BEKİR KUVVET ERİM (Aydın) - Sayın Başkan, Plan ve Bütçe Komisyonunun kıymetli üyeleri, Sayın Bakanım, Bakan Yardımcılarım, Bakanlığımızın değerli bürokratları ve yöneticileri, kıymetli basın mensupları; Ticaret Bakanlığımız ve bağlı kuruluşlarımızın bütçesinin hayırlı olmasını diliyor, sözlerimin başında sizleri saygıyla selamlıyorum.

Geçtiğimiz on sekiz yıl boyunca bu ülkede yapılan her reformun, gerçekleştirilen her değişimin, elde edilen her başarının altında AK PARTİ'nin, Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan'ın ve yol arkadaşlarının imzasının olduğunu hatırlatmak isterim.

Türkiye'nin gücüne, potansiyeline, geleceğine inanan her bir vatandaşımız sayesinde bugünlere geldik. Diğer yandan, son on sekiz yılda hak ve özgürlük alanlarını olabildiği kadar genişleterek millî birlik ve beraberliğimizi güçlendirdik. Ekonomi alanında da pek çok reformu hayata geçirerek ülkemizin makroekonomik görünümünü çok ilerilere taşıdık. Devlet olarak tüm imkânları seferber ederek üretimi, ihracatı, ticareti, istihdamı ayakta tuttuk ve tutmaya devam ediyoruz.

Dünya'da ticaret savaşları ve "Brexit"in ortaya çıkardığı belirsizlik sonrası 2010-2018 ortalamasının yaklaşık 1 puan gerisinde büyüyen bir küresel ekonomiyle 2020 yılına girilirken Çin'de ortaya çıkan ve daha sonrasında, başta Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa ülkeleri olmak üzere, tüm dünyaya hızla yayılan Covid-19 salgını küresel ekonomi ve ticarette 2020 yılı için beklenmedik en önemli risk unsuru olmuştur. İçerisinde bulunduğumuz pandemi süreci, ülkeleri sadece sağlık alanında büyük sınamalarla değil, ekonomik sorunlarla da karşı karşıya bırakmıştır. Zaten ticaret savaşları ve korumacılık önlemleri, pandemi sürecinden önce küresel ticaretin görünümünü oldukça belirsizleştirmişti. Ticaret savaşlarına ilave olarak pandemi sürecinin yarattığı sorunlar küresel ekonomide ve ticarette zayıflamayı derinleştirmiştir. Son dönemde küresel ticarette de tarihî düzeyde gerilemeler yaşandığını görüyoruz. Dünya Ticaret Örgütü küresel ticaretteki küçülme beklentisini yüzde 9,2 olarak açıkladı, bu olumsuz tabloya rağmen Türkiye olarak direncimizi gösteriyoruz. Dünyaca içinde bulunduğumuz bu krizi en az hasarla atlatacak ve en hızlı toparlanmayı yaşayabilecek ülkeler arasındayız.

Dış ticaretimizde mart, nisan, mayıs aylarında yaşanan ani ve derin gerilemeden sonra haziran ayından itibaren toparlanma yaşanmıştır. Normalleşme döneminde ihracatımız tüm olumsuzluklara rağmen artmayı başarmıştır. Haziran-ekim döneminde ihracatımız geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2,3 artmıştır. Dünya Ticaret Örgütünün dünya toplam ihracatına ilişkin verileri baz alındığında Türkiye'nin dünya toplam ihracatında aldığı pay 2002 yılında yüzde 0,55 iken 2018 yılında bu pay yüzde 0,91'e; 2019 yılında ise rekor seviyeye ulaşarak yüzde 0,96 değerine yükselmiştir. Ayrıca, 2020 yılı Ocak-Ağustos döneminde verisi açıklanan ülkelerin toplam ihracatı içerisinde payımız yüzde 1,0 düzeyinde görünmektedir. Dünya hizmet ihracatında 2006 yılında yüzde 0,86 olan payımız 2019 yılında yüzde 1,06 düzeyiyle en yüksek seviyeye yükselmiştir. Tüm bu olumsuzlukların Türkiye'nin ihracat pazarlarında ciddi daralmalara neden olduğu bir dönemde, Türkiye ekonomisi 2020 yılının ilk on ayında 135 milyardan fazla ihracat yapabilmeyi başarmıştır. 2020 yılının ilk on ayında ihracatımız bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 9,1 azalışla 135 milyar 658 milyon dolar olmuştur, ekim ayında ihracatımız 17,3 milyar dolarla tarihin en yüksek seviyesinde gerçekleşmiştir.

Ülkemiz dünya hizmet ihracatı sıralamasında hâlihazırda 26'ncı sırada yer almaktadır. Merkez Bankası ödemeler dengesi istatistiklerine göre 2020 Ocak-Eylül döneminde pandemiden dolayı olumsuz etkilenen hizmet gelirlerimiz, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 48 azalış göstererek 25,1 milyar dolar, net fazlamız ise 7,8 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmiştir. Küresel salgının olumsuz etkilerinin azalmasının ardından turizm ve seyahat hizmetleri başta olmak üzere, hizmet gelirlerimizde artış olacağı değerlendirilmektedir.

