| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | Yeni Koronavirüs (Covid-19) Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi (2/2812) |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 3 |
| Tarih | : | 15 .04.2020 |
UĞUR AYDEMİR (Manisa) - Teşekkür ediyorum.
Sayın Başkanım, Plan ve Bütçe Komisyonumuzun değerli üyeleri, kamu kurum ve kuruluşlarımızın kıymetli bürokratları, sivil toplum kuruluşlarımızın değerli temsilcileri ve saygıdeğer basın mensupları; hepinizi saygı ve sevgiyle selamlıyorum.
AK PARTİ Grubumuz, şahsım ve teklifte imzası bulunan 115 milletvekili arkadaşımla, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunduğumuz 15 maddelik bu kanun teklifi, içinden geçtiğimiz hassas ve zor dönemde yeni coronavirüs (Covid-19) salgınının ekonomik ve sosyal hayata olumsuz etkilerin azaltılması amacıyla vatandaşlarımıza, öğrencilerimize, işçilerimize, işverenlerimize, STK'lerimize, kooperatiflerimize ve daha birçok alanda hizmet yürüten kurum ve kuruluşlarımıza, ayrıntılarına biraz sonra değineceğimiz, nefes aldıracak yasal düzenlemeler getirmektedir.
Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; bildiğiniz üzere, tüm dünyayı etkileyen Covid-19 virüs salgınından ülke olarak biz de etkilendik. Ülke olarak, aldığımız son derece ciddi tedbirlerle virüsün yayılmasını kısıtlamaya ve engellemeye yönelik mücadelemizi milletçe veriyoruz. Alınan tüm tedbirlere rağmen, Covid-19 vakaları ülkemizde de görülmüş ve 10 binlerce vatandaşımızda tespit edilmiştir. Virüs nedeniyle kaybettiğimiz vatandaşlarımıza Allah'tan rahmet, ailelerimize baş sağlığı dileklerimi iletiyorum. Yine, virüs nedeniyle tedavi gören tüm vatandaşlarımıza acil şifalar diliyorum.
Virüsle mücadele kapsamında canla başla görev yapan, öncelikle sağlık çalışanlarımız olmak üzere, emniyet güçlerimize, vefa sosyal destek hattı çalışanlarımıza ve bu zorlu sürecin her aşamasında görev yapan tüm çalışanlarımıza yürekten teşekkür ediyorum, buradan bir kez daha her birini yürekten kutluyorum.
Özellikle, salgının daha fazla yayılmasını engellemek adına vatandaşlarımızın lehine kararları hızlı bir şekilde alan ve bizzat açıklayarak vatandaşlarımızın her zaman yanında olan Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan'a ve ilk günden itibaren salgına karşı en önde mücadele veren Sağlık Bakanımız Sayın Doktor Fahrettin Koca'ya şükranlarımı sunuyorum. Birlik ve beraberlik içerisinde yürüttüğümüz bu mücadeleden en az kayıpla çıkacağımıza inancımı belirterek milletimize, ülkemize ve tüm insanlığa sağlıklı, huzurlu günler temenni ediyorum.
Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Plan ve Bütçe Komisyonumuz, bugüne kadar ülkemizin gelişmesini, insanımızın refahını ve huzurunu amaçlayan çok önemli kanunları görüşerek karara bağlamış önemli bir komisyonumuzdur. Ülkemiz ve milletimiz için çok önemli yasal düzenlemeler içeren ve görüşmelerine başladığımız kanun teklifimize vereceğiniz desteğe, sunacağınız katkılar için şimdiden hepinize çok teşekkür ediyorum.
Sayın Başkan, değerli milletvekilleri, kurumlarımızın kıymetli temsilcileri; kanunumuzun genelinde, teklifimizle beraber, hazine taşınmazlarımıza ilişkin olarak, sözleşmeye istinaden ödenmesi gereken satış, kira, ön izin, irtifak hakkı, kullanma izni, hasılat payı ve benzeri bedeller ile ecrimisil bedellerinden 1/4/2020 tarihinden itibaren üç aylık döneme ilişkin olarak tahsil edilmesi gereken bedelleri, turizm tesisi maksadıyla verilen izinler hariç olmak üzere, Orman Kanunu gereğince devlet ormanlarında gerçek ve özel hukuk tüzel kişileri adına verilen izinler ile Orman Genel Müdürlüğü tarafından Devlet İhale Kanunu gereğince kiraya verilen mesire yerleri ve taşınmazlardan 1 Nisan 2020 tarihinden itibaren üç aylık döneme ilişkin tahsil edilmesi gereken bedellerin, Millî Parklar Kanunu'na tabii yerlerde, Devlet İhale Kanunu hükümlerine göre yapılan kiralamalardan 1/4/2020 tarihinden itibaren üç aylık döneme ilişkin tahsil edilmesi gereken bedellerin başvuru şartı aranmaksızın üç ay süreyle ertelenmesini amaçlıyoruz. Bu süre bitiminde, gereği durumunda, ilgili bakanlara sürelerin üç ay daha uzatılması konusunda yetki veriyoruz. Bu alacakların ertelenen süre sonunda, ertelenen süre kadar, aylık, eşit taksitlerde, herhangi bir gecikme zammı ve faizi uygulanmadan tahsil edilmesini hedefliyoruz.
