LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - Sayın Hocam, çalışma alanlarınızdan biri Nükleer Denemeleri İzleme Merkezi, Ankara'da böyle bir merkeziniz olduğunu ben sunumdan okudum.

Şimdi, "nükleer denemeler" derken muhtemelen nükleer silahlardan bahsediyoruz çünkü bunların oluşturduğu bir deprem meydana geliyor herhâlde bunların ardında.

KANDİLLİ RASATHANESİ VE DEPREM ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ MÜDÜRÜ PROF. DR. HALUK ÖZENER - Ya, onlar yer altında deneme yaptıkları için, onların patlatmalarından dolayı sanki sismik dalga gibi açığa çıkan bir enerji var yani bunu da şöyle söyleyeyim: Yapılan bir denemenin kaç büyüklüğünde bir depreme karşılık gelebileceği, nasıl bir enerji boşalttığıyla ilgili bilgi veriyoruz.

LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - Şöyle bir çalışma var mı acaba: AB'nin ve ABD'nin en tehlikeli nükleer santral ilan ettiği Metsamor Iğdır'a 16 kilometre uzaklıkta yani Iğdır'a 16 kilometre uzaklıkta, 1977 yılında ve AB'nin de ABD'nin de ifade ettiği gibi,F herhâlde dünyanın en eski teknolojisine sahip bir nükleer tesis yanı başımızda duruyor ve fay hattının üzerinde. Kandillinin buradan yola çıkarak bu nükleer santralin bölgeye yaratabileceği riskle ilgili -ki Çernobil'i yaşamış bir ülke olarak söylüyorum- böyle bir bilimsel çalışması var mı? Bu çalışmayı daha sonra uluslararası paydaşlarıyla paylaşmışlığı var mı? Yani bir kamuoyu oluşturup bu Ermenistan'daki nükleer santralin kapatılması yönünde büyük uğraş var son zamanlarda Türkiye'de. Kandilli olarak siz de Türkiye'nin bu haklı çabasına destek veriyor musunuz, vermeyi düşünüyor musunuz?

KANDİLLİ RASATHANESİ VE DEPREM ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ MÜDÜRÜ PROF. DR. HALUK ÖZENER - Teşekkür ederim Sayın Vekilim bu soru için.

Şimdi, Ankara'daki merkezimiz aslında, biraz önce söylediğimiz, nükleer santralden bahsediyorum, bizim daha çok ilgi alanımız aslında nükleer bombalardan, silahlardan bahsediyoruz. Dolayısıyla hani Kuzey Kore'nin yaptığı nükleer silah denemeleri filan, onları tespit etmek için.

Bakın, şöyle aslında: Nükleer denemeleri kaydetmek için, tespit etmek için birkaç tane farklı yöntem var: Sismik yöntem, hidroakustik ve radyonüklid diye üç tane sistem var yani teknik var. Dediğim gibi, Birleşmiş Milletlerin bir kurumu bu "CTBT-Comprehensive Test Ban Treaty Organization" Nükleer Denemelerin Kapsamlı Yasaklanması Antlaşması Örgütü ve üye ülkeler, Birleşmiş Milletlerin üye ülkeleri buna imza atıyorlar yani "Biz nükleer silaha karşıyız." diye ama imza atmayan ülkeler var, o ülkeler de zaten bu denemeleri yapan ülkeler.

Biraz önce söylediğiniz santralle ilgili bir çalışmamız yok ama Türkiye'de yapılmakta olan santrallerle ilgili çalışmamız var yani en azından Akkuyu'yla ilgili sismik gözlemleri, izlemesini yapıyoruz. Dolayısıyla hani o yer bilimleriyle jeodinamik, sismik, hidrolojik filan bu tarzdaki çalışmalar yapılıyor ama sadece Türkiye'deki yeni yapılmakta olan nükleer santrallerden Akkuyu için söyleyebilirim ama sınırlarımızın dışındaki bir yerle ilgili bir çalışmamız yok maalesef. O nasıl yapılabilir yani oraya bir sismik ağ filan kurmak lazım da ona izin verirler mi? Muhtemelen böyle bir şeye izin vermezler.

LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - Daha önce çok eski... Patladığı zaman da, Allah korusun, birinci dereceden etki alanı bizim Doğu Anadolu'daki Kars, Ağrı, Iğdır, bununla ilgili bizim yazılı basında... Aslında bu konu güncel bir konu.

KANDİLLİ RASATHANESİ VE DEPREM ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ MÜDÜRÜ PROF. DR. HALUK ÖZENER - Doğru.

BAŞKAN RECEP UNCUOĞLU - Bu konuda belki bütün uluslararası platformlarda...

KANDİLLİ RASATHANESİ VE DEPREM ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ MÜDÜRÜ PROF. DR. HALUK ÖZENER - Bizden bir şey talep edildiği takdirde yüzde yüz destek vereceğimizi ben taahhüt edebilirim, kurumum adına taahhüt edebilirim ama bu konuda yine sorumlu Afet ve Acil Durum Başkanlığından bahsediyoruz, eminim ki bu sorunun da muhatabı olarak, Türkiye'nin resmî kurumu AFAD olduğu için, AFAD Başkanımız bu konuda daha yetkin ve yetkili olacağını düşünüyorum.

Teşekkür ediyorum.

BAŞKAN RECEP UNCUOĞLU - Yani bu nükleer santralin oluşturduğu tehdit noktasında Türkiye'nin birçok platformda girişimleri vardır, olacaktır, devam etmektedir. Bu noktada da o uluslararası bir yaptırımla uluslararası bir komisyon eliyle yapılacak bir çalışmadan geçiyor başka ülke topraklarında olduğu için.

LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - Akademik çalışmalara da ihtiyaç var.