KEMAL ÇELİK (Antalya) - Sayın Başkanım, çok değerli Komisyon üyesi arkadaşlarım ve misafir milletvekillerimiz, Değerli Bakan Yardımcılarım, İçişleri Bakanlığımızın çok değerli temsilcileri, Emniyet Genel Müdürümüz, Jandarma Genel Komutanlığı temsilcimiz, Sahil Güvenlik Komutanlığı temsilcilerimiz ve diğer bürokrat arkadaşlarımız, değerli basın mensupları; hepiniz hoş geldiniz.

Bugün İçişleri Bakanlığının önemini hepimiz biliyoruz. Ülkemizin huzur ve güvenliği için gecesini gündüzüne katan bir teşkilatımız var. İçişleri Bakanlığının, daha doğrusu güvenlik teşkilatlarının başarısı ülkemizin siyasal istikrarı ve ekonomik istikrarı açısından da son derece önemlidir. Bu bakımdan Emniyet teşkilatımızın, Jandarma Genel Komutanlığımızın ve Sahil Güvenlik Komutanlığımızın bir koordinasyon içerisinde, iş birliği içerisinde çalışması önemlidir. Bu bakımdan yapılacak entegrasyon gibi yeni bir düzenlemeye ihtiyaç olduğunu düşünerek böyle bir teklifi hazırlamayı uygun gördük.

6755 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınması Gereken Tedbirler ile Bazı Kurum ve Kuruluşlara Dair Düzenleme Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesine Dair Kanun'la Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı Türk Silahlı Kuvvetleri kadro ve teşkilat yapısından çıkarılarak silahlı bir genel kolluk kuvveti statüsü kazanmıştır. Bu değişiklikle doğrudan ve her yönüyle İçişleri Bakanlığının bağlı kuruluşu hâline gelen Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığının Genelkurmay Başkanlığı ve Türk Silahlı Kuvvetleriyle seferberlik ve savaş hâli dışında herhangi bir bağı kalmamıştır. Bu kapsamda eskiden Türk Silahlı Kuvvetlerinin tabi olduğu mevzuata istinaden yürütülen hususlarda Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığının İçişleri Bakanlığına bağlanması nedeniyle çeşitli kanunlarda düzenleme yapılması gerekmektedir.

Ayrıca, Emniyet Genel Müdürlüğüne bağlı birimlerin tek merkezden kontrol edilebilmesi, karar alma ve uygulama ile temsil ve yönetimde etkinliğe sahip, hızlı reaksiyon gösterecek ve müdahale edecek bir yapıya kavuşturulabilmesi, bu kapsamda personel görevlendirilebilmesi ve bu personelin özlük haklarının belirlenmesi amacıyla düzenleme yapılmasına ihtiyaç duyulmaktadır.

Diğer taraftan, 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu'nun yürürlüğe girmesinden sonra ortaya çıkan gelişmeler ve uygulamada yaşanan sorunların ortadan kaldırılması, göç yönetim sisteminin daha da güçlendirilmesi amacıyla çeşitli düzenlemelerin hayata geçirilmesi önem arz etmektedir. Yani bu teknik düzenlemelere ihtiyaç olduğu açıktır.

Bu kapsamda teklifimizle ilgili bazı değerlendirmelerde bulunmak istiyorum. Kasım 2017'de mahkeme kararı olmaksızın ad ve soyadı değişikliği yapılabilmesi düzenlemesi vatandaşlarımızdan yoğun bir talep hâline gelmiştir. Talebin hâlen devam etmekte olması nedeniyle sürenin uzatılması yönünde bir düzenleme teklifimiz vardır. Ayrıca, daha önceki düzenlemeye ek olarak vatandaşlar genel ahlaka aykırı ve gülünç sayılabilecek ad ve soyadlarından kurtularak kişisel bir rahatlığa kavuşturulacaktır.

Türk vatandaşlığından çıkan anne ve babayla birlikte çıkma zorunluluğunda olan çocukların Türk vatandaşlığını koruma hakkı getirilmektedir.

İhracatçılarımızın rekabet gücünü artırmak, dış pazarlarla daha güçlü ilişkiler kurmalarını kolaylaştırmak amacıyla ihracatçılarımıza verilen hususi pasaport (yeşil pasaport) süresinin iki yıldan dört yıla çıkarılmasını öneriyoruz.

