| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | 2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi (1/278) ve 2023 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi (1/277) ile Sayıştay tezkereleri a) Gençlik ve Spor Bakanlığı b) Spor Toto Teşkilat Başkanlığı |
| Dönemi | : | 28 |
| Yasama Yılı | : | 3 |
| Tarih | : | 05 .11.2024 |
MEHMET KARAMAN (Samsun) - Sayın Başkan, Sayın Bakan, değerli milletvekilleri, muhterem bürokrat arkadaşlarım; hepinizi hürmet ve muhabbetle selamlıyorum.
Bugün burada Gençlik ve Spor Bakanlığımızın 2025 yılı bütçesini tartışmak üzere toplandık ancak ortada tartışılması gereken tek bir bütçe değil, aynı zamanda gençlerimizin umutları, sporun toplumdaki yeri, bağımlılıkla mücadeledeki zafiyetler ve Bakanlığın mevcut politikalarının yarattığı sorunlar da vardır.
Bakanlığın bütçesine baktığımızda ne yazık ki gençlik programlarının yüzde 5’in altında bir bütçeyle sınırlandığını görüyoruz. Türkiye'de 15-24 yaş arası genç işsizlik oranı yüzde 20'ye yaklaşmışken, gençler eğitimde, iş bulmada ve sosyal hayata katılımda zorluk çekerken bütçenin sadece yüzde 5’lik kısmını gençler için ayırarak gençlerimize “Ancak hayal kurun.” demiş olmuyor muyuz? Ancak işsizlikle, düşük ücretlerle, sosyal imkânlardan yoksunlukla hayal kurmaları nasıl mümkün olsun?
Kıymetli arkadaşlar, uyuşturucu bağımlılığıyla mücadele gençlerimizin sağlığı ve geleceği açısından büyük önem taşımaktadır ancak 2025 yılı bütçesinde bu konuya yalnızca binde 2 pay ayrıldığını görüyoruz. Bütçede az pay ayrıldı diye bağımlılık azaldı algısı yapmıyorsunuz inşallah. Uluslararası raporlara göre Türkiye'de metamfetamin gibi tehlikeli maddelerin kullanımında ciddi bir yükseliş varken bu konuya ayrılan sembolik bütçe âdeta bir ciklet parası gibidir. Bu tablo, üzülerek söylüyorum ki gençlerimizi uyuşturucudan koruyacak kampanyaların, rehabilitasyon hizmetlerinin yetersizliğini ve Hükûmetin bu konudaki kayıtsızlığını gözler önüne sermektedir.
Bağımlılıkla mücadele için en önemli silahımız spor iken spor sadece futbol veya basketbol gibi popüler branşlarla sınırlı olmamalıdır. Bakanlık, amatör branşları desteklemek için yeterli adımı atmamakta, sporun daha geniş kitlelere ulaşmasına engel olmaktadır. Hükûmetin profesyonel branşlara yaptığı yatırım elbette önemlidir ancak olimpiyatlarda ülkemizi başarıyla temsil eden sporcuların çoğunun amatör branşlarda yetiştiğini de unutmayalım. Maalesef, amatör sporcular tesis ve kaynak yetersizliği nedeniyle gereken desteği alamıyorlar, başarıya giden yolda büyük zorluklarla mücadele ediyorlar.
Gerek sporcuların gerek antrenörlerin gerek spor emekçilerinin çağrıları duymazdan gelinmemelidir. Daha geçen yıl, hatta yine tam tarihini vereyim Sayın Bakanım, 19 Aralık 2023 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisinde yaptığınız konuşmada 950 antrenör alımı için söz vermiştiniz ve o gün, o toplantıda en çok alkışı da siz almıştınız. Nerede bu sözün karşılığı? Sayın Bakan, siz devleti temsil ediyorsunuz, sizi sözünüzü yerine getirmeye davet ediyorum. Önümüzdeki günlerde Genel Kurulda bu konuda yine bir konuşma yapacaksınız, bunların kadrolarının da hazır olduğu söyleniyor, Genel Kurul konuşmanızdan önce bu atamaları yaparsanız orada sizin daha fazla alkışlanacağınızı tahmin ediyorum.
Kıymetli arkadaşlar, Gençlik ve Spor Bakanlığına ayrılan bütçede 178 milyar TL cari transferlerin 154 milyarı "hazine yardımları" adı altında belirsiz bir şekilde ayrılmıştır. Bu kadar büyük bir kaynağın nasıl harcanacağı konusunda net bir planın olmaması, bütçenin âdeta çalakalem yapıldığı izlenimini yaratmaktadır. Bu büyüklükte bir kaynak, detaylı bir planlama ve şeffaf bir harcama programı gerektirirken Bakanlık bu konuda net bir yol haritası sunmamaktadır. Bu durumda, bu yardımların gerçekten ihtiyaç duyulan projelere mi yoksa başka alanlara mı yönlendirileceği meçhuldür.
Bir diğer kanayan yaramız ise barınma sorunu. Üniversite yurtlarının yetersizliği gençlerimizi yüksek kira bedellerine mahkûm etmektedir. 7 milyondan fazla üniversite öğrencisi -buna açık öğretim de dâhil herhâlde- bulunan ülkemizde KYK yurtları yalnızca 900 bin kişilik bir kapasite sunmaktadır. Bu, öğrencilerimizin yüzde 12'sinin ancak devlet yurtlarında kalabileceği anlamına geliyor.
Kıymetli arkadaşlar, haydi gençler bahsettiğimiz dertlerden bir şekilde sıyrıldı ve hayata atıldı, ne yapacak? Gençlerimiz, işsizlik ve istihdam sorunuyla baş başa kalıyorlar. Boşa geçen zamanlar bir kenara, yaşadıkları travma ve dertler yaşamlarının ilkbaharını güze çevirmektedir.
Arkadaşlar, gençlerimizin iş bulamama sorunu artık kronik bir hâl almıştır. Genç işsizlik oranı yüzde 20 seviyesine yaklaşmış durumda ve bu oran, OECD ülkeleri arasında en yüksek seviyelerde yer almaktadır. Gençlerimiz eğitim alarak geleceklerini inşa etmeye çalışırken bu kadar yüksek işsizlik oranları karşısında hayal kırıklığı yaşamaktadırlar.
Genç Çiftçi Projenizi destekliyoruz Sayın Bakanım ancak buna da sadece eğitim vermek yetmez, teşvik edilmesi lazım.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Karaman, süreniz doldu, toparlayın lütfen.
Buyurun.
MEHMET KARAMAN (Samsun) - Bütçede bunun için bir kalem göremedik. Eğitimlerin devamında sürdürülebilir tarım için gençleri hibeyle desteklemeyi düşünüyor musunuz? Bakınız, köyde çiftçilik yapacak insanların yaşı 60'ın üstünde. Eğer gençlere asgari ücret vererek köylerde, tarımda istihdam etmeyi sağlarsanız gençler köylere dönecektir diye umut ediyoruz.
Onlara daha fazla imkân sunmak, sporu herkes için erişilebilir hâle getirmek, bağımlılıkla etkin mücadele etmek ve iş olanakları sağlayarak onlara umut dolu bir gelecek sunmak bizim sorumluluğumuzdur. Gençlik ve Spor Bakanlığının bütçesi, sadece bir yılın değil gençlerimizin geleceğinin teminatı olmalıdır. Bu bütçeyle gençlerimize sahip çıkmalı, onların enerjisiyle ülkemizi daha ileriye taşımak için somut adımlar atmalıyız.
Bütçemiz hayırlı olsun inşallah.
Teşekkür ediyorum.