BEKİR KUVVET ERİM (Aydın) - Sayın Başkan, Plan ve Bütçe Komisyonumuzun kıymetli üyeleri, Sayın Bakanım, Bakan Yardımcılarım, kıymetli bürokratlar ve çok değerli basın; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Sözlerime başlamadan bir iki konuya değinmek istiyorum. Bazı hatipler Anayasa'yı işlerine geldiği şekilde yorumluyorlar ama Anayasa'nın 127'nci maddesi gayet açık. Haklarında soruşturma olanlar, terörle iltisaklı kişiler bunlar. "Belediye başkanları alındı." deniyor. İşte Van Büyükşehir Belediye Başkanı...

HÜSEYİN KAÇMAZ (Şırnak) - Maddenin devamını getirin.

OTURUM BAŞKANI ABDULLAH NEJAT KOÇER - Arkadaşlar, müdahale etmeyin, dinleyelim bir.

BEKİR KUVVET ERİM (Aydın) - Mardin Büyükşehir Belediye Başkanı...

MERAL DANIŞ BEŞTAŞ (Siirt) - 127'yi yanlış okuyorsun.

OTURUM BAŞKANI ABDULLAH NEJAT KOÇER - Niye müdahale ediyorsunuz?

BEKİR KUVVET ERİM (Aydın) - İşte haklarındaki soruşturmalar: Terör örgütü kurma, yönetme, terör propagandası...

UĞUR AYDEMİR (Manisa) - Biz sizin arkadaşınızı dinledik ya Sayın Beştaş.

BEKİR KUVVET ERİM (Aydın) - ...teröre ilişkin suçların Mardin Ağır Ceza Mahkemesinde yargılanması, ayrıca devam etmekte olan terör suçlarına ilişkin 4 ayrı soruşturma, İçişleri Bakanlığınca da 3 soruşturma, 1 tanesi... Ne ekersen onu biçersin. Ayrıca, bu anneler...

MERAL DANIŞ BEŞTAŞ (Siirt) - 127'yi okuyun ya, başka bir şey okuyorsun.

OTURUM BAŞKANI ABDULLAH NEJAT KOÇER - Sayın Beştaş, farklı bir şey varsa söz alan arkadaşımız düzeltir yani sizin her söylediğinizde "Öyle bir şey yoktur." dense biz müdahale etmeyecek miyiz?

MERAL DANIŞ BEŞTAŞ (Siirt) - Teknik düzeltme.

OTURUM BAŞKANI ABDULLAH NEJAT KOÇER - Karışmayın, hatibe karışmayın lütfen.

MAHMUT TANAL (İstanbul) - Anayasa 127 şudur...

BEKİR KUVVET ERİM (Aydın) - Aslında kadınlar konusunda biz de hassasız, siz de hassasiyetinizi dile getiriyorsunuz fakat teröristler tarafından dağa gönderilen, kaçırılanların anneleriyle ilgili hiçbir şey yapmıyorsunuz.

MERAL DANIŞ BEŞTAŞ (Siirt) - Öyle bir şey yoktur.

BEKİR KUVVET ERİM (Aydın) - Bunlar böyle mi duracak? Böyle mi devam edecek? Ne zamana kadar?

UĞUR AYDEMİR (Manisa) - Ne zamana kadar? Maddeyi geçelim şimdi bak...

MERAL DANIŞ BEŞTAŞ (Siirt) - Biz maddede yok diyoruz, maddeyi doğru oku.

HÜSEYİN KAÇMAZ (Şırnak) - Zaten maddeyi geçmişsin, Anayasa'yı tanımıyorsun.

BEKİR KUVVET ERİM (Aydın) - Yürüttüğümüz çalışmalarda hâkim ve cumhuriyet savcısı sayısının artırılması konusunda önemli bir mesafe almış bulunmaktayız. (Uğultular)

OTURUM BAŞKANI ABDULLAH NEJAT KOÇER - Arkadaşlar, lütfen sessizlik, lütfen.

BEKİR KUVVET ERİM (Aydın) - On yedi yıllık süreçte hâkim ve cumhuriyet savcısı sayısı yüzde 121,12 artırılarak 31/10/2019 tarihi itibarıyla hâkim ve cumhuriyet savcısı sayımız 20.665 olmuştur. Bunlardan 14.093'ü hâkim, 6.572'si ise cumhuriyet savcısıdır. Önümüzdeki süreçte yürüteceğimiz çalışmalarla hâkim ve cumhuriyet savcısı sayısını iş yüküyle orantılı olacak şekilde artırmayı amaçlamaktayız.

