OĞUZHAN KAYA (Çorum) - Değerli Başkanım, kıymetli Komisyon üyeleri; bugün İcra ve İflas Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin görüşmeleri için bir araya gelmiş bulunmaktayız.

Teklifle İcra ve İflas Kanunu'nda yer alan konkordato hükümleri kısmen revize edilmektedir. İflas idare memurluğu kurumunun daha iyi işleyebilmesi için eğitim, denetim, seçim, liste usulü getirilmekte, iflas tasfiyesinde satılacak işletmelerin bir bütün olarak paraya çevrilmesine imkân veren hükümler daha işlevsel hale getirilmekte, yatırım ortamının iyileştirilmesi amacıyla Harçlar Kanunu, Kat Mülkiyeti Kanunu, Emlak Vergisi Kanunu ve Belediye Gelirleri Kanunu'nda değişiklikler yapılmaktadır. Teklifimiz 19 maddeden oluşmaktadır.

Değerli Başkanım, Değerli Komisyon üyeleri; bilindiği üzere, 2018 yılında konkordato hukukunda ticari ve ekonomik hayatımızı etkileyen köklü ve önemli değişiklikler yapılmıştır. Bu kapsamda, yatırım ortamının iyileştirilmesi, uluslararası raporlarda ülkemize yatırım yapılabilme görünümünün daha da yükseltilmesi ile şirket borç yapılandırmalarının ve tasfiyelerinin daha etkin hâle getirilmesi amacıyla 2018 yılının şubat ayında 7101 sayılı İcra ve İflas Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun kabul edilmiştir.

7101 sayılı Kanun'la İcra ve İflas Kanunu'nun toplam 46 maddesinde değişiklik yapılmıştır. Getirilen en önemli yenilik ise 2003 yılından beri devam eden iflasın ertelenmesi kurumunun tamamen yürürlükten kaldırılarak yerine mevzuatımızda bulunan ancak iflas erteleme kurumu sebebiyle tercih edilmeyen konkordato kurumunun revize edilmesidir. 7101 sayılı Kanun'un yürürlüğe girmesinden sonra kurum ve kuruluşların yeni konkordato kurumunun işleyişine dair görüşleri ile 9 aylık uygulama sonuçları dikkate alınarak 2018 yılının Aralık ayında da 7155 sayılı Kanun'la İcra ve İflas Kanunu'nda konkordato yoluna başvuruda sunulacak belgelerle ilgili değişiklikler yapılmıştı. Konkordato kurumu uygulanmaya başlandıktan sonra birçok şirket borçlarını yapılandırarak süreçten başarıyla çıkmıştır. Başvurular, ortalama on beş aylık bir sürede sonuçlandırılmıştır. Buna göre, küresel salgın sürecine rağmen konkordato kurumunun istenilen faydayı sağladığını düşünmekteyiz.

Sayın Başkanım, değerli üyeler; 2018 yılında yürürlüğe giren yeni konkordato hükümlerinin üç yıllık uygulaması kapsamında bazı aksaklıkların yaşandığı tespit ve tecrübe edilmiş. Konkordatonun alacaklı ve borçlu arasında, komiserin yönetiminde ve mahkemenin denetiminde gerçekleşen dinamik bir yapılandırma süreci olduğu düşünüldüğünde aksaklıkların süreç içinde tespit edilmesi gayet doğaldır. Bu aksaklıkların giderilmesi amacıyla İcra ve İflas Kanunu'nun 8 maddesinde değişiklik öngören bu teklif hazırlanmıştır. Düzenlemeyle konkordato kesin mühletinin borçlu bakımından, rehinli alacaklılar bakımından ve sözleşmeler bakımından sonuçları ile konkordatonun tasdik edilmemesi sebebiyle borçlunun iflasına ilişkin hükümlerde değişiklikler yapılmaktadır. Böylelikle, alacaklı ve borçlu arasındaki hassas menfaat dengesinin azami derecede korunması ilkesi esas alınarak konkordato kurumunun daha işlevsel hale getirilmesi ve ekonomik ve ticari hayatın daha sağlam bir zeminde yürütülmesine katkı sağlanılmış olacaktır. Teklifte adi tasfiye sürecinde görev alan tasfiye memurlarının nitelikleri belirlenmekte ve bunlar için iflas idare memurları listesine kayıt ve eğitim zorunluluğu da getirilmektedir. Teklifle ayrıca, yatırım ortamının iyileştirilmesi amacıyla inşaat ve yapı kullanım izin işlemleri ile bu kapsamda alınacak harçların sadeleştirilmesine yönelik değişiklikler de yapılmaktadır.