Büyükşehir belediyeleri, belediyeler ve bağlı kuruluşları ile bunların üyesi olduğu mahallî idare birliklerinin mülkiyetinde veya tasarrufunda olan taşınmazlara ilişkin olarak, ilgili mevzuatınca yapılan satış, ecrimisil ve kiralamadan kaynaklanan bedellerin veya tutarların 19 Mart 2020 tarihinden itibaren üç aylık döneme ilişkin tahsil edilmesi gereken kısımların üç ay süreyle ertelenmesine, ertelenen süre sonunda herhangi bir gecikme zammı ve faiz uygulanmadan tahsil edilmesine imkân sağlıyoruz.
Faaliyetleri durdurulan veya faaliyette bulunamayan işletmelerin, faaliyette bulunmadığı döneme ilişkin olarak, kira bedellerinin tahsil edilmemesini, yıllık ilan ve reklam vergileriyle, yıllık çevre temizlik vergilerinin faaliyetleri durdurulan veya faaliyette bulunamayan dönemlere isabet eden kısımlarının alınmamasını amaçlıyoruz.
Büyükşehir belediyeleri, belediyeler ve bağlı kuruluşların, gelir vergisi tevkifatı, beyan ve ödeme süreleri ile tüm sosyal sigorta prim ödemelerinin üç ay süreyle ertelenmesine, toplu taşıma faaliyetlerinin üç ay süreyle Belediye Meclislerince -orası önemli, Belediye Meclislerince- desteklenebilmesine, konutlar ile faaliyetleri durdurulan iş yerlerine ilişkin su faturası borçlarının da yine Belediye Meclisleri tarafından üç ay süreyle ertelenebilmesine imkân sağlıyoruz.
Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; üniversiteden mezun olan gençlerimizin öğrenim kredisi borçlarını başvuru şartı aranmaksızın ve herhangi bir zam ve faiz uygulanmadan üç ay süreyle bunları da erteliyoruz.
Tarım satış kooperatifleri birliklerinin 2020 yılı ve daha sonraki yıllara ilişkin destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu kaynaklı kredi borçlarının faizsiz olarak birer yıl ertelenmesine imkân tanıyoruz.
Seyahat Acenteleri Birliğine üye seyahat acentelerine 2020 yılına ilişkin üyelik aidatlarının bu yıl için ödememesi olanağını sağlıyoruz.
Çiftçilerimize yönelik, TEDAŞ'ın özelleştirme sırasında devredilen, elektrik tüketiminden kaynaklanan alacaklarını yeniden yapılandırıyoruz.
Tarım ürünleri lisanslı depoculuk faaliyetleri gösteren lisans sahiplerinin 2020 yılı zarfında süresi dolacak lisanslarının geçerlilik süresini bir yıl daha uzatıyoruz.
Ticaret gemilerinde düzenlenen denize elverişlilik belgelerinin sürelerini ve bu gemilerde ilgili kanun hükümleri çerçevesinde yapılan denetlemeleri 1 Ağustos 2020 tarihine kadar erteliyoruz.
Derneklerin vermekle yükümlü olduğu bildirim ve beyannameler ile gerçekleştirmesi gereken genel kurul toplantılarını 31 Temmuz 2020 tarihine kadar erteliyoruz.
Kooperatifler Kanunu ve Tarımsal Üretici Birlikleri Kanunu kapsamında gerçekleştirilecek olan genel kurul toplantılarını 31 Temmuz 2020 tarihine kadar erteliyoruz.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin kendi kanununda Mayıs ayı içerisinde yapılması öngörülen 2020 yılı Genel Kurul toplantısının 2021 yılı Genel Kurul toplantısıyla birlikte yapılmasına yönelik, erteliyoruz.
Bu yıl içerisinde yapılması planlanan, boşalan muhtarlıklara yönelik seçimleri, 2020 yılı yerine, ileri bir tarihte gerçekleştirmek üzere erteliyoruz.
AR-GE ve tasarım merkezleri ile teknoloji geliştirme bölgelerinde yürütülmesi zorunlu olan faaliyetlerin bölge dışında yürütülebilmesi için Sanayi ve Teknoloji Bakanımıza 11 Mart 2020 tarihinden geçerli olmak üzere dört ay süreyle yetki veriyoruz ve süre sonunda ilgili süreyi üç ay uzatmasına olanak sağlıyoruz.
Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; kamu görevlilerinin üye olduğu sendikaların üye sayılarının tespitinde tutulacak tutanakların kesinleşmesi için kamu kurumlarının sendika temsilcileriyle yapılacak olan toplantıları erteliyoruz.
Toplu iş sözleşmesi yapılması, toplu iş uyuşmazlıklarının çözümü ile grev ve lokavta ilişkin süreçleri üç ay süreyle durduruyor ve tarafların hak kayıplarının önüne geçmek adına ilgili süreçler için işleyecek sürelerin başlangıç tarihlerini de bu üç aylık süre boyunca donduruyoruz.
Hazinenin özel mülkiyetinde bulunan taşınmazlara ilişkin çeşitli ihalelerin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 31 Temmuz 2020 tarihine kadar elektronik ortamda yapılmasına olanak sağlıyoruz.
Faaliyetlerine devam etmesi ekonomik olarak mümkün olmayan seyahat acentelerinin işletme belgelerinin acente unvanından bağımsız olarak farklı bir tüzel kişiye devredebilmesine imkân tanıyoruz.
Devlete ait üniversitelerin tıp fakülteleri ve diş hekimliği fakültelerine bağlı sağlık uygulama ve araştırma merkezi birimleri ile rektörlüklerine bağlı sağlık hizmeti sunan enstitülerin finansal sürdürülebilirliklerinin sağlanabilmesine yönelik olarak Hazine ve Maliye Bakanlığı bütçesinden kaynak aktarabilmesine imkân sağlıyoruz.
Engelli ve bakıma muhtaç yaşlı vatandaşlarımıza yönelik olarak mevcut durumda uygulanan gelir ölçütü ve engellilik şartlarındaki kıstasları üç ay süreyle kaldırıyoruz.
İş Kanunu kapsamında olup olmadığına bakılmaksızın her türlü işçinin iş sözleşmesinin teklif ettiğimiz kanunun yürürlük tarihi itibarıyla üç ay süreyle işveren tarafından feshedilmemesi, fesih yasağı uygulanan hâllerde işverenin işçiyi ücretsiz izne çıkarabilmesine imkân tanıyarak istihdamın devamını sağlamayı hedefliyoruz. Bu üç aylık sürenin üç ay daha uzatılması konusunda da Sayın Cumhurbaşkanımıza yetki verilmektedir.
Fesih yapılmayacak süre boyunca ücretsiz izne ayrılanlar, kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayanlar ile 15 Mart 2020 tarihinden sonra iş sözleşmesi feshedilen ve işsizlik ödeneğinden yararlanamayanlara İşsizlik Sigortası Fonu'ndan günlük 39,24 TL nakit desteği sağlıyoruz.
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Maşallah.
UĞUR AYDEMİR (Manisa) - Teşekkürler.
Kaçakçılıkla mücadele kapsamında el konulan ve bulaşıcı salgın hastalıklarla mücadeleyle doğrudan ilgili olan maddede de sayıldığı üzere tıbbi cihaz ve malzemeler, test materyali, etil alkol, maske ve yoğun bakım malzemesi gibi gereçlerin bekletilmeden ilgili kamu kurumuna tahsisini amaçlıyoruz.
Şirket kaynaklarının nakit kâr dağıtımı yapılmak suretiyle azaltılmaması, şirketlerimizin mevcut öz kaynak yapılarının korunması ve ilave finansman ihtiyacının doğmaması amacıyla 30/9/2020 tarihine kadar yapılacak kâr dağıtımı kararlarında geçmiş yıl kârlarının ve serbest yedek akçenin dağıtıma konu edilmemesini, kâr payı dağıtım tutarının 2019 yılı net dönem kârının yüzde 25'ini aşmamasını ve yönetim kuruluna kâr payı avans dağıtım yetkisi verilmemesini düzenliyoruz.
Türkiye Varlık Fonu ve şirket tarafından kurulacak diğer şirketlere ilişkin denetim raporlarının sunulması tarihini Haziran ayından Eylül ayına alıyoruz. Burada temel amaç, Fon'un ve alt fonların sağlıklı bir biçimde denetlenebilmesine olanak sağlamak. Ülkemizdeki stratejik firmaların yabancı sermaye yetkisi altına girmemesi için Türkiye Varlık Fonunun hissedar olarak kontrolünü sağlayacağı şirketlerin de tıpkı Varlık Fonu gibi Sermaye Piyasası Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu çıkış hakkı -burası önemli, sadece çıkış hakkı- ve çağrı yükümlülüğüne ilişkin maddelerinden muaf olmasını sağlıyoruz.
Sayın Başkanım, geneli üzerinde benim yapacağım kısa değerlendirme bu kadar. Maddeler üzerinde de sorular geldikçe de maddeler üzerindeki düşüncelerimi açıklayacağım.
Teşekkür ediyorum.