmaması açısından bu çok önemli.
Ben iki şeyi söyleyeceğim: Bir, yani nakil konusuna değinildi, gerçekten çok sayıda talep var bu konuda. Bununla ilgili olarak bir planın ortaya çıkması lazım, bir programın ortaya çıkması lazım ve bize gelen taraflar konusunda da iletim ve bunun yerine getirilmesi konusunda da hazır gelen bütün bürokratlar buradayken bize yönlendirici bilgi vermelerinde yarar var çünkü çok sayıda talep geliyor ve bunu iletme konusunda, yerine getirilmesi konusunda bizler de yetersiz kalıyoruz.
BAŞKAN HAKAN ÇAVUŞOĞLU - "Ne yapalım, ne söyleyelim?" onlara diyorsunuz.
MUSTAFA SEZGİN TANRIKULU (İstanbul) - Ne söyleyelim, evet, yani ya da hangi plan çerçevesinde olacak, nasıl olacak? Yani bir program olursa biz de hiç olmazsa onlara doğruya yakın cevap vermiş oluruz ve hem milletvekili arkadaşlarımız zor durumda kalmaz hem de sizleri de zor durumda bırakmayız bizler de.
İkinci olarak, yine çok sayıda bana gelen talep: İdare ve Gözlem Kurullarının şartlı salıverilme konusunda verdikleri kararlar. Yani tahliyeye, şartlı salıverilmeye dönük verdikleri kararlar konusunda çok yoğun ihlaller var, benim kendi gördüğüm ihlaller de var, çok fazla yakınma var. Sonuçta şartlı salıverilme koşulları yasada belirtilmiş ama İdare ve Gözlem Kurullarının takdirleriyle hükümlülerin bu haklarının kısıtlandığı konusunda yaygın bir şey var, cezaevleri konusunda ortaklaşmış bir uygulama var. Özellikle belli suçlardan hükümlüler konusunda, sanki merkezî bir karar alınmış, bu karar gayriresmî cezaevlerine bildirilmiş "Bu suçlardan hükümlü olanlar konusunda, şartlı salıverilme konusunda karar vermeyeceksiniz." diye ve büyük yakınmalar var, ben bugünden söyleyeyim. Yani infaz hâkimleri de sonuçta İdare ve Gözlem Kurullarının bu takdir haklarına genellikle müdahale etmiyor, gördüğüm kararlardan söylüyorum, ama yarın öbür gün Anayasa Mahkemesinden veya diğer yerlerden hem Anayasa'nın 19'uncu maddesi hem de Sözleşmenin 5'inci maddesi konusunda yoğun ihlal kararları çıkabilir. Dolayısıyla, mesela bir örnek şu: "Neden? İşte Cumhurbaşkanlığına, CİMER'e başvurmuşsun." CİMER'e başvurduğu nedenle bu kararın verilmediği durumlar var veya işte tarafsız koğuşa geçmemiş, pişman olduğu konusunda bir kanaat uyandırmamış; bütün bunlar disiplin kurullarının süresi içerisinde verdiği kararlarla ancak yapılır ve İdare ve Gözlem Kurulu o karar verildiği zaman kendi keyfî değerlendirmesiyle bunu yapamaz, önünde cezaevi idaresinin önceki uygulamalarının olması lazım, kararların olması lazım ama bu kararlar olmadan, süresi geldiğinde bu kararı vermeyen uygulamalar ve cezaevleri yaygınlaşmış durumda. Bu konuda hem bürokratlar ne düşünüyor hem de ne yapmak lazım? O konuda da bilgi alırsak iyi olur, ben tekrar hem arkadaşlarıma hem de sizlere teşekkür ediyorum.
BAŞKAN HAKAN ÇAVUŞOĞLU - Evet biz teşekkür ediyoruz Sezgin Bey.
Şimdi, tabii Komisyon üyesi arkadaşlarımıza hep teşekkür ettik ama...
MUSTAFA SEZGİN TANRIKULU (İstanbul) - Bir şey daha söyleyeceğim Sayın Başkanım.