İstinaf mahkemeleri, bölge adliye mahkemeleri sistemimizde gerçekleştirilen en önemli değişikliklerden birisi olmuştur. Hâlihazırda ülke genelinde 15 bölge adliye mahkemesi ve 7 bölge idare mahkemesince istinaf incelemesi yapılmaktadır. 20 Temmuz 2016'da faaliyete geçen bölge adliye mahkemeleri ceza dairelerine 30 Eylül 2019 tarihine kadar gelen dosya sayısı 1 milyon 265 bin 324'dür. Bu dosyaların 893.787'si karara bağlanmıştır. Gelen dosyaların yaklaşık yüzde 71'i karara bağlanarak uyuşmazlık çözümlenmiştir.

İnsan hakları açısından Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru imkânı tanınması tarihî bir adım olmuştur. Bu kapsamda vatandaşlarımızın mağduriyeti hızlı bir şekilde çözüme kavuşurken diğer yandan ülkemiz aleyhine Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine yapılan başvurular önemli ölçüde azalmıştır.

Noterliklerin tatil günlerinde de hizmet sunmalarına ilişkin geçtiğimiz günlerde başlattığımız düzenleme vatandaşlarımızın işlerini kolaylaştırmaktadır. Bu uygulamanın daha da geliştirilmesinin faydalı olacağını değerlendiriyoruz. Bununla birlikte, yurt dışında yaşayan vatandaşlarımızın dış temsilciliklerde yaptıkları noterlik işlemlerini bilişim sistemi üzerinden Türkiye'de en yakın noterden almalarını da sağlamış bulunmaktayız.

Mahkeme bağlantılı alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemlerinin geliştirilmesi, mahkeme temelli aile ara buluculuğu uygulamasının yürürlüğe konulması ve tüketici uyuşmazlıkları gibi alanlarda ara bulucuya başvurunun dava şartı hâline getirilmesi gibi konular hâlihazırda gündemimizi oluşturmaktadır.

Uzlaştırma: Bu kurumun sistemdeki yeri, kapsam ve usule ilişkin düzenlemelerle zaman içerisinde genişletilmiştir. 2019 yılı Ekim ayı itibarıyla uzlaşma görüşmelerine geçilen 221.178 dosyadan 185.103 dosya yani yaklaşık yüzde 84'ü uzlaşmayla sonuçlandırılmıştır. Uzlaşma sisteminde etkin ve verimli sonuçlar alınması amacıyla uzlaştırmacı sayısının arttırılmasına büyük önem verilmiştir. 31/10/2019 tarihi itibarıyla 26.716 uzlaştırmacı görev yapmaktadır.

Ceza hukuku alanında geçtiğimiz süreçte gerçekleştirilen önemli değişikliklerden biri de lekelenmeme hakkının daha etkin korunması yönünde attığımız adım olmuştur. 694 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'yle Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 158'inci maddesinde değişikliğe gidilmiştir. Bu düzenlemeyle kişi hakkındaki ihbar ve şikâyetin soyut ve genel nitelikte olması veya konusunun suç oluşturmadığının açıkça anlaşılması durumunda soruşturma yapılmasına yer olmadığına karar verilebilmesini sağladık.

Yargı hizmetlerinin daha nitelikli sürdürülebilmesi için makul sürede yargılama hakkı kapsamında gerçekleştirdiğimiz önemli bir çalışma da yargıda hedef süre uygulamasıdır. Yargıda hedef süre uygulamasına adli yargı ilk derece hukuk mahkemeleri, ceza mahkemeleri ile idari yargı ilk derece idare ve vergi mahkemelerinde 2018 yılı Eylül ayı itibarıyla başlanmıştır; hedef sürelerin davanın taraflarına bildirilmesine ise 1 Ocak 2019 tarihinde başlanmıştır. Ülke genelinde her bir dava türü için hedef bitirilme süresi belirlenmiştir; bu süre, taraflara bildirilmektedir. Hedef süre uygulamasıyla vatandaşlar için öngörülebilirlik artırılmış ve yargılamaların uzamasına sebebiyet veren hâllerin mahal ve konu bazında tespiti mümkün hâle gelmiştir; bunun izlenmesi için Adalet Bakanlığı ve HSK temsilcilerinden oluşan bir izleme kurulu oluşturulmuştur.

