LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - Başkanım, teşekkür ediyorum.

Sizin gece saat ikilere kadar çalıştığınız dönemlerde ben Covid'den dolayı evde yatıyordum, dolayısıyla bu performansınıza ilk defa şahit oluyorum.

BAŞKAN RECEP UNCUOĞLU - Estağfurullah.

SEVDA ERDAN KILIÇ (İzmir) - Gece ikide de böyleyiz.

LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - Maşallah, toplantıya yeni gelmiş gibi de bir hâl var hepinizde.

BAŞKAN RECEP UNCUOĞLU - Sağ olun, teşekkür ederim.

Tekrar, geçmiş olsun.

LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - Sağ olun Başkanım.

Başkanım, ben Yapı Denetim Kuruluşları Birliğiyle ilgili, yapı denetim kurumlarıyla ilgili şunu ifade etmek istiyorum: Bence bu e-dağıtım sistemi devreye girdikten sonra yapı denetim firmaları daha özgürleştiler ve yapı denetim firmalarının sahada daha iyi işler yapacakları kanaatindeyim. Bu e-dağıtım sistemi üzerinde biraz durmak istiyorum. Liberal ekonomi alanında ihtisas görmüş insanlar bu e-dağıtım sistemine muhakkak karşı çıkardı çünkü rekabetçi bir ortam yaratmıyor, tek tip bir sistem. Ben bunu aslında Türk sistemi olarak yorumluyorum, bize has, bizim kendi geliştirdiğimiz bir sistem olarak görüyorum ve inşaat için de, yapı için de çok faydalı bir sistem hâline geldi. Muhtemelen sahada hepimize gelmiştir bunun yansımaları. Hem yapı denetim şirketleri bundan son derece memnunlar hem yapı denetim şirketinde çalışan arkadaşlarımız son derece memnun hem de müteahhitler bu sistemden memnunlar. Dolayısıyla ben bu sistemi, bunu bir reform olarak görüyorum. Bu sistem daha da genişletilip iş sağlığı ve güvenliği alanına da sirayet ettirilebilir mi, genişletilebilir mi, bu konu üzerinde de bir tartışmak gerektiğini düşünüyorum.

Bakın, yapı denetim sistemini rahatlattık, dolayısıyla artık, yapı denetim firmalarındaki mühendislerimiz daha özgür bir hareket kabiliyet alanı buldular. Dolayısıyla kimseyle muhatap olmadan sadece işlerini yapıyorlar. İş sağlığı ve güvenliği noktasında, biraz önce siz ifade ettiniz A, B, C sınıfı iş sağlığı ve güvenliği uzmanlarının müteahhitlerin ayaklarına gidip konuları görüştüğünü, pazarlık yaptığını. Onların da alanlarını eğer sizin gibi bu şekilde rahatlatabilir, özgürleştirebilirsek ben Türkiye'nin inşaatı, kendi yapı alanı için çok önemli bir katkı sunacağını düşünüyorum.

Biraz önce ifade ettiniz, yaklaşık "2 milyar metrekareye"() yakın bir alanı denetlediğinizi ifade ettiniz. Buraya girmeden önce de bir tespit yapmak istiyorum. Üzerinde çok fazla tartışılan bir konu oldu aslında, 1999 depremi. O dönem, işte, hem mensubu bulunduğum parti iktidar ortağıydı, Bedri Bey de o dönem MHP Milletvekiliydi. Aslında öncesinde, 1999'un öncesinde çok büyük bir hafızamız yoktu; en yakın 1992 Erzincan depremi vardı ama dijital ortam bu kadar gelişmediği için toplumsal hafızamız depremle ilgili çok iyi değildi. 1999 depremi şu an bizim referans numunemiz konumuna geldi. 1999'da yaşananlar... Bakın, bugün "Elâzığ depremi" diyoruz "İzmir depremi" diyoruz, düşünün ki o günkü deprem bir bölge ismiyle isimlendiriliyor, adlandırılıyor yani "İstanbul depremi" diyemiyoruz "Kocaeli depremi" de diyemiyoruz "Marmara depremi" diyoruz. Yani etki ettiği alan bakımından çok büyük bir alanı kapsayan bir depremden bahsediyoruz. "Yüz yılın felaketi." olarak yorumluyorlar. O gün için -Allah rahmet eylesin- Başbakan Bülent Ecevit Bey'in, yine -Allah rahmet eylesin- Başbakan Yardımcımız Mesut Yılmaz Bey'in ve -Allah uzun ömürler versin- Devlet Bahçeli Bey'in bir arada olduğu o ittifak hükûmeti Türkiye'nin toplumsal hafızası ve kurumsal hafızasının bu kadar yoğun olmadığı bir dönemde, yapılabilecek en üst noktada işler yapıp daha sonrasında çok önemli kararlar alıp... Bence yapı denetim kurumlarının kurulması sağlayan 4708 sayılı Kanun bir reform Türkiye için. Bakın, bugün, AFAD geliyor, yine, AFAD 1999'daki gelişmeler üzerine bize bilgilendirme yapıyor. Yani, kısaca, şunu demek istiyorum: Bugün, deprem adına ne konuşuyorsak temelleri 1999'dan sonra yapılanlarla atılmış.

