EKREM ÇELEBİ (Ağrı) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkanım.

Sayın Bakanım, çok değerli milletvekilleri, değerli bürokratlar, saygıdeğer basın mensupları; Tarım ve Orman Bakanlığımızın 2021 yılı bütçesinin hayırlara vesile olmasını diliyorum. Ben bu vesileyle hepinize saygılar sunuyorum.

Sayın Bakanımızın sabah konuşmalarında belirttiği gibi, bir devlet için savunma ve yerli silah sanayisi ne kadar önemliyse o devlet için tarımsal üretim de o nispette bir öneme sahiptir. Dolayısıyla bu cümlelerden de belli olduğu gibi ve biraz önce Giresun Milletvekilimiz Sayın Cemal Öztürk'ün de belirttiği gibi, tarımda gerçekten lideriz ve hâlen AK PARTİ hükûmetleri döneminde tarıma verilen destekler neticesinde de lider olmaya devam ediyoruz.

Değerli milletvekilleri, pandemi sürecinde, biliyorsunuz, bütün dünyada hem ekonomik anlamda bir daralma oldu hem de hazırlıklı olmayan birçok tarım ülkesi gerçekten belli sıkıntılara girdi ama hamdolsun, ülkemizde medarıiftiharımız hem Cumhurbaşkanımız hem Bakanlar Kurulumuz hem devletimiz bu anlamda çok kısa süreçte çok güzel kararlar aldılar ve bu kararlar neticesinde de biz herhangi bir sıkıntı yaşamadık. Bununla birlikte ne kararlar aldık, kısaca onları da belirtmek istiyorum.

Salgının etkilerini en aza indirebilmek için, gıda arzının piyasadan etkilenmemesi için denetimler sıklaştırıldı. Perakende zincirlerde bir aksaklık olmaması için gereken bütün tedbirler pandemi süreci boyunca alındı ve alınmaya da devam ediyor hâlen. Bu anlamda, biliyorsunuz, yurt dışındaki birçok ülkede marketlerde ve diğer bazı lokasyonlarda yağmalar olmasına rağmen, hamdolsun, devletimizin -milletimizin de böyle bir şeye tevessülü olmadı ama- bu anlamda almış olduğu kararlar neticesinde herhangi bir sıkıntı olmadan devam ediyoruz.

Yine bu süreçte gıda ihtiyacını karşılayacak ürün stokları Bakanlığımızca çok sıkı bir şekilde denetlendi. Fiyat artışlarının yaşanmaması için gereken takip zincirleri oluşturuldu. Sebze ve meyve üretimindeki stokun azalmaması için tarım işçilerimiz sokağa çıkma yasağından muaf tutuldu. Böylece hem bizim Anadolu'daki, özellikle Doğu ve Güneydoğu'daki kardeşlerimizin batı bölgelerinde çalışma imkânı oldu hem de Karadeniz'deki çay üretiminde de bir sıkıntı yaşanmaması için özel izinler o tarihte verildi. Burada da Sayın Bakanımıza bu çalışmalarından dolayı teşekkür ediyoruz. O tarihte de kendilerine bunları arz etmiştik.

Yine tarımın devamına yönelik gübre, tohum, ilaç ve yem bitkisi gibi tarımsal girdilerin kesintiye uğramadan erişimi, üretimi ve dağıtımları sıkı bir şekilde kontrol edildi ve denetlendi.

Yine bu anlamda çiftçilerimizin mağdur olmaması için yüzde 84 oranında tarımsal destek verdik ve 18,4 milyar lira çiftçilerimize Hükûmetimizce ödeme yapıldı. Bununla birlikte, 24 ilimize yüzde 75 hibe tohumu temin edilerek bitkisel üretimin gelişme projelerini de başlatmış olduk.

Yine Çevre ve Şehircilik Bakanlığımız ile Tarım Bakanlığımız atıl bulunan araziler konusunda -bizim bölgelerimizde de vardı- bir iletişime geçerek bu atıl olan arazilerin tarıma kazandırılması yönünde bana göre çok güzel bir karar verdiler ve bu atıl olan araziler de tarıma kazandırılmış oldu.

Yine aynı şekilde, Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerinin 2020 yılının Nisan ve Mayıs ayında vadesi dolan kredilerinin anapara ve faiz tutarları altı ay süreyle faizsiz olarak ertelendi.

