NİLGÜN ÖK (Denizli) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkanım.

Çok Değerli Bakanım, Değerli Bakan Yardımcılarım, çok değerli, kıymetli bürokratlar, Komisyonumuz değerli üyeleri; ben de sizi sevgiyle saygıyla selamlıyorum. Öncelikle Mevlit Kandili'mizi kutluyorum. Biliyorsunuz yarın da 10 Kasım. Mustafa Kemal Atatürk'ü buradan rahmetle ve minnetle anmak istiyorum.

Bakanımız geçen hafta Denizli'deydi, ekim ayı ihracat rakamlarını açıklaması münasebetiyle. Aslında orada da söyledik, geçtiğimiz şu bir buçuk yıla şöyle bir baktığımızda, Sayın Bakanımızın önderliğinde, iş insanlarıyla birlikte, ne kadar, ne derece kol kola çalışıldığını ve onun meyvelerini gördük. Ülkemizin ve dünyanın ticareten yaşamış olduğu iç ve dış şokların gölgesinde ihracat rakamlarına baktığımızda çok başarılı bir yıl geçirdiğimizi düşünüyorum. Ben bu anlamda Sayın Bakanımızı ve ekibini tebrik etmek istiyorum gerçekten.

Tabii, Bakanımızın sunumuna baktığımız zaman da evet, alanı çok geniş olan bir bakanlık. Bir anlamda da kadın bir bakan olması münasebetiyle -ben kendisine öyle bakmıyorum- ayrıca, hassaten bir teşekkür etmek istiyorum. Böyle ağır bir bakanlığı bu kadar güzel bir performansla yönettiği için de ayrıca kendisini tebrik ediyorum. Genel olarak baktığımızda da Bakanlığımızın hazırlamış olduğu şu sunuşunda Bakanlığımız aslında bütün dünyadaki değişmeleri, gelişmeleri, konjonktürel yapıları güzel bir şekilde analiz ederek bunlar neticesinde yeni projeler -biraz sonra sunumumda da bahsedeceğim- yeni önlem planları almış durumdadır.

Tabii, ticaret önemli ama ticaret sadece içte olursa değil, önemli olan dış pazarlara da açılmak. Türkiye de konum itibarıyla bu anlamda çok zengin bir ülke. Bu kapsamda dikkatinize sunmak isterim ki ülkemizin ihracatı 2001 yılında sadece 31 milyar dolardı, bugün ise ihracatımız 2018 yılı itibarıyla 168 milyar dolara ulaştı. 2019 Ekim ayı itibarıyla, ihracatın ithalatı karşılama oranı ise yüzde 86,5'e çıkmıştır. Bu, bizim dış ticaret açığımızı, dış finansman ihtiyacımızı azaltmakta ve cari dengeye önemli katkı sunmaktadır. Tabii, bu süreçte müsaadenizle birkaç rakam daha sunmak istiyorum: İhracatımızı daha da çeşitli ve rekabetçi hâle getirmek için Avrupa Birliği dışı pazarların ihracatımız içerisindeki payını 2002 yılındaki yüzde 43,3 oranından 2018 yılında yüzde 50 mertebesine taşıdık. 2002 yılında ihracatımızın yüzde 50'sini AB'ye ve yüzde 4,7'sini Afrika ülkelerine, yüzde 9,5'ini yakın ve Orta Doğu ülkelerine gerçekleştirirken 2018 yılında söz konusu bölgelerin toplam ihracatımızdan aldığı pay sırasıyla yüzde 50, yüzde 8,6 ve yüzde 17,5 olarak gerçekleşmiştir. 2002 yılında sadece 9 üründe 1 milyar doların üzerinde ihracat yapabilirken bugün itibarıyla bunu 29 ürüne taşıdık. 2002 yılında 1 milyar doların üzerinde ihracat yaptığımız ülke sayısı 8 iken 2018 yılı itibarıyla bunu 39'a yükselttik. Yine, 2002 yılında 1 milyar doların üzerinde ihracat yapan il sayısı 5 iken Bakanlığımızın çalışmaları neticesinde 2018 yılı itibarıyla 16'ya yükselmiş durumda. Ülkemiz küresel ihracattan 0,6 pay alırken 2018 itibarıyla bunu 1,5 kat yükselterek 0,9'a taşımıştır. Tabii ki yeterli midir? Değildir ama görüyoruz ki Bakanlığımız bununla ilgili çok yoğun mesai harcıyor. 2002 yılında 3,7 milyar dolar olan motorlu kara taşıtları ihracatımızı 2018 yılında yaklaşık 7'ye katlayarak 26,8 milyara ulaştırdık. Bütün bu gelişmelerin sonucunda dış kırılganlığın önemli göstergelerinden biri olarak kabul edilen cari işlemler açığının gayrisafi yurt içi hasılaya oranı 2018 yılına göre 2 puanın üzerinde bir iyileşme göstererek yüzde 3,4 olarak gerçekleşmiştir.

