KOMİSYON KONUŞMASI

ALİ HAYDAR ÖNER (Isparta) - Arkadaşlar, bakınız, şimdi, dedik ki gelin güvenlik güçlerinin sivil otoritenin denetimine tabi olmasını kabul edelim. Evet, ona "Evet." diyoruz ama güvenlik güçlerinin siyasallaşmasına "Hayır." diyoruz. Gelin, bunların ikisini birbirinden ayıralım. Siyasi otoritenin denetimine alalım ama siyasallaşmasını engelleyelim. Fakat, sizin getirdiğiniz ve kabul ettiğiniz değişiklikler, tam tersine, güvenlik güçlerini parti gücü hâline getiriyor. MİT'i öyle yaptınız, MİT'e bu fayda mı sağlayacak? Size de sağlamayacak. Yarın orada da başka bir yapıdan bahsedeceksiniz. Bir zamanlar Emniyeti öyle yapmıştınız. Emniyet nasıl olsa bizim kontrolümüzde olacak işte vesaire, bir de baktınız ki cemaat orayı almış götürmüş. Şimdi MİT'i öyle yapıyorsunuz, yarın gene pişman olacaksınız; jandarmayı öyle yapıyorsunuz, gene pişman olacaksınız.

Burada yapılması gereken şudur: Demokratik kuralları uygulayacağız, kime ait olursa olsun. Jandarma Genel Komutanıyla ilgili tasarruf yetkisi sizin ama yani il ve ilçe jandarma komutanlarını, general olmayan daire başkanlarını İçişleri Bakanının ataması, görevden alması, yer değiştirmesi, cezalandırması o kurumu işlemez hâle getirir, bakın, işlemez hâle getirir. Söylüyorum, pişman olacaksınız. O zaman ne olacak? Liyakat, ehliyet, tecrübe gözardı edilecek, siyasi tanıdığı kimin çoktur, o zaman ona göre onlar terfi edecek. Bu size hayır getirir mi? Getirmez.

Şimdi, bakın, bir devlette tüm güvenlik güçlerinin tek elde toplanması demokrasiler açısından zararlıdır. Bu, güç zehirlenmesine, eski deyimle güç temerküzüne yol açar. Demokrasiler için bu tehlikelidir. Birden fazla kolluk gücünün olması, birbirlerini dengeleme bakımından da yararlıdır. Bildiğim kadarıyla FBI adalet otoritesine bağlı ama CIA başka bir otoriteye bağlı, diğerleri başka bir otoriteye bağlı. Siz şimdi hepsini getiriyorsunuz, bir otoriteye bağlı kılıyorsunuz. Bunlar, askerî okullarda yan yana okuyorlar, aynı sırada oturuyorlar, birisi farklı şekilde terfi edecek, birisi farklı şekilde. Kuvvet komutanlıklarında alay komutanını kim tayin ediyor? Kuvvet komutanı tayin ediyor, Genelkurmay Başkanı o işe hiç karışmıyor ve şimdi biz de diyoruz ki: "İl Jandarma komutanını, ilçe Jandarma komutanını Jandarma Genel Komutanı tayin etsin." Ama siz Jandarma Genel Komutanını istediğiniz gibi tayin edin, ona biz bir şey demiyoruz ki. İkili bir kolluk gücü her zaman demokrasi açısından yaralıdır. Kaldı ki, şöyle: Günümüzde artık güvenlik konsepti değişmiştir. O nedenle askerî statülü güvenlik güçlerine de ihtiyaç vardır. Niye? Bazı olaylar olur ki, siz ona asker kullanırsanız, aşırı güç kullanımına yol açarsınız; polisi kullanırsanız, zafiyet doğurur. Ne yapmak lazım? Askerî statülü güvenlik gücü bu olaylar için en tercih edilmesi gereken güçtür. O zaman ne yapmamız lazım? Biz, Jandarmanın bu statüsünü muhafaza etmemiz lazım. Şimdi, göstermelik bir iki değişiklik efendim Güvenlik ve İstihbarat Komisyonu kuruldu. Ha burada üyeler var, ne yapıyorsunuz? Hiçbir şeye yaramadı, hiçbir şeye yaramıyor arkadaşlar