| Komisyon Adı | : | KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ KOMİSYONU |
| Konu | : | Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğünün (DHMİ) 2017 ve 2018 yıllarına ait bilanço ve netice hesaplarının görüşmeleri |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 4 |
| Tarih | : | 10 .03.2021 |
MEHMET HABİB SOLUK (Sivas) - Ben, öncelikle, sizlere, Sayın Başkan zatıalinizin şahsında Komisyon üyesi arkadaşlarıma saygılarımı sunuyorum. Genel Müdürümüzün şahsında da bütün çalışma arkadaşlarını yürekten tebrik ediyorum. Çok detaylıca yapmış oldukları sunum için de ayrıca teşekkür ediyorum.
Ben, daha sonra, geneli üzerindeki konuşmalardan sonra bir iki cümle ifade etmek istiyorum ancak burada önlerine aldıkları bir Zafer Havaalanı var. Sizlerle hemfikirim yanlış anlaşılmasın ancak bu havaalanları ulaşım, sosyal bir amaçla yapılan bir hizmettir. Afyonkarahisar'la, Kütahya, Uşak üçgeninde bir havaalanı gerekli miydi değil miydi, önce bunun kararını verin, bir. İkincisi, biraz önce Bitlis'teki havaalanının durumu soruldu, Bitlis'teki havaalanının durumu acaba Zafer Havaalanı'ndan ne kadar kârlı olacak? Yozgat'taki havaalanı Zafer Havaalanı'ndan ne kadar kârlı olacak? İlim olan Sivas'taki havaalanı..
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Yüzde 99'dan daha ne kadar zarar etsin, yüzde 100 mü zarar etsin?
MEHMET HABİB SOLUK (Sivas) - Müsaade edin...
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Hatibi dinleyelim lütfen arkadaşlar.
MEHMET HABİB SOLUK (Sivas) - Bakınız, bilemiyorum net şeyi. İlimizde, ilim olan Sivas'ta benim havaalanım zarar ediyor. Zonguldak Havaalanı ne kadar kâr ediyor?
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Milyonlarca avro zararla...
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Ama bakın, lütfen... Ama lütfen...
MEHMET HABİB SOLUK (Sivas) - Müsaade eder misiniz.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Sizin cebinizden 2 kuruş çıksın burada yeri göğü yıkarsınız.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın vekillerim, lütfen...
ZİVER ÖZDEMİR (Batman) - Konuşmaya tahammül edeceksiniz arkadaşlar. Nasıl biz sizi dinliyorsak siz de bizi dinlemek mecburiyetindesiniz. Arkadaşımızın konuşmasına müsaade edin ya!
ATİLA SERTEL (İzmir) - Ya, hak veriyor zaten, biz dinliyoruz...
ZİVER ÖZDEMİR (Batman) - Ama lütfen uzatmayın ya!
MEHMET HABİB SOLUK (Sivas) - Hayır, ben diyorum ki Zafer Havaalanı'nı didiklemeniz doğru değil.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - O zaman, hak veriyorsa ne diye müdahale ediyorsunuz canım?
ATİLA SERTEL (İzmir) - Biz müdahale etmiyoruz ki Ziver Bey ediyor, başkası ediyor oradan.
MEHMET HABİB SOLUK (Sivas) - Ben diyorum ki Zafer Havaalanı'nı didiklemeniz doğru değil, Zafer Havaalanı'nı didiklemeniz doğru değil. Ancak ben şöyle söyleyeyim: Bu toprakların bize yurt olması için 1071'den bugüne canlarını veren bütün şehitlerimizi ben şükranla, minnetle anıyorum, gazilerimize uzun ömürler diliyorum. Bu ülkede kim taş üstüne taş koymuşsa bizim ona dövme değil, minnet borcumuz vardır, dua borcumuz vardır. Gelecek nesillerimizin yaşamasıyla ilgili onların da borçlu olduğunu düşünüyorum.
Şimdi, 11 bin küsur kilometre bizim transit yolumuz var. Bu 3 kıtanın buluştuğu köprü vaziyetindeki Türkiye'yi, siz bu 11 bin kilometre yolu -otoyol veya bölünmüş yol- kendini amorti etmiyor diye kaderine terk edemezsiniz. Ettiğiniz takdirde doğuyu batıya bağlayan köprü Türkiye'nin transit geçişleri durur, ülke olmaktan çıkarsınız. Dolayısıyla, bazı şeyleri alırken bütün olarak almak lazım.
Esenboğa Havaalanı... Başkent havaalanı bir köy meydanıydı ve Esenboğa Havaalanı'na iç hatlar dış hatlar olmak üzere 2 ayrı garanti verildi. Esenboğa Havaalanı'nı niye gündeme almıyorsunuz?
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Niye alayım ya? Benim işim kamu zararını tespit etmek.
