| Komisyon Adı | : | SANAYİ, TİCARET, ENERJİ, TABİİ KAYNAKLAR, BİLGİ VE TEKNOLOJİ KOMİSYONU |
| Konu | : | Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi (2/3112) |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 4 |
| Tarih | : | 06 .10.2020 |
FUAT KÖKTAŞ (Samsun) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkanım.
Sayın Başkan, değerli komisyon üyeleri, Sayın Bakan Yardımcım, çok değerli Genel Müdürüm ve kurumlarımızın çok değerli temsilcileri; öncelikle Türkiye Büyük Millet Meclisi 27'nci Dönem Dördüncü Yasama Yılının milletimize, ülkemize ve milletvekillerimize hayırlı olması dileklerimle söze başlamak istiyorum.
Yine, cumhuriyetimizin kurucusu Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere, bu yüce çatı altında ülkemize hizmet etmiş tüm büyüklerimize şükranlarımızı arz ediyorum. Ahirete irtihal etmiş olanlara Allah'tan rahmet, hayatta olanlara da sağlık, sıhhat, afiyet diliyorum.
Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunun Teklifi'ne geçmeden önce, teknoloji geliştirme bölgeleriyle ilgili biraz bilgi vermek istiyorum.
Sayın Başkan, sayın Komisyon üyeleri; emek yoğun ekonomiden bilgi v teknoloji yoğun ekonomiye geçişin en önemli parametrelerinden bir tanesi de teknoloji geliştirme bölgeleri yani TEKNOPARK'lardır. 2001 yılında 4691 sayılı Kanun'la kurulan teknoloji geliştirme bölgeleri yasal zemine kavuşmuş, 2001 yılından itibaren 85 tane teknoloji geliştirme bölgesi kurulmuş olup bunların 71 tanesi faal, diğerlerinin de yapımları tamamlanma aşamasındadır. Eylül 2020 itibarıyla TEKNOKENT'lerde AR-GE çalışması yürüten firma sayımız 6.005'e ulaşmış olup yaklaşık 60 bin personele istihdam sağlamıştır. Tamamlanan AR-GE proje sayısı 37.363, hâlâ yürütülmekte olan proje sayısıysa 10.219 adettir. Teknoloji geliştirme bölgelerinde mevcut 322 yabancı veya yabancı ortaklı firmalar yer almakta olup tescil edilen patent sayısı 1200 olup başvuru süreci devam eden patent sayısı da 2.700'ü geçmiştir.
2008 yılında 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun'un yürürlüğe girmesiyle AR-GE ve yenilik ekosisteminin gelişmesine büyük katkı sağlayan AR-GE merkezilerinin belgelendirilmesi resmiyet kazanmıştır. 1.236 AR-GE merkezinde yaklaşık 65 bin personel istihdam edilmektedir. AR-GE merkezlerinde tamamlanan proje sayısı 44 bin, yürütülen proje sayısı da 15 bin civarlarındadır. AR-GE merkezlerinde tescilli patent sayısı 7 bini, başvurulu patent sayısı ise 17 bini geçmiştir. 2016 yılında yayınlanan 6676 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun'la tasarım merkezlerinin de AR-GE merkezi gibi desteklenmesinin önü açılmıştır. 5746 sayılı Kanun'un adı "Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun" olarak değiştirilmiş olup Kanun 1 Mart 2016 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu ve 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun'la oluşturulan yapılar birbirlerini tamamlayan bir ekosistem ortaya çıkarmıştır.
Sayın Başkan, değerli Komisyon üyelerimiz, bu kanun teklifiyle neleri değiştirmeye çalışıyoruz kısaca bu bilgileri vermek istiyorum.
Öncelikle, bu kanun teklifi Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Strateji ve Bütçe Başkanlığı ile Bilgi Teknolojileri Kurumu olmak üzere 3 kurumun koordinasyonunda yürütülen çalışma yer almaktadır. Yürürlük ve yürütme maddeleri dâhil 25 maddeden oluşmaktadır.
Teklifle, teknoloji geliştirme bölgeleri kurulmasına karar verilen değerlendirme kurulunda teknoloji konusunda faaliyet gösteren kurum ve kuruluş sayıları artırılmaktadır. Teklifle ülkemizde AR-GE yenilik ekosisteminin önemli aktörlerinden olan teknoloji geliştirme bölgesi yönetici şirketlerinin bünyelerinde yer alan kuluçka merkezlerini Bakanlıkça belirlenecek şartlar çerçevesinde bölge dışında da açabilmelerine imkân tanımakta ve bu şartlar çerçevesinde girişimcilerin destek, teşvik ve muafiyetlerden yararlandırılması amaçlanmaktadır. Girişimcilerin desteklenmesinin yanı sıra, ilgili idareden alınması gereken iş yeri açma ve çalışma ruhsatının da Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı il müdürlüklerince verilmesiyle girişimcilere önemli kolaylıklar sağlanmaktadır. Ekosistemin en önemli etkenlerinden biri olan sermaye fonlarının özel sektörün ayıracağı kaynaklarla kurulması ve güçlendirilmesi amaçlanmaktadır.
