BEKİR KUVVET ERİM (Aydın) - Sayın Başkan, Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcım, kıymetli Plan ve Bütçe Komisyonu üyeleri, Cumhurbaşkanlığımızın değerli bürokratları ve yöneticileri, kıymetli basın mensupları; sözlerime başlamadan önce Cumhurbaşkanlığı bütçesinin hayırlı olmasını diliyor, sizleri saygıyla selamlıyorum.

Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcım, değerli milletvekilleri; dünyada ve bölgemizde tarihî bir yeniden yapılanma sürecinin sancılarının yaşandığını hepimiz görmekteyiz. Siyasi ve ekonomik değişim dalgası, sınırlarını aşan sonuçlar doğurarak etki alanını ve gücünü artırmaktadır. Türkiye'yi son on sekiz yılda tarihinin en büyük demokrasi ve kalkınma reformlarıyla tanıştırmış bir yönetim olarak, ülkemizi yeni döneme hazırlamanın da en başta gelen görevimiz olduğu inancıyla hareket ediyoruz. Geçmişte devlet içine çöreklenmiş olan vesayetin ve kullandığı araçların tüm izleri gizli ajandalarıyla, paralel hatlarıyla, örgütsel aidiyetleriyle, ucu dışarılara kadar uzanan dayatmalarıyla artık tarih olmuştur. Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde tüm engelleri aşarak gerçekleştirdiğimiz değişim ve reform başarılarımızı on sekiz yıldır sürdürdük, sürdürüyoruz. AK PARTİ olarak bugüne kadar hep adalet ile kalkınmayı, hukuk ile ekonomiyi, özgürlük ile güvenliği birbirini tamamlayan iki olgu olarak kabul eden bir anlayışla milletimizin huzurunda olduk. Bunun yanında eğitimden sağlığa, adaletten emniyete, ulaşımdan enerjiye, tarımdan sanayiye, sosyal güvenlikten çevreye kadar her alanda tarihî reformları hayata geçirdik. En önemlisi de iki yüz yılı bulan demokrasi arayışlarımızda, doğrudan milletimizin iradesiyle hayata geçirilen Cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemidir. Yeni sistemde, demokrasinin sacayağı olan yürütme, yasama ve yargı organları arasındaki ilişkileri çok daha netleştirdik. Böylece, her erkin kendi alanında ülkeye ve millete en iyi hizmeti vermesini sağladık. Nitekim Türkiye, yeni sistemle birlikte bölgesel ve küresel krizlere karşı daha etkin, daha hızlı ve daha kapsamlı refleksler verebilme imkânına kavuşmuştur.

Bütçe görüşmelerinde hemen hemen her gün söz alarak on sekiz yıldır yapılan "sessiz devrim" olarak nitelendirdiğim yatırım ve reformlarımızı dilim döndüğünce sizlere ifade ettim. Tabii, yapılan hizmetlerin hepsini anlatmaya başlasak günler, haftalar sürer.

CAVİT ARI (Antalya) - Hangileri? Birkaç tane örnek verir misiniz?

BEKİR KUVVET ERİM (Aydın) - Anlatacağım birazdan.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Karşılıklı konuşmayalım lütfen.

Sayın Erim, siz devam edin.

BEKİR KUVVET ERİM (Aydın) - Sizlere kısaca önemli başlıklar hâlinde bahsetmek istiyorum.

Öncelik ekonomi. 2003-2019 arasında ekonomimizi, görülmemiş boyuttaki küresel krize rağmen yıllık ortalama yüzde 5,3 oranında büyüttük. Ekonomik büyüklük olarak 2001 yılında dünyada 23'üncü sırada yer alan ülkemizi 2019 yılı itibarıyla 19'uncu sıraya yükselttik. Küresel krizden sonra 2010-2019 döneminde ortalama yüzde 5,8 oranında büyüdük. Dünyadaki pek çok gelişmekte olan ülkeyi geride bırakarak, 2018 yılında ortaya çıkan ekonomik sorunlara karşı aldığımız önlemler ve ekonomide başlattığımız dengelenme, disiplin ve değişim süreci sayesinde bu sorunların olumsuz etkilerini 2019 yılının ikinci yarısından itibaren atlatmaya başladık. 2019 yılının ikinci yarısında başlayan toparlanma sayesinde yılı Yeni Ekonomi Programı'ndaki hedeflerimize çok yakın bir oran olan yüzde 0,9 oranında büyüyerek kapatmayı başardık. Tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 salgınına rağmen üçüncü çeyrekte başlayan güçlü V tipi toparlanma sayesinde 2020 yılını da pozitif büyümeyle kapatabileceğimizi öngörüyoruz.

