| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | 2022 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi (1/283) ile 2020 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi (1/282) ve Sayıştay tezkereleri a) Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı b) Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 5 |
| Tarih | : | 10 .11.2021 |
İSMAİL FARUK AKSU (İstanbul) - Teşekkür ederim.
Sayın Başkan, Sayın Bakanım, saygıdeğer Komisyon üyeleri, değerli bürokratlar, basın mensupları; hepinizi saygıyla selamlıyorum.
Sayın Bakanım, sunumunuz için teşekkür ediyorum. Hayırlı olması dileğiyle Bakanlık görevinizde başarılar diliyorum.
Ebediyete irtihalinin 83'üncü yılında cumhuriyetimizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ü rahmet, minnet ve saygıyla anıyorum. Ruhu şad, mekânı cennet olsun.
Her alanda bağımsız olmayı esas alan, manda ve himayeyi reddeden, millî menfaatlerden asla taviz vermeyen Atatürk, Türk milletinin varlığına kasteden her türlü sinsi tertibin farkına vararak onları deşifre etmiş, milleti uyandırmış, bağımsızlık meşalesini yakarak Türk milletinin yolunu aydınlatmıştır.
Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Türk milletinin ve Türkiye Cumhuriyeti'nin iftiharı, tarihî ve millî ortak değeri, ortak iradesi ve ortak seslenişidir.
Bu vesileyle, millî mücadelenin tüm kahramanlarına, aziz şehit ve gazilerimize ve muhterem ecdadımıza da Cenab-ı Allah'tan rahmet niyaz ediyorum.
Anayasa'nın 61'inci maddesinde harp ve vazife şehitlerinin dul ve yetimleri ile malul ve gazilerin devlet tarafından korunacağı ve toplumda kendilerine yaraşır bir hayat seviyesi sağlanacağı, engellilerin korunmalarını ve toplum hayatına intibaklarını sağlayacak tedbirlerin alınacağı, yaşlıların devlet tarafından korunacağı, korunmaya muhtaç çocukların topluma kazandırılması için devletin her türlü tedbiri alacağı hüküm altına alınmış; 10'uncu maddesinde de bu amaçla yapılan düzenlemelerin eşitlik ilkesine aykırı kabul edilemeyeceği anayasal güvenceye kavuşturulmuştur. Bu amaçla, 2022 yılı bütçesinden sosyal harcamalara ayrılan kaynak 104,2 milyar liraya yükseltilmiştir: Bu ödenek ödeme gücü olmayan 9,5 milyon vatandaşımızın sağlık primi giderleri için, sayıları 1,4 milyon olan 65 yaş üstü yaşlılarımız ve bakıma ihtiyacı olan engelli vatandaşlarımızın yakınlarına bağlanan aylıklar için, 536 bin engelli vatandaşımızın evde bakım desteği için, 109 bin engellinin eğitim taşıması için, 2,4 milyon yoksul aileye elektrik tüketim desteği verilmesi için, 139 bin aileye sosyal ve ekonomik destek ödemeleri için, ayrıca, eşi vefat etmiş kadınlar ve asker ailelerine yardım ve sayamadığım diğer destek ve yardımlar için kullanılacaktır.
Bütçenin yüzde 6'sını oluşturan sosyal yardımlar, gayrisafi yurt içi hasılanın da yüzde 1,3'üne tekabül etmektedir. Devletimiz, sosyal devlet ilkesinin gereği olarak sosyal yardım ağını önemli ölçüde genişleterek yardıma muhtaç her kesime ulaşma gayretinde olmuştur. Bu amaçla, hukuki altyapı hazırlanmış, teşkilatlar kurulmuş ve gerekli insan gücünü oluşturmuştur. 2020 yılında, sosyal yardımlardan faydalanan hane sayısı 6 milyon 630 bin 682, düzenli yardımlardan faydalanan hane sayısı 2 milyon 450 bin 80, geçici yardımlardan faydalanan hane sayısı ise 2 milyon 733 bin 721 olmuştur.
Sayın milletvekilleri, millî ve manevi değerlerin korunması, yaşatılması ve gelecek kuşaklara aktarılmasında millî bütünlüğün ve dayanışmanın pekiştirilmesinde, aile kurumu, büyük önem arz etmektedir. Türk toplumunun temel taşı olan aile ve bireyleri, terör ve şiddet, internet ve sosyal medya gibi ekonomik, sosyal ve teknolojik gelişmelerin yol açtığı olumsuzluklara karşı korunmalıdır. Başta kadınlarımızın aile içindeki konumunun güçlendirilmesi olmak üzere aile bütünlüğünü koruyucu politikaların geliştirilmesi, aileyi ve sosyal fonksiyonlarını zayıflatıcı unsurların ortadan kaldırılması aile kurumunun güçlendirilmesini destekleyecektir. Nüfusumuzun yüzde 49,9'unu kadınlar oluşturmaktadır. Kadınların, istihdam piyasasındaki yeri bağlamında son yıllarda önemli ilerlemeler kaydedilse de hâlen nüfus oranının gerisindedir. 2021 yılı Ağustos ayı itibarıyla, kadın istihdam oranı yüzde 28,4, iş gücüne katılım oranı ise yüzde 33,8 olarak gerçekleşmiştir. Bakanlığınız koordinasyonunda 81 ilde yürütülmekte olan finansal okuryazarlık ve kadınların ekonomik güçlenmesi faaliyetleriyle, Kadınların Kooperatifler Yoluyla Güçlendirilmesi Projesi ve diğer projelerle kadınların değişen iş gücü piyasası doğrultusunda çalışma hayatında daha aktif yer almalarının teminine ve nitelikli kadın istihdamının arttırılmasına daha fazla katkı sağlanacaktır. Önemli insan hakları ihlallerinden biri olması yönüyle, kadına yönelik şiddetle mücadelenin sıfır tolerans ilkesiyle, bütün kamu kurum ve kuruluşları ve sosyal taraflarla iş birliği içinde sürdürülmesi önem arz etmektedir.
