| Komisyon Adı | : | KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ KOMİSYONU |
| Konu | : | Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğünün (TCDD) 2017 ve 2018 yıllarına ait bilanço ve netice hesaplarının görüşmeleri |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 4 |
| Tarih | : | 10 .06.2021 |
SÜLEYMAN KARAMAN (Erzincan) - Sayın Başkan, Komisyonumuzun değerli üyeleri, Demiryolları Yönetim Kurulu Başkanı, Demiryollarının çok kıymetli yöneticileri, üyeleri, genel müdürlerim, çalışma arkadaşlarım, Sayıştayın değerli üyeleri, diğer kamu kuruluşlarının değerli üyeleri; hepinizi sevgiyle saygıyla selamlıyorum, hoş geldiniz, sefalar getirdiniz.
Biliyorsunuz, ben daha önce Demiryollarında genel müdürlük yaptığım için bu vesileyle on yedi yıldır bu Komisyonda görüşlerini, eleştirilerini, Demir Yollarından yana, demir yolu yolcularından yana, demir yollarının gelişmesinden yana kullanan başkan ve üyelerimizin tamamına huzurunuzda teşekkür ediyorum.
Müsaade ederseniz, ben iki bölüme ayıracağım; bir, demir yollarının geneliyle ilgili, bir de eleştirilerin bir ikisine siyasi olarak cevap vermek istiyorum. Yine, on üç yıl beraber çalıştığım ve demir yolcu olmanın heyecanını ve sevincini birlikte yaşadığımız arkadaşlarıma, genel müdüründen en alt kademelerine, personeline kadar bütün demir yolcu kardeşlerime teşekkür ediyor ve başarılar diliyorum.
Demir yollarımızın geliştirilmesi cumhuriyetin ilk yıllarında olduğu gibi Hükûmetimiz tarafından yeniden devlet politikası olarak ele alındı. Bu politikaya bütün partilerimiz heyecanla katıldılar, siyasi partilerin hepsi destekledi. Bugün Türkiye, yüksek hızlı tren ülkesiyse öncelikle bu karar sayesinde, bu politika, bu destek sayesinde oldu. Yeni yüksek hızlı tren hatları yapılıyorsa ve devam ediyorsa bu politika dolayısıyla oldu. Artık raya muhtaç Türkiye ray satar duruma gelmiş, yüz yıldır el değmeyen yollar yenilenmiş, kendi rayını, kendi malzemelerini kendisi üretiyor; bunlar, demir yollarının devlet politikası olmasıyla gerçekleşti. Siyasi ayrım gözetmeden bütün partilerimiz demir yollarına gerçekten destek verdi, vermeye de devam ediyor, etmesi de gerekmektedir. Bugün Marmaray çalışıyor, Egeray, Başkentray çalışıyor, kent içi ulaşımda çözümler üretiliyorsa, Gaziray ve büyükşehirlerdeki raylı sistem projeleri üretiliyorsa bütün bunlar bu politikanın eseridir. Çin'den Londra'ya kesintisiz demir yolu çalışıyor, bu da bu politikanın eseridir. Demir yolları ülkemizin küresel ve kıtalar arası ticaretten daha fazla pay alması için stratejik bir öneme sahiptir. Trilyonlarca dolarlık kıtalar arası ticarette köprü konumunda bulunuyoruz. Bir yandan Pekin'den Londra'ya kesintisiz İpek Demir Yolu'yla Asya'dan Avrupa'ya ve Avrupa'dan Asya'ya taşımacılıkta en avantajlı koridor hâline gelirken bir yandan da körfez ülkeleriyle Avrupa ticaretinde en kestirme ve en ekonomik seçeneğin demir yolu olması için yatırım yapmaya devam etmemiz gerekir.
Yurt içinde üretim merkezlerinin demir yoluna bağlanmasıyla bu fotoğraf bir arada düşünüldüğünde demir yolu Türkiye lojistik ve ticaretinin vazgeçilmezi hâline geliyor. Bu yatırımlar her şeyden önce Türkiye'nin geleceğine yatırılan yatırımlardır. Bütün bunları demir yollarının devlet politikası olarak ele alınmasına borçluyuz. Buradan mirasını devralmaktan iftihar duyduğumuz cumhuriyetin kurulmasıyla birlikte demir yolu yapımını millî hedef hâline getiren Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve arkadaşlarını minnetle, rahmetle yâd ederken ikinci demir yolu seferberliğini talimatıyla başlatan Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan'a da şükranlarımızı arz ediyorum. Ulaştırma Bakanı son Başbakanımız Sayın Binali Yıldırım'a ve tüm Ulaştırma ve Altyapı Bakanlarımıza ve şimdi görev yapan Ulaştırma ve Altyapı Bakanımız Sayın Adil Karaismailoğlu'na da teşekkür ediyorum.
