LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - Evet, Başkanım tekrardan Komisyonumuza hoş geldiniz.

Hocam, çok teşekkür ederiz, güzel bir sunuydu, özellikle fotoğraflarla o bizlere aktardığınız bilgiler gerçekten doyurucuydu.

Bu hususta, dün gece geç saatlere kadar bizim Komisyon toplantımız devam etti, yapı denetim firmaları adına -dernek başkanıydı zannedersem Nazmi Bey- Nazmi Bey de bize bir sunum yaptı.

Nazmi Bey, tabii, gün içerisinde şöyle arka tarafta oturup beklerken ondan önceki toplantılarda yapı denetim firmalarına olan itirazı veya şikâyetleri hep dinlemişti, onun üzerine toplantıya çıkınca da yaptığı sunumda şöyle bir ifade kulandı: Türkiye genelinde yapı denetiminden geçen 2 milyar metrekare bir inşaat alanı olduğunu ifade etti ve özellikle İzmir, ondan önceki Van, Elâzığ ve Malatya depremlerinde gidip yerinde yaptığımız incelemelerde de bu 2 milyar metrekarede herhangi bir hasar olmadığını ve bu alan içerisinde de herhangi bir can kaybının da olmadığını ifade etti.

Şimdi, Ahmet Bey'in de biraz önce ifade ettiği gibi, elbette her şeyimiz dört dörtlük değil ama geldiğimiz nokta itibarıyla, bence 1999'dan öğrenip daha sonra da hayata yerleştirmeye çalıştığımız bazı uygulamalar oldu. Ben bu uygulamaların hepsinin de böyle çöp olmadığına inanıyorum. Özellikle 1999'dan sonra malzeme yapımızdaki değişiklikler, işte, düz demirden -atıyorum- nervürlü demire geçiş, kolon-kiriş birleşim yerlerinin etriye sıkılaştırılması, etriye kancaları veya elle dökülür betonlardan -benim babam, evet, inşaat müteahhidiydi, oradan hatırlıyorum, yani elle dökülürdü betonlar- beton santrallerine geçiş... Derken Türkiye, belki dünyanın yakaladığı seviyeyi yakalayamadı ama bu kadar uğraş, bu kadar çabanın da ben boşa gittiği inancında değilim. Dünkü o verilen rakamlara, bilmiyorum, siz ne yorum yapacaksınız, o 4 milyar metrekareyle ilgili verilen rakamlara.

JEOLOJİ MÜHENDİSLERİ ODASI GENEL SEKRETERİ DENİZ IŞIK GÜNDÜZ - Bir yanlışlık var orada Başkanım.

LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - Dün burada tartıştık, burada konuştuk.

JEOLOJİ MÜHENDİSLERİ ODASI GENEL SEKRETERİ DENİZ IŞIK GÜNDÜZ - Toplam üretilen konut sayısı ile 100 metrekareyi çarpın 4 milyar metrekareyi...

LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - 4 milyar, iyi hatırlıyorum rakamı, tamam, tutanaklarda da var hatta, "4 milyar metrekare" diye bir...

JEOLOJİ MÜHENDİSLERİ ODASI YÖNETİM KURULU BAŞKANI HÜSEYİN ALAN - Sayın Vekilim, Türkiye'de aşağı yukarı 20 milyon konut stoku olduğu ifade ediliyor. Geçen hafta Yapı Denetim Daire Başkanıyla görüştüm, 800 bin civarında bir konut...

LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - Rakama biraz sonra yine tam bakarım, 900'lerdeydi çünkü o yüzden ben yuvarladım.

JEOLOJİ MÜHENDİSLERİ ODASI YÖNETİM KURULU BAŞKANI HÜSEYİN ALAN - Yüzde 5'i diyelim yani, 800 bin filan dedi yani.

LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - Yapı denetimlerin çalışma prensiplerini hepimiz -sahadan gelen insanlarız- biliyoruz. Onların inşaatların başına gidip, efendime söyleyeyim, denetim faaliyetlerinin eksik olduğunu... Hatta ben, dün şunu da ifade ettim: Yani bu verdiğiniz rakamlarda herhangi bir problem yaşanmamasının sebebi yapı denetim firmaları değil, Anadolu'daki müteahhitler, malzeme sektöründeki gelişmeler. Bence burada inşaat mühendislerimiz, bilinçli yapı üreten insanlarımız... Siz bence burada sayılacak en son kurumsunuz çünkü ben de yapı denetim firmalarının nasıl çalıştığını sahada gören, gözetleyen biriyim. Ama ben yapı denetim firmalarıyla ilgili de onların şu son düzenlemeyle beraber biraz daha özgürleştiğine inanıyorum, bu e-dağıtım sistemiyle birlikte. Hatta, dün şunu da konuştuk: Yapı denetimlerle ilgili bu yapılan düzenleme, bu e-dağıtım düzenlemesi iş güvenliği firmalarına da uygulanabilir mi diye bu da tartıştığımız konulardan biriydi.

