BAŞKAN LÜTFİ ELVAN - Değerli Komisyon üyeleri, bugün gündemimizde yer alan kamu kurumlarının bütçelerinin görüşme usulüyle alakalı şu anda dile getirilen hususla ilgili bir açıklama yapmak istiyorum.

Sizlerin de bildiği gibi, kuvvetler ayrılığı ilkesi, yasama, yürütme ve yargı erklerinin fonksiyonel anlamda birbirinden bağımsız organlar tarafından yerine getirilmesini ifade etmektedir. Anayasa'mızın "Başlangıç" bölümünde yer alan tanımda kuvvetler ayrımının devlet organları arasında bir üstünlük sıralaması anlamına gelmediği, belli devlet yetki ve görevlerinin kullanılmasından ibaret ve bununla sınırlı medeni bir iş bölümü ve iş birliği olduğu ve üstünlüğün ancak Anayasa ve kanunlarda bulunduğu ifade edilmektedir. Anayasa'nın "Bütçenin görüşülmesi" başlıklı 161'inci maddesinde de Plan ve Bütçe Komisyonunda kamu kurum ve kuruluşlarının bütçelerinin görüşülmesinde yargı organları özelinde farklı bir temsil ve görüşme usulü de bulunmamaktadır. Bu kurumlar, görüşmeler esnasında, görev alanı ve konu itibarıyla ve yargı yetkisi bakımından, sizlerin de takdir edeceği gibi, en yakından ilgili oldukları bakanlık olan Adalet Bakanlığı bütçesiyle birlikte görüşülmektedir.

Yargı kuruluşlarının bağımsızlığına atıf yapılarak bu kurumlar için genelden farklı bir görüşme usulü belirlenmesine ilişkin bir öneri yapıldı az önce ancak mevcut durumda Anayasa, 5018 sayılı Kanun ve İç Tüzük hükümlerine baktığımızda da yüksek yargı organlarının bütçe ve kesin hesaplarının görüşmelerine ilişkin farklı bir usul belirlenmediğini söylemeliyim. Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay ve HSK; bu kurumların tamamı 5018 sayılı Kanun'da (1) sayılı genel bütçe içerisinde yer almakta olup -az önce belirttiğim gibi- bu kurumların bütçe görüşmelerinde herhangi bir özel düzenlemeye gidilmemiştir. Ancak kurumların teşkilat kanunlarına baktığımızda da örneğin Anayasa Mahkemesi Kanunu'nun 4'üncü maddesinde Türkiye Büyük Millet Meclisinde bütçeyle ilgili görüşmelerde Mahkeme Genel Sekreterinin hazır bulunacağı, yine Yargıtay Kanunu'nun 54'üncü maddesinde yasama organı Komisyon ve Genel Kurulunda Yargıtayı Birinci Başkanın görevlendireceği Genel Sekreter veya Yardımcısının temsil edeceği belirtilerek yüksek yargı başkanlarının tarafsızlığına gölge düşürmemek adına kurumların bütçe görüşmelerinde ne şekilde temsil edileceğine ilişkin açık bir düzenleme yapılmıştır.

Değerli milletvekilleri, özet olarak, yüksek yargı kurumlarının bütçelerinin yürütme organıyla birlikte, genellikle de yürütme organı içerisinde Adalet Bakanlığıyla birlikte görüşülmesinde adalet hizmetlerinin nihayetinde bir kamu hizmeti olduğu düşüncesinden hareket edilmektedir.

Genel olarak, tüm kamu hizmetlerini planlamak ve yürütmekle görevli olan yürütme organıdır yani hükûmettir; özel olarak ise Adalet Bakanlığının yargının tarafsız ve bağımsız hareket etmesini sağlamak üzere tüm adalet hizmetlerinin yürütülmesinden siyaseten sorumlu olduğu da bir gerçek olarak önümüzde durmaktadır.

Yargı bağımsızlığından yola çıkarak bu kurumların bütçeleri için farklı usul belirlenmesini doğru bulmadığımı ifade etmek isterim.