MEHMET HABİB SOLUK (Sivas) - Müsaade edin... Müsaade ya...
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Arkadaşlar, soru-cevap...
MEHMET HABİB SOLUK (Sivas) - Esenboğa Havaalanı...
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Soluk, bir dakika...
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Bizim görevimiz kamu zararını tespit etmek, görevimiz bu bizim.
MEHMET HABİB SOLUK (Sivas) - Görevinize saygı duyuyorum.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Bir kuruş zarar görsem hesabını sorarım.
MEHMET HABİB SOLUK (Sivas) - Kamu malını kollamanıza saygı duyuyorum. Esenboğa dış hatları ne kadar kâr ediyor, hiç baktınız mı?
ATİLA SERTEL (İzmir) - Soru sorarak devam etme sen de.
MEHMET HABİB SOLUK (Sivas) - Esenboğa dış hatları şu anda zarar ediyor. Türkiye Cumhuriyeti devleti kurumu olan Devlet Hava Meydanları İşletmesi Esenboğa dış hatlarına şu anda garanti ödüyor yani devletin parasını dış hatlara veriyor. Fakat Esenboğa iç hatlardan ne alıyor biliyor musunuz? Bugüne kadar 105 milyon lira iç hatlardan para almış, garanti üstü para almış, dış hatların açığını kapatmış. Dolayısıyla, devlet de burada 87 milyon bir kâra geçmiş, milyon avro bir kâra geçmiş.
Demek istediğim olay şu: Şehirleri tek başına aldığınız zaman, alanları tek başına aldığınız zaman birçok havaalanının Zafer Havaalanı'ndan farklı olmadığını göreceksiniz. Şöyle: 2019 yılında devletin Zafer Havaalanı dâhil garanti ettiği, garanti üstü ödediği para 120 milyon 230 bin 851 dolar, devletin ödediği para 2019'da. Peki, garanti üstü bu tenkit ettiğimiz havaalanları grubunda kirada ve yap-işletlerde devletin aldığı rakam 525 milyon 200 bin 618 lira; aradaki fark devletin kârı. Dolayısıyla, bütün olarak...
ATİLA SERTEL (İzmir) - Biri dolar, biri lira.
MEHMET HABİB SOLUK (Sivas) - Hayır, ikisi de dolar. 525 bin 218 bin dolar.
ATİLA SERTEL (İzmir) - Düzeltiyoruz ya, yanlış söylüyor.
MEHMET HABİB SOLUK (Sivas) - Ya yanlış söylemiyoruz arkadaşım, dolar diyorum.
ATİLA SERTEL (İzmir) - Hayır "lira" diyor ya bakın tutanaklara.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Ama bakın, Sayın Sertel sizin konuşmalarınızı düzeltti ama düzeltti.
MEHMET HABİB SOLUK (Sivas) - Ben bir daha söylüyorum: 525 bin 200 bin 618 dolar garanti üstü almışız.
BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Ama "bin" diyor Başkanım, milyon olması lazım.
ATİLA SERTEL (İzmir) - Milyon olması lazım, yanlış okuyor.
MEHMET HABİB SOLUK (Sivas) - Ya, 525 milyon 200 bin 618 dolar garanti üstü alınan para.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Peki.
ATİLA SERTEL (İzmir) - Şimdi doğrulttun.
MEHMET HABİB SOLUK (Sivas) - Ben hep doğru söylüyorum da, eğer ki doğru anlasanız 3 tane ilin ortasına yapılan sosyal amaçlı, kaplıca turizmine yönelik yapılan havaalanını bu kadar dövmezsiniz çünkü bunlara bütün bakmak lazım, tek bakamazsınız.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Belgelerini hazırlayın lütfen bize verin, böyle lafla sözle olmaz. Bakın ben getirdim.
MEHMET HABİB SOLUK (Sivas) - Efendim?
NEVZAT ŞATIROĞLU (İstanbul) - Bir müsaade et konuşsun ya.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Yavuzyılmaz, lütfen ama ya.
MEHMET HABİB SOLUK (Sivas) - Bak şimdi... Bak, eğer...
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Soluk, bir saniye, bir saniye.
ATİLA SERTEL (İzmir) - Bir şey söyleyeceğim. Bakın, taşımacılıkta zarar vardır.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Sertel, bir saniye...
ATİLA SERTEL (İzmir) - Yerel yönetimler, mesela, otobüs taşımacılığında kamu zararı yapar. Bu, vatandaş lehinedir ben bunu anlıyorum.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Sertel, söz vermedim ama lütfen.
ATİLA SERTEL (İzmir) - Ama Sayın Vekilime bir aydınlatma yapıyorum.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Sertel, söz vermedim.