Peki, tarımda neler yapmışız? Biraz önce de özellikle arkadaşlarımız söyledi ama yine de benim söylememde de herhangi bir mahzur olduğunu zannetmiyorum.

2002 yılında tarımsal hasılamız 37 milyar lira iken 5 kat artırdık AK PARTİ hükûmetleri döneminde. Bu rakam 2017 yılında 189 milyara, 2018 yılında 217 milyara ve 2019 yılında 277,5 milyar liraya çıkmıştır. Toplamda son iki yılda yüzde 47 oranında artırıldı. 2018 yılında gayrisafi yurt içi hasılaya göre yüzde 5,8'lik, 2019 yılında yüzde 6,4'lük; 2020 yılının ilk çeyreğinde yüzde 2,8'lik ve ikinci çeyreğinde ise yüzde 5,2'lik katkı yaparak ülke ekonomisine güçlü bir destek sağlamış oldu burada.

Tarımsal gayrisafi yurt içi hasılada 2018 yılında 44 milyar dolar ve 2019 yılında ise 48,5 milyar dolarla Avrupa'da lider olduk, dünyada ilk 10'a girdik.

Yine 2020 yılının ilk yarısında tarımsal gayrisafi yurt içi hasıla, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 13,4 artış göstermiş ve 84,4 milyar lira olarak gerçekleşmiştir. 2019 yılında 193 ülkeye 1.827 çeşit tarımsal ürün ihraç ettik. Bununla beraber 18 milyar dolarlık tarımsal ihracatla 5,3 milyar dolarlık dış ticaret fazlamız bunun bir ispatıdır. Yine iki buçuk yılda 49 milyar dolar ihracatımız olurken dış ticaret fazlamız ise 14 milyar doları bulmuştur. 2020 yılının ilk dokuz ayında pandemiye rağmen 13,3 milyar dolar tarım ve gıda ürünleri ihracatı gerçekleştirilmiştir.

Orman alanında neler yapmışız, ona da kısaca değinmek istiyorum: Yapmış olduğumuz ağaçlandırma ve rehabilitasyon çalışmaları neticesinde ülkemiz orman kaynakları değerlendirmesinin tespit ettiği orman varlığı bakımından dünyada 47'nci sıradan 26'ncı sıraya yükselmiştir.

Çiftçilerimize desteklemede neler vermişiz? 2020 yılı tarımsal destekleme uygulamalarında mazot maliyetinin yüzde 50'sini bizler karşıladık. Kütlü pamuk prim desteğini yüzde 37,5 arttırdık. Yağlı ayçiçeği prim desteğini kilogram başına 40 kuruştan 50 kuruşa çıkardık. Buzağı desteğinde verimlilik esaslı bir modele geçtik, bu anlamda mevcut hayvan varlığına 250 bin baş buzağı elde edildi. Yine anaç vasfı kazanmış dişi kuzularına ilave olarak 100 TL'lik bir destek ödemesi yapıldı.

Peki, balda ne yapmışız? Şimdi 2002 yılına baktığınızda ülkemizde toplamdaki üretilen bal miktarı 75 ton, 2019'da 109 bin, aradaki fark 34 bin ton. Ben, burada, 2018'de de Sayın Bakanımız özellikle Ağrı ilimizi ziyaret ettiler. Gerçekten -o sene ve hâlen de devam ediyor- yüzde 400 civarında bal üretimimiz, satışı fazlalaştı. Ben burada da kendilerine saygılarımı iletiyorum.

Yine, aynı şekilde, biliyorsunuz Ağrı'nın balı çok meşhurdur. Ağrı'nın ovası bal, Ağrı'nın dağı ve merası etle meşhurdur. Ama, Ağrı'nın döneri de gerçekten çok güzel, burada gelmek isteyen varsa da başımızın üstünde yeri var. Yine son yıllarda özellikle ön plana çıkan Ağrı'nın dönerinin yanı sıra kahvaltısı. Yunus Hocam da burada ama genelde hep Kars kazıyla söylenir ama Ağrı'nın kazı çok daha meşhur. Dolayısıyla Ağrı'ya gelmek isteyenler varsa kahvaltımız da hazır. Yine Doğubeyazıt'ta Ağrı İshak Paşa Sarayı'mız var, biliyorsunuz. Orada çok meşhur bir köftemiz var, Abdigör köftemiz. Yine Patnos'umuzda hem dönerimiz hem keledoşumuz ve halisemiz var.

