| Komisyon Adı | : | (10 / 96, 234, 409, 501, 698, 1743, 1747, 1912, 2187, 2203, 2303, 2353, 2389, 2477, 2673, 2675, 2697, 2830, 2976, 2979, 3019, 3109, 3206, 3430, 3476, 3479, 3482, 3484, 3485, 3493, 3504, 3505, 3508, 3510, 3685, 3723, 3918, 3919, 3920, 3921, 3922, 3923, 3924) Esas Numaralı Meclis Araştırması Komisyonu |
| Konu | : | Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık'ın, Komisyonun 20/5/2021 tarihli 3'üncü Toplantısında yaptığı sunum çerçevesinde milletvekillerinin sorduğu sorulara cevapları |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 4 |
| Tarih | : | 26 .05.2021 |
BAŞKAN ÖZNUR ÇALIK - Kıymetli Bakanım, çok teşekkür ediyorum.
Komisyon üyesi arkadaşlarımıza da çok teşekkür ediyorum.
Ben birkaç cümle söylemek istiyorum özellikle biyolojik cinsiyet konusunda ve toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda söyledikleriniz ve bizim bakış açımızı vurgulamak adına. Biz, kadın ve erkeğin fıtratlarının farklı olduğunu ama mutlaka ve mutlaka fırsatlarının aynı olması gerektiğini düşünüyoruz. "Toplumsal cinsiyet eşitliği" kavramını tarif ederken de biyolojik olarak kadın ve erkeğin fıtratlarının farklı olduğunun ve "toplumsal cinsiyet eşitliği" tanımının da hukuk önünde eşitliği ifade etmesi bağlamında kullanıldığının altını çizmek istiyorum.
Ayrıca, Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü ve bütün arkadaşlarımızın da takdirle bahsettiği hem 2008 hem de 2014 yıllarında Hacettepe Nüfus Etütleri Enstitüsünün kadına yönelik şiddet araştırmasında dönemin Aile Bakanlarının ve bugün de karşımızda bulunan kıymetli Genel Müdürümüzün emekleri var ve 2008-2014 yıllarında KSGM nasıl aktif şekilde çalışıyorsa bugün de en aktif şekliyle çalışmaya devam etmekte.
Bütçeleme konusunda da Kadının Statüsü Genel Müdürlüğünün bütçesini kadına ayrılan bütçe olarak asla tarif etmememiz gerekir. 2002 yılından itibaren sosyal devlet anlayışını inşa etmeye gayret ettiğimiz dönemde, 2020 yılı resmî rakamları açıklanmamış olsa bile, sosyal koruma bütçesinin 600 milyar civarında olduğunun altını çizmem gerekir. Dolayısıyla sağlık açısından kadına ayırdığımız; anne ölümleri, bebek ölümleri, hamile kadınların hastaneye erişimi, yüzde 99 oranında hastanede yapılan doğumlar, sosyal yardımlar, çocukları okula gittiğinde ödenen nakdi paralarımız, sosyal yardım adına vermiş olduğumuz paralarımız dâhil olmak üzere sosyal devlet anlayışı adına verilen, ayrılan bütçenin de kadına duyarlı, toplumsal cinsiyete duyarlı bütçeleme olduğunun altını çizmek isterim ve Kıymetli Bakanım, bu esnada Kadına Yönelik Şiddetin Araştırması Komisyonu Başkanlığıyla birlikte, öncesinde de gelen çok önemli eleştirilerden bir tanesi, biz kadına yönelik şiddetin önlenmesi için "sıfır tolerans" diyoruz. İnsanlığa, her canlıya "sıfır tolerans" diyoruz. Bunu söylerken...
ŞENOL SUNAT (Ankara) - Sıfır atık gibi.
AİLE VE SOSYAL HİZMETLER BAKANI DERYA YANIK - Yok, sıfır tolerans farklı bir şey.
BAŞKAN ÖZNUR ÇALIK - Arkadaşlar, herkes kendi bakış açısını söyler, şiddete sıfır tolerans diyerek altını ciddi manada çiziyorum ve fakat başka bir şey söylüyorum: Arkadaşlar, özellikle, erkeklere yönelik bir şiddetin varlığından bahseden, beni de defaatle arayan bir gazeteci arkadaşımız, diyor ki: "Ben karımdan şiddet görüyorum ve bana yönelik de bir erkek sığınmaevi ya da erkek konukevi niye yapmıyorsunuz?"