Yapılan düzenlemeyle derneklerin üye sayılarına göre faaliyet gösterdikleri alanda demokratik katılım açısından temsil etme yetkisini haiz olduklarının belirlenebilmesi için dernek üyelik bilgilerinin doğru ve düzenli bir şekilde bildirilmesine ve dolayısıyla vatandaşlarımızın tarafından kendilerine ait bilgiler yönüyle e-devlet üzerinden üyeliklerinin sorgulanabilmesi ve kamu yararı açısından hatalı kayıt nedeniyle oluşabilecek mağduriyetlerin önüne geçilmesine imkân sağlanmaktadır.

Yine "gazi" ve "şehit" gibi hepimiz tarafından kutsiyeti tartışılmaz unvanların derneklerin isimlerinde izinle kullanılması sağlanarak bu konuda oluşabilecek suistimallerin önüne geçilmektedir.

Yine, son depremlerden etkilenen vatandaşlarımıza sosyal devlet sorumluluğumuz gereği hak sahipliği sağlanarak onların mağduriyetlerinin giderilmesi önerilmektedir.

Radyo ve televizyonlar ayda en az doksan dakika süreyle yapılan uyarıcı ve eğitici mahiyetteki yayınlar arasına uyuşturucu ve zararlı alışkanlıklarla mücadele, trafik, yol ve yolcu güvenliği, suçun önlenmesi, afet yönetimi, nüfus hizmetleri, göç yönetimi ve düzensiz göçle mücadele gibi konular eklenerek bu kapsamdaki mücadelenin güçlendirilmesi amaçlanmaktadır.

Bunlar genel önerilerimiz.

Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığıyla ilgili de teknik önerileri çok kısa olarak açıklamakta fayda görüyorum.

Terör ve sınıraşan suçlarla mücadele ve diğer güvenlik iş birliği konularında genel kolluk kuvvetleriyle başta Türk Cumhuriyetleri, Balkan ülkeleri ve Afrika ülkeleri olmak üzere diğer ülkeler arasında imzalanan güvenlik iş birliği anlaşmaları çerçevesinde ekonomik yönden zor durumda olan bazı taraf ülkeler tarafından talep edilen ekipman ve malzemenin karşılanabilmesi, bu ülkelere ayni ve nakdî yardımların yapılabilmesi amacıyla Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun'da düzenleme yapılması düşünülmektedir.

Uyuşturucu ve zararlı alışkanlıklarla mücadelenin etkin bir şekilde yürütülebilmesi, bağımlılığı olanların ailelerine de destek olunabilmesi amacıyla Türk Medeni Kanunu'nda yapılan düzenlemelerle kişinin bir sağlık kuruluşuna yerleştirilebilmesi ve resmî sağlık kurulu raporunun alınabilmesi için hekim ön raporu usulü düzenlenmektedir. Kişinin sağlık kuruluşunda bulundurulabileceği süre yirmi günle sınırlandırılmaktadır. Yine, bu süre zarfında gerekmesi hâlinde gerekli tıbbi müdahalenin yapılması imkânlı hâle getirilmektedir. Ayrıca, madde kapsamında alınan kararların icrası gerektiğinde ilgili kişi hakkında zor kullanılabilecek ve sağlık görevlilerinden gerekli tıbbi yardımı alabileceklerdir.

Kumarla mücadele etkinliğinin artırılması kapsamında idari para cezasının 322 Türk lirasından bin Türk lirasına çıkarılması önerilmektedir.

Emniyet Teşkilatı Kanunu'nda bir, karar alma ve uygulama, temsil ve yönetimde etkinliğe sahip, hızlı reaksiyon gösterecek ve müdahale edecek bir yapının sağlanması, müşterek çalışmalarla, diğer kamu kurum ve kuruluşlarıyla temaslarda temsil ve yönetim kademesi yönünden farklılıkların azaltılabilmesi amacıyla Emniyet Genel Müdürlüğü bünyesinde benzer görevleri yapan birimler birleştirilerek başkanlık şeklinde yapılandırılacaktır. Bu yapılanmanın sağlanabilmesi amacıyla hem teşkilatlanma hem de personel görevlendirilmesine ilişkin çalışmalar yapılmış, bu birimlerde daha tecrübeli ve daha kıdemli personelin başkan, başkan yardımcısı ve şube müdürü olarak görevlendirilmesi yönünde düzenleme yapılmıştır öneride.

Büyük ilçelerimizde daha kıdemli polis müdürlerinin görevlendirilmesine yönelik düzenlemenin önemli olduğunu düşünüyoruz.