ATİLA SERTEL (İzmir) - Sayın Vekilim, bu kamu zararı olsaydı yani kamu bu konuda zarar etmiş olsaydı buna amenna diyecektim ama bir şirkete yönelik bir işi verip de o şirketin kasası dolduğu zaman insan ona isyan ediyor.
MEHMET HABİB SOLUK (Sivas) - Peki, onu arz edeyim... Sayın Vekilim, onu arz edeyim...
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Soluk, bir saniye ben konuşacağım. Bir saniye...
ATİLA SERTEL (İzmir) - Soru soruyor Başkan, sorduğu için cevap veriyorum.
MEHMET HABİB SOLUK (Sivas) - Soru sormuyorum ya.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Soluk...
Sayın Yavuzyılmaz, siz biraz önce konuşmanızda rakamlar verdiniz, istatistiki veriler verdiniz, dediniz ki: "İsteyenler tutanaklardan, bundan yararlanabilir." Şimdi, Sayın Bakanımız, eski Bakanımız, Müsteşarımız görev yaptığı dönemlerle ilgili hem tecrübesini hem o dönemde yaşadıklarını kümülatif olarak, toplam olarak söylüyor. Siz de yararlanmak isterseniz tutanaklardan bu bilgileri alırsınız ve yararlanırsınız, bu kadar. Size de soru sormuyor.
Sayın Soluk, ortaya soruyorsunuz değil mi?
MEHMET HABİB SOLUK (Sivas) - Peki.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Tamam ortaya, evet.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Sayın Başkanım, çok özür dilerim, bir cümle söyleyeyim. Buradaki terslik şundan kaynaklanıyor: Şimdi, Sayın eski Bakan konuyla ilgili cevap veriyor ama...
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Karşısında siz olduğunuz için öyle oluyor ya.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Aslında onun da Sayın Genel Müdürün yanına oturması gerekiyordu ya.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Yok canım ne alakası var ya. Ya, lütfen ya.
ZİVER ÖZDEMİR (Batman) - Cevabınızı Genel Müdür verecek. O niye veriyor? Ortaya konuşuyor ya.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Buyurun Sayın Soluk.
MEHMET HABİB SOLUK (Sivas) - Tamam, kabulüm.
Belle ki orada oturuyorum tamam mı? Benim için nerede oturduğum çok önemli değil.
(Gürültüler)
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Arkadaşlar, hatibi dinleyelim lütfen.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Görmek istiyorum...
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Yavuzyılmaz, lütfen...
MEHMET HABİB SOLUK (Sivas) - Müsaade eder misiniz.
Zonguldak Havaalanı, Çaycuma Havaalanı zarar ediyor.
ATİLA SERTEL (İzmir) - Sayın Vekilim, siz onları verin, biz bir bakalım.
MEHMET HABİB SOLUK (Sivas) - Çaycuma Havaalanı'nın zararı... İzmir kâr ediyor.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Siz çarpıtmaya çalışıyorsunuz.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Yavuzyılmaz, lütfen!
YAVUZ SUBAŞI (Balıkesir) - Sen ne yapmak istiyorsun toplantıda ya?
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Yavuzyılmaz, lütfen müdahale etmeyin.
MEHMET HABİB SOLUK (Sivas) - Çaycuma Havaalanı zarar ediyor ve bu zarar...
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Havalimanının parasını siz ödeyin o zaman, siz ödeyin! Vatandaşın vergilerinden...
MEHMET HABİB SOLUK (Sivas) - Ya, müsaade et be kardeşim!
YAVUZ SUBAŞI (Balıkesir) - Provokasyon yapıyorsun burada!
AHMET TAN (Kütahya) - Ne alakası var! Ne alakası var!
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Siz ödeyin, siz!
MÜCAHİT DURMUŞOĞLU (Osmaniye) - Milletin parasıyla millete hizmet yapıyoruz, hizmet!
YAVUZ SUBAŞI (Balıkesir) - Önce konuştuğun gibi dinleyeceksin ya!
ATİLA SERTEL (İzmir) - Ne oluyor ya? Ne oluyor?
SÜLEYMAN KARAMAN (Erzincan) - Burada konuşacak olanlar var Deniz Bey, sabırlı olun, sabırlı olun.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Siz ödeyin, siz!
SÜLEYMAN KARAMAN (Erzincan) - Sabırlı olun, cevap verilecek Deniz Bey, bekleyin.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Lütfen... Lütfen...
Sayın Soluk, buyurun.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Vatandaşın paraları gidiyor!
SÜLEYMAN KARAMAN (Erzincan) - Deniz Bey, bekleyin cevap verilecek.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Arkadaşlar, lütfen...
Sayın Soluk, buyurun.