Değerli Başkanım, İcra ve İflas Kanunu'nda yapılması öngörülen değişikliklere kısaca değinmek isterim. İcra ve İflas Kanunu'nun 223'üncü maddesine eklenen son fıkrayla iflas tasfiye sürecinin daha hızlı ve etkin bir şekilde yürütülüp tamamlanabilmesi amacıyla iflas idare memurlarının seçimi, nitelikleri, eğitimi ve denetimiyle ilgili düzenleme yapılmaktadır.

Yine, İcra ve İflas Kanunu'nun 241'inci maddesinin üçüncü fıkrasında yapılan değişiklikle iflas aşaması bakımından mal ve haklar ile bu mal ve hakları bünyesinde bulunduran işletmelerin bir bütün olarak satılacağı, satışta işletmenin devamlılığı ve ekonomiye olan katkısının gözetileceği, bu hâlde taşınmazın paraya çevrilmesine ilişkin hükümlerin uygulanacağı, bir bütün olarak satış gerçekleşmezse mal ve hakların ayrı ayrı satılacağı açıkça hükme bağlanmaktadır.

İcra ve İflas Kanunu'nun 295'inci maddesine eklenen ikinci fıkrayla konkordato sürecinde, borçluya ait rehinli malın konkordato projesi kapsamında işletme tarafından kullanılması öngörülmüyor veya kıymeti düşecek ya da muhafazası masraflı olacak ise satışına izin verilebilmesi, böylece rehinli alacaklının borcunun ödenmesi ve bakiye paranın konkordato havuzuna alınması sağlanmaktadır.

İcra ve İflas Kanunu'muzun 296'ncı maddesinin birinci ve ikinci fıkralarında yapılan değişiklikle konkordatonun başarıya ulaşabilmesi için borçlunun taraf olduğu ve işletmenin faaliyetlerinin devamı için önem arz eden sözleşmelerin konkordato sürecinde de devam edeceği, bu kapsamda tarafların edimlerini yerine getireceği açıkça yazılmakta; borçlu için aşırı külfet getiren sözleşmelerin ise komiserin uygun görüşü ve mahkemenin izniyle borçlu lehine olarak feshedilebileceği hükme bağlanmaktadır.

İcra ve İflas Kanunu'nun 297'nci maddesinin ikinci fıkrasında yapılacak olan değişiklikle ise konkordatoda borçlusunun mahkemenin izniyle yapabileceği işlem türleri arasına işletmenin faaliyetinin devamı için önem arz eden taşınır malını devredebilmek de eklenmekte ve mahkeme izniyle yapılabilecek bu tür işlemler için alacaklılar kurulunun muvafakatinin alınmasının zorunlu olduğu hükme bağlanmaktadır.

İcra ve İflas Kanunu'muzun 308'inci maddesine eklenen ikinci fıkrayla konkordato sürecinin iflasla sonuçlanması durumunda, mahkemenin tasfiyenin basit veya adi tasfiye usulüne göre yapılmasına ve gerektiğinde adi tasfiyenin komiserler tarafından yürütülmesine de karar vermesi ve bu durumda iflas idaresine ait görev ve yetkilerin komiserler tarafından kullanılması düzenlenmektedir. Böylece, bu ihtimalde iflas tasfiyesinin daha hızlı ve etkin bir şekilde yapılabilmesi amaçlanmaktadır.

İcra ve İflas Kanunu'nun 308/(c) maddesinin dördüncü fıkrasında yapılan değişiklikle konkordato sürecinde borçlunun kredi bulabilmesini kolaylaştırmak amacıyla geçici mühlet kararından sonra komiserin izniyle akdedilmiş olan borçların adi konkordatoda konkordato şartlarına tabi olmayacağı ve temerrüdün oluşması durumunda konkordato sürecinde dahi icra takibine konu edilebileceği hükme bağlanmakta; bu alacakların rehinli alacaklardan hemen sonra ve diğer bütün alacaklardan önce ödeneceği düzenlenerek kredi vereceklerin hukuki durumlarının koruma altına alınması sağlanmıştır.

