BAŞKAN ÖZNUR ÇALIK - Evet, teşekkür ediyorum.

Biz, normalde, Komisyon toplantılarımızın ilk başlangıç aşamasını basına açık hâle getiriyoruz, sonrasında kapatıyoruz ama bugüne özel kameralar Komisyonumuzdaydı.

Sayın Epözdemir'e teşekkür ediyorum.

Sayın Epözdemir'e zamanla alakalı burada söylediği için, Komisyonda söylediği için ben de birkaç şey söylemek isterim: 13.45 olarak belirlenen zamanımızda biz 13.45'te Gülseren Hanım ve Gökhan Bey, odada sizi bekledik. Siz aşağıda medya mensuplarıyla görüşürken biz yukarıdaydık.

AV. DR. REZAN EPÖZDEMİR - Ama sonuçta 3'üncü konuşmacıyım ya ben yani günün sonunda...

BAŞKAN ÖZNUR ÇALIK - Hiç şimdi...

AV. DR. REZAN EPÖZDEMİR - "13.45'te konuşulacak." denildiği için..

BAŞKAN ÖZNUR ÇALIK - Rezan Bey, bakın, ben davetimi saat kaçta yaptığımı biliyorum.

AV. DR. REZAN EPÖZDEMİR - Evet.

BAŞKAN ÖZNUR ÇALIK - Dolayısıyla, davet sahibi Komisyon Başkanı olarak da misafirlerimi aynı saatte memnuniyetle...

AV. DR. REZAN EPÖZDEMİR - Sorun yok yani.

BAŞKAN ÖZNUR ÇALIK - Hayır, zamanında...

AV. DR. REZAN EPÖZDEMİR - Bunu bir sitem olarak söylemedim ben de, şunun için söyledim Sayın Başkan...

BAŞKAN ÖZNUR ÇALIK - Ben aldım, merak etmeyin.

AV. DR. REZAN EPÖZDEMİR - Yok, yok, sitem için söylemedim. Şunun için söyledim Sayın Başkan...

BAŞKAN ÖZNUR ÇALIK - Sayın Epözdemir, müsaadeniz olursa...

AV. DR. REZAN EPÖZDEMİR - Tabii, tabii, buyurun.

BAŞKAN ÖZNUR ÇALIK - Ben, tekrar söz isterseniz vereceğim tabii ki ama burada karşılıklı konuşma değil, sizin söylediğiniz cümleler üzerinden birkaç şey söylemek isterim. Komisyonumuzun çalışma düzeni açısından önem arz ediyor. Biz sizleri memnuniyetle... Ülkemizde çok fazla sayıda hukukçu var ve kadın konusunda çalışmış, yıllarını vermiş hukukçu insan sayısını, avukatlarımızın da sayısını; emek çeken, bu konuda dirsek çürütmüş hukukçularımızı da mutlaka bilmemiz gerekir, görmemiz gerekir ve nitekim, daha önce Komisyonumuzda -dinlemiş olduğumuz 100 kişi içerisinde- hukukçularımız ve avukatlarımız, yargı mensuplarımız; yüksek yargı, Anayasa Mahkemesi, Yargıtay dâhil olmak üzere her birinden hukukçu kimliğe sahip kişilerle, Adalet Bakanımız dâhil olmak üzere dinlemelerimizi yaptık. Bugün size özel... Kameralar önünde insanlarımızla iletişime geçen hukukçular içerisinde çok fazla sayıda arkadaşlarımız var, onları da dinledik. Sizin Münevver Karabulut davasında süreci yönettiğinizi biliyorum...

AV. DR. REZAN EPÖZDEMİR - 2009...

BAŞKAN ÖZNUR ÇALIK - ...ve sonrasında yaşanılan hem Paşalı davasını hem Münevver Karabulut davası sürecini çok yakın takip etmiş birisi, o dönemin milletvekili olarak, sonrasında 6284 sayılı Yasa'yı Mecliste çıkaran Komisyonun Başkanı olarak süreci çok yakın biliyorum, takip etmiş vaziyetteyim. Dolayısıyla, bizim bütün kadın cinayetlerine... Kadına yönelik şiddetle mücadelede tüm disiplinlerin, hukukçuların da, kolluk kuvvetlerinin de, sağlıkçıların da, Aile Bakanlığının da, kamu kurum, kuruluşlarının da, akademisyenlerin de aynı hassasiyeti gösterdiğine ve o günden bugüne birçok kadının cinayete kurban gitmesinden dolayı duyduğumuz rahatsızlık ve birçok yasal düzenlemeye rağmen hâlâ kadınların şiddet görüyor olmasına istinaden bu Komisyon kurulmuş vaziyette. Tüm dünyada var, gelişmiş ülkelerde de var, en az gelişmiş ülkelerde de var. Ben yirmi yıldır kadın çalışıyorum, hukukçu değilim ama en az bir hukukçu kadar kadınla ilgili konularda Medeni Kanun'dan Borçlar Kanunu'na, İş Kanunu'na, Türk Ceza Kanunu'na, Anayasa'ya, 6284'e kadar detaylı maddeleri bir hukukçu kimliğinizle sizinle çok rahatlıkla konuşabiliriz. Kadın sorunları bize hukukçu olmayı da beraberinde getirdi, burada şu anda 3 hukukçu arkadaşımız da bizimle birlikte.