1992-2002 döneminde 11,6 milyar dolar doğrudan yabancı yatırım çekebilen ülkemiz, bu büyüklüğü 2003-2018 döneminde 18 kattan fazla artırarak 208,9 milyar dolar yabancı sermayeyi çekmeyi başarmıştır. 2002 yılı sonunda 28,1 milyar dolar düzeyinde bulunan altın dâhil brüt döviz rezervlerimizi Kasım 2019 tarihi itibarıyla 101,1 milyar dolara ulaştırdık. 1,3 milyar dolar düzeyinde bulunan altın rezervlerimizi de 25,9 milyar dolar düzeyine ulaştırmış bulunmaktayız.

Tabii, Sayın Bekaroğlu'nun da bahsettiği bu süreci söylemek istiyorum, diyor ki: "Vergilerin yüzde kaçı faize gidiyor?" 2002 yılında yüzde 85 küsur olan gelirlerimizin faizi karşılaması bugün itibarıyla yüzde 15 oranındadır, bunu da belirtmek istiyorum.

Tabii, bilindiği üzere, On Birinci Kalkınma Planı -somutlaştırılan- ülkemizin kalkınma hedefleri, ihracata dayalı istikrarlı bir büyüme modeli çerçevesinde belirlenmiştir. Bu kapsamda, 29 Ağustos 2019'da Sayın Bakanımız tarafından kamuoyuyla paylaşılan İhracat Ana Planı'nın tüm ihracat camiası için önemli bir yol haritası ortaya koyduğunu vurgulamak istiyorum. İhracat Ana Planı çağın gereklerini ve On Birinci Kalkınma Planı, Yeni Ekonomi Programı gibi temel politika belgelerini dikkate alarak hedef ürün, hedef ülke, yeni ve yenilikçi ihracatçı yaklaşımı ve küresel tedarik zinciri bakış açısıyla hazırlanmış ciddi bir çalışmadır. Bu planla, mevcut ve yeni pazarlarımızda ticari ilişkilerimizin geliştirilmesi ve derinleştirilmesi hedeflenirken yeni nesil serbest bölgelerle teknoloji yoğun ve katma değeri yüksek ihracatın artırılması, ihracatın tabana yayılması ve dış ticaret süreçlerinde gelişen teknolojilerden yararlanılması, ihracat desteklerine ve finansman imkânlarına yeni yaklaşımlar getirilmesi gibi pek çok alanda politika hedefleri ortaya konulmuştur. Bu anlamda Sayın Bakanımıza teşekkür etmek istiyorum.

Yine, bu çerçevede, Kolay İhracat Platformu -benim de gerçekten önemsediğim- önümüzdeki günlerde Bakanlığımız tarafından firmalarımıza sunulan önemli hizmetlerden biri olacaktır. Firmalarımıza özel dış ticaret stratejisi oluşturmaya yardımcı olacak bilgi ve yönlendirmenin tek noktadan yapılacağı bu platformun temel amacı, ihracatçımızı bilginin gücüyle daha da rekabetçi hâle getirmektir.

Benim altını çizmek istediğim diğer bir konu ise Bakanlığınız tarafından ihracatı tabana yayma politikaları kapsamında "Türkiye Kadın ve Genç Girişimci Ağı" "İhracat Akademileri" ve "Melek Yatırımcı Ağı" gibi oluşumlar yoluyla kadın ve genç ihracatçı sayımızın artırılması sürdürülebilir ihracat artışına katkı sağlayacak diğer önemli çalışmalardır.

Özellikle burada ben Sayın Bakanımıza tekrar teşekkür etmek istiyorum. Sayın Beştaş bahsetti, kadınlarla ilgili aslında birçok konuyu doğru söyledi ama en sonunda şöyle söyledi "Asıl amaç kadının sanayide ve ticaretteki sayısını azaltmak mıdır?" diye bir soru sordu. Aslında bunun çok yanlış bir soru olduğunu düşünüyorum. Sayın Bakanımızın da kadınlar ve gençler için Kadın ve Genç Girişimci Daire Başkanlığı kurmasıyla, biraz sonra EXIMBANK'ta yine kadın girişimciler için kurulan destek, finansman projeleriyle bunları da ifade edeceğim ama böyle bir bakış açımızın olmadığını gösterdiğime inanıyorum. Kendisine de buradan çok teşekkür ediyorum.