Her komisyon toplantısında demir yollarında atılan her adımdan bizimle birlikte heyecan duyan demir yolu meselesini millî mesele olarak kabul edip her türlü desteği veren KİT Komisyonu Başkanlarına ve üyelerine de bir kez daha şükranlarımı arz ediyorum. Demiryolcu arkadaşlarıma başarılar diliyorum.
Bugün gelinen nokta pek çok açıdan TCDD'yi dünyanın ilk 10 ülkesinin demir yolları arasında gösteriyor. Demir yolcuların gerçekleşmesini bekledikleri rüyalardan güç alındı, milletimizin demir yolu sevgisinden güç alındı, Parlamentomuzun, siyasi partilerimizin özellikle KİT Komisyonunun sınırsız desteğinden güç alındı, hep birlikte demir yolu bugüne geldi. Bu yatırımlar hız kesmeden devam etmeli. On sekiz yılda halkımızın hızlı demir yollarından istifade edebileceği bir demir yolu hazırlandı. Son yıllarda demir yollarına büyük yatırımlar yapıldı, yapılmaya da devam ediyor. Bugüne kadar yapılan yatırımlara ek olarak Ankara-Sivas hızlı treni, Ankara-İzmir hızlı treni, Konya-Karaman-Adana-Mersin-Osmaniye-Gaziantep hızlı treni, Bandırma-Bursa-Ankara hızlı treni, İstanbul-Edirne hızlı tren hatlarının inşaatı devam ediyor. Hızla bitirmek için bütün gayret sarf ediliyor, sarf edilmeli de. Elbette yapılmaya başlanan Sivas-Erzincan-Erzurum-Kars hızlı treni yapılacak doğu- batı hattı tamamlanması gerekir. Erzincan-Trabzon demir yolu da yapılmalıdır. Bildiğiniz gibi bu hat Bir Kuşak Bir Yol Projesi'nin devamı ve İpek Yolu'nun gelişmesini sağlayacak ve o zaman Türkiye bir lojistik merkezi olacaktır.
Hedef, insanımızın tamamının demir yollarından istifade edebileceği bir ağ oluşturarak gelecek kuşaklara miras bırakmaktır. Demir yolu yatırımlarını 81 milyon insanımızın tamamı destekliyor, siyasi irade destekliyor, siyasi partilerimiz destekliyor, Parlamentomuz destekliyor, toplumun bütün katmanları, bütün kesimleri destekliyor.
Müsaade edersiniz biraz da eleştirilere girmek istiyorum. Öncelikle, şu Sivas hattında vekilimiz tünelle ilgili birkaç şey söyledi, sanki böyle çok büyük sıkıntılar varmışcasına. Ben, bizim grubumuzdaki arkadaşlarımın daha iyi müsaade ederseniz dinlemesini istiyorum. Konu şu: Hat yapılıyor, bir tünel var yani müteahhit işini bitirmek üzere, yüzde 90-95 civarına geliyor ve müteahhit "Benim bu tünellere emniyet tedbiri almam lazım." diyor. Bizim arkadaşlar da diyor ki: "Emniyet tedbirleri kalsın, siz daha uygun işleri yapın bizim dediğimiz." O da dinlemiyor, benim tünelim yıkılırsa sıkıntı çıkar diye. Bunu Sayıştaydaki arkadaşlar da biliyor. Onun için de dinlemeden tünele giriyor, emniyet tedbirlerini alıyor. Bu, 2 milyon liralık bir iş sanıyorum. Tam rakamını bilmiyorum, 6 milyon galiba. Sonra, konu Genel Müdür olarak bize geldi, dedik ki: "Kardeşim, sen bizim ekibimizi dinlemediğine göre sana kâr vermeyeceğiz." Parasını ödedik, kâr ödemedik, o da mahkemeye gitti. Yargıtay Daire Başkanlığı "Bu müteahhit gerçekten emniyeti almak için çalıştığı için bunun kârını da verin." dedi. Dolayısıyla, yani yaptığı işin parasını aldı, o iş yapılmasaydı o tüneller sağlam kalır mıydı, kalmaz mıydı, onu da bilmiyoruz ama böyle bir konuyu yani sanki çok büyük bir yolsuzluk varmışçasına buraya getirmeyi çok da tasvip etmiyorum. Ama konu şu: Tüneller yıkılmasın diye müteahhit "Ben burayı yapayım, siz ister paramı verin ister vermeyin." dedi. Biz de kârını vermedik, sonuçta gitti Yargıtaydan kârını da istedi. Kârını kazandıktan sonra da almadı yani ben haklıyımı ispat etmeye çalıştı, böyle bir durum var. Deniz Yavuzyılmaz arkadaş da hep bunu söylüyor: "Üst komisyona öneri niye gelmedi?" Bir daha söylüyorum: İki tane konu var, birisi Genel Müdürlük işini çok iyi yaptı, üst yönetime gelmeye gerek duymadı, bu iyi bir şey. İkincisi de gerçekten konularda eleştirecek fazla bir şey yoktur diye düşünüyorum.
