| Komisyon Adı | : | (10 / 3200, 3361, 3362, 3364, 3365) Esas Numaralı Meclis Araştırması Komisyonu |
| Konu | : | Afet ve Acil Durum Yönetimi (AFAD) Başkanı Mehmet Güllüoğlu'nun, afet ve afet yönetimi hakkında sunumu |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 4 |
| Tarih | : | 25 .11.2020 |
LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - Evet, teşekkür ediyorum Başkanım.
Sayın Başkanım, öncelikle bu bilgilendirmeniz için çok teşekkür ediyorum. AFAD'ı bizler de yakından takip ediyoruz, ilimizden kaynaklı, Hatay'ın deprem bölgesi olmasından dolayı kurumla çok sık bir araya geliyoruz; bölgede yaptığınız çalışmaları da biliyoruz. Burada, aynı zamanda bölgelere atıf yapacağız ama kendi şehirlerimizi iyi bildiğimiz için kendi illerimizin üzerinden örnekler vereceğiz. Biraz önce İzmir Milletvekilimiz İzmir'i, İstanbul Milletvekilimiz İstanbul'u ön plana çıkardılar ki bence o şehirleri iyi bildikleri için bunu ifade ettiler. Ben de aslında burada Hatay üzerinden örnekleri verip "Türkiye genelinde ne yapılabilir?" diye birkaç soru soracağım.
Öncelikle, sizlerin, bizlerden yani Türkiye Büyük Millet Meclisinden bir talebiniz var mı, ben onu öğrenmek istiyorum. Sahayı çok iyi biliyorsunuz. Türkiye'de yangın, deprem ve diğer bütün afetlerde hepimizin gözünün aradığı ilk, ana kurum sizsiniz. Sahada da yaptığınız çalışmaları iyi biliyoruz. Düzelmesi gereken noktalara ilişkin sizin, Türkiye Büyük Millet Meclisi olarak bizlere yani yasama faaliyetini yapan kuruma yönelik tavsiyeleriniz olacak mı, bunu bilmek isterim.
Onun dışında, Maraş'taki bu İRAP çalışmasını -aynı zamanda gidip bölgede gözlemleyen biri olarak söylüyorum- çok önemli buluyorum. "6 tane ilde daha çalışma yapılıyor." dediniz, o illerin isimlerini alabilir miyim?
İkincisi, 81 ile şamil bu çalışmayı ne zaman bitireceksiniz, o konuda bir tarih verdiniz ama tarihi tam olarak alamadım.
AFAD BAŞKANI MEHMET GÜLLÜOĞLU - 2021 sonuna kadar.
LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - 2021 sonunda, Türkiye'nin her yerinde, Maraş'taki bu çalışmanın bir benzeri daha gerçekleşecek.
AFAD BAŞKANI DR. MEHMET GÜLLÜOĞLU - Evet.
LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - "İncinebilir gruplar için yaptığımız çalışmalar var." dediniz Başkanım. Bu çalışmaların detayı... İsterseniz bunu yazılı olarak da alabiliriz.
Ve bir konu daha var; hep gözümün önüne olası Hatay depremi geliyor ve şehrin yapı stokunu az çok yerinde gören biri olarak da bundan büyük bir tedirginlik yaşıyorum, kimi zaman bunu sizinle de paylaşmıştım. Şimdi, böyle olası bir deprem anında -biraz önce Gökan Bey'in ifade ettiği- o deprem toplama merkezlerini siz "Çok kısa bir zamanlı kullanacağız." diyorsunuz ama Sayın Başkanım, İzmir'de yıkılan bina sayısı belli ancak daha üst bir riskle karşı karşıya kaldığımız zaman, muhtemelen ki, o deprem toplanma alanlarını biz birkaç saat değil bayağı uzun bir zaman kullanacağız. Yani, siz şu ana kadar yüzlerce binanın yıkıldığı -Allah göstermesin ama- bir riskle karşı karşıya kaldığımız zaman bu insanlara yeni bir barınma yeri bulana kadar geçen süre daha da uzayacak, iki saat, üç saat değil. Hâl böyle olurken de, bu alanları böyle birkaç saat kullanım alanları olarak değil de -hiç değilse deprem riskinin çok yoğun yaşandığı o 18 ilde- biraz önce Gökan Bey'in ifade ettiği, Avrupa'daki ve Amerika'daki barınma alanlarına yönelik bir çeviri yapabilir miyiz?