Meclisimizdeki Komisyonumuzun çalışma şartları... Kadına Yönelik Şiddetin Araştırılması Komisyonunu kurduğumuzda 43 milletvekilinin ve parti gruplarının önerileriyle bu Komisyon kuruldu. Tüm siyasi partilerin milletvekillerinin ve gruplarının önergeleri vardı. Bu da en son önerge olarak verilen önerge olarak birleştirildi, 43'üncü önergede bütün önergeler toplandı, kadına yönelik şiddetin araştırılması istendi. Bunu niye açıklıyorum? Kafanızda soru işaretleri kalmasın diye. Biz, şiddeti siyasetüstü görüyoruz. Mevzubahis kadınsa siyaset teferruattır. Kadına yönelik şiddet varsa siyaset zaten teferruattır ve bizim direkt olarak kadına yönelik şiddeti önleyecek tedbirleri nasıl alacağımızı, sorunları, çözüm önerilerini bizim hepimizin bu masanın etrafında siyaset kimliğini, siyasi kimliğimizi kenarda bırakarak konuşmamız gerektiğini Komisyonumuzun ilk toplantısında söyledik ama maalesef hem kadını hem de kadına yönelik şiddeti kendilerine siyaset malzemesi yapmak isteyen muhalefet partilerine Komisyonumuzu kullandırtmadık, kullandırtmayız da. Mevzubahis kadınsa herkes buraya gelmeli, mevzubahis kadına yönelik şiddet, onu önlemek, tedbir almak, uygulamadan kaynaklanan aksaklıkları gidermekse herkesin bu masada oturması gerekir ama kendilerine bulmuş oldukları bahaneler, gerekçeler hiçbir şekliyle Kadına Yönelik Şiddetin Araştırılması Komisyonunun gücünü hafifletemez, burası milletin iradesidir.

"Ben niye geldim?" sorunuza cevaben de Türkiye Büyük Millet Meclisi milletin en üst kurumu ve bu daveti bütün kişilere yaparken de özenle çalışarak, kimler ne yapabilir, ne çalışabilir, bize ne ilave edebilir düşüncesiyle davetlerimizi yapıyoruz. Kabullerinizden dolayı her birinize çok teşekkür ediyorum. Önerilerinizi tek tek not aldım ve çok kıymetli şeyler söylediniz. Bu vesileyle de süreç içinde de takiplerimizi birlikte yapacağız inşallah.

Özellikle sizler yakından takip etmişsinizdir mutlaka, Adalet Bakanlığının İnsan Hakları Eylem Planı içerisinde de var olan, dördüncü yargı paketimizin içerisinde, Haziran 2021'de... Eşe karşı işlenen suçlarla ilgili kanunda öngörülen cezayı artıran sebepler boşanmış eşi de kapsayacak şekilde genişletilecek.

AV. DR. REZAN EPÖZDEMİR - Doğru, ısrarlı takip.

BAŞKAN ÖZNUR ÇALIK - Dolayısıyla, çok yakın takip ediyoruz. Boşanma öncesi, sırası, sonrası, uzayan dönemler sonrası cinayetlerin arttığını görerek biz bu konuda bakanlığımıza, bakanlıklarımıza taleplerimizi iletiyoruz. Boşanma sürecinin iyi yönetilmesinin gerekliliğini, boşanma sürecindeki gerginliklerin azaltılmasını, bu yönde farkındalık çalışmalarının devam etmesi gerektiğini de Sayın Bakanımız buraya geldiğinde bizlerle paylaştı ve dördüncü yargı paketinin içerisine alınmasını da özellikle tek taraflı ısrarlı takip fiilleri ayrı bir suç olarak düzenlensin, İnsan Hakları Eylem Planımız içerisinde mağdurlara sağlanan güvence olsun istedik ve eylem planının içerisine koyduk.

81 il adliyesinde 126 ilçe adliyesinde aile içi ve kadına yönelik şiddet soruşturma büromuz var. Sizin söylemiş olduğunuz ihtisas mahkemelerini önemli görüyorum, çok önemli görüyorum. Aile mahkemelerimiz var, sizin de bildiğiniz gibi, aile mahkemelerimizle birlikte tedbir mahkemelerini de kurduk.

AV. DR. REZAN EPÖZDEMİR - Evet, onlar ceza yargılaması yapmıyor, sadece tedbire bakıyor. Ben, kadın cinayeti ve kadına şiddetle ilgili bir ihtisas mahkemesi...