BAŞKAN HAKAN ÇAVUŞOĞLU - Hemen veriyorum Sezgin Bey.
İşin mutfağında olan Ceza ve Tevkifevleri Alt Komisyonunda uzmanımız Taner Bey ve Ahmet Bey var, onlara da teşekkür ediyoruz o bakımdan.
Sezgin Bey, buyurun.
MUSTAFA SEZGİN TANRIKULU (İstanbul) - Sayın Başkanım, yani burada bir öneri olarak söylüyorum, sonuçta bize gelen çok sayıda yakınma oluyor böyle. 4 Ocakta bir avukat arkadaşımızın gördüğü -mesaj da hâlen bende duruyor- Aliağa Ceza ve İnfaz Kurumunda bir kötü muamele ve işkence iddiasıyla ilgili olarak. Ben Meclisten bağlattım, müdürle görüştüm, şu yanıt, yani doğrudan doğruya milletvekillerine verilen şu yanıt doğru değil, hem milletvekili pratiğimden söylüyorum hem de avukatlık pratiğimden söylüyorum "Bizim cezaevimizde böyle bir uygulama olmaz." Ben de müdüre dedim ki: "Bakın, ben bir iddia var diyorum, dolayısıyla buna yani bir milletvekilinden gelen böyle bir talebe sizin 'Cezaevimizde olmaz.' yaklaşımıyla değil, buna şüpheyle yaklaşmanız lazım." Bize vereceğiniz cevap şu olması lazım: "Evet bildirdiniz, araştıracağız yani size de geri döneceğiz, bilgi vereceğiz, eğer böyle bir şey varsa gerekli soruşturmayı yapacağız." Ama bana verilen yanıt şu: "Bizim cezaevimizde böyle bir şey olmaz eğer varsa dilekçe versin."
BAŞKAN HAKAN ÇAVUŞOĞLU - Anlaşıldı.
MUSTAFA SEZGİN TANRIKULU (İstanbul) - Yani dolayısıyla yani cezaevi yöneticilerinin de bu şekilde bir yaklaşım içerisinde olmaları doğru değil, onu da ifade edeyim.
BAŞKAN HAKAN ÇAVUŞOĞLU - Sezgin Bey, burada bir şey söyleyeceğim: Biz Cezaevi Müdürünü aramayalım, Bakanlığımız var, Genel Müdürümüz var, milletvekiliyiz sonuç itibarıyla. Yani ulaşılamıyorsa da beni de arayabilirsiniz.
FATMA KURTULAN (Mersin) - Ulaşamıyoruz, cezaevi müdürleri bile telefonlarımıza çıkmıyor.
BAŞKAN HAKAN ÇAVUŞOĞLU - Yani Bakan Yardımcısı arkadaşlarımız var, onlara ulaşmaya çalışalım.
MUSTAFA SEZGİN TANRIKULU (İstanbul) - Bakın, denetim bakımından bu komisyon üyelerinin cezaevi müdürlerine ulaşması bence daha doğrudur yani, onu size söyleyeyim. Denetim bakımından daha doğrudur.
BAŞKAN HAKAN ÇAVUŞOĞLU - O bakımdan; bir bakıma öyle de düşünülebilir ama işte böyle durumlarla da karşılaşılabiliyor işte.
MUSTAFA SEZGİN TANRIKULU (İstanbul) - Evet ama genel bir şey olması lazım, bir yaklaşım, bir fikir alışverişi olması lazım.
BAŞKAN HAKAN ÇAVUŞOĞLU - Doğru, tamam anlaşıldı, anlaşıldı.
MUSTAFA SEZGİN TANRIKULU (İstanbul) - Bizim telefonlarımıza çıkmaları da bence son derece denetim bakımından doğrudur. Sonuçta bu kurulun üyeleri bir cezaevi müdürüyle nasıl konuşacağını bilir.
BAŞKAN HAKAN ÇAVUŞOĞLU - Doğrudur.
MUSTAFA SEZGİN TANRIKULU (İstanbul) - Dolayısıyla yani aranabileceklerini bilmeleri iyi bir şeydir.