| Komisyon Adı | : | KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ KOMİSYONU |
| Konu | : | Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı Genel Müdürlüğünün (TPAO) 2017 ve 2018 yıllarına ait bilanço ve netice hesaplarının görüşmeleri |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 4 |
| Tarih | : | 17 .03.2021 |
ZİVER ÖZDEMİR (Batman) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.
Ben de milletvekili arkadaşlarımızı, Sayın Bakan Yardımcısını ve Kurumun yöneticilerini saygıyla selamlıyorum. Toplantımızın hayırlara vesile olmasını diliyorum.
Tabii, TPAO, benim seçim bölgem olan Batman iliyle ilgili, bütünleşik bir Kurum. Ondan dolayı da hem müspet manada hem de menfi manada, bütün şeyiyle biraz daha fazla etkileniyoruz. Tabii, son zamanlarda ülkemizdeki petrol ve doğal gaz arama ve üretimi gelişmelerini hep birlikte yakından takip ediyoruz.
Özellikle, 2020 yılında Karadeniz'de rezerv alanı olarak 405 milyar metreküp olan yeni bir doğal gaz sahasının keşfi konusunda emeği geçen herkese teşekkür ediyorum ve bu riskli, pahalı sektörde bu riski üstlenen iradeye de başta Sayın Cumhurbaşkanımız olmak üzere, bakanlarımıza da ayrıca teşekkür ediyorum. Karadeniz'de olduğu gibi, başta Akdeniz'de olmak üzere diğer bölgelerde de başarılı sonuçlar elde edeceğimizi umut ediyorum.
TPAO'nun 2003 yılında 50 milyon dolar olan yurt içi yatırımı 2014 yılından itibaren hem yurt dışı hem yurt içi yatırımlarıyla 2020 yılında 1,4 milyar dolara kadar ulaşmış. TPAO'nun büyümesine katkı veren faktörlerden biri elbette ki Türkiye'deki ilk petrolün çıkarıldığı Batman'daki üretim faaliyetleridir. Ülkemizde üretilen ham petrolün yaklaşık yüzde 75'i Batman bölgesinden çıkarılmakta. 1946 yılında Batı Raman Dağı'nda petrolün çıkarılmaya başlanmasıyla birlikte şehrimiz hızla gelişmiş, TPAO tesisleriyle rafineri şehrin göbeğinde kalmış ve âdeta şehrimizle bütünleşmiştir. Bütün sosyal alanlarıyla, ekonomik alanlarıyla, her şeyiyle Batman TPAO'yla bütünleşik bir ildir. Âdeta TPAO nezle olursa Batman yatağa düşüyor. Onun için, ekonomik sahalarıyla beraber de TPAO'yla gelişen bir ilimiz Batman. Tabii, Batman, eğitimden sosyal sorumluluk projelerine kadar, ticari alanlarına kadar, sanayisine kadar etkileniyor. Özellikle, en ufak bir şey olduğunda TPAO'da, Batman'da bizim kapımız da hemen çalınır ve siyasetçi olarak, milletvekilleri ve teşkilatlarımız olarak da etkileniriz bu konularla ilgili.