Tabii, süreç dinamik bir süreç. İşte, yıllarca siz yapı denetim şirketleri olarak belki de bu e-dağıtım meselesini talep ettiniz ama bir türlü nasip olmadı fakat geldiğimiz noktada, bunun hayata geçmiş olması bence çok anlamlı, çok güzel. Bizim bunu genişletip yapı alanında daha farklı birimlere de uygulayabilir miyiz? Bence bu konuyu da bir tartışmamız gerekir diye düşünüyorum. Sizin başarınız olarak ifade ettiğiniz, yapı denetimi gören... İşte biraz önce Elâzığ'dan, Malatya'dan ve İzmir'den bahsederken "Yapı denetim görmüş inşaatlarda herhangi bir yıkılma ve hasar olmadı, bu bizim başarımız." dediniz. Ben yapı denetim şirketlerinin yanında bizim Anadolu müteahhitlerinin de başarısı olarak bunu görüyorum.

YAPI DENETİM VE DEPREM MÜHENDİSLİĞİ DERNEĞİ ANKARA ŞUBE BAŞKANI MURAT FİDAN - Tabii ki, bir takım oyunu zaten bu.

LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - Bir takım oyunu. Hatta sizin buradaki başarıdaki payınız bence biraz daha düşük. Sahadan gelen biri olarak söylüyorum.

Bakın, bugünden sonra siz daha iyi işler yapacaksınız, ben ona inanıyorum. Ama dün -ben de sahayı bilen biri olarak söylüyorum- o Yapı Denetim Sistemi'ndeki aksaklıkları hep beraber yaşadık, hep beraber gördük. O süreçte geldiğimiz noktada bugün depremde 2000'den önce veya bu kanundan sonra yapılan binalarda bir yıkım yoksa bizim işçimizden müteahhidimize kadar bence tüm paydaşların da bunda payı vardır diye düşünüyorum.

Başkanım, geç saat olduğu için son soruyu hatırlayamıyorum, aklıma geldiği zaman tekrardan soracağım. Yapı denetim firmaları muhtemelen benim bu yaklaşımıma biraz tepki koyabilirler. Anlayışla...

YAPI DENETİM VE DEPREM MÜHENDİSLİĞİ DERNEĞİ ANKARA ŞUBE BAŞKANI MURAT FİDAN - Sayın Vekilim, sonuç iyi olsun; kimin ne kadar büyük küçük yaptığının bir önemi yok.

LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - Kafama taktığım bir alan vardı, böyle çok yaşlı ağabeylerimizin tecrübelerinden faydalanıyorsunuzdur muhakkak, doğru ama bu ne kadar doğru? Aşağıdan gelen birçok genç mühendis kardeşimiz var, bunlar da yeni istihdam alanları bulmak için çok fazla uğraş veriyorlar. Yapı denetimde öyle tahmin ediyorum ki artık kadrolar dolmuş ve baktığımız zamanda da böyle mesleki tecrübesi olması için bir yıl kanunda... Daha genç inşaat mühendisi kardeşlerimizin buralarda yerini edinebilmesi için burada bir oynama olabilir mi?

BAŞKAN RECEP UNCUOĞLU - Teşekkür ederiz Değerli Vekilim.

YAPI DENETİM VE DEPREM MÜHENDİSLİĞİ DERNEĞİ GENEL BAŞKANI NAZMİ ŞAHİN - Sayın Vekilim, ben öncelikle çok geçmiş olsun diyorum.

LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - Sağ olun Başkanım.

YAPI DENETİM VE DEPREM MÜHENDİSLİĞİ DERNEĞİ GENEL BAŞKANI NAZMİ ŞAHİN - Şimdi, reform dediniz doğru, gerçekten reform. Ben idealist bir mühendisim, 50 yaşındayım; gerçekten, hepimiz gideceğiz ama yaptığımız bu eserler kalacak. Eğer bu yaptığımız çalışmalarla bir kişinin hayatını kurtarıyorsak dünyanın en mesut ve bahtiyar insanı olarak kendimi görürüm.

