BAŞKAN RECEP UNCUOĞLU - Evet, tabii, değerlendirmeler oldu, teşekkür ediyoruz hepsi için.

Şimdi, tabii, Hulusi Bey'in de değindiği gibi, bir şehircilik mantığı içerisinde, bölgenin kendi dinamikleri içerisinde bir planlama dâhilinde şehirlerimizi biz bugüne kadar getirebilmiş, büyütebilmiş olsaydık bugün hem bu plansız büyümenin, çarpık kentleşmenin, bu nüfus hareketlerinin, göçün, homojen bir gelişmemeyle alakalı yaşadığımız sorunların birçoğunu belki de yaşamayacak olurduk ya da asgari düzeyde yaşayacak olurduk. Şimdi, bunlar çok uzun yılların getirdiği, bizim âdeta -biraz önce de söyledim- gelenek hâline gelmiş, kültürümüz hâline gelmiş bir yaşam biçimi hâline gelmiş anlayışlarımızın eserleri. Tabii, bunlar içerisinde kolaya kaçmış olmamız, denetimden kaçmış olmamız, zaman zaman yükümlülükleri yerine getirmeden daha kısa yoldan bir konut ihtiyacımızı giderme noktasında kestirmeden hareket etmiş olmamız da bir vakıadır. Tabii, bunu da oluşturan belli sebepler, sosyoekonomik sebepler vardır. Ama sonuç itibarıyla bugün hiçbir güç bir şehri olduğu yerde dönüştüremez, kamu eliyle siz bunu istediğiniz kadar planlayın, bunun için istediğiniz kadar finansman sağlayın, bu süreç, insan yaşadıkça, yıllar geçtikçe oradaki ticari, içtimai, sosyal bütün gelişmelerle beraber oradaki kültürün bir eseri olarak gelişir; siz de burada doğru yönlendirirsiniz yetkili idareler olarak, doğru planlarsınız, denetlersiniz, vatandaşın bu noktada haksız rekabet oluşturmasını, kendi mal ve can emniyetini riske atacak, birtakım kolaycılıklara kaçmasının önüne geçecek ve kanuni olarak da yükümlülüklerinizi en iyi şekilde yerine getirirsiniz ve bu süreçleri yönlendirmeye gayret edersiniz. Yani siz istediğiniz kadar yönetmeliklerle, planlarla, yanlış ya da şehrin dinamiklerine uymayan birtakım yaklaşımlarla planlayın; vatandaşın bunları tercih etmediğini, yine kendi çözüm yollarını en kestirme yollardan bulma gayreti içerisine girebileceğini hepimiz yaşadık, gördük, biliyoruz. Bu yanıyla biz bir değer artışı oluşturmanın şu anlama geldiğini düşünüyoruz, buna tabii ki "rant" dememek lazım: Oradaki değer artışı, oradaki arsanın kıymetli hâle gelmesi demektir, oradaki arsa üzerinde yapılacak yapıdan daha fazla bir değer üretilebilecek olması demektir ve bunun da orada tercih edilerek oradaki kendi ticari dinamikleri içerisinde dönüşebilecek bir imkâna, dönüşebilecek bir hıza kavuşması demektir. Bunu bu manada değerlendirip bunu da bütün donatı alanlarını da planlayarak şehrin belli bölgelerinde, belli yerlerinde sürdürebilirsiniz.

Sakarya örneğinde yaşadığımız şey şudur: Mevcutta 1999 depremini yaşamış, 2000'den önce inşa edilmiş 5 katlı birçok yapı var. Bunlar şu anda cazip yapılar değil. Bunların değerleri de düşük, kira değerleri de düşük ancak şehir merkezinde olduğu için yine bir şekilde tercih edilen, kiralanan, ofis ya da konut olarak değerlendirilen yapılar bunlar. Biz oradaki mevcut bağımsız bölüm sayısını karşılayamadığımız için, imar planı buna elvermediği için bunları dönüştürme noktasında zaman kaybediyoruz; dönüştürme noktasında başka finansal desteklere, başka mevzuat düzenlemelerine ihtiyaç duyuyoruz. Aslında gönül istiyor ki buralar da kendi içerisinde dönüşebilsin, kendi dinamikleri içerisinde bir değer üretebilsin ve o değer sayesinde dönüşebilsin; tercih edilsin, dönüştürülme bir tercih olarak önlerine çıksın. Tabii, bunun gerçekleşmeyeceği son derece sıkıntılı yerler de vardır, oralarda da kamu eliyle zorunlu dönüşüm uygulanacaktır, uygulanabilir vesaire, onlarla ilgili yaklaşımımızı yine aynı şekilde koruyoruz. O yüzden burada sadece işte "5-6 kat imar verelim ve buralar dönüşsün." yaklaşımının bir altlığı var, bir gerekçesi var, bir sebep-sonuç ilişkisi var. Bugün hiçbir şekilde, depremde güvenli olmayacak yani taşıma gücü olarak bir zeminin sıvılaşma potansiyeli olarak 5-6 katlı yapıyı taşıması noktasında çok daha derin temel sistemlerine, kazıklı temel sistemlerine ihtiyaç duyulacağı bir yerde tabii ki buna cevaz verilmeyebilir ama kaldı ki biz TOKİ eliyle de Sakarya'da yapılan bazı kentsel dönüşüm projelerinde 5 katlı ve kazık temelli konut projelerinin yapıldığını da biliyoruz, bunlar istenirse yapılır ama vatandaş bunu bu şekilde tercih etmez, bu şekilde de teknik bir zorunluluk oluşur. O yüzden bu yaklaşım böyle her yere aynı şekilde uygulanabilecek bir yaklaşım değil. Sayın Vekilim de sözlerimin sonunu dinleyip ayrılsaydı daha iyi olurdu. O yönüyle de bunu birbirine karıştırmamak lazım diye düşünüyorum.

Evet, Van Büyükşehir Belediyemizin Değerli Genel Sekreteri Profesör Doktor Mucip Tapan Hocamız bizlerle bugün Van'la ilgili yapılan çalışmaları, Van'da imarla ilgili düzenlemeleri, kentsel dönüşüm için yapılan hazırlıkları paylaştı; kendi birikimlerini, tecrübelerini ve 2011'den bu yana Van'da yaşanan süreci de bizlerle paylaşmış oldu.

Teşekkür ediyoruz, başarılar diliyoruz.