2011 yılından itibaren hizmet ihracatımızın kilit sektörleri olan sağlık turizmi, bilişim, film-dizi, eğitim sektörlerinin yanı sıra yönetim danışmanlığı, gayrimenkul, yayıncılık, lojistik, yolcu taşımacılığı, ulaştırma alt yapı hizmetleri, gastronomi, perakende, konaklama sektörlerimizin uluslararası pazarlara açılmasına ve bu pazarlarda rekabet gücü kazanarak kalıcı olmalarına yönelik destek programları uygulanmaktadır.

Gelişen ekonomiye, şehirleşme ve genç nüfus potansiyeline bağlı olarak ülkemizdeki ticaret sektörü yerli ve yabancı yatırımcıların da ilgisini çekmektedir. 2009-2019 döneminde ülkemize toptan ve perakende ticaret sektöründe toplam 7,63 milyar dolar, konaklama ve yiyecek hizmetlerinde 1,8 milyar dolar uluslararası doğrudan yatırım gerçekleştirilmiştir.

Firmaları e-ihracata özendirmek amacıyla ülkemizde ve dünyada ön planda olan e-ticaret platformlarına yönelik üyelik giderleri, firmaların çevrimiçi satış siteleriyle uygulama ve dijital platform tanıtım, tasarım giderlerine yönelik giderleri desteklenmektedir. Pandemi döneminde de e-ticaretin öneminin anlaşılmasıyla birlikte dijitalleşmeye yönelik yatırımlarda artış olmuş, e-ticaretin toplam perakende satışlar içerisindeki payı artmıştır. İhtisas Serbest Bölgeleri Projesi kapsamında, döviz kazandırıcı hizmet sektörleri ile AR-GE yoğun, yüksek teknolojili veya katma değeri yüksek mal üretimine yönelik sektörlerin ihracatının artırılması amaçlanmaktadır.

Ülkemizin ihtiyaçları doğrultusunda yurt içi lojistik merkezlerin kurulmasını teminen Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığıyla koordineli olarak çalışılmakta ve söz konusu yapıların kuruluş ve işletilmesi esaslarının düzenlenmesini teminen gerekli mevzuat çalışmaları sürdürülmektedir.

Lisanslı depo yatırımları öncelikli yatırım konuları arasına dâhil edilmiş olup 5'inci bölge desteklerinden faydalanmaktadır. Elektronik ürün senetleri karşılığında üreticilere kullandırılan kredi faizlerinin tamamı devletçe karşılanmaktadır. Ürünlerini lisanslı depolarda muhafaza eden tüm mudilere kira desteği; Çiftçi Kayıt Sistemi'ne kayıtlı üreticilere ayrıca ilave kira, nakliye ve analiz ücreti desteği sağlanmaktadır. Örneğin hububat ürünleri için ödenen lisanslı depo kira ücretinin, tüm mudiler için yaklaşık yüzde 30'u, üreticiler için ise yaklaşık yüzde 60'ı destek kapsamında karşılanmaktadır.

Bakanlığımızın esnaf ve sanatkârlarımıza yönelik destekleri de devam etmektedir. Halkbank kaynaklarından yeni bir işletme kredisi imkânı sağlanmış olup bu kapsamda 13/11/2020 tarihi itibariyle 749.256 esnaf ve sanatkârımıza toplamda 18 milyar 562 milyon Türk lirası tutarında faiz indirimli kredi kullandırılmıştır. 01 Ocak 2020 - 13 Kasım 2020 tarihleri arasında, geçen yıllardan devirler hariç olmak üzere, kredi ve kefalet kooperatiflerinin kefaletiyle veya doğrudan Halkbank tarafından 950.922 esnaf ve sanatkârımıza toplam 39 milyar 193 milyon TL tutarında yüzde 50 ve yüzde 100 faiz indirimli olmak üzere kredi kullandırılmıştır. Kredi geri ödemeleri için 2020 yılı içerisinde, faizsiz olarak, 2 kez üçer aylık erteleme imkânları sağlanmıştır.

Kooperatifler aracılığıyla ticaretin geliştirilmesine yönelik faaliyetlere de devam edilmekte olup, Bakanlığımızca 3 etap halinde yapılan değerlendirmeler sonucunda toplam 133 kooperatifin 143 projesine KOOP-DES programı çerçevesinde destekleme kararı verilmiştir. Söz konusu projelerin toplam tutarı 18 milyon Türk lirası, toplam hibe tutarı ise 13 milyon Türk lirası olarak gerçekleşmiştir.

Hem salgının yol açtığı sorunları, hem ekonomimizin karşı karşıya bulunduğu sıkıntıları 83 milyon hep birlikte ortaya koyacağımız iş birliği ve dayanışmayla aşarak inşallah hedeflerimize ulaşacağız. Artık çok daha güçlü bir şekilde üretime, yatırıma, istihdama ve ihracata odaklanmamız gerektiğine inanıyorum. El birliğiyle bu sıkıntılı dönemi de tıpkı öncekiler gibi Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan'ın liderliğinde, geride bırakıp büyük ve güçlü Türkiye hedefine ulaşacağız.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Sayın Erim, süreniz tamamlanmıştır.

Bir dakika ek süre veriyorum, lütfen tamamlayın.

BEKİR KUVVET ERİM (Aydın) - Bitiriyorum Sayın Başkanım.

Sözlerime son verirken Ticaret Bakanlığımızın 2021 yılı bütçesinin ülkemize ve milletimize tekrar hayırlı olmasını diliyor, sizleri saygıyla selamlıyorum.