Ayrıca, hepimizin bildiği gibi ihracat yapan firmalarımız için finansman ayağı da oldukça önemlidir. Bu bağlamda, Ticaret Bakanlığının bağlı kuruluşu olan EXIMBANK çok büyük önemi haizdir. EXIMBANK hâlihazırda bankacılık sektörü tarafından verilen ihracat kredilerinin yarısından fazlasını yani yüzde 53,2'sini tek başına sağlamaktadır. Bankanın müşterilerinin yüzde 72,7'sini KOBİ'lerimiz oluşturmaktadır. 2019 yılı sonunda ise bu oranın yüzde 73'e çıkması hedeflenmektedir.

Yine EXIMBANK'ın ihracatçılarımıza sağladığı katkıya daha yakından baktığımızda, 2019 Ocak-Ekim döneminde 22,3 milyar doları kredi, 14 milyar doları ihracat kredi sigortası desteği olmak üzere toplamda 36,3 milyar dolarlık finansman imkânı sunduğunu görmekteyiz. 2020 yılı sonunda ise bu desteğini 53,75 milyar dolara çıkarmayı hedeflemektedir. Böylelikle Türkiye ihracatının 2019 yılında yüzde 27'sine, 2020 yılında ise desteğini artırarak ihracatımızın yüzde 28'ine destek olunacaktır.

Sayın Kuşoğlu'nun sormuş olduğu EXIMBANK tarafından desteklenen ihracatçı sayısına da değinmek istiyorum. EXIMBANK tarafından desteklenen ihracatçı sayısı 2018 yılında yüzde 16'lık bir artışla 11.072'ye ulaşırken 2019 Eylül sonu itibarıyla bu sayı 11.626'ya ulaşmıştır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun lütfen.

NİLGÜN ÖK (Denizli) - Ayrıca olumlu bulduğum birkaç konuyu daha ifade etmek istiyorum.

Finansman ürün çeşitlendirmesi hedefi kapsamında TÜRK EXIMBANK tarafından 6 yeni program uygulamaya konulmuştur. Bunlar, Leasing Şirketleri Kredi Programı, Finansal Kuruluşlar Alıcı Kredisi Sigortası, Kadın Girişimci İhracat Destek Kredisi, Genç Girişimci İhracat Destek Kredisi, Ekonomi Değer Kredisi, İVME Finansman Paketi. İVME kapsamında, yüksek, orta-yüksek teknolojili ürün ihracatına ve yerli malı yatırım harcamalarına kısa ve uzun süre seçenekleriyle kredi desteği sağlanmaktadır.

Ayrıca, Bakanlığımız tarafından hâlihazırda uygulanan ihracat destekleri de günün rekabet koşullarına uygun olarak güncellenmekte ve yeni destek mekanizmaları uygulamaya geçirilmektedir.

Gerek mal gerekse hizmet ihracatında firmalarımız, ihracata hazırlık ve kurumsal kapasite kazandırılması, pazarlama ve pazarda tutundurma ve markalı ihracat gerçekleştirerek yüksek katma değer yaratılmasına yönelik marka ve TURQUALITY programlarından da yararlanmaktadır.

Arzu ettiğimiz sürdürülebilir ihracat yapısına ulaşmak üzere ülkemizde her seviyedeki ihracatçıya uluslararası rekabetçiliklerini doğrudan artıracak pek çok alanda Ticaret Bakanlığımızca bütçeden 2020 yılında ihracat destekleri kapsamında 3 milyar 780 milyon TL harcanması hedeflenmektedir.

Tabii, Ticaret Bakanlığımızın bünyesinde uluslararası ticaretin kolaylaştırılması, gümrük işlemlerinin hızlandırılması...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Lütfen tamamlayınız.

Buyurun.

NİLGÜN ÖK (Denizli) - Toparlıyorum Sayın Başkan.

...kaçakçılığın da engellenmesiyle ilgili gerçekten yoğun bir mesai harcanmaktadır. Ben bu anlamda kendilerine çok teşekkür ediyorum.

Önemsediğim bir noktaya dikkat çekmek istiyorum: Bu gümrük kapılarındaki fiziki müdahalesiz kontrollerin vazgeçilmez unsuru olan, dünyada sayılı ülkeler tarafından üretilen ve çok büyük maliyeti olan X-Ray cihazlarını ülkemizde üretmek için Savunma Bakanlığıyla birlikte çalışmalarını sürdüren Ticaret Bakanlığına yerli ve Millî Tarama Sistemini yani (MİLTAR) üretme cesaretini gösterdikleri için de ben bir kez daha Sayın Bakanımıza çok teşekkür etmek istiyorum.

Aslında söyleyeceğim birçok şey var bu anlamda sözlerime burada son verirken ben bu bütçenin hazırlanmasında emeği geçen tüm Bakanlık çalışanlarına, Sayın Bakanımıza çok teşekkür ediyorum. Sizleri de saygı ve sevgiyle selamlıyorum.