Yapı Denetim Sistemi'nin payı var, şöyle payı var: Bu sistem geldikten sonra Başkanım, Sayın Vekilim; yapı malzemesinde inanılmaz bir yükseliş oldu. Bunu artık kimse inkâr etmiyor. Denizli ve Çankırı örneğini gösterdim ya, orada aslında her şeyi çıplaklığıyla görebiliyoruz. Müteahhitlerin, ustaların, şantiye şeflerinin ya da yapı denetimlerin hiçbirisi yaptığı binanın yıkılmasını istemez, hiç kimse istemez. Müteahhit inşaatına başlarken kurban keser, kan akıtır, der ki: "Tek akan kan bu olsun." Ama gel gör ki iş kazası olur, sıkıntı olur.

Burada yeni müteahhitlik kanunu çıktı biliyorsunuz Sayın Vekilim, aslında o da bir reform. Yıllardır bizim müteahhitlerimiz, iyi müteahhitlerimiz her platformda televizyonda, gazetede... "Müteahhit sayısı çok fazla, elini kolunu sallayan müteahhit oluyor." diye bizim de haberlerimiz oldu. Hem iyi müteahhitlerin de adını kötüye çıkardılar. Bugün burada bir müteahhitlik yapıyorsunuz -iyi bir müteahhitsiniz- bir arsayı almışsınız bakıyorsunuz, yanınızda çalışan usta yarın karşınızda sizin yüzde... Hesap kitap yapıyorsunuz Sayın Başkanım. Burada bakın çok önemli bir konuya değineceğim: Siz bir ada parselde inşaat yapacaksınız 20 daireli bir yere, iyi bir müteahhit hesabını kitabını yapıyor, gidiyor "Burası yüzde 30'la kurtarır." diyor Sayın Vekilim. Bütün hesabını kitabını yapıyor. Öbür, hiç bilmeyen müteahhit -aynı gün o müteahhit, Resmî Gazete'ye gidiyor işte Ticaret Sicil'e bir şey yapıyordu- yüzde 50 veriyordu. Hem iyi müteahhidin önünü kesiyordu hem de sıkıntı... Bunlar da kalktı. Bence o da bir reform Sayın Vekilim. İnşallah o da ayakta durur.

Yani, birisi -yanlış anlamayın, bilmiyorum aramızda kuyumcu var mı- mesela kuyumcu "Ben gideceğim inşaat yapacağım, inşaattan KDV kazanacağım." diyordu. Şimdi, 50 bin metrekare bir inşaat yapacak kuyumcu, yapamıyor, gidiyor iyi bir müteahhit bulacak. Gidecek, Müteahhitler Derneğini, Konfederasyonunu arayacak, diyecek ki: "Ya, iyi bir müteahhidiniz var mı? Kim?" Sormaya başlayacak.

Bakın, o kadar mutluyum ki Sayın Vekilim, benim telefonum ilk defa nasıl çalıyor biliyor musunuz? Bakın yaşım 50 dedim, en sevdiğim insanları buluyorlar, sosyal medyadan oradan buradan, diyorlar ki "Başkanım, senin üyelerinden birisi benim inşaatımı denetliyor." Bakın, yemin olsun, bunu gururla söylüyorum, bugünleri gördüm "Ya söyleyin de böyle böyle bir şeyimiz var, izin versin." diyor. Ben de hatırlı kişi aradığı için Sayın Başkanım, "Tamam, bir sorayım." diyorum. Açıyorum, diyorum ki: "Böyle böyle bir durum varmış." "Sayın Başkanım, saçak seviyesi 12,40, adam üste bir kat daha çıkıyor, ne yapayım?" diyor. Dedim ki: "Sakın yaptırma." Sonra dönüyorum diyorum ki: "Arkadaşına söyle, böyle böyle bir durum var." "Biz önceden yapıyorduk, eski köye yeni adet mi getirdiniz?" Bakın, sistem ne kadar güzel çalışmaya başladı.

LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - İş sağlığı ve güvenliğine entegre edilebilir mi bu sistem?

BAŞKAN RECEP UNCUOĞLU - Evet, toparlayalım lütfen.

YAPI DENETİM VE DEPREM MÜHENDİSLİĞİ DERNEĞİ GENEL BAŞKANI NAZMİ ŞAHİN - Edilebilir. Onda da olabilir. Zaten iş sağlığı güvenliğinin de maliyetleri düşük. Olabilir. Ben yapı denetimin, gerçekten Sayın Başkanım, diğer ülkelere de örnek olduğu inancındayım. Türkiye Cumhuriyeti gerçekten yazılım sistemiyle bu inşaat sektörünün de önünü açtı, her şeyi kayıt altına aldı. Bence bu sistemin, bu şekilde giderse, birkaç daha eklemeyle çok güzel yerlere gideceğine inanıyorum.

BAŞKAN RECEP UNCUOĞLU - İnşallah.

Teşekkür ederiz.