Teklifle, verilen desteklerin yanı sara, AR-GE binası, atölye ve buralarda yer alan ekipmanlara yönelik destekler de verilebilecektir. Yüksek katma değerli AR-GE ve yenilik faaliyetleri ile bunlardan doğan çıktının artırılması kapsamında Bakanlıkça belirlenen şartları taşıyan doktora öğrenicisinin, AR-GE personeli istihdam edilen girişimcilerin desteklenmesi de hedefler arasındadır.
Teklifle, gerçekleşecek olan desteklerin, teşvik ve muafiyetlerin süresinin uzatılarak üreten, istihdam oluşturan, yüksek katma değerli ürünlerin payının artırılacağı, AR-GE ve ileri teknoloji yatırımlarına büyük destekler vererek teknoloji tüketen değil, teknoloji üreten bir ülke olunması hedeflenmektedir.
Teklifle, ulaşılması hedeflenen amaçlardan bir tanesi de yatırım ortamının iyileştirilmesidir. Yatırım ortamının iyileştirilmesi sadece ülkede faaliyet gösteren şirket ve yatırımcılar için değil, toplumun bütün kesimleriyle ilgilidir ve alakalıdır. Uluslararası endeksler yatırım yapacak olan kişi ve kuruluşların yatırım yeri ve tercihlerini belirlemede kolaylaştırıcı rol oynamaktadır. Bu endekslerde ülkelerin iş yapma kolaylığı ve dolayısıyla sahip olduğu yatırım ortamının uygunluğu bakımından şirket kuruluşu ve vergi politikaları gibi alanlarda yatırımcıların korunması, şeffaflık, süre ve maliyetlerle ilgili yapılan düzenlemeler değerlendirilmektedir. Uluslararası doğrudan yatırımcıların küresel hareketliliği ülkelerin iş yapma kolaylığıyla çok yakından ilgilidir. İş yapma maliyetlerinin düşmesi, zaman tasarrufu, risklerin ve belirsizliklerin azalmasıyla piyasalardaki rekabetle artık işletmelerin davranış biçimlerinin değişmesi beklenmektedir. Bu bağlamda, teklifle, Türkiye'deki iş yapma kolaylığının artırılması amaçlanmış olup hem ülkemizde bulunan veya gelecek olan uluslararası doğrudan yatırımcıların hem de yerli firmalarımızın bürokratik süreçlerde ve süreç maliyetlerinde daha etkin ve hızlı yol almaları hedeflenmektedir.
Bu vesileyle, bu teklifin ülkenin yatırım ortamını da olumlu yönde etkileyeceği, ekonomimizin gelişmesine katkı vereceği beklenmektedir. Teklif kapsamında imza sirkülerinin kamu kurumları tarafından talep edilmemesi ve bunun yerine MERSİS kayıtlarının esas alınması, imza sirkülerinin talep edilmesinin özel kanunlarla düzenlendiği 3 uygulamaya son verilmesi, taşınır rehni uygulamasının finansmana erişimde daha etkin bir araç olarak kullanılması için düzenlenmesi, elektronik ortamda şirket kuruluşuna ilişkin mevzuat alt yapısının oluşturulması amaçlanmaktadır.
Diğer taraftan, teklifle 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu'nda değişiklikler yapılarak elektronik sertifika hizmet sağlayıcısının nitelikli elektronik sertifika verdiği kişilerin kimlik bilgilerini Türkiye Cumhuriyeti kimlik kartı vasıtasıyla uzaktan, güvenilir biçimde tespit etmesi hâlinde nitelikli sertifikayı kimlik kartına yükleyebileceği düzenlenmekte, elektronik mühür ve elektronik mühür sahibi tanımlanmakta, elektronik mührün işlevi ve niteliği hükme bağlanmakta, internet sitesi kimlik doğrulama sertifikası ve Bu sertifikaların usul ve esasları düzenlenmektedir. Kısacası bu kanun, ülkemizde ihtiyaçtan doğan yatırım ortamlarının iyileştirilmesi, yatırımcılara kolaylıklar sağlanması amacıyla düzenlenmiş bir kanundur. Aynı şekilde Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu, Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Kanunu, Araştırma Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunlar olmak üzere 3 adet kanun ihtiyaçtan doğmuştur. Bugün, Komisyonumuzun gündemine sunmaya çalıştığım Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun da bu amaca ihtiyaç duymaktadır ve bu amaca hizmet etmektedir. Bu kanun yasalaştığında, AR-GE ve inovasyon daha hız kazanacağına inanıyoruz, ülkemizde yatırımın önünün açılacağına inanıyoruz. Kanunun yasalaşması, Komisyondan önce geçmesi için Sanayi, Ticaret, Enerji Tabii Kaynaklar Bilgi ve Teknolojileri Komisyonu üyelerinden destek bekliyor, teşekkür ediyorum.