Ben bugün girizgâhtan sonra da bir iki konuyu sayın yöneticilerimize sormak istiyorum. Özellikle, son günlerde Batman'da da yerel basında gündem olan 20 civarında çalışanımızla ilgili sormak istiyorum. 20 kardeşimiz var, bunlar daha öncesinde TPAO'da çalışıyordu ve TPAO'daki o ünitelerinin kapanmasıyla birlikte TPIC bünyesine geçirilmesi konuşuluyordu. Bu 20 personelin iş akitleri 1 Temmuz 2018'de görev yaptıkları atölyenin kapanması gerekçe gösterilerek feshedilmiştir. Bu kardeşlerimiz de işe iade davasını açtılar ve bunu mahkeme yoluyla da kazandılar. Bunların sonucunda da bu vatandaşlarımıza kıdem tazminatları ödenerek -kapının önüne konulması şeklinde- paraları hesaplarına yatırılmış. Tabii, bu vatandaşlarımızla ben birkaç sefer görüştüm Sayın Genel Müdür. Bunların yaş ortalaması neredeyse 40-45 civarında. TPAO'da çalışma süreleri on yıl, yedi buçuk yıl, altı buçuk yıl, sekiz yıl olan vatandaşlar var. Dolayısıyla vatandaşlar siyasetçi olarak, ilin milletvekili olarak kapıma gelip bana şu soruyu soruyorlar, ben de bu soruya aracılık ederek sizlere sormak istiyorum: 30 yaşında, 35 yaşında girmiş, on yıl TPAO'da çalışmış, 40 yaşında, 45 yaşında kapının önüne konulmuş bir personel bundan sonra ne iş yapabilecek? Bu vatandaşlar evine, hanesine ekmek götürmek istediklerini, çalışmak istediklerini ve TPIC ile TPAO'nun sürekli yeni personel aldığını söylüyorlar; on yıl deneyimli ve tecrübeli olan bu personel niye kapının önüne konulduklarını sorup işe iadelerini talep ediyorlar. Bunları da size aktarmak istiyorum, aracılık yapmak istiyorum.
İkinci bir konu da tabii, bu olumsuzluklarla ilgili, özellikle petrol ve TPAO, Batman bütünleşik olduğu için de bizde de -daha önceki milletvekili arkadaşlarımız dile getirdiler- olumsuzluklar, hırsızlıklar, akaryakıt hırsızlığının falan... Yani ben her "hırsızlık" tabiri geçtiğinde, şahsen, böyle biraz daha kabuğuma çekildim. Acaba niye şey ediyorum?
Ben TPAO'dan... Batmanlılar olarak biz -terörün en zirve yaptığı dönemlerde bile- hep TPAO'ya, TÜPRAŞ'a -geçtiğimiz dönemde İPRAGAZ, AYGAZ ve Petrol Ofisi vardı- bunların hepsine âdeta öz malımız gibi hep sahip çıktık. Ve geçmişte yani bundan bir yirmi beş, otuz yıl önce rafineride bir yangın çıkmıştı ve gece yarısı bir patlamadan sonra bir kısım insanlar kendi çocuklarıyla beraber "Biz bu tehlikeden kaçalım." derken bir sürü insan da TPAO'ya doğru yani Batman'ın dışına değil, TPAO'ya ve TÜPRAŞ'a doğru yürüyerek "Acaba biz ne katkı sunabiliriz bu yangının, bu patlamanın önlenmesi için?" Böyle risk alan da bir Batman.
Şimdi, bunlarla ilgili elbette ki bu hırsızlıkların üzerine gidilmesini istiyoruz. Bu yolsuzluklar varsa bu yolsuzlukların kesinlikle en ufak bir şeyin hem çalışanın hem de dışarıdaki, TPAO'daki bu konularla ilgili üzerine gidilmesini istiyoruz. Bunların hiçbirinin sümen altı edilmesine kesinlikle gönlümüz rıza vermez ve yapılması gerekiyor.