Millî gelirimizi 3,2'ye katlayarak 238 milyar dolardan 2019 yılında 760 milyar dolara çıkardık. 2021-2023 dönemi için öngördüğümüz yıllık ortalama yüzde 5,3'lük büyüme hedefiyle ekonomide yeniden dengelenmeyi sağlamayı ve refah seviyemizi daha da artırmayı amaçlıyoruz. 2002 yılında 36,1 milyar dolar olan ihracatımızı 2019 yılında 180,8 milyar dolara ulaştırdık ve cumhuriyet tarihinde yeni bir rekor daha kırmış ve çıtayı daha ileriye taşımış olduk. Ülkemiz imalat sanayisi katma değeriyle 2002 yılında dünyada 21'inci, Avrupa'da 10'uncu sırada yer alırken 2019 yılında dünyada 16'ncı, Avrupa'da ise 6'ncı sıraya yükselmiştir. 2002 yılında yüzde 11,5 olan merkezî yönetim bütçe açığının millî gelire oranı 2019 yılında yüzde 2,9 seviyesine geriledi. 2020 yılı itibarıyla Covid-19 salgınına karşı alınan önlemlerin de etkisiyle bütçe açığının millî gelire oranının 4,9 seviyesinde gerçekleşmesi beklenmektedir.

İstihdamın artırılmasına yönelik politikalarımız doğrultusunda 2005 yılında iş gücüne katılım oranı yüzde 44,9 iken 2020 yılı Temmuz ayında yüzde 50,3'e yükselmiştir. 2005 yılı Ocak ayından itibaren iş gücüne toplam 10,8 milyon kişi katılmıştır. Kadınlarımızın iş gücüne katılma oranı 2002 yılında yüzde 23,3 iken, 2019 yılında yüzde 34,4'e yükselmiştir. 2009-2019 arasındaki son on yılda, yaşanan küresel krizlere rağmen 7,5 milyon ilave istihdam oluşturduk. Bu da göstermektedir ki ekonomimiz yaklaşık olarak yıllık ortalama 750 bin ilave istihdam oluşturmaktadır. Bu seviyeyle küresel kriz sonrasında en yüksek istihdam artışı sağlayan OECD ülkesi olduk.

2003 yılından önceki son on yedi yılda yıllık enflasyon ortalaması yüzde 66,33 idi, 2003 yılından itibaren geçen on yedi sene boyunca yıllık enflasyon ortalaması yüzde 9,62 olarak gerçekleşmiştir. Memurlarımızı, asgari ücretlilerimizi, engelli vatandaşlarımızı, yaşlılarımızı, işçilerimizi, esnafımızı ve çiftçilerimizi unutmadık ve enflasyon karşında da asla ezdirmedik.

Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcım, değerli milletvekilleri; 2002 yılında 1,8 milyar Türk lirası olan tarımsal destekler, 2020 yılı bütçesinde 21,9 milyar Türk lirasına yükselmiştir. 2002 yılında yüzde 59, Tarım Kredi Kooperatiflerinde yüzde 69 olan tarımsal kredi faiz oranları günümüz itibarıyla yüzde 0-6,75 aralığına inmiştir. Hayvancılık, sulama sertifikalı tohum, fide-fidan üretimi, çok yıllık yem bitkileri üretimi, su ürünleri yetiştiriciliği, sera modernizasyonu yatırımlarında kredi faizleri sıfıra inmiştir. Daha sayamadığım birçok reform ve yeniliklerle tarımsal üretimin değeri 2002'de toplam 52,1 milyar Türk lirasından 2019 yılında 455,1 milyar Türk lirasına çıkmıştır. Hidrolik enerji, sulama, içme suyu ve taşkın koruma alanlarında 2003 yılından 2017 yılının sonuna kadar yaklaşık 126 milyar Türk lirası yatırım gerçekleştirilmiştir.

Sağlık hizmetlerindeki gelişmeler doğrultusunda ülkemizde sağlık hizmetlerinden duyulan memnuniyet oranı 2003 yılında yüzde 39,5 iken 2019 yılında yüzde 67,1'e yükseldi. Nitelikli yatak sayısını Sağlıkta Dönüşüm Programı sonrasında önemli ölçüde artırarak 2002 yılında 19 bin olan toplam nitelikli yatak sayısını, 2019 yılında 147,655'e yükselttik. Son on sekiz yılda sağlık alanında yaptığımız iyileştirmeler ve yatırımların yanında son yılların en büyük yatırımlarından biri olan şehir hastaneleriyle pandemi dönemini başarılı bir şekilde yürütüyoruz.

2019 yılında genel bütçe içinde en büyük pay 161,1 milyar Türk lirasıyla eğitime ayrılmıştır. Böylelikle bütçe giderlerinin yaklaşık yüzde 17'si tek başına eğitime tahsis edilmiştir. Eğitime ayrılan yatırım bütçesi 2002 yılında 1,9 milyar Türk lirası seviyesinden 2019 yılında 9,1 milyar Türk lirası seviyesine çıkarılmıştır. Yükseköğretimde yaşanan genişlemeye bağlı olarak üniversitelere aktarılan kamu kaynaklarında da ciddi artışlar gerçekleşmiş; 2002 yılında üniversitelere aktarılan toplam ödenek 2,5 milyar Türk lirasıyken 2020 yılında 36 milyar Türk lirasına ulaşmıştır. 2003 yılında yaklaşık 452 bin öğrenciye kredi verilirken 2020 yılında 1,58 milyon öğrenciye kredi ve burs verilmektedir.