Değerli arkadaşlar, hayvancılık desteği kapsamında neler vermişiz? 2002 yılında 83 milyon lira ödeme yapılmışken 2020 yılı sonuna kadar 6,6 milyar lira ödeme yapılacağı hedeflenmektedir. Yine son iki buçuk yılda ise toplam 15,5 milyar lira destek ödemesini yaptık. Ayrıca 2003-2020 dönemlerinde, Ekim ayı itibarıyla bugünkü rakamlarla toplamda 73 milyar lira hayvancılık desteği ödemesini gerçekleştirdik.

Günün çağına uyarak tarım ve orman anlamında dijital dönüşümü AK PARTİ sağladı, daha önceki yıllara baktığınızda gerçekten dijital anlamda hiçbir şey yoktu. Yine Sayın Bakanımız ve ondan önceki bakanlarımız da bu konuda çok destek de verdiği için hükûmetlerimiz özellikle çok da büyük bir para aktardı burada; akıllı küpe, elektrikli traktör, e-Tarım portalı, İHA kullanımı, uydu teknolojileri, dijital dönüşüm anlamındaki projelerimiz sayesinde çiftçilerimiz pandemiden dolayı on-line görüşmelere başarılı bir şekilde katıldılar ve hepsi de bunu gerçekleştirdiler.

Yine hayvansal üretimde ise hükûmetlerimiz döneminde hayvancılığa vermiş olduğumuz desteklerle büyükbaş hayvan sayımız yüzde 81, küçükbaş hayvan sayımız yüzde 72 artmıştır. Süt üretimimiz yüzde 173 artışla 23 milyon tona, kırmızı et üretimimiz yüzde 180 artışla 1,2 milyon tona, tavuk üretimimiz yüzde 207 artışla 2 milyon 140 bin ton çıkmıştır. Yumurta üretimimiz ise yüzde 72 artışla 19,9 milyar adete ulaşmıştır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN LÜTFİ ELVAN - Sayın Çelebi lütfen tamamlayalım.

EKREM ÇELEBİ (Ağrı) - Bununla beraber son yıllarda büyükbaş hayvan varlığımızı yüzde 8 arttırarak 18,6 milyona, küçükbaş hayvan varlığımızı da yüzde 20 arttırarak 55,1 milyona çıkarmış bulunmaktayız. Ayrıca, hayvancılığımızı geliştirmek amacıyla yetiştiricilerimizi düve alım desteği, suni tohumlama çalışmaları, küçükbaş anaç hayvan desteği, küçükbaşta sürü büyütme ve yenileme desteklerini sağladık.

AK PARTİ hükûmetlerinin en büyük özelliklerinden biri AR-GE'ye vermiş olduğu önemdir. Bu önem sayesinde millî ve yerli İHA ve SİHA'lar savunma sanayisinde, yerli ve millî otomotiv sektöründe TOGG ile Sanayi Bakanlığımızda gereken AR-GE çalışmaları yapıldı. Yine tarımda ise bu anlamda Sayın Bakanımız geldiği günden beri de gerçekten çok güzel işler başardı. AR-GE projelerine sağlanan destekler kapsamında 2007-2020 yılları arasında yapılan 1.896 başvurudan 429 AR-GE projesi destek kapsamına alınmıştır. Desteklenen 343 proje sonuçlanmış, 86 proje ise devam etmektedir. Bu projelere toplam 95,3 milyon lira ödeme yapılmıştır. "Akıllı küpe" uygulamasıyla da 20 bin hayvan üzerinde deneme çalışmalarına başlanmıştır.

Sayın Bakanım, sizlerden özellikle bir ricam: Biliyorsunuz Ağrı Diyadin ilçesi ve merkez de de yaklaşık olarak 43 dereceye yakın bir sıcak su elde ettik; bu konuda, bizim bölgemize özellikle seracılık anlamında bir projelerin yapılması... Yine aynı şekilde, Ağrı Eleşkirt Aydıntepe Barajı, Diyadin Barajı, Tutak'da 2 tane barajımız var ve Patnos'ta da bir Şekerova Barajı'mız var. Bunların en azından 2021 yılı yatırım programına alınması konusunda burada hassaten zatıalilerinizden istirhamımız olur. Ben, bu vesileyle 2021 yılı bütçemizin milletimize ve devletimize hayırlı olmasını temenni ediyor, hepinize saygılarımı arz ediyorum.