| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi (2/4031) |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 5 |
| Tarih | : | 20 .12.2021 |
MEHMET AKİF HAMZAÇEBİ (İstanbul) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.
Demokrasilerde kamu harcamalarının büyüklüğüne, miktarına; bu harcamaların kamu kurumları ve kamu hizmetleri itibarıyla dağılımına ve yine bu harcamaları karşılayabilmek için, bunların finansmanı için halka getirilecek olan vergilere, millet adına, onun seçilmiş temsilcileri karar verir. "Bütçe hakkını" böyle tanımlıyoruz.
Bütçe hakkı, insanlığın çok uzun mücadeleleri sonucunda elde edilmiş bir haktır. Kaynağını yazılı olarak, ilk olarak 1789 tarihli Fransız İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirgesi'nde bulur. Biz de 5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu'yla kamu mali yönetiminde reform yaptık ve bu ilkeyi hayata geçirmek üzere o kanuna birçok düzenleme yerleştirdik. O kanun, Türkiye Büyük Millet Meclisinde, AK PARTİ ve Cumhuriyet Halk Partisinden oluşan Parlamentoda 2 partinin de mutabakatıyla yasalaşmıştır. Bir reform kanunudur; eksiklikleri olabilir, vardı ama olsun, giderek daha iyiye evrilecek, evrilmesi gereken bir kanundu. Ancak uygulamalar bize gösterdi ki kanun evrilmedi, tam tersine, geriye gitti.
O kanun daha henüz yürürlüğe girmeden, AK PARTİ 2002 yılı sonunda iktidar olduğunda... Bakın, 5018 sayılı Kanun yanlış hatırlamıyorsam 2003 yılı Aralık ayında kabul edildi, 2003 yılı Aralık ayıdır. 2003 yılı Kasım ayında AK PARTİ Hükûmeti buraya bir kanun tasarısı sevk etti, ek bütçe kanun tasarısıydı o. 5004 sayılı Kanun olarak Türkiye Büyük Millet Meclisinde yasalaştı. AK PARTİ'nin çıkardığı ilk ve son ek bütçe yasasıdır bu. Hangi kamu kurumuna ne kadar ilave ödenek verildiği o kanunda yazılıdır ve bütçeye ilişkin birtakım diğer hükümler de o kanunda yer almaktadır. Lütfen, 5 Kasım 2003 tarihli 5004 sayılı Kanun'a bakın. Doğru olan budur. Henüz 5018 sayılı Kanun yürürlüğe girmemişti. 5018 sayılı Kanun'un ilk yıllarında uygulama iyi gitti ama giderek güya dâhiyane bir formülle, aslında mali disiplini yok eden bir formülle, Bütçe Kanunu'na yerleştirilen bir madde çerçevesinde, ödenekler arası aktarma yapmak suretiyle, yürütme organına Türkiye Büyük Millet Meclisinin vermiş olduğu harcama yetkisi aşıldı. Meclis, yürütme organına bir yetki veriyor. Bütçe kanunu vergilerin toplanması konusunda izin, harcamaların yapılması konusunda yürütme organına yetki veren bir kanundur. Bütçe Kanunu çıkmazsa yürütme organı bir kuruş vergi toplayamaz, bir kuruş da harcama yapamaz, temel ilke budur.
Şimdi, Strateji Bütçe Başkanı bilgileri verdi, teşekkür ederim ancak şurası tam ifade edilemedi ya da ben mi kaçırdım acaba? Sanki "Bütçe gelirlerinde, 1 trilyon 101 milyar liralık bütçe geliri 1 trilyon 397 milyar liraya ulaşacak. Bu nedenle bu maddeyi getirdik." diyor. Bütçe gelirleri eğer Bütçe Kanunu'nda belirlenmiş olan hedefi aşacak ise sadece bunun için bir ek bütçe maddesi düzenlemesi getirmeye gerek yok, asla gerek yok. Yani gerçekleşme tahminleri aşıyor diye, vergi gelirleri tahminini aşıyor diye bir ek bütçe düzenlemesi yapılmaz. Ek bütçe düzenlemesi yapılmasının amacı, yürütme organına bütçe kanunuyla verilmiş olan harcama yetkisini, ödenek tavanını arttırmaktır. Esas olan bu. Şimdi 296 milyar liralık ilave gelir artışının yarattığı imkânı, yürütme organına tek bir maddeyle istediği gibi harcama yetkisini veriyoruz. Bu asla kabul edilemez. Üstü kapalı bir ek bütçe teklifidir bu. Ek bütçe teklifi böyle olmaz değerli arkadaşlar, kesinlikle olmaz. Bu, torba yasa uygulamasından sonra torba bütçe uygulamasıdır. Torba bütçeye geçmiş oluyoruz. Bakın, bunu şöyle gerekçelendireyim.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
MEHMET AKİF HAMZAÇEBİ (İstanbul) - Sayın Başkan, toparlayacağım.
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Buyurun.
MEHMET AKİF HAMZAÇEBİ (İstanbul) - Anayasa'nın 87'nci maddesine bakın. 87'nci maddesi Türkiye Büyük Millet Meclisinin görevlerini sayar: "Kanun koymak, değiştirmek ve kaldırmak -virgül- bütçe ve kesinhesap kanun tasarılarını, tekliflerini kabul etmek." Bütçe ve kesinhesap kanunları kanun değil midir? Kanundur. E, ilk cümleciğinde "kanun koymak, değiştirmek ve kaldırmak" diye yazmış oraya. Neden bütçeyi ayrı sayıyor? Bütçe çünkü Anayasa'nın 161'inci maddesinde ayrıca düzenlenmiş, onun görüşülme usulü ayrıntılarıyla orada yer almıştır, onun için bütçe kanununa Anayasa'mız özel bir önem vermiştir. Bu Bütçe Kanunu'nda yürütme organına verilecek harcama yetkisini artıracak olan bir değişikliğin bir ek bütçe teklifi olarak gelmesi lazım.
Son olarak şunu söyleyeyim: Bütçe kanunlarında değişiklik yapma teklifini milletvekilleri veremez. Bu, bizim hukukumuzda tartışılmış bir şey değil. Nasıl Anayasa'nın 87'nci maddesi bütçe kanununu kanunlardan ayrı olarak saymış ise bütçe kanununu teklif etme yetkisini de Anayasa'mız sadece Cumhurbaşkanına vermişse o kanunda değişiklik teklif etme yetkisi Cumhurbaşkanınındır, milletvekilleri o kanunda kendilerine göre değişiklik teklifi veremez, bu da bu yönüyle Anayasa'ya aykırıdır diye düşünüyorum.
Teşekkür ederim.