Bir başka, belki kendi ilimi de ilgilendiren bir iki konuyu da izninizle fırsat bulmuşken aktarmak istiyorum. Geçen sene Batmanla ilgili; bizim Batman'da -ben Komisyonu da bilgilendireyim- 500 kilometre civarında, Türkiye Petrollerinin lojistik desteğini sağlayan, ağır tonajlı araçların kullandığı, kendi İl Özel İdaresi kaynaklarıyla yaptığımız köy yollarımız var. Her sene bu ulaşım araçları petrol nakliyesi, su nakliyesi, sondaj ve arama yapmak için de tabii ki bu yollar kullanılıyor. Dolayısıyla da yıllık bazda sürekli bizim bu yollarımızın standartları da otoban standardında olmadığı için elbette ki her sene sıkıntılar yaşıyoruz. Ve bu konuyla ilgili geçmiş senelerde Türkiye Petrolleri Yönetim Kurulu veyahut da Enerji Bakanlığımızın talimatıyla Yönetim Kurulunda aldıkları kararla Batman'daki İl Özel İdaresine bir kısım destek ve belediyemize de bir kısım hibe asfalt olarak da destekte bulunuyorlardı. Biz de bununla hem yollarımızı yeniliyorduk hem de bize bir katkı oluyordu Batman merkezinde. TPAO ve TÜPRAŞ, en fazla vergi veren kurumlar ve bu vergileri verdikleri iller İstanbul, Kocaeli veyahut da Ankara, büyükşehirler ve bütün çevresel etkinliğiyle beraber her şeyinden etkilenen Batman ilinde bir kuruş vergisinden Batman ilimiz olarak faydalanmıyorduk. Sadece faydalandıkları konularla ilgili sosyal projeler ve buna benzer bazı konulardı. Bu da son yıllarda bayağı bir kısıldı, geçen sene hiç verilmedi, bir önceki sene petrol ile TPAO'yla ismi anılmayan bazı illerimize çok ciddi meblağda asfalt verildi. Biz bu TPAO'nun Batman'ı ihmal etmemesi gerektiğini, sürekli Batman'a bu konularla ilgili bir destek verilmesi gerektiğini burada dile getirmek istiyorum.
Tabii, daha öncesinde Enerji Bakanımız da Batman'a geldiğinde -hep yerli ve millî diyoruz, elbette ki yerli ve millîliğe önem vermemiz lazım- Batman'da da Batman sanayisinin gelişmesiyle ilgili daha öncesinde de talebimiz olmuştu. Özellikle Batman'da sondajda ve aramada kullanılan bazı malzemelerin sanayide üretilebileceğini ve üretildiğini ve TPAO yönetiminin de buna öncelik vermesi gerektiğiyle ilgili görüşümü de beyan etmek istiyorum.
Bir petrol müzesi kurulmasıyla ilgili Sayın Bakanımızdan bir istirhamımız olmuştu ve kendisi de o zaman sizlere de verdiği talimatla olumlu karşılamıştı. Bu petrol müzemiz ne durumda, ne zaman bitecek, bu konuyla ilgili bir cevap vermenizi istiyorum.
Bir de ayrıca Batman Üniversitemiz var. Batman Üniversitemizde TPAO'nun Batı Raman'da yerleşkesi, sağında ve solunda âdeta uygulamalı bir petrol sahasında, âdeta uygulama alanında Batman Üniversitesi bünyesinde petrol ve doğal gaz mühendisliği var.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Son bir dakika Sayın Vekilim.
ZİVER ÖZDEMİR (Batman) - Olur Sayın Başkanım.
Bu petrol ve doğal gaz mühendisliği mezunlarından en azından TPAO olarak kendi bünyenizde Batman Üniversitesiyle yapacağınız bir protokolle, her yıl bu bölümden mezun olan 2 veya başarılı olan ilk 3 öğrenciye TPAO bünyesinde iş verirseniz oradaki uygulama alanıyla belki dünyada çok ender, bir uygulama sahasında doğal gaz ve petrol mühendisinin olacağı bir alan olur. Bu konuda da sizden taleplerimiz var.
Elbette ki ben cevap olarak bunu söylemek istemiyorum, biz KİT'lerin muhatapları olarak muhalefetiyle, iktidarıyla hep birlikte Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleriyiz. Bizler elbette ki zaman gelir eleştireceğiz, zaman gelir teşekkür edeceğiz. Teşekkürlerimiz sadece tek taraflı, sadece olumsuz olanları da olumlu görerek değil, yeri geldiğinde bizim muhalefet milletvekili arkadaşlarımızdan daha sert eleştiri yaptığımıza arkadaşlarımız da şahittir.
Tekrar teşekkür ediyorum sabırlarınız için Sayın Başkanım.