NEVZAT CEYLAN (Ankara) - Sayın Başkanım, teşekkür ederim.

Öncelikle sevgili hocama teşekkür ederim güzel sunumundan dolayı. Biz hocamla benim Millî Parklar Genel Müdürlüğüm dönemimden tanışıyoruz, 1997 yılında ilk deniz millî parkını beraber kuracaktık, nasip olmadı, biz görevden alındık ve öyle kaldı, hâlâ kurulamadı; gerçi, bu Saros'un falan sonradan kurulması da güzel bir şey.

Sevgili Hocam, Tuna Nehri'yle alakalı siz biraz bir şeyler söylediniz, güzel bilgiler verdiniz ama Tuna Nehri'nin Karadeniz'den itibaren Marmara Denizi'ne müsilajda, kirlilikte etkisi nedir? Bu konuda bilgi verirseniz memnun olacağım.

PROF. DR. BAYRAM ÖZTÜRK - Çok teşekkür ederim.

Tuna hem Karadeniz için hem Marmara için hem Ege Denizi için bir tehdittir fakat Tuna, otuz sene önceki Tuna değil. Tuna'nın Karadeniz'e ve Marmara'ya verdiği etki şu hâliyle, yapılan en son ölçümlere göre yüzde 15 civarındadır. TÜBA'nın çıkardığı bir kitapta da bu biraz daha farklı anlatılıyor, değerli meslektaşım kitaptan bahsetti, ben de daha önce PDF'ine baktım ve oradan okumuştum. Fakat şu var: Türkiye'nin, Tuna Nehri'nin kirlenmesiyle ilgili o komisyonda etkin olması gerekiyor. Yüzde 15 de olsa, yüzde 5 de olsa bir etkidir Karadeniz için ve bunun minimize edilmesi gerekir. Kaldı ki Avrupa Birliği çok para yatırıyor şimdi, minimize ediyorlar. Özellikle Romanya ve Bulgaristan'ın Avrupa Birliğine girmesinden sonra bütün o Sulina tarafı, Romanya tarafı, Tulcea'ya tarafı; biliyorsunuz, Sırbistan'dan geçen, Macaristan'a kadar çıkan bütün hattı onlar çok iyi bir şekilde hallediyorlar. Avrupa Birliği bunu yapıyor, muhtemelen daha da iyi olacak fakat şu var: Bizim, Avrupa Birliğini beklemeden Karadeniz için de bir şey yapmamız lazım. Ben Karadeniz'in çocuğuyum, çöplerimiz hep denize gidiyor, bizim oralarda hiç arıtmamız yok. Konu dışı olduğu için çok ileri gitmek istemiyorum çünkü bu konunun dışında bu iş ama bizim Karadeniz'de de ödevimizi yaptığımızı söyleyemeyiz. Aynı zamanda, Ege Denizi de aynı şekilde. Ege Denizi'nde biz müsilaj bildirdik altı sene önce. Yani "Ege Denizi'nde müsilaj var." diye yarın gazetelerde okursanız şaşırmayın.

NEVZAT CEYLAN (Ankara) - Peki, şunu sorayım: Dinyeper Nehri'nin, Dinyester Nehri'nin Karadeniz'e ve dolayısıyla Marmara'ya etkisi nasıl acaba?

PROF. DR. BAYRAM ÖZTÜRK - Sayın Vekilim, onlar Sakarya'dan daha az, Sakarya'nın etkisi çok daha büyük bir etki. Sakarya için de şu anda çalışma var Yenimahalle'de, Sakarya'nın tam çıkış noktası biliyorsunuz. Bizim Karadeniz için başka bir formül geliştirmemiz lazım bana sorarsanız. Marmara bizim yatak odamız, cebimizdeki parayı harcayabiliriz ama Karadeniz için -Karadeniz'de 6 tane ülke var- Karadeniz Kalkınma Bankası başta olmak üzere öteki kurumlardan kaynakları kullanmamız gerekir diye düşünüyorum. Eğer topyekûn bir denizler seferberliği ilan edersek... Çünkü Sayın Vekilim, Birleşmiş Milletlerde "Ocean Decade" 2030 yılına kadar artık denizler konuşulacak, 2030'a kadar, on yıl denizleri konuşacağız, Türkiye'de de bu konuda bir komite var, yeni kurulmuş bir komite. On yıl denizleri konuşacağımıza göre denizler için bir şeyler yapmamız lazım. Bu çok önemli, bizim vakıf da bu konuda çok ciddi çabalar gösteriyor, TEPAV'daki biraz önceki arkadaşımızın bahsettiği, Karadeniz'deki Horizon 2020 Projesi'nin büyük ortağı biziz.

Teşekkür ederim.

NEVZAT CEYLAN (Ankara) - Teşekkür ederim.