Şimdi sigorta meselesini getirdi. Tabii, bu teknik konulara Genel Müdür cevap verir de bir kısmı benim zamanımda olduğu için söylüyorum. Biz çok çalıştık, hakikaten trenlerin sigorta edilmesiyle Demiryollarının bütçesinden yüzde 1 kısarak yapmanın daha kârlı olduğunu düşündük çünkü hesaplar yapıldı. Şu ana kadar olan kazalarda sigortadan alınan para daha az, sigortaya ödenen para daha fazlaydı, onun için de sigorta yapılmadı.
Atila Sertel "Projeler uzuyor." diyor. Evet, uzuyor, doğru yani bunlar uzuyor. Zor projeler uzamasa çok seviniriz yani bir İzmir projesi de daha kısa zamanda bitse çok da seviniriz.
Son olarak da müsaade ederseniz Trabzon-Erzincan'la ilgili siyasi olarak siyasilerimizin sürekli söylediklerini söyleyeyim. Bunu ben de söyledim, hakikaten istiyoruz yani eğer Erzincan Milletvekili olarak da istiyorum. Erzincan- Trabzon hattı yapılsın istiyoruz, bunda bir şey yok. Bunun için de elimizden gelen her şeyi yapmaya çalıştık, şimdi de yapıyorlar. Teşekkür ederim, bu konularla ilgili çalışmalarından dolayı.
Son olarak da şu garla ilgili müsaade ederseniz bir açıklama yapayım: Bütün dünyada garlar gezilir, görülür, o şehrin her şeyi garda bulunur. Şöyle: Yani gar bütün Türkiye'de büyük şehirlerimize de tren geçen her yere de gar yapmak istendi. Garları tabii millî bütçeyle yapmak zor olduğu için de yap-işlet-devretle yapıldı, ihaleye çıkıldı, çok firma girdi, onlar kazandı, en ucuz olan kazandı; maliyetlerini Demiryolları hesapladı, müteahhitler değil, dolayısıyla...
MUSTAFA TUNCER (Amasya) - Demir mi pahalıydı, çimento mu? Devlet yapamıyor ya!
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Dinleyelim Sayın Tuncer.
SÜLEYMAN KARAMAN (Erzincan) - Ya, şimdi, her seferinde, bu yap-işlet-devretlerle ilgili bir iki tabii bizim de üzüldüğümüz ufak tefek şey olsa bile her seferinde eleştirerek bir yere gitmek mümkün değil. Demir yollarında da kara yollarında da başka yerde de yap işlet devret projeleri sürecek, siz isteseniz de istemeseniz de sürecek.
ATİLA SERTEL (İzmir) - 3'e mal ettiğinizi 10'a mal ediyorsunuz.
SÜLEYMAN KARAMAN (Erzincan) - Yok, ihaleye çıkılıyor yani bu gerçekten yap-işlet-devretler tamamen hesaplar yapıldıktan sonra ihaleye çıkılıyor ve en uygun fiyat veriliyor.
MUSTAFA TUNCER (Amasya) - Siz böyle cevap vererek Genel Müdürün de elini kolunu bağlıyorsunuz, bırakın da o cevap versin.
SÜLEYMAN KARAMAN (Erzincan) - Tabii, bunlar doğru ama siyaseten olduğu için... Tekniklere verecekler. Ben siyaseten bunları söylüyorum.
ATİLA SERTEL (İzmir) - Ben dinledim o konuşmayı kendisinden, eski konuşmayı tekrarladı Süleyman Bey.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Karşılıklı konuşmayalım.
Lütfen, Sayın Karaman.
SÜLEYMAN KARAMAN (Erzincan) - Eskiyi de konuşurum yeniyi de canım.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Sertel, dinleyelim bir kez daha dinleyelim.
SÜLEYMAN KARAMAN (Erzincan) - Yeniyi de konuşurum eskiyi de. İçinden geldiğim için sistemin birbirine uyabilir.
TAMER DAĞLI (Adana) - Süleyman Ağabey bildiği doğruları anlatıyor.
SÜLEYMAN KARAMAN (Erzincan) - Evet, ben bildiğim doğruları anlatıyorum, Allah razı olsun.
Efendim, bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da KİT Komisyonumuzun desteğini demir yollarının yanında olacağına inanıyorum, zaten bugün de böyle. Türkiye bu alanda dünya sıralamasına demir yollarını geliştirene kadar yüksek hızlı tren hatlarını da yapmaya devam etmeli.
Sözlerime son verirken başta zatıaliniz ve komisyon üyelerimiz olmak üzere Demiryollarında çalışan tüm arkadaşlara çalışmalarından dolayı başarılar diliyorum.
Hepinize saygılar sunuyorum.