Kadro sayılarını aşmamak kaydıyla terfi edecek personel sayısının belirlenmesi yönünde Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Değerlendirme Kuruluna yetki verilerek rütbelerde ihtiyaç duyulan personel sayısınca amir sınıfı personelin istihdamı sağlanmış olacaktır. Beş yıl süreyle terfi edemeyen polis memuru amirlerinin resen edilmesine yönelik maddede düzenleme yapılarak bu personelden hizmetine ihtiyaç duyulanlardan dört yıl süreyle daha uzun çalışabilmesine imkân sağlanmıştır. Yine, yetişmesi yıllar alan birinci ve ikinci sınıf emniyet müdürü rütbesindeki personele duyulan ihtiyaçtan dolayı kadro sayılarının artırılmasına yönelik düzenleme yapılmıştır.

Polis Akademisinden mezun olan amirler ile memurluktan amirliğe geçen personel arasındaki farklılığın kaldırılarak üniversite mezunu amirlerin A grubu, yüksekokul ve daha aşağı derecede eğitime sahip amirlerin B grubu amir sayılması yönünde düzenleme önerilmektedir.

Komiser yardımcılığı sınavlarına müracaat eden polis memurlarında aranan yaş şartı kanundan çıkarılarak ihtiyaca göre ikincil mevzuatta düzenlenmesi yönünde çalışma yapılmış, birçoğu fiilen komiser yardımcılığı rütbesi karşılığı görev unvanlarında çalıştırılan başpolis ve kıdemli başpolis memurlarının komiser yardımcılığına geçişini düzenleyen maddeden lisans mezunu ve 45 yaşından gün alma şartının mağduriyete yol açtığı müşahede edildiğinden kaldırılarak sınavlarda başarılı olanların komiser yardımcısı olabilmelerine imkân sağlanmaktadır.

Takviye kuvvet olarak diğer illere gönderilen Çevik Kuvvet birimlerine görevlendirildikleri il valiliğince sağlanan imkânlardan takviye kuvvet olarak görevlendirilen diğer personelin de yararlandırılması, mağdur olmaması yönünde düzenleme önerilmektedir. Terörle mücadele sırasında alıkonulan, kendisinden haber alınamayan personelin aileleri gaiplik kararı alıncaya kadar her türlü sosyal hak ve yardımlardan yararlanmaya devam ederek mağdur olmamaları yönünde düzenleme yapılmıştır.

Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığıyla ilgili bazı düzenlemeler hakkında da kısaca bilgi vermek istiyorum. 926 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanunu'nda, 257 sayılı Er ve Erbaş Harçlıkları Kanunu'nda ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'de yapılan düzenlemelerle teknik uyum kapsamında Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığıyla ilgili işlemlerde İçişleri Bakanlığı yetkili kılınmıştır. Jandarma Genel Komutanlığının ve Sahil Güvenlik Komutanlığının görev ve sorumluluklarını ifa ederken ihtiyaç duyduğu konularda özellikle personelin mecburi hizmet, izin, yaş haddi, ödül, disiplin gibi işlemleri hususlarında yapılan düzenlemeyle personel arasında yeknesaklık da sağlanarak teşkilatın daha etkili çalışması sağlanmaktadır. Teröristle mücadele ve sınır ötesi operasyonlar, uluslararası barışı destekleme kapsamındaki faaliyetler, üs bölgeleri gibi mahrum yerlerde görev yapan personelin tedavilerinde komutanlıkların envanterindeki ilaç ve tıbbi sarf malzemelerini herhangi bir ücret ve katılım payı almaksızın kullanabilmeleri sağlanmaktadır.

Çevre kirliliğini önlemeyle ilgili olarak, belediye sınırları dışında genel kolluğa yetki verilerek etkinliğinin artırılması yönünde düzenleme yapılmaktadır.