İcra ve İflas Kanunu'na eklenen geçici 17'nci maddeyle de iflas idare memurlarına ilişkin hükümlerde düzenlemeye gidildiğinden maddeyle geçiş hükümleri getirilmektedir.

Sayın Başkanım, Değerli Komisyon üyeleri; yatırım ortamının iyileştirilmesi amacıyla Harçlar Kanunu, Kat Mülkiyeti Kanunu, Emlak Vergisi Kanunu ve Belediye Gelirleri Kanunu'nda yapılması öngörülen değişiklikler de kısaca şu şekildedir:

492 sayılı Harçlar Kanunu'nun mükerrer 69 ve 132'nci maddelerinde yapılan değişikliklerle yapı kullanma izin belgesi verilmesi sırasında, yapı kullanma izni harcı ve cins tashihi harcının belediyelerce tek seferde tahsil edilerek cins tashihi harcının ilgili vergi dairesine gönderilmesi öngörülmektedir. Uygulamada "vergi borcu yoktur" şeklinde ortaya çıkan usul kaldırılarak artık iş yapma kolaylığı sağlanmış olacaktır.

Yine, 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu'nun 10 ve 14'üncü maddelerinde yapılan değişikliklerle yapı ruhsatına tabi tüm yapıların yapı kullanma izin belgesi düzenlenirken yapı kullanma izin belgesi ve yapı aplikasyon projesine uygun şekilde resen cins değişikliği yapılarak kat mülkiyetine geçiş işlemlerinin tamamlanabilmesi amaçlanmaktadır.

634 sayılı Kanun'un geçici 1'inci maddesinde yapılan değişiklikle maddenin yürürlüğe girmesinden önce yapı kullanma izin belgesi düzenlenmiş tüm yapılarda Mekânsal Adres Kayıt Sistemi'ne yüklenen yapı kullanma izin belgesiyle yapı aplikasyon ve projesinin yetkili idare tarafından elektronik ortamda gönderilmesi durumunda kanunun ilgili hükümleri uyarınca işlem yapılması ve zorunlu deprem sigortası dâhil hiçbir belge aranmaması suretiyle tüm işlemlerde uygulama birliği ve vatandaşlara kolaylık sağlanması amaçlanmaktadır.

1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu'nun 30'uncu maddesinin sekizinci fıkrasında yapılacak olan değişiklikle de emlak vergisi değerlerinin belediyeler tarafından elektronik ortamda tapu müdürlüklerinin erişimine açılması ve tapu müdürlüklerinin taşınmaz satışlarını elektronik ortamda belediyelere bildirmelerine imkân sağlanması amaçlanmaktadır. Bu düzenlemeyle belediyelerce istenen "Emlak vergisi borcu yoktur." şeklindeki fiili uygulamanın vatandaşlara getirmiş olduğu zorluk ortadan kaldırılmaktadır.

1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu'na eklenen geçici 25'inci maddeyle de tapu müdürlükleriyle gerekli iletişimi sağlayacak elektronik altyapısı mevcut veya yeterli olmayan belediyelere elektronik altyapıyı hazırlayabilmeleri amacıyla 1/1/2023 tarihine kadar süre verilmektedir.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu'na eklenen 7'nci maddeyle de yatırım ortamının iyileştirilmesi çalışmaları kapsamında birleştirilen bazı inşaat izinleri usullerine bağlı olan harçların, bedel ve ücretlerin yapı ruhsatı başvurusuyla tek seferde ödenebilmesi öngörülmekte, düzenlemeyle idari başvuru olarak birleştirilen süreçlerin arka planında var olan ödeme işlemlerinin tek seferde yapılabilmesi amaçlanmaktadır.

Değerli Başkanım, Kıymetli Komisyon üyeleri; ülkemizin yatırım yapabilme görünürlüğünün iyileştirilebilmesine katkı sağlamak amacıyla hazırlanan teklifin milletimiz için hayırlı ve başarılı olmasını diliyor, teklifin müzakerelerine vereceğiniz katkılardan dolayı şimdiden hepinize teşekkür ediyorum.

Hepinizi saygı ve muhabbetle selamlıyorum.