İLYAS ŞEKER (Kocaeli) - Evet hocam, ben de sunumunuzdan dolayı yaptığınız çalışmalardan dolayı teşekkür ediyorum.

Az önce Balıkesir Milletvekilimiz Mustafa Bey'in sorduğu sorudan hareket etmek istiyorum. Tabii, şimdi sizleri dinledik sizden önce de birçok hocalarımızı, üniversiteden yetkilileri, kurumları dinledik. Genel itibarıyla hep şu söylendi, işte bu müsilajın nedeni olarak ısı farklılığı, Marmara Denizi'ndeki durgunluk ve kirlilik olarak bahsedildi. Ancak müsilajın gerçekten neden oluştuğu konusu da araştırılıyor, kesin, net bir ifadede kullanılmadı. Hatta, Orta Doğu Teknik Üniversitesinin araştırma gemisinin bir raporu vardı yanlış hatırlamıyorsam, son yirmi beş otuz yılda -kirlilik diyoruz ön plana çıkıyor- Marmara Denizi'ndeki azot oranında ortalamada bir ciddi değişikliğin olmadığını da ifade etmişlerdi sunumlarında. Yani özellikle dikkatimi çektiği için bunu sormak istedim ama siz müsilajın nedenini kirlilik olarak açık bir şekilde söylediniz ama daha önceki hocaların da böyle bir ifadeleri var.

Bununla birlikte ben şunu özellikle ifade ediyorum "Marmara Denizi'nden kendimizi korumamız lazım, zarar vermesin, artık gözden çıktı." gibi genel bir şey ifadeniz oldu. Buna çok fazla katılmadığımı da ifade etmek istiyorum, şöyle ki hocam: 2005-2006'lara kadar bir vesileyle Kocaeli'den geçmiş olanın, İzmit'ten geçmiş olanın zihninde kalan tek bir cümle vardı "İzmit çok kötü kokuyor, İzmit Körfezi kokuyor." diye. Evet, gerçekten de öyleydi, İzmit Körfezi gerçekten kokuyordu. Ancak İzmit Körfezi'ne özellikle 2004'ten sonra yapılan yatırımlarla ki bizim o dönem belediye başkanımız olan, üç dönem belediye başkanlığı yapan arkadaşımız gerçekten -kendilerine teşekkür ediyorum- çok önemsedi körfezi, denizi çok önemsedi. Hatta ifadelerinde "Deniz bizim soframız." diye de cümleler kuruyordu ve denize yapılan yatırımlarla, havadan yapılan denetimler, karadan yapılan denetimler, denizden yapılan denetimler neticesinde artık o kokan İzmit yok, bununla birlikte mavi bayraklı plajı olan bir İzmit var. Aynı zamanda şu anda gözle net bir şekilde gözüken balık çoğalması var. Sahilde oturun, balıkların zıpladığını çok rahat bir şekilde görüyorsunuz suyun içerisinde. Artı, özellikle son beş altı yıldan beri yunus balıklarının Körfez'in iç kısımlarına kadar geldiğine de şahit oluyoruz, gözlerimizle görüyoruz. Hatta bunu balıkçılara da dedim ki: Denize yaptığımız yatırımlar boşa gitmedi, bayağı temizlendi, yunus balıkları geliyor diye söylemiştim dedi ki: "Evet, aslında doğru ama yunus balıkları asıl avlanmak için gelirler buraya." Bunun anlamı da şu: Demek ki Körfez'de varlık çeşitliliği arttı, balık arttı, yapılan yatırımlar da boşa gitmemiş oldu.

Dolayısıyla, yani "Marmara Denizi'ni gözden çıkaralım, bize artık zarar vermemesi için kendimizi koruyalım." düşüncenize de vallahi katılmadığımı söylüyorum, yatırım yapılırsa çözülür hocam, neden çözülmesin?

Teşekkür ediyorum.