Yine, kanun teklifimizde, Göç İdaresi Genel Müdürlüğüyle ilgili de bazı düzenlemeler vardır, kısaca bunu da açıklamak istiyorum. Ülkemizin güçlü bir göç yönetim sistemine sahip olması hepimizin kabul edeceği bir gerçektir. 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu'nun yürürlüğe girmesiyle temellerini attığımız mevcut göç yönetimi sisteminin daha da güçlendirilebilmesi saikiyle, aynı zamanda kanun kapsamında ortaya çıkan gelişmeler ve uygulamada yaşanan sorunların ortadan kaldırılması hedeflenerek anılan kanunun ilgili bölümlerinde değişiklik yapılmasına ihtiyaç duyulmuştur. Uluslararası koruma mekanizmasının suistimal edilmemesi, kamu bütçesi üzerindeki gereksiz yük oluşumunun önüne geçilmesi amacıyla uluslararası koruma kapsamındaki yabancıların genel sağlık sigortası süresinin bir yılla sınırlandırılması ve hakkında olumsuz karar verilenlerin sigorta girişlerinin iptal edilmesi öngörülmektedir. Refakatsiz çocukların hassas durumlarına yönelik uygun hizmetlerin sağlanması ve koruma kapsamındaki yabancıların mevzuat hükümleri kapsamında düzenlenen yükümlülüklere uymalarının sağlanması için ilgili maddelerde düzenleme öngörülmektedir. Göçmen ve insan kaçakçılığıyla mücadelede etkinliğin artırılmasıyla birden fazla ve örgütlü olarak yapanlara yönelik cezalar artırılmakta, bu suçlar katalog suçları arasına alınarak bu konuda kararlı mücadeleye devam edilmektedir. Ülkemizde bulunan yabancıların tamamının geri gönderme merkezlerinde barındırılmasının mümkün olmaması sebebiyle, birçok Avrupa ülkesinde de uygulandığı üzere, yabancılara idari gözetim ve alternatif yükümlülükler getirilmesinin sağlanması amaçlanmaktadır. Ayrıca, idari gözetimi sonlandıran yabancılara idari gözetime alternatif yükümlülükler getirilmesi, söz konusu yabancıların takibinin sağlanması kolaylaştırılacaktır. Ayrıca, bu konuda idari para cezaları da öngörülerek yabancıların kamu düzenini etkileyecek hareketlerine fırsat verilmemektedir. Gönüllü olarak ülkemize yasal olmayan yollarla giren yabancıların gönüllü geri dönüşleri teşvik edilmekte, ülkemizden sınır dışı edilme kararı verilenlerin bir an önce terk işlemini yapmaları için gerekli tedbirler alınmaktadır. İnsani ikamet izinlerinde yoğun talebin karşılanması, bürokrasinin azaltılması amacıyla aracı kurumlara yetki verilmesi hususu düzenlenmektedir.

Değerli arkadaşlarım, yine, 3671 sayılı Kanun'un 4'üncü maddesinde ve yönetmelikte milletvekilinin eşi ile anne ve babasının vekil üzerinden tedavi hakkından yararlanabilmesi için bakmakla yükümlülük şartı getirilmiştir. Ancak uygulamada milletvekilinin eşi ile anne ve babasının muhtaçlık belgesi yerine vekilin beyanı üzerine bakmakla yükümlülük şartına bakılmaksızın sağlık hakkından yararlandırılması kabul edilmiş ve bu durum Meclis iç denetim raporlarında kanuna aykırı olarak değerlendirilmiştir. Ayrıca, bazı milletvekillerinin evli olmayan, SGK'li olmayan ancak 25 yaşını doldurmuş kız çocuklarından yapılan tedavi giderlerinin yaştan dolayı geri istenmesi söz konusu olmuştur, yeni düzenleme özellikle bekâr kız ve engelli çocuklar açısından da önemlidir. Kıyasen, milletvekili tedavi hakkından yararlanan emekli bir Danıştay üyesinin eşinin de bu haktan yararlanması için açtığı dava, eşi SGK'li olduğundan Danıştay 15. Dairesince reddedilmiştir. Getirilecek düzenlemeyle uygulamadaki bu sorunların çözümü amaçlanmakta ve bazı sağlık giderleri için hastanelerce talep edilen ücret farkının kaldırılması için tedavi giderlerinin tamamının kurumca ödenmesi öngörülmektedir.

Karayolları Trafik Kanunu'nun 71'inci maddesinde geçiş üstünlüğü hakkıyla ilgili düzenleme önerilmektedir. Son olarak, uygulamada yaşanan sıkıntıların giderilmesi amacıyla İçişleri Bakanlığının genelgesiyle belirlenen geçiş üstünlüğü hakkının devletin yasama, yürütme ve yargı organlarının üst protokolüne ait listenin kanuni bir temele dayandırılması amaçlanmakta, ayrıca eski milletvekilinin de en fazla belirlenecek süre içerisinde bu haktan yararlanması öngörülmektedir. Böylece, kanuni bir temele oturtulmuş olmaktadır. Hakkında koruma kararı bulunmayan Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı, Cumhurbaşkanlığı yardımcılığı, Başbakanlık, bakanlık ve Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliği görevlerinde bulunmuş olanların araçlarının da kanunen korumalı araç statüsüne alınarak bu çerçevede bu imkândan yararlandırılması öngörülmektedir.

Bir de mevcut ve eski milletvekillerimizin pasaport, silah ruhsatı ve benzeri işlemlerinin ilinde veya eskiden olduğu gibi Türkiye Büyük Millet Meclisi bünyesinde büro aracılığıyla talepleri hâlinde yapılması kendi tercihleri olarak öngörülmektedir.

Kısaca açıklayacağım hususlar bunlardır.

Teşekkür ederim.