| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | Manisa Milletvekili Uğur Aydemir ve 49 Milletvekilinin Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi (2/3854) |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 5 |
| Tarih | : | 06 .10.2021 |
MEHMET AKİF HAMZAÇEBİ (İstanbul) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.
56'ncı maddenin gerekçesinde şöyle bir cümle var: "Maddeyle sağlığa zararlı tütün mamulleriyle mücadelede etkinliğin artırılması ile otomotiv sektöründe oluşabilecek fiyat dalgalanmalarına uygun vergilemenin sağlanabilmesini teminen günün sosyal, ekonomik ve mali ihtiyaçlarına göre hızlı ve esnek karar alınabilmesi için 4760 sayılı Kanun'la Cumhurbaşkanına tanınan yetki değiştirilmektedir." Bu gerekçenin ve dolayısıyla maddenin, bu sağlığa zararlı tütün mamulleriyle ilgili kısmı konusunda konuşmak istiyorum.
Şimdi, 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu'nun 12'nci maddesinin 2 numaralı fıkrasının (b) bendinde kanuna ekli (B) cetvelinde yer alan tütün mamulleriyle ilgili vergilerde Cumhurbaşkanının 1 katına kadar artırma yetkisi var. Bu yetki burada 3 katına çıkarılıyor. Malum, özel tüketim vergisi konusunda, özellikle tütün mamulleri, alkollü içkiler ve akaryakıt özellikle ama son dönemde akaryakıtta belki daha farklı bir değerlendirme yapılabilir. Tütün mamulleri ve alkollü içkiler konusunda Cumhurbaşkanı, yetkileri olağanüstü ölçüde kullandı.
Özel tüketim vergisinde bütün ülkelerde yani özel tüketim vergisi uygulayan özellikle Avrupa Birliği ülkelerinde iki amaç vardır. Birinci amaç -"birinci" derken öncelik sırasına göre söylemiyorum- amaçlardan biri, hazineye gelir sağlamaktır. İkincisi de bunları çeşitli politika alanlarında bir politika aracı olarak kullanmak suretiyle tüketicilerin davranışlarını etkilemek, onları değiştirmek yani sigara sağlığa zararlıdır, bunun üzerine vergi koyarsanız hem hazineye gelir elde edersiniz hem de vatandaşa "Bunu kullanmaktan vazgeç." mesajı vermiş olursunuz ama bunun bir optimum noktası vardır yani örneğin, alkollü içkilerde bu optimum nokta kaçırıldığı için bugün insanlar kaçak içkiden ölmeye başladılar, insanlar içkileri kendileri yapmaya başladılar. Bir optimum nokta var, orayı kaçırmamak lazım. Şimdi bu yetkiyi 3 katına kadar artırmak suretiyle tütün mamulleri üzerinde yeni zamma hazırlanmak doğru değil.
Tütün üreticisine en büyük zararı AK PARTİ iktidarları vermiştir. Bunu iddiayla söylüyorum. AK PARTİ iktidarına kadar tütün ithalatında ton başına 3 bin dolar vergi vardı; kiloda 3 dolar, tonda 3 bin dolar. Ben Gelirler Genel Müdürüydüm, sigara şirketleri geldiler "ÖTV'yi hazırlıyorsunuz, AB'ye uyum vergisi. Bunu da kaldırın çünkü AB'de böyle bir vergi yok." AB'ye üye olacağımız zaman düşünürüz demiştim bunu. O 3 dolarlık fon, kilo başına 3 dolarlık fon devam etti. Ayrıca, üretilen veya ithal edilen sigarada tamamen Virginia tütünü kullanılıyorsa paket başına da 40 cent yine vergi vardı. Bu vergiler, özellikle -2009'dur başlangıcı- 2009'dan başlanarak kaldırılmaya başlandı. Paketteki vergi, yanlış hatırlamıyorsam 2009 yılında sıfırlandı, ithal edilen tütündeki vergi de kademeli olarak sıfırlandı, en son olarak da Cumhurbaşkanlığı sistemine, bu "Cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemi" denilen sisteme geçişle birlikte Sayın Cumhurbaşkanının imzasıyla yayınlanan bir Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle sıfırlandı; Türk tütünü ve tütün üreticisi korunmasız kaldı, Adıyamanlı tütün üreticileri şimdi ayağa kalkmış durumda. Bir de onlara cezalar getirildi.
Şimdi, böyle bir durumda hâlâ yanlış bir politikayla devam ediyoruz. Son çıkan bir yasayla, 2020 yılında çıkan bir yasayla yerli tütünü teşvik etmek amacıyla bir düzenleme yapıldı ancak orada da "yerli tütün" dendi. Bakın, bizim koruyacağımız tütün Şark tipi tütündür. Virginia tütününü de Türkiye'de yetiştirdiğiniz zaman onun adı da "yerli tütün"dür. Dolayısıyla, o düzenlemeyle aslında, Adıyaman'ın tütününe değil, Güneydoğu'da üretilen tütüne değil, Türkiye'de üretilen ve sigara şirketlerinin tercih ettiği Virginia tipi tütüne destek verilmiş oluyor.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
MEHMET AKİF HAMZAÇEBİ (İstanbul) - Bitiriyorum Sayın Başkan.
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Lütfen.
MEHMET AKİF HAMZAÇEBİ (İstanbul) - Sigara şirketleri, Adıyaman tütününü, Türk tütününü, Şark tipi tütünü daha doğrusu, kullanmıyor, kullanmak istemiyor.
Bu yetki tartışılırken bunu da Komisyonun bilgisine sunmak istedim.
Teşekkür ederim.