MEHMET HABİB SOLUK (Sivas) - Sayın Başkan, ben Sivaslıyım. Sivas Havaalanı zarar ediyor. Zarar rakamını şu anda açıklarsam yanıltıcı bir rakam olabilir ama zarar ettiğinden eminim. Bu Sivas Havaalanı'nın ettiği zararı devlet hazinesinden, bütçesinden, yani Devlet Hava Meydanları İşletmesinin gelirlerinden karşılıyoruz, kapatıyoruz, veriyoruz. Dolayısıyla, Zafer Havaalanı'nın zararı da aynı usulle, yine devlet bütçesinden karşılanıyor. Zafer Havaalanı'nı şayet biz millî bütçeyle yapmış olsa idik 254 milyon 300 bin avroya mal olmuş olacaktı otuz yılın sonunda.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Cahit Turhan yalan mı söylüyor?
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Lütfen...
MEHMET HABİB SOLUK (Sivas) - Ya, bir dakika kardeşim... Biz de yalan söylemiyoruz! Biz de bir şey söylüyoruz ya!
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Ne güzel, tatlı söylüyorsunuz ya, resmî yazı burada.
ATİLA SERTEL (İzmir) - İşte, resmî yazı burada.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Yavuzyılmaz, lütfen.
MEHMET HABİB SOLUK (Sivas) - Havaalanlarının yapım maliyetleri her zaman için işletme maliyetlerinden düşüktür.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Yapım artı işletme.
ATİLA SERTEL (İzmir) - Sayın Başkan, iki bakan arasında dağlar var. Biri 250 milyondan bahsediyor, biri 85 milyondan.
AHMET TAN (Kütahya) - Yapım artı işletme ne kadar yapıyor?
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Yapım artı işletme.
AHMET TAN (Kütahya) - Tamam, ne kadar yapıyor? Tarihini söyle, ne zaman?
TAMER DAĞLI (Adana) - Tarih ne, tarih? Tarih ne diyor orada?
(Gürültüler)
AHMET TAN (Kütahya) - Tarih olmaz mı bir evrakta?
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Arkadaşlar, Allah aşkına...
Sayın Tan...
ATİLA SERTEL (İzmir) - Yok ya, geçen sene.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Tamam, tamam.
MEHMET HABİB SOLUK (Sivas) - Tamam, resmî evrak, kabul.
AHMET TAN (Kütahya) - O yazıyı bilmiyoruz. Beklemeye gerek yok.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Okuyayım, özür dileyin o zaman.
MEHMET HABİB SOLUK (Sivas) - Hayır, hayır.
Şimdi, Sayın Bakanın verdiği rakam doğrudur ancak o, yapım maliyetidir, işletme maliyeti onun içerisinde yoktur. 50 milyon euronun otuz yıllık süreçteki, faiziyle birlikteki yapım maliyetini Sayın Bakan orada ifade etmiştir.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Peki, toparlayalım Sayın Soluk.
MEHMET HABİB SOLUK (Sivas) - Tamam.
Mesela, ben, tekrar, eski çalıştığım kurum arkadaşlarıma, mesai arkadaşlarımıza yürekten teşekkür ediyorum. Türkiye'de havacılığı aristokrat sınıfın faydalandığı bir ulaşım aracı olmaktan çıkardılar, halkın yolu hâline getirdiler. 2003 yılında iç hat yolcumuz 9 milyon 147 binden 99 milyon 946 bine ulaşmıştır, dış hatta 25 bin 296'dan 208 bine ulaşmıştır. Dolayısıyla, burada, bu arkadaşlarımızı kendi ellerinde olmayan ve uçağa binmeyen bir turist veya yolcudan dolayı suçlamanın doğru olmadığını... Ben kendilerini yürekten tebrik ediyorum, gayet güzel bir işletmecilik yapıyorlar. Türkiye'deki KİT'ler içerisinde de örnek gösterilecek bir kurumdur, bunu da bütün inancımla, kalbimle, yüreğimle söylüyorum.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Teşekkür ediyoruz Sayın Soluk.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Ben tarihi söyleyeyim: 14/1/2020.
ATİLA SERTEL (İzmir) - Verdim, belgeyi verdim.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Ama, bakın, söz vermedim.
Arkadaşlar, lütfen...
AHMET TAN (Kütahya) - Ben tutanaktan cevap vereceğim.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Tan, lütfen...
MEHMET HABİB SOLUK (Sivas) - O Sayın Bakanın eğer...
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Size teşekkür etmiştik Sayın Soluk.
MEHMET HABİB SOLUK (Sivas) - O Sayın Bakanın "Eğer 50 milyon euroyu ben kendi millî bütçemden kullanmış olsa idim, bunun maliyeti bana 85 milyon küsur euro olacaktır." ifadesi içinde işletme giderleri yoktur.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Dâhil.
ATİLA SERTEL (İzmir) - Var.
MEHMET HABİB SOLUK (Sivas) - Olamaz, mümkün değil ya.