İyi, kötü, 83 milyon bir vatanda yaşıyoruz dolayısıyla bir eksik, bir kusur varsa bence hepimizin eksiği, kusurudur; bunu tamamlamak... Herhalde Bedri Bey ifade etmişti, yani Türkiye'de teorik olarak Avrupa standartlarındayız ama uygulamada biraz Asya gibi düşünüyoruz, Asyalı bir ülke gibi düşünüyoruz, geçen de ifade ettim. Bunun biraz kültürel de bir yapıdan kaynaklandığını düşünüyorum ama ben ileriye dönük ümitvar... Tüm bu bilim adamlarımız, sahada çalışan uzmanlarımız... Yeni yeni öğrendiğimiz yapılan araştırmalardan elde ettiğimiz çok güzel bulgular var, ben bunların hayata geçeceğiyle ilgili de inşallah geleceğe yönelik daha ümitvar düşünüyorum.

Biraz önce, herhalde ilk toplantımızda Harita Mühendisleri Odası Sayın Genel Başkanının ifade ettiği bir sistem vardı. Yani bunlar artık dünyada bulunup Türkiye'de de uygulanabilir mi noktasında. Uygulamalarda bazı eksikliklerimiz, aksaklıklar olabilir. Burada aslında ben de Başkanım gibi düşünüyorum, sizden böyle nokta atışı... Biz bugünkü toplantıyı dört gözle bekliyorduk. Böyle nokta atışı, bizi doğru yönlendirecek ki biz doğru yönlendirilirsek eğer biz de Mecliste bunu rahat bir şekilde ifade ederiz diye düşünüyorum ama siz de böyle çok kara bir tablo çizdiniz Sayın Başkan.

JEOLOJİ MÜHENDİSLERİ ODASI YÖNETİM KURULU BAŞKANI HÜSEYİN ALAN - Yok, o kadar değil.

LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - Kara bir tablo çizdiniz.

JEOLOJİ MÜHENDİSLERİ ODASI YÖNETİM KURULU BAŞKANI HÜSEYİN ALAN - Öyle değil, niye öyle düşündünüz? Yani çok yol aldık diye de söyledim konuşmamda bunu.

JEOLOJİ MÜHENDİSLERİ ODASI DEPREM DANIŞMA KURULU BAŞKANI PROF. DR. OKAN TÜYSÜZ - Yapılan doğru olan şeyleri elbette ki burada dile getirmedik, eksikleri dile getirmeye çalıştık.

LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - Bakın, MTA mesela, geçenlerde... Belki yavaş çalışıyor diyebiliriz ama MTA'nın yaptığı bir çalışma var -Müzeyyen Hanım da katılır herhâlde- geldikleri zaman sunum yaptılar bize, sıvılaşma haritasını hazırlıyorlar.

JEOLOJİ MÜHENDİSLERİ ODASI YÖNETİM KURULU BAŞKANI HÜSEYİN ALAN - 30 kenti bitirdiler, evet, biliyorum.

LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - Çok zahmetli bir iş olduğunu... Hatta itiraz ettik, niye bu kadar geç kalıyorsunuz kardeşim; ben Hatay Milletvekiliyim, Hatay'la ilgili sıvılaştırma noktasında büyük problemler, sıkıntılar yaşadığını biliyoruz, bir an önce o harita eğer önümüzde olursa biz de ona göre belki şehirde bir yönlendirme yapabiliriz deyince çok zor, meşakkatli bir iş olduğunu ifade ettiler -Sayın Hocam daha iyi bilir benim uzmanlık alanım değil- Türkiye'yi pafta pafta ayırdıklarını ve Zonguldak tarafında bir bölgenin ancak haritasını tamamlayıp hizmete sunduklarını ve önümüzdeki günlerde diğer haritaları da yayınlayacaklarını ifade ettiler.

Son olarak da şunu söylüyorum: Evet, İstanbul hepimizi korkutuyor ancak İstanbul'un lobisi de çok güçlü, burada görüyorsunuz İstanbul milletvekillerimizi; İzmir'in de bu ara lobisi kuvvetli ama Doğu Akdeniz'i de Adana'yı da içerisine alan, işte, Hatay'ın da olduğu ve depremselliği de yüksek olan bir bölge, hepimiz biliyoruz. Bir taraftan Doğu Anadolu Fay Hattı, bir taraftan Akdeniz'den gelen işte o Ölü Deniz fay zonunun sıkıştırdığı bir alandayız ve bu ara yapılan tüm televizyon programlarında da Hatay, Kahramanmaraş Türkoğlu, o bölgeye sıkça bir atıfta bulunuluyor. Tabii, depremin saatini, zamanını bilme; kimsenin böyle bir şansı yok ancak kamuoyunda bu şekilde açıklamalar gerçekten insanlarda büyük bir tedirginliğe yol açıyor. İşte, tam bu noktada Sayın Hocamın özellikle Hatay'la ilgili geçmişte bir çalışması olduğunu biliyorum.