BAŞKAN ÖZNUR ÇALIK - Aile mahkemelerimizin içerisini ayırtmak ve tedbir mahkemelerini koymak çok önemli adımlardan biriydi. Tedbir mahkemeleri yoktu, yeni kondu ve bu vesileyle de tedbir mahkemelerini de çok önemli görüyoruz.

Söylemiş olduğunuz notu da aldık, evet, ceza mahkemeleriyle alakalı söylemiş olduğunuz, kadına yönelik şiddetin spor mahkemeleri gibi ayrı hâle getirilmesiyle ilgili notlarınızı da aldık.

Şiddet gören veya şiddete uğrama tehlikesi altında bulunan kadınlar hakkında tedbir talebinde bulunanların yüzde 73'ü kolluk tarafından, yüzde 19,9'u doğrudan mahkemeden talep ediliyor, yüzde 4,7'si savcılık, yüzde 1,5 ŞÖNİM, binde 9'u resen başvuruyor. Bu rakamları niye söyledim,? Şiddet gören ve şiddete uğrama tehlikesi altında bulunan kadınlar hakkında tedbir talebinde bulunanların kolluk kuvvetlerine başvuru oranı yüzde 73, bu oran çok yüksek. Dolayısıyla, sizin duymuş olduğunuz endişe, benim de hangi tarih diye sormamdaki sebep şu: İçişleri Bakanımız Komisyonumuza geldi -şunun altını çizerek söylüyorum- ve ilk kez Türkiye Büyük Millet Meclisinde kadın ve şiddetin konuşulduğu Komisyon toplantılarımızda sadece Aile Bakanımız değil aynı zamanda İçişleri Bakanımız, aynı zamanda Adalet Bakanımız, aynı zamanda Millî Eğitim Bakanımız, YÖK Başkanımız, Diyanetimiz, Aile Bakanımız 2 kez geldi. Dolayısıyla, bizim kadına yönelik şiddeti önleme, sorunu çözme konusundaki irademizi size yansıtmak ve hissettirmek için söylüyorum ve Sayın İçişleri Bakanımızın söylemiş olduğu bilgiler çok net bir şekilde... Karakolda, hele de başvurudan sonra "Efendim, siz eşsiniz, geçer." gibi bu konudaki kadına yönelik söylenen cümlelerin tamamen ortadan kaldırılması, 6284 konusundaki bilgilendirmelerin yapılması için de kolluk kuvvetlerinin, başvurulan merkezlerdeki hemen hemen tüm polislerimizin eğitildiği bilgisini de bizlerle paylaştı.

Kadın cinayetlerimizle ilgili, aile içi ve kadına yönelik şiddet olaylarında cinayete kurban giden kadınlarımızın yüzde 88'i -Rezan Bey- tedbir kararı olmayanlar, yüzde 90'ı. Tedbir kararı olmayanların yüzde 90'ı cinayete kurban gidiyor, tedbir kararı olanların ise yüzde 10'u. Gönül arzu ediyor ki hiçbir tane kadınımız cinayete kurban gitmesin ama çok önemli bir veri var: Bu veri, tedbir kararı alındığında kadınlarımızı daha yüksek oranda koruyabiliyoruz.

Bu vesileyle, tedbir kararlarını çok önemsiyoruz ve Türkiye'de de uygulamada güçlü bir şekilde başlayan elektronik kelepçe uygulaması, tedbir kararlarındaki önleyici uygulamaların en önemlilerinden bir tanesi ve o elektronik kelepçenin kullanıldığı andan itibaren İçişleri Bakanlığında var olan GAMER'de, mağdura yanaştığı anda önce elektronik kelepçenin kendi metresi sinyal veriyor ama İçişleri Bakanlığı bunu daha uzak bir mesafeye alarak yakınlaştığı andan itibaren GAMER'de sinyal vermeye başlıyor ve kadınlarımızı daha fazla korumak için bu uygulamalar yapılıyor.

Çok fazla şey var. Sadece bunu yapılanların birkaç tanesi olarak söylemek istedim. Adli kolluklar, ihtisas mahkemeleri önerilerinizi notlarımız arasına aldık.

ŞÖNİM ve Alo 183 konusunda Sayın Bakanımızla da konuştuk. ŞÖNİM'in sayısının artırılması gerekir, yaygınlaştırılması gerekir, etkinleştirilmesi gerekir. 183 hattıyla alakalı da konuştuk.

Ben, bu vesileyle, söylemleriniz için tekraren teşekkür ediyorum.

Sözü şimdi milletvekillerimize bırakacağım, onların sizlere birkaç sorusu olacak, sonrasında tek tek yeniden mikrofonlara davet edeceğim ben sizleri.

Sayın Arkaz, Komisyon toplantılarımızın ilk gününden itibaren konuklarımızı en yakın dinleyip ilk sözü alıp ve ilk yorumunu yapan, sorularını soran kıymetli milletvekilimiz.

Sayın Arkaz, buyurun.