MAHMARA ÇEVRESEL İZLEME PROJESİ YÖNETİCİSİ MEHMET LEVENT ARTÜZ - Bir kere birincisi şunu söyleyeyim, size yanlış bilgi verildiği kesin. Çünkü bir kere denizin ısısıyla alakası yok -öğrenciler yaptığı zaman da kızarım- o denizin sıcaklığıdır, ısı dememişlerdir.

İLYAS ŞEKER (Kocaeli) - Ya sıcaklık olsun fark etmez yani.

MAHMARA ÇEVRESEL İZLEME PROJESİ YÖNETİCİSİ MEHMET LEVENT ARTÜZ - Ama çok fark ediyor.

İkincisi, bu sene 6 Ocaktan beri herhâlde 20'nin üzerinde istasyon yaptım İzmit Körfezi'nde. Vallahi zıplayan kefalden başka balığınız yok onlar en dayanıklı türler, çok ciddi anlamda istilacı türlerle sıkıntı çekiyorsunuz. O zıplayan balıklar da geri kalıp da "Bizi buradan kurtarın." diyenler olabilir, bir şey söyleyemem. Şimdi, en güzel kriter...

İLYAS ŞEKER (Kocaeli) - Yunus balıkları için ne dersiniz?

MARMARA ÇEVRESEL İZLEME PROJESİ YÖNETİCİSİ MEHMET LEVENT ARTÜZ - Yunus balık değil, balık olmadığı için o çok farklı.

İLYAS ŞEKER (Kocaeli) - Yunus için ne dersiniz?

MARMARA ÇEVRESEL İZLEME PROJESİ YÖNETİCİSİ MEHMET LEVENT ARTÜZ - Yunus için bir şey diyemezsiniz, yani ha benim denize girmem ha yunusun denize girmesi ha köpeğin denize girmesi.

İLYAS ŞEKER (Kocaeli) - Mavi bayraklı plaj için ne dersiniz Hocam?

MARMARA ÇEVRESEL İZLEME PROJESİ YÖNETİCİSİ MEHMET LEVENT ARTÜZ - Vallaha onun için çok şey derim de burası yeri değil.

İLYAS ŞEKER (Kocaeli) - Ama bu, uluslararası bir firma tarafından veriliyor yani "Ben burası mavi bayrak dedim."le olmuyor ki.

İLHAMİ ÖZCAN AYGUN (Tekirdağ) -Tekirdağ'da da var baktığın zaman Sayın Şeker.

MARMARA ÇEVRESEL İZLEME PROJESİ YÖNETİCİSİ MEHMET LEVENT ARTÜZ - Hayır, öyle değil, Şarköy'de de var da yani var da biliyorum nasıl verildiğini, bana anlatmayın.

Şimdi, bakın, en büyük kriter, ciddi olarak söyleyeyim, İzmit Körfezi'ndeki en büyük indikatörünüz "gracilaria" türü yosunlardır. Hatırlarsınız, biliyor musunuz bilmiyorum -İzmit'tesiniz, büyük bir ihtimalle yani o bölgenin insanısınız- bundan aşağı yukarı yirmi sene evvel İzmit Körfezi'nin dibinde agaragar yapımında kullanılan kırmızı "gracilaria" türü yosunların istihsali yapılırdı, hatırlıyor musunuz onu?

İLYAS ŞEKER (Kocaeli) - O kadar detaylı bilgim yok.

MARMARA ÇEVRESEL İZLEME PROJESİ YÖNETİCİSİ MEHMET LEVENT ARTÜZ - Ben o kadar detaylı, daha önceki detayı da hatırladığım için anlatıyorum. O dönemde bunlar aynı beyaz kum midyesi gibi agaragar çok rafine bir ürün olmasına rağmen artık onun rafinasyonu yapılamadığından dolayı yasaklandı, arkasından da onların orada soyu tükendi. Ki oranın endemiğidir bile diyebiliriz, hani endemik değildir ama tanımlamak için söylüyorum, İzmit Körfezi için olabilecek en iyi indikatör. Eğer "İzmit Körfezi'nin en dibinde kırmızı "gracilaria" tipi yosunların istihsali yapılıyor." derseniz "Tamam." derim. Tek ve en güzel indikatör budur, öbürleri tartışma götürür. Ben "Oksijen bu kadar düştü." derim, öbürü "Çıktı." der; o ayrı konu, zaten herkes şu anda konsensüs hâlinde. Bizim 2000'de söylediğimiz Marmara Denizi'ndeki oksijen seviyelerinin canlı yaşamının yani üreme, barınma ve beslenmeye yetebilecek miktarlarının çok altına düştüğünü zaten...