2021 yılında, Sayın Cumhurbaşkanımız tarafından açıklanan, kadına yönelik şiddetle mücadele alanında 5 ana hedef, 28 strateji ve 227 faaliyetten oluşan Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele IV. Ulusal Eylem Planı'nın yürürlüğe girmesi önemli bir gelişme olmuştur.
Milliyetçi Hareket Partisi olarak, çocuğun, yüksek yararının temel ilke olarak benimsendiği ve devlet tarafından her açıdan güvence altına alındığı, çocuklarımızın sağlığını ve esenliğini hedefleyen, gelişimini ve potansiyelini destekleyen millî bir politika oluşturulmasını hedefliyoruz. 2020 yıl sonu itibarıyla, nüfusumuzun yüzde 27'sini çocuk nüfus oluşturmaktadır. AB 27 ülkeleri ortalaması olan yüzde 18,2'yle karşılaştırıldığında ülkemiz, çocuk nüfus oranının yüksek olduğu bir ülke konumundadır. Çocukların, hayat kalitesinin iyileştirilerek geleceklerinin teminat altına alınması amacıyla korunmaya muhtaç çocukların ailesinin yanında korunup, yetişmesinin desteklenmesi ve koruyucu aile sisteminin teşvik edilmesini önemli bir uygulama olarak görüyoruz.
Çocuk işçiliği, küresel ve ulusal çaptaki sorunların başında gelmektedir. Çocuk işçiliğinin sonlandırılması ve çalışan çocuklara yönelik bütünsel bir çalışma yürütülmesi amacıyla Çocuk İşçiliği ile Mücadele Ulusal Programı kapsamındaki çalışmalar çocuk işçiliğinin sonlandırılmasına katkı sağlayacaktır. Ülke genelinde oluşturduğunuz 320 mobil ekibin çalışmaları sonucu sokakta çalıştırılan veya dilendirilen 27.520 çocuğun tespit edilip 1.078 çocuğun ailesi hakkında yasal işlem başlatılması, 16.145 çocuğun ailesine rehberlik hizmeti verilmesi ve benzeri çalışmaların hem toplumsal farkındalık oluşturulmasına katkı sağlayacağını hem de caydırıcılığı arttıracağını değerlendiriyoruz.
Milliyetçi Hareket Partisi, şehitlerimizin emaneti olan şehit yakınlarımızın ve gazilerimizin her zaman ve her şart altında yanındadır. Aziz şehitlerimizin emanetlerine azimle ve imanla sahip çıkacağız.
Bilindiği gibi kamudaki istihdam hakkı başta olmak üzere elektrik ve su ücretlerinde indirim, ücretsiz ulaşım, psikososyal destek hizmetleri gibi birçok destek ve imkân devletimizce şehit yakınları, gaziler ve onların yakınları için sağlanmaktadır. Bu kapsamda, şehit yakınlarının 1 olan istihdam hakkı 2'ye çıkarılmış, gazi ve gazi yakınları gibi vazife malulü ve sivil terör mağdurlarının malullerine de bir istihdam hakkı getirilmiştir. İstihdam hakkının verildiği 1995 yılından itibaren şehit yakını, gazi ve gazi yakınlarının kamudaki istihdam toplamı 2021 Eylül ayı itibarıyla yaklaşık 46 bine ulaşmıştır. Bununla birlikte, şehit yetimlerinin tamamına iş hakkı verilmesi, şehit anne ve babalarının aldıkları maaşın arttırılması, gazilerimize ikinci istihdam imkânının sağlanması, terörle mücadelede yaralanıp gazi sayılmayanların gazi sayılması, muharip gazilere ödenen şeref aylığının, geliri olsun olmasın, tüm gazilere aynı şekilde ödenmesi, ayrıca bunların, ÖTV'siz araç, TOKİ imkânlarından yararlandırma, hastane randevularında önceliklendirme gibi beklentilerinin de karşılanması gerekmektedir. Ulaşımdan eğitime, çalışma hayatından sağlık hizmetlerine varıncaya kadar her alanda engellilerimize insanca bir hayat sunmak; insani ve hukuki mükellefiyettir. Engellilerimizi mağdur ve meşgul eden asıl pürüzleri kaldırmak sadece Bakanlığın değil, kuşkusuz hepimizin görevidir.
Nüfusumuzun içindeki oranı giderek artan, yaşlı nüfusa yönelik hizmetlerin alanının genişletilmesi ve kalitesinin arttırılması, yaşlılara dönük politikaların, onların yaşlılık şartlarını hazırlayan gençlik ve aktif çalışma dönemlerini de kapsayacak şekilde olması gerekmektedir.
Partimiz, devleti yaşatmanın yolunun insanı yaşatmaktan geçtiğine, ülkelerin değerinin insanlarına verdiği değerle artacağına ve istikbale güvenle bakabilmek için her bir vatandaşımızın onurlu bir yaşam sürmesinin temin edilmesi gerektiğine inanmaktadır.
Bu düşüncelerle Bakanlık bütçesinin hayırlı olmasını diliyor, hepinize saygılar sunuyorum.