JEOLOJİ MÜHENDİSLERİ ODASI DEPREM DANIŞMA KURULU BAŞKANI PROF. DR. OKAN TÜYSÜZ - Ben çok çalıştım Hatay'da.

LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - Onunla ilgili böyle kısa da bir bilgilendirme alırsak...

JEOLOJİ MÜHENDİSLERİ ODASI DEPREM DANIŞMA KURULU BAŞKANI PROF. DR. OKAN TÜYSÜZ - Şimdi, şunu söyleyeyim: Bir defa, 99'dan beri Türkiye'de deprem olmadı, Türkiye'nin deprem potansiyelini gösteren bir deprem olmadı. 99, 7,4 depremidir; ondan sonra olan depremlerin hepsi 7'den küçüktür. Yani bizim gerçek potansiyelimizi, daha doğrusu yaptığımız hataların ne olduğunu test edecek bir deprem henüz olmadı.

İstanbul'da deprem olursa 7'yi geçecek, Hatay'da deprem olursa 7'yi geçecek. Buralarda ancak anlayacağız biz bu Yapı Denetim yeterince çalıştı mı çalışmadı mı diye. Biz bugüne kadar yıkıcı deprem görmedik. Yani dünyanın çoğu yerinde 7'nin altındaki depremler hasar yaratmazlar. Biz 4,5'da da hasar gördük; 4,5'da can kaybı yaşadık. O bakımdan, biz henüz...

LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - Köylerde kerpiç yapılar, Van dolaylarında...

JEOLOJİ MÜHENDİSLERİ ODASI DEPREM DANIŞMA KURULU BAŞKANI PROF. DR. OKAN TÜYSÜZ - İşte, İran'da Bem depremi oldu, kerpiç tozunda boğuldu millet.

LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - Benzer özellikler İran'da da var.

JEOLOJİ MÜHENDİSLERİ ODASI DEPREM DANIŞMA KURULU BAŞKANI PROF. DR. OKAN TÜYSÜZ - Her yerde var.

Dolayısıyla, biz daha kullandığımız, 99'dan beri yaptığımız işleri test edecek bir deprem yaşamadık, inşallah da yaşamayız.

Hatay konusunda da... Hatay çok önemli bir yer, Hatay'ın içerisinden diri fay geçiyor ve Hatay'da milattan sonra 65 yılında, o dönemde 250 bin can kaybı vardır; 115 yılında deprem olmuştur, bir sürü deprem vardır. Bugün Hatay'ın içinde ben... Hatay'a konferans vermeye gittiğimiz zaman o diri fayın üstünde bir yürüyeyim şöyle de resim çekeyim, millete göstereyim diye... Çekmedim, çektiğim resimleri de göstermedim kimseye. O kadar korkunç bir durumdadır Hatay.

LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - Çünkü üzerinde şehir var, yapılaşma var.

JEOLOJİ MÜHENDİSLERİ ODASI DEPREM DANIŞMA KURULU BAŞKANI PROF. DR. OKAN TÜYSÜZ - Şehir var, fayın üzerinde oturuyor, sıvılaşabilir zemini var. Dolayısıyla, benim söyleyeceğim şu: Biz buraya elbette ki eksiklikleri dile getirmek üzere geldik; yapılanları takdir etmiyor, görmüyor değiliz, hepsini görüyoruz, 1999'dan beri hepimiz beraber yaşıyoruz, yapılan çok şey var. Yani İstanbul'daki köprülerin, viyadüklerin güçlendirilmesini, okulların İSMEP projesiyle, Dünya Bankası kredisiyle güçlendirilmesini; bunları görüyoruz, bunları takdir de ediyoruz ama buraya takdirleri değil, eleştirileri söylemeye geldik biz.

LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - Hatay'daki o çektiğiniz fotoğrafı benimle paylaşır mısınız Hocam.

JEOLOJİ MÜHENDİSLERİ ODASI DEPREM DANIŞMA KURULU BAŞKANI PROF. DR. OKAN TÜYSÜZ - Tabii, gönderirim size.

Hatay'da yürüdüğünüz zaman...

LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - Korkuyorum, Hatay Milletvekiliyim ama özellikle Antakya ve İskenderun'da şehirleşme, kentleşme, yapı stoku; belediyemizin elinde güçlü bir envanter de yok. Yani en son ben kendimi belediyenin numaratör servisinde buldum o şehirdeki yapı stokunun durumunu öğrenmek için.

JEOLOJİ MÜHENDİSLERİ ODASI DEPREM DANIŞMA KURULU BAŞKANI PROF. DR. OKAN TÜYSÜZ - Bir felaket ya.