Hâlihazırda adli ve idari yargı hizmetleri toplam 701 hizmet binasında ifa edilmektedir. Son on yedi yıllık süreçte 261 hizmet binası inşa edilmiştir. Yapacağımız çalışmalarla özellikle Ankara ve diğer illerimizde 1'den fazla binada sunulan hizmetleri tek ve modern bir binada birleştirmeyi planlıyoruz. Darısı Aydın'ın başına Sayın Bakanım.

Ülkemizde son on yedi yıllık süreçte insan hakları alanında mevzuat altyapısı ve uygulamada önemli bir dönüşüm gerçekleştirilmiştir; bu süreçte gerçekleştirilen düzenlemelerin bazıları şu şekilde sıralanabilir...

FİKRET ŞAHİN (Balıkesir) - Yukarı kaldırabilir misiniz fotoğrafı, göremiyoruz da.

BEKİR KUVVET ERİM (Aydın) - Görmek isteyen görür, görmek isteyen.

FİKRET ŞAHİN (Balıkesir) - Hayır, göremiyoruz Sayın Vekilim.

OTURUM BAŞKANI ABDULLAH NEJAT KOÇER - Tamam, gördünüz arkadaşlar.

Buyurun, devam edin Sayın Erim.

BEKİR KUVVET ERİM (Aydın) - Usulüne göre yürürlüğe konulmuş temel hak ve özgürlüklere ilişkin antlaşmalarla kanunların aynı konuda farklı hükümler içermesi hâlinde milletlerarası antlaşma hükümlerinin esas alınması, çocuk haklarının ilk defa anayasal koruma altına alınması, sivillerin askerî mahkemelerde yargılanmasına son verilmesi, Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru imkânının getirilmesi,

Kamu Denetçiliği Kurumu ile Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumunun kurulması, tutuklama tedbirine başvurulmasını zorlaştıracak düzenlemeler yapılması ve bu konuda çocuklara özgü bir düzenlemenin gerçekleştirilmesi, hem yerel hem de genel seçimlerde her türlü propagandanın Türkçenin yanı sıra farklı dil ve lehçelerde de yapılabilmesinin sağlanması, ceza mevzuatında "Eleştiri amacıyla yapılan düşünce açıklamaları suç oluşturmaz." düzenlemesine yer verilmek suretiyle ifade özgürlüğünün tahkim edilmesi şeklinde sıralanabilir.

Vatandaşların adalet hizmetlerine erişimlerini kolaylaştırmanın önemli yollarından biri de teknolojik imkânlardan yararlanılarak hizmetin sunulmasıdır; SEGBİS uygulaması, bu anlamda, önemli bir işlevi yerine getirmektedir. Uygulamanın yürürlüğe girdiğinden tarihten bugüne nakiller azalmış ve yol tutuklamalarından kaynaklı mağduriyetlerin önüne geçilmiştir; ayrıca uygulama sayesinde önemli bir kaynak tasarrufu da sağlamış durumdayız. 31/10/2019 tarihine kadar 1 milyon 406 bin 140 SEGBİS görüşmesi sayesinde 1 milyar 187 milyon 235 bin 845 lira TL tasarruf gerçekleştirilmiştir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

OTURUM BAŞKANI ABDULLAH NEJAT KOÇER - Sayın Erim, tamamlar mısınız lütfen.

BEKİR KUVVET ERİM (Aydın) - Alacaklarımdan kullanarak bir beş dakika...

OTURUM BAŞKANI ABDULLAH NEJAT KOÇER - Alacağınız yok. Sadece tamamlamak için bir dakika süre veriyorum size.

Buyurun.

BEKİR KUVVET ERİM (Aydın) - İcra Dairelerinin Etkinliğinin Arttırılması Projesi kapsamında geliştirdiğimiz "yeni icra dairesi" modeli, uygulandığı yerlerde işlemlerdeki hata payını azaltmış, süreçleri hızlandırmış, zaman ve emek tasarrufu sağlamıştır. Yeni model, 1'den fazla daire yerine bölümlere ayrılmış tek daire kurulmasını öngörmektedir. Hâlen yeni modele göre yapılandırılmış 55 icra dairesi bulunmaktadır. Önümüzdeki süreçte uygulamayı yaygınlaştırmayı planlamaktayız.

Adalet Bakanlığımızın ve ilgili kuruluşların 2020 bütçesinin hayırlı uğurlu olmasını diler, teşekkür ederim.