AİLE VE SOSYAL HİZMETLER BAKANI DERYA YANIK - Var Sayın Başkanım.
BAŞKAN ÖZNUR ÇALIK - Biliyorum Kıymetli Bakanım, İstanbul ve İzmir'de 2 tane erkek konukevimiz vardı ama kapatılmış vaziyetteler ama bu Komisyonla birlikte lehte ve aleyhte söylenen birçok yoruma açık hem telefonlarımızla hem de bütün sosyal medya aracılığıyla ulaşan sorunlarda erkek şiddet mağdurlarına da bu anlamda konukevlerinin ve sığınmaevlerinin açılmasıyla ilgili cümlelerinizin olması gerekir.
Özellikle, İstanbul Sözleşmesi'ne istinaden Sayın Cumhurbaşkanımıza bu özel verilen bir yetki değildir, milletlerarası anlaşmaların onaylanmasına ilişkin usul ve esaslar hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 3'üncü maddesi uyarınca sözleşmeden çekilme kararı Sayın Cumhurbaşkanımızın yetkisi dâhilindedir ve hukukidir ve Türkiye...
AYSU BANKOĞLU (Bartın) - Anayasa maddesi...
GAMZE TAŞCIER (Ankara) - Biz de konuşabilecek miyiz Sayın Başkan?
BAŞKAN ÖZNUR ÇALIK - Hayır, değil.
Türkiye Hırvatistan Cumhuriyeti arasındaki serbest ticaret anlaşmasının 2018 yılından itibaren sona erdirilmesi kararı yine Cumhurbaşkanı imzasıyla alınmıştır. Uluslararası anlaşmaların feshine yönelik kararlar; daha önce de görev yapmış Cumhurbaşkanları bu kararları...
GAMZE TAŞCIER (Ankara) - Sayın Başkan, ticari anlaşmayla bir tutamazsınız. Ekonomik, ticari, idari anlaşmalar; onlar farklı.
AYSU BANKOĞLU (Bartın) - Biz konuşabilecek miyiz?
BAŞKAN ÖZNUR ÇALIK - Hayır, başka anlaşmalar da var. Uluslararası sözleşmelerden Cumhurbaşkanlığının 3 no.lu Kararnamesi 3'üncü madde uyarınca sözleşmeden çekilme kararı alınabilmektedir. Bunları kayıtlara geçirmek adına söyledim.
GAMZE TAŞCIER (Ankara) - Biz de geçirebilecek miyiz?
BAŞKAN ÖZNUR ÇALIK - Kıymetli Bakanım, çok teşekkür ediyorum.
AİLE VE SOSYAL HİZMETLER BAKANI DERYA YANIK - Ben, müsaade ederseniz...
GAMZE TAŞCIER (Ankara) - Ben, mikrofonla kayıtlara geçsin istiyorum; vermeyince mecburen sesimi yükseltmek zorunda kalıyorum. Deminden beri yanıyor mikrofon.
BAŞKAN ÖZNUR ÇALIK - Hayır, bakın, ilk kez söz talep ettiniz ama siz deminden beri... Bakın, Kıymetli Milletvekilim, bir usul belirledik. Sayın Bakanımızın sorulara cevap vermesiyle alakalı. Şu anda söz talebinde bulunan Sayın Bakanımız sözlerini tamamladı ve son sözü olarak Komisyon Başkanı olarak ben, görmüş olduğum, kayıtlar altına alınmasını istediğim notları ilettim.
GAMZE TAŞCIER (Ankara) - Yirmi dakikadır yanıyor bu mikrofon. Yapmayın Allah aşkına!
AİLE VE SOSYAL HİZMETLER BAKANI DERYA YANIK - Çok özür dileyerek şöyle yapalım...
Ben, müsaade ederseniz, toparlayayım.
BAŞKAN ÖZNUR ÇALIK - Sayın Bakan, bir saniye.
