SELAHATTİN MİNSOLMAZ (Kırklareli) - Başkanım, son bir söz Genel Müdürümüz buradayken söyleyebilir miyim?

BAŞKAN RECEP UNCUOĞLU - Buyurun Selahattin Bey.

SELAHATTİN MİNSOLMAZ (Kırklareli) - Bu kadar güzel bir veri altyapısının depremle ve depreme karşı tedbirlerle ilgili de birleşmesi lazım. Malum, uçaklarda kara kutu var; her uçak bir şekliyle, düştükten sonra veya tabii, bunlara ilişkin bütün her tecrübe bir sonraki teknolojiyi biçimlendiriyor.

Binaların üzerinde özellikle asansör kovalarının üzerine bir beton elemanla kotu ve koordinatı belli... Madem 10 santime kadar düşeyde ve yatayda bir prezisyonla belirleyebiliyoruz konumları, bence böyle bir şey de tasarlamak veya geleceğe dönük dönüştürmek çok faydalı olabilir. Her binanın çekirdeğinde bir asansör veya merdiven kovası var. Çünkü yersel tespitler afetten sonra veya afetten önce başarılı olmuyor ama "drone" teknolojisiyle beraber, İHA teknolojisiyle beraber havadan yapılan tespitler çok doğru oluyor. Bir afetten sonra hatta afetten önce, baraj gövdelerine yaptığımız pilyeler var deformasyon için; yani bunların düşey ve yatay hareketlerini sürekli takip ediyoruz. Bu hava teknolojisine de Türkiye gelmişken, böylesi güzel bir coğrafi altyapı varken binaların çatılarına tasarlanabilecek bir beton elemanla... Tabii, bir uçak teknolojisi kadar pahalı bir sistem değil, basit, ekonomik ve havadan tespitle koordinatı ve düşey atımları belli olan hareketleri tespit edersek... Mesela bir deprem oldu, işte bu trafik karmaşası ve diğer olaylarla baktığımız zaman yersel tespitlerle belli olmuyor ama bina çökse de havadan tespit için çatısı yukarıda kalıyor. Yani böyle bir şey geliştirmek, bunu Coğrafi Bilgi Sistemi'yle "match" etmek ve deprem öncesinde ve deprem sonrasında onu bir veri kümesi gibi kullanmak çok faydalı olabilir.

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ GENEL MÜDÜRÜ İSMAİL TÜZGEN - Aslında sensörlerden bahsediyoruz, sensörlerin konulmasından bahsediyoruz.

SELAHATTİN MİNSOLMAZ (Kırklareli) - Ya, sensör ama daha böyle, koordinatlı bir tespit. Yani normal zamanda belli dönemlerde hava fotoğrafı veya uydu görüntüsü alıyorsunuz ya, işte vekilimin dediği gibi, sistemin belli limit değerler üzerindeki düşey ve yatay hareketlerde sinyal vereceği; mesela bir Kartal olayında olduğu gibi... Çünkü başka türlü deformasyonlar da oluyor. Sel, tüm afetlerde binaların konum hareketlerini önceden görebilmek...

BAŞKAN RECEP UNCUOĞLU - Bazı özel yapılarda GPS'le onu takip eden ya da bazı özel istinat duvarlarını lazerle ölçen, daimi ölçümünü yapan sistemler var.

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ GENEL MÜDÜRÜ İSMAİL TÜZGEN - Lazeri kullanıyoruz. Sensörle ilgili şöyle bir çalışma yürüttük ama şöyle bir gerçeğimiz var sensörle ilgili, açık söyleyeyim: İstanbul'un tamamına sensör koyamayız çünkü o kadar bir sensörün ülkeye girişi yok. Yani o kadar sensör üretimi de yok. Doğal olarak onu kuracak teknik eleman da yok. Bir yerden başlamak lazım sensörle ilgili diye düşündük.

SELAHATTİN MİNSOLMAZ (Kırklareli) - İmar mevzuatına koyup...

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ GENEL MÜDÜRÜ İSMAİL TÜZGEN - Önce çok katlı yapılar yani aslında...

BAŞKAN RECEP UNCUOĞLU - Evet, çok katlı yapılarda izleme sisteminden bahsetmişti Yapı İşleri Genel Müdürümüz.

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ GENEL MÜDÜRÜ İSMAİL TÜZGEN - Onlarla başlamak gerekiyor diye de bir çalışmamız var.

SELAHATTİN MİNSOLMAZ (Kırklareli) - Bir pilot yapılırsa yani müteahhidin, yüklenicinin proje aşamasında koyacağı bir eleman gibi tasarlanır.

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ GENEL MÜDÜRÜ İSMAİL TÜZGEN - Sayın Vekilim, o müthiş bir proje yalnız, inşallah onunla ilgili de çalışma yürütüyoruz ama öyle bir şey olursa onun akan verisi de inanılmaz bir veri olur. Onu dediğiniz gibi hem deprem öncesi hem deprem sonrası tespitler çok daha rahat ve kolay yapılabilir.

Bir de radar görüntüsü dediğimiz bir görüntü var uzaydan çekilen. Mesela bunun da bir analizini Avcılar'da bir bölge için yaptık. Bir binanın yıllar içinde 8 santimetre kaydığı bilgisini verebiliyor ama sistem çok pahalı bir sistem, onu idame ettirmek, burada hayata geçirmek çok zor olacaktır ama belli bölgeler için de bununla ilgili bir çalışmamız da var, buna radar görüntüsü diyorlar.

Sayın Başkanım teşekkür ederim.