Bir nokta daha var; şimdi biz illere gidiyoruz AFAD olarak, o ildeki bileşenleri bir araya getiriyoruz deprem anında ne yapacağız diye. Valilik, büyükşehir gibi kurumlara çeşitli senaryolar çalıştırıyorsunuz, biliyorum fakat yine olası büyük bir depremde o ildeki bileşenleri bir araya getirmek çok... İzmir için söylemiyorum, İzmir'de hızlı bir araya gelindi ama benim söylediğim daha yukarı bir noktada bir sıkıntıda, bir problemde. Hatay'daki yerel yönetimlerle, Hatay Valiliğiyle, Hatay'daki kurumlarla, Hatay'daki AFAD'la çalıyoruz ama bir deprem tehlikesiyle karşı karşıya kaldığı zaman onların bir araya gelmesi, onların koordine olması bayağı uzun bir zaman alacak. Bundan dolayı, iller ölçeğinde hani -Japonya'da böyle bir sistem var herhâlde, badi sistemi- illeri birbirine bağlayabileceğimiz... İşte, Hatay'da olası bir kriz çıktı Kahramanmaraş'taki arkadaşlar veya Osmaniye'deki, Adana'daki arkadaşlar o bölgeye yetişir mi; böyle bir sisteminiz var mı?
Bir de, bizim elimizde çok önemli bir kurum var aslında: Apartman yöneticiliği. Apartman yöneticiliği kurumundan AFAD olarak ne kadar faydalanıyoruz? Bir kanun var hatta bununla ilgili: Kat Mülkiyeti Kanunu. Bu Kat Mülkiyeti Kanunu'nda bir iyileştirme yaparak hiç değilse krizi daha küçültüp, o yöneticileri apartman apartman bu işlerin çözümüne yönelik de kullanabilir miyiz, yöneticilerden faydalanabilir miyiz? Veya hiç değilse apartman yöneticisi olma kriterlerine -böyle deprem riski yüksek illerde- şöyle bir şey ekleyebilir miyiz: "Bir afet anında apartmanı sevk ve idare edecek kişiler burada yönetici olabilir." Bununla ilgili bir çalışmanız oldu mu, bilmiyorum.
Yine, İdlib'e çok gidip geliyorsunuz, Afrin'e çok gelip gidiyorsunuz; milyonlarca insan yaşıyor orada, kalıcı konutlar yapılıyor şu an. Oranın depremselliğini çok fazla bilmiyoruz ama oranın depremselliği hem Kahramanmaraş'ı hem Kilis'i hem Antep'i hem de Hatay'ı ilgilendiriyor. Oranın depremselliğini de çözebilmek adına oralara birer istasyon kurmayı hiç düşündük mü? Çok büyük bir nüfus var, siz de çok defa geldiniz, gördünüz. Orada büyük bir depremle karşı karşıya kalındığı zaman bizim en büyük tedirginliğimiz o insanların Türkiye'ye doğru yönelmesi. Buna yönelik, aynı bu Kahramanmaraş'ta yaptığınız veya 6 ilde yaptığınız çalışmaları oralara da taşımayı düşünüyor musunuz? Artık biz oralardayız, oradaki insanların sağlığından barınmasına kadar her işiyle uğraşıyoruz, ilgileniyoruz. Bir afet karşısında da oradaki insanlar ne yapmalı? Bu yönde bir çalışmamız var mı?
Benim şimdilik sorularım bunlar Başkanım.
AFAD BAŞKANI MEHMET GÜLLÜOĞLU - Sayın Başkanım, tabii, Vekilimizin yine birçok sorusu oldu ama ben de hızlıca ifade etmeye çalışayım.
LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - 1'inci soru önemliydi ama. Bizden istediğiniz bir şey var mı?