Bir saniyenizi alacağım, Gamze Hanım ve Aysu Hanım'a -çok kısa lütfen - çok kısacık söz veriyorum.
GAMZE TAŞCIER (Ankara) - Şunu söyleyeyim; öncelikle, sizin söylediğinize cevap vermek zorundayım. Bir; bahsettiğiniz ticari anlaşmalar ama bizim bahsettiğimiz, insan hakkına dayalı bir sözleşme olduğu için tek başına çıkılamayacağı hukuken...
BAŞKAN ÖZNUR ÇALIK - Hayır, uluslararası...
Hayır, bakın, Cumhurbaşkanlığı 3 no.lu Kararnamesi'ne bir bakarsanız...
GAMZE TAŞCIER (Ankara) - Ben devam edeyim Başkanım. Hayır, hukuksal anlamda tartışmasını şimdi, arkadaşım anlatacak.
BAŞKAN ÖZNUR ÇALIK - Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi 3'üncü maddesi uyarınca sözleşmeden çekilme kararı; bu kararname de Cumhurbaşkanını yetkilendirmiştir. Bilginize...
AYSU BANKOĞLU (Bartın) - Ben anlatacağım şimdi.
GAMZE TAŞCIER (Ankara) - O konuda farklı düşünüyoruz ama önemli olan, hukukun ne dediği.
Bir diğeri, ben şu söyleminizi çok garipsedim; normalde 10 bin kadına 1 düşmesi gereken sığınmaevi sayısı şu anda Türkiye'de 23 binken, münferit 1-2 erkeğin sığınmaevi talebinizi ben çok garipsedim ve Komisyon Başkanı olarak da doğru bulmuyorum. Neden? O erkek acaba yemeğin altını yaktığı için mi ya da zorla başka bir kadına ikinci eş olması gerektiği için mi şiddet görüyor? Yani böyle bir akıl tutulmasını bu Komisyonun Başkanı olarak size yakıştıramıyorum ve şiddetle de reddediyorum bu bakış açısını.
Bir diğeri...
BAŞKAN ÖZNUR ÇALIK - Gamze Hanım, bir saniye söz vereceğim.
Bakın, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleriyiz ve 84 milyonu temsil ediyoruz.
GAMZE TAŞCIER (Ankara) - Kesinlikle.
BAŞKAN ÖZNUR ÇALIK - Bugün Komisyonda toplanmamızın en önemli sebebi, kadına yönelik şiddetin önlenmesi için yapılacakları görmek, eksikleri tespit etmek ve Kabine üyelerimize, kurumlarımıza da bunları yapalım diye tavsiyede bulunmak. Benim toplantımızın ilk günü -ve Sayın Bakanımızın yaptığı sunumda- ilk söylediğim cümledir. "Kadınlarımıza yönelik 81 ilde, 100 bin nüfusunu aşan illerimizde ki 81 ilin tamamında konukevi var ama 2 ilimiz; Ardahan ve Tunceli hariç 2 ilimiz de de dâhil açılmış vaziyette ama bunları biz yeterli görmüyoruz." ve bu vesileyle lütfen... Sayın Bakanımız da ilk konuşmasında, bu vesileyle açılış konuşmasında ilk soruya, benim soruma cevap vererek açıkladı, dedi ki: "Biz, 100 binin üzerinde olan belediyelere konukevi açma konusunda yetki sahibi değiliz." Ben bu konuda Sayın Bakanıma bir cümle söylemek isterim; Aile Bakanlığımız koordinatör bir bakanlıktır, 2006'daki Başbakanlık Genelgesi dâhil olmak üzere tüm bakanlıkların yaptıklarını inceleme, değerlendirme ve yönlendirme yetkisine sahiptir. Dolayısıyla bununla ilgili olarak da konukevlerinin açılmasını, sayılarının artırılmasını ben ilk günkü toplantıda istedim.
GAMZE TAŞCIER (Ankara) - Evet, hatırlıyorum o cümlenizi.
BAŞKAN ÖZNUR ÇALIK - Ama başka bin tane mağdur varken bir tane mağduru dile getirmemek de insan haklarına aykırıdır. Bir tane mağdur varsa da bu Komisyonda onu dile getirmemiz gerekir.
Teşekkür ediyorum.