İLYAS ŞEKER (Kocaeli) - Şu anda mesela kokan bir İzmit yok Hocam, kokan bir İzmit yok yani.

MARMARA ÇEVRESEL İZLEME PROJESİ YÖNETİCİSİ MEHMET LEVENT ARTÜZ - Kokuya gelince bakın, kokuyu bana söylemeyin, koku en iyi şey, keşke koksa...

İLYAS ŞEKER (Kocaeli) - Nasıl?

MARMARA ÇEVRESEL İZLEME PROJESİ YÖNETİCİSİ MEHMET LEVENT ARTÜZ - Çünkü müsilaj... Bakın, o bir faaliyet, o bir bakteriyolojik faaliyet sonucu olur. Eğer doğada bakteriyolojik faaliyet olmazsa batarız, hakikaten batarız. Bakın, müsilajı temizleyecek olan da bakteriyolojik faaliyet, keşke su çekilip de acayip çürük yumurta kokusunu duysak ben göbek atacağım. Ben size söyleyeyim, çünkü neden?

BAŞKAN MUSTAFA DEMİR - Haliç'i boşuna mı temizledik?

MARMARA ÇEVRESEL İZLEME PROJESİ YÖNETİCİSİ MEHMET LEVENT ARTÜZ - Hayır, şimdi ikisi farklı olay.

BAŞKAN MUSTAFA DEMİR - Lafa giriyorum Hocam, Haliç'i boşuna mı temizledik yoksa?

MARMARA ÇEVRESEL İZLEME PROJESİ YÖNETİCİSİ MEHMET LEVENT ARTÜZ - Haliç tabii kirliydi, o ayrı bir şey.

Şimdi "hidrojen sülfür" dediğimiz, hidrojen sülfür suyun yoğunluğundan ağırdır, eğer suyun içinde oluşmaya başladı ise Karadeniz'deki gibi dipte çıkar, eğer fizik kurallarını askıya almazsanız yoğunluğu dolayısıyla suyun üzerine çıkamaz. Bizim bahsettiğimiz çürük yumurta kokusu hidrojen sülfür, atmosferik ortamda bakterilerin parçalanması sonucu oluşan hidrojen sülfürdür, daha kötüsü de metandır, ondan sonra da metan olur ama bunlar esasında iyi şeylerdir, öyle olmasaydı her taraf leşten geçilmezdi. Bir kuş düştüğü zaman da bu bakteriler bu faaliyeti yaparak onu doğada ortadan kaldırıyorlar veyahut da bir ağaç yıkıldığı zaman da. Bunlar normal bakteriyolojik faaliyetler, sizin şeyde olan yani zamanında İzmit Körfezi'nde olan kirliliğe bağlı olarak çürümenin sonucunda olandı, şu anda çürüyecek bir şey yok, zaten hangi deşarjı yaparsanız yapın öldüreceği çok fazla bir şey kalmadı geriye. Marmara Denizi'nde yani İzmit Körfezi'nde çok ciddi kirliliğe dayanabilen ağırlıkla da istilacı türler olmak üzere türler var ve belirli su kütleleriyle de giriş-çıkışlarını yapıyorlar. Bunu size daha uzun olarak anlatabilirim ama şunu bana derseniz "Bu kırmızı alglerin istihsali başladı." o zaman "Tamam, İzmit Körfezi iyiye doğru gidiyordur." derim, durum bu.

İLYAS ŞEKER (Kocaeli) - Yani İzmit yaşanılabilir deniz, körfez oldu şu anda.