Gençlik ve spor hizmetlerine ayrılan yatırım bütçesi, 2002 yılında 22 milyon Türk lirası seviyesinden 2019 yılında 1 milyar 370 Türk lirasına çıkartılmıştır. Gençlik hizmetlerine ayrılan yatırım 2020 yılında 63 milyon 817 bin Türk lirasına çıkartılmıştır. 1.575 adet olan spor tesisi sayısı 2020 yılında 3.585'e yükselmiştir.

Adalet Bakanlığımızın merkezî yönetim bütçesi içindeki payı yüzde 0,83 iken 2020 yılında yüzde 2'ye çıkmıştır. Son on sekiz yılda 258 adalet hizmet binası yapılmış, Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) ile ülke genelinde yürütülen tüm adli hizmetler elektronik ortama taşınmıştır. Başta Anayasa ve temel yasalarda olmak üzere gerçekleştirilen değişikliklerle adalet sistemimize çok önemli yenilikler kazandırılmıştır. Reform niteliğinde değişiklikler içeren Yargı Reformu Strateji Belgesi bu yenilik ve düzenlemelerden biridir.

Enerji alanında da büyük ölçekli değişimler gerçekleştirdik. 31.846 megavat olan elektrik kurulu gücümüzü, 2020 yılı Eylül ayı sonunda 93.156 megavata, yenilenebilir kaynaklara dayalı elektrik kurulu gücümüzü ise 46.921 megavata çıkardık.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Sayın Erim, normal süreniz tamamlanmıştır. Bir dakika ek süre veriyorum, lütfen tamamlayınız.

BEKİR KUVVET ERİM (Aydın) - Doğal gaz altyapısının geliştirilmesine yönelik çalışmalar devam ederken yerli ve millî enerji politikalarımız sayesinde ülke tarihimizde en büyük doğal gaz keşfimizi gerçekleştirdik. Madencilik sektöründe ise ihracatımız 382 milyon dolar iken 2019 yılında 3,2 milyar dolara yükselmiştir.

Kültür ve turizmde; ülkemizin değerlerini ortaya çıkarma ve koruma amaçlı çalışmalar yürütüyoruz. Bu çerçevede, dünyanın bilinen en eski yerleşim yeri olan Göbeklitepe'nin UNESCO Dünya Mirası Kalıcı Listesi'ne girmesini sağladık. Gelen turist sayısı bakımından dünyada 17'nci sırada iken 2019 yılında 6'ncı sırada yer aldık. Ülkemizi 13,3 milyon yabancı ziyaret ederken 2019 yılında bu sayı 45 milyonu aşmıştır. 12,4 milyar dolar olan turizm gelirimizse 2019 yılı itibarıyla 34,5 milyar dolara yükselmiştir.

Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcım, değerli milletvekilleri; dünyamız ülkemizin...

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Evet, son cümleleri alalım.

BEKİR KUVVET ERİM (Aydın) - Bitiriyorum.

Ülkemizi dünyanın en büyük 10 ekonomisinden biri hâline getirerek evlatlarımıza çok daha güçlü bir Türkiye bırakmak istiyoruz. Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde, son on sekiz yılda yaptığımız yatırımlar, ortaya koyduğumuz icraatlar, gerçekleştirdiğimiz reformlar ve neticelendirdiğimiz değişimlerle, büyük ve güçlü Türkiye'nin yolunu açıp sorunları çözerek, fırsatları değerlendirerek, imkânları genişleterek bugünlere geldik. Önümüzdeki dönemde de bu doğrultuda çalışmaya devam edeceğiz. Zoru hemen yaparız, imkânsız ise biraz zaman alır.

Sözlerime son verirken haftalardır yoğun mesai harcayarak çalışmalarını sürdürdüğümüz...

CAVİT ARI (Antalya) - Hemen yaptığınız birkaç tane örnek söyleyin.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Evet, tamamlayalım lütfen. Değerli arkadaşlar...

BEKİR KUVVET ERİM (Aydın) - Veriyorum, görmek isteyen görüyor.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Evet, Sayın Erim çok teşekkür ediyorum.

BEKİR KUVVET ERİM (Aydın) - Bitiriyorum, bitiriyorum.

Sözlerime son verirken haftalardır yoğun mesai harcayarak çalışmalarını sürdürdüğümüz, 2021 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifi'nin görüşmelerinde emeği geçen tüm milletvekili arkadaşlarıma, Cumhurbaşkanı Yardımcımıza, Bakanlarımıza, önceki Komisyon Başkanımız Sayın Lütfi Elvan'a, Değerli Komisyon Başkanım Cevdet Yılmaz'a ve tüm mesai arkadaşlarıma şükranlarımı sunuyor, Cumhurbaşkanlığımızın 2021 yılı bütçesinin devletimize ve